İbrahim Hilmi Paşa veya Keçiboynuzu İbrahim Hilmi Paşa (d. 1747, İstanbul - ö. 1825 İstanköy), III. Selim saltanatında 14 Kasım 1806 - 18 Haziran 1807 tarihleri arasında yedi ay dört gün sadrazamlık ve çeşitli eyalet valiliği ve bu arada Girit valiliği yapmış Osmanlı devlet adamıdır.
Keçiboynuzu İbrahim Hilmi Paşa | |
---|---|
Osmanlı Sadrazamı | |
Görev süresi 14 Kasım 1806 - 18 Haziran 1807 | |
Hükümdar | III. Selim |
Yerine geldiği | Bostancıbaşı Hafız İsmail Paşa |
Yerine gelen | Çelebi Mustafa Paşa |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 1747 İstanbul |
Ölüm | 17 Haziran 1825 İstanköy |
Hayatı
İstanbul'da 1747'de doğdu. Yeniçeri ocağı beytülmalcısı Mehmed Ağa'nın oğludur. Gençliğinde çok zayıf olduğu için Keçiboynuzu lakabı almıştır. Yeniçeri ocağına girdi. 1802'de zağarcıbaşı, 1803'te kul kethüdası ve 1804'te Yeniçeri Ağası oldu.
Yeni kurulmakta olan Nizam-ı Cedid ordusuna karşı yeniçerilerin gösterdiği çok düşmanca reaksiyonu teskin etmek hedefiyle 4 Eylül 1806'da sadrazam görevine getirildi. Sadrazamlık dönemi çok olaylı geçti.
1804'te Kara Yorgi idaresinden başlayan Sırp İsyanı devam etmekteydi ve Ruslardan da aldığı destekle Kara Yorgi 13 Aralık 1806’da Belgrad’ı eline geçirdi.
Osmanlı devleti 24 Eylül 1805 tarihinde Osmanlılar Ruslarla bir dostluk anlaşması yapmasına rağmen 1806'da Rus yanlısı "Konstantin İpsilanti" adlı Eflak Beyi'ni ve "Alexander Murusis" adlı Boğdan Beyi'ni görevden almıştı. Aynı sıralarda Napolyon Bonapart imparatorluğu idaresindeki Fransa da Dalmaçya kıyılarına asker çıkartmış ve Rusları tehdide başlamıştı. Bundan hoşnut olmayan Rusya 40.000 civarında askerle Eflak ve Boğdan'ı işgale başlamıştı. Buna karşılık 22 Aralık 1806 tarihinde Osmanlı devleti Boğazları kapattı ve Rusya'ya savaş ilan etti. Böylece 1806-1812 Osmanlı-Rus Savaşı başlamış oldu.
Osmanlı devletinin bu savaşa girmesine neden, İngiltere tarafından, 1806'da İstanbul'a gönderilen Fransa elçisi Sabatini'ye bağlanmıştı. Bu Fransa elçisi İstanbul'a gelince Rus Çarı I. Aleksandr İngiltere'den yardım isteyince İngiltere büyükelçisi Arbuhnot III. Selim huzuruna çıkarak bir ültimatom vererek Fransız elçisinin geri gönderilmesini istedi; yoksa İngiltere'nin Akdeniz donanma filosunun Osmanlı devletine karşı hücuma geçeceğini bildirdi. 18 Şubat 1807'de Rusların müttefiki olan İngiltere'ye ait Amiral Duckworth komutasında 8 üç-ambarlı büyük kalyon ve 4 fırkateynden oluşan bir filo Çanakkale Boğazı'nı geçmeye başladı. İngilizlere destek sağlayan Amiral "Dmitry Şenyavin" komutasındaki 4 üç-ambarlı büyük kalyon boğaz girişinde kalıp bu hücuma iştirak etmedi. Bu İngiliz filosu nispeten az zayiatla Ramazan olduğu için iyi korunamayan Çanakkale Boğazı'nı geçip Marmara Denizi'ne girmeyi başardı. Amiral Duckworth'un filosu İstanbul önlerine gelip 19 Şubat'ta Yeşilköy önlerine demirledi. İstanbul ahalisi bu filonun şehri bombardıman edeceğinden çok paniğe kapıldı. Başta sadrazam İbrahim Hilmi Paşa, halk, esnaf, medrese öğrencileri savunma örgütleri kurdular. Uzak çevrelerden silahlı gönüllüler gelmeye başladı. Birkaç gün içinde kent sahillerine 1,200 kadar sayıda top yerleştirildi. Osmanlı donanması Haliç'ten çıkmadı, ama silahlı siviller kayıklarla sahillerini devriyeye başladılar. İngiliz Amirali Duckworth'un genç donanma subayı oğlu su ikmali için Kınalıada'ya çıktığında orada esir alındı. Amiral Duckworth Osmanlı donanmasının Haliç'ten çıkmasını beklemekte idi. Ama İstanbul önlerinde bir buçuk hafta bekleyip Osmanlı donanması Haliç'ten çıkmayınca bu operasyonun başarılamayacağı anladı. 2 Mart'ta sahilden halkın yuhlamaları altında İstanbul'dan ayrıldı. Çanakkale Boğazı ağzında Osmanlı topçusu İngiliz filosuna yine zayiat verdirdi.
Bu badirenin atlatılmasından sonra Rusya'ya karşı savaş için Serdar-ı Ekrem olan sadrazam İbrahim Hilmi Paşa komutasında Osmanlı ordusu 12 Nisan 1807'de Ruslara karşı sefere çıkarak Silistre önlerine geldi. Bulgaristan'dan Tuna Nehri üzerinden Eflak topraklarına girerek Eflak başkenti Bükreş'e taarruza başladı. Fakat bu ordu Mikail Miloradovic komutasındaki nispeten ufak bir Rus ordusu tarafından 2 Haziran 1807 tarihinde Obileşti Muharebesi'nde yenilip geri püskürtüldü.
Balkanlarda bu gelişmeler olurken Vahhabi İsyanı 1803-1804'ten beri devam etmekte idi ve Abdül Aziz ibn Muhammad ibn Saud idaresinde olan Saudi Vahhabiler ellerine geçirdikleri Mekke be Medine şehirlerindeki kutsal anıtları ve dindar Sünnilerin önemli saydıkları bina, türbe ve mezarlıkları yıkıp yerle bir etmeye devam etmekteydiler. Bu kutsal yerlerin koruyucusu olan Osmanlı devleti diğer savaşlarla uğraştığı için hiç tedbir alamaz halde idi.
Bu gaileler devam ederken Sultan III. Selim ve yeni kurulan Nizam-ı Cedid aleytarlığı almış yürümüştü.
III. Selim'in en yakın çevresini oluşturan Sır Katibi Ahmet Faiz Efendi, Valide kethüdası Yusuf Ağa, İbrahim Kethüda ile ilgili yolsuzluk iddiaları ortalığa yayıldı. Bunların servetinin kaynağının İrad-ı Cedid paraları olduğu ileri sürülmekte idi. Güven bulanımı, dedikodu, yolsuzluk savları ve hayat pahalığı giderek arttı.... Olanlara sırt çeviren zengin bir zümre de Avrupa'dan gelen yeniliklere özenirken; yobazlar ve cahil kesim dinin elden gittiği yaygarasıyla padişaha duyulan güvensizliği nefrete dönüştürme çabasındaydı... Batıl inançlara bağlılık, eskiye oranla kentte çok yaygınlaştı.
25 Mayıs 1807'de Rumelikavağı'ndaki Boğaz muhafızları yamakları Kabakçı Mustafa isyanı'nı başlattılar. İstanbul bir terör merkezi oldu. Nizam-ı Cedidciler kentte aranıp yakalanıp öldürülmeye başlandı. İmkânı olan Nizam-ı Cedid askerleri ve onları tutan ilerigelenler İstanbul'dan kaçmaya başladılar. Konaklar yağmalandı. Etmaydanında devamlı büyük toplantılar yapılıp şeriat geri getirilmesi çareleri arandı. Ayaklanmanın üçüncü günü Paşakapısı, Ayasofya ve Topkapı Sarayı çevresini dolduran isyancı güruh Babıali'deki ulema ve ricali önlerine katıp Sarayın iki kapısından girip Bâbüssaâde Kapısı önüne geldiler. Sedaret kaymakamı Köse Musa Paşa ve Şeyhülislam Şerifzade Ataullah Mehmed Efendi'yi saray içine gönderildiler ve yeni padişahın cülusunu sağladılar. Böylece 29 Mayıs 1807'de III. Selim tahttan feragat etmiş oldu ve yerine IV. Mustafa padişah oldu.
Bu olaylar sırasında Sadrazam İbrahim Hilmi Paşa serdar-ı ekrem olarak Rus cephesinde bulunmaktaydı. İstanbul'da görevini sedaret kaymakamı olan Köse Musa Paşa yapmakta idi. İbrahim Hilmi Paşa Balkanlarda dağılan ordunun başından ayrılarak Alemdar Mustafa Paşa'ya sığındı. Bunun üzerine 18 Haziran 1807'de sadrazamlıktan azledildi.
Temmuz 1807'de İbrahim Hilmi Paşa Selanik valiliğine getirildi. Aralık 1807'de ise Hersek sancağı da bağlanmış olarak Bosna eyaleti valisi oldu. Alemdar Mustafa Paşa'in İstanbul'a girişi olaylarına, II. Mahmud'un tahta geçmesine; Alemdar Mustafa Paşa'nın öldürülmesi ve II. Mahmud'un yavaş yavaş idareyi eline alış olaylarına hiç katkısı olmadı. Ekim 1813'te bu valilikten azledildi; vezirliği kaldırıldı ve Gelibolu'ya sürgüne gönderildi. 1816'da afedildi; vezirliği geri verildi ve Kandiye muhafızlığı görevi verildi. 1818'de bir rütbe düşümü ifade eden İçel mutasarrıflığı görevine atandı. Temmuz 1819'da Hanya muhafızlığına tayin edildi. Temmuz 1821'de ise Adana valisi görevi verildi.
1823'te bu valilik görevinden de azledildi; vezirliği geri alındı ve İstanköy'de ikamete memur edildi. Fakat burada iken bir müddet sonra bir Rum isyanı çıkması muhtemel görüldüğü için İstanköy Muhafızlığı görevine getirildi. Bu görevde iken 17 Haziran 1825'te 77 yaşında öldü.
Kaynakça
- ^ a b c d Beydilli, Kemal "İbrahim Hilmi Paşa (Keçiboynuzu Ağa)" (1999), Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.1 s.629-630
- ^ Büyük Larousse, Cilt Xİ, s.5536 İstanbul:Milliyet yayınları (1986)
- ^ a b c Sakaoğlu, Necdet (1999), Bu Mülkün Sultanları, İstanbul:Oğlak Yayınları s.395
Konuyla ilgili yayınlar
- Beydilli, Kemal (1999) "İbrahim Hilmi Paşa (Keçiboynuzu Ağa)", Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.1 s.629-630
- Sakaoğlu, Necdet (1999), Bu Mülkün Sultanlari, İstanbul:Oğlak Yayınları
- Buz, Ayhan (2009) Osmanlı Sadrazamları, İstanbul: Neden Kitap,
- Danişmend, İsmail Hâmi (1971),Osmanlı Devlet Erkânı, İstanbul: Türkiye Yayınevi.
Dış bağlantılar
- Tektaş, Nazım (2002), Sadrâzamlar Osmanlı'da İkinci Adam Saltanatı, İstanbul:Çatı Yayınevi (Google books: [1]7 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Beydilli, Kemal (2000), "İbrâhim Hilmi Paşa" Türkiye Diyanet İşleri Vakfı İslam Ansiklopedisi Cilt:21, Sayfa: 318-319, Ankara:TDV İslâm Araştırmaları Merkezi, Online: [2]23 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Bostancıbaşı Hafız İsmail Paşa | Osmanlı Sadrazamı 14 Kasım 1806 - 18 Haziran 1807 | Sonra gelen: Çelebi Mustafa Paşa |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ibrahim Hilmi Pasa veya Keciboynuzu Ibrahim Hilmi Pasa d 1747 Istanbul o 1825 Istankoy III Selim saltanatinda 14 Kasim 1806 18 Haziran 1807 tarihleri arasinda yedi ay dort gun sadrazamlik ve cesitli eyalet valiligi ve bu arada Girit valiligi yapmis Osmanli devlet adamidir Keciboynuzu Ibrahim Hilmi PasaOsmanli SadrazamiGorev suresi 14 Kasim 1806 18 Haziran 1807Hukumdar III SelimYerine geldigi Bostancibasi Hafiz Ismail PasaYerine gelen Celebi Mustafa PasaKisisel bilgilerDogum 1747 IstanbulOlum 17 Haziran 1825 IstankoyHayatiIstanbul da 1747 de dogdu Yeniceri ocagi beytulmalcisi Mehmed Aga nin ogludur Gencliginde cok zayif oldugu icin Keciboynuzu lakabi almistir Yeniceri ocagina girdi 1802 de zagarcibasi 1803 te kul kethudasi ve 1804 te Yeniceri Agasi oldu Yeni kurulmakta olan Nizam i Cedid ordusuna karsi yenicerilerin gosterdigi cok dusmanca reaksiyonu teskin etmek hedefiyle 4 Eylul 1806 da sadrazam gorevine getirildi Sadrazamlik donemi cok olayli gecti 1804 te Kara Yorgi idaresinden baslayan Sirp Isyani devam etmekteydi ve Ruslardan da aldigi destekle Kara Yorgi 13 Aralik 1806 da Belgrad i eline gecirdi Osmanli devleti 24 Eylul 1805 tarihinde Osmanlilar Ruslarla bir dostluk anlasmasi yapmasina ragmen 1806 da Rus yanlisi Konstantin Ipsilanti adli Eflak Beyi ni ve Alexander Murusis adli Bogdan Beyi ni gorevden almisti Ayni siralarda Napolyon Bonapart imparatorlugu idaresindeki Fransa da Dalmacya kiyilarina asker cikartmis ve Ruslari tehdide baslamisti Bundan hosnut olmayan Rusya 40 000 civarinda askerle Eflak ve Bogdan i isgale baslamisti Buna karsilik 22 Aralik 1806 tarihinde Osmanli devleti Bogazlari kapatti ve Rusya ya savas ilan etti Boylece 1806 1812 Osmanli Rus Savasi baslamis oldu Osmanli devletinin bu savasa girmesine neden Ingiltere tarafindan 1806 da Istanbul a gonderilen Fransa elcisi Sabatini ye baglanmisti Bu Fransa elcisi Istanbul a gelince Rus Cari I Aleksandr Ingiltere den yardim isteyince Ingiltere buyukelcisi Arbuhnot III Selim huzuruna cikarak bir ultimatom vererek Fransiz elcisinin geri gonderilmesini istedi yoksa Ingiltere nin Akdeniz donanma filosunun Osmanli devletine karsi hucuma gececegini bildirdi 18 Subat 1807 de Ruslarin muttefiki olan Ingiltere ye ait Amiral Duckworth komutasinda 8 uc ambarli buyuk kalyon ve 4 firkateynden olusan bir filo Canakkale Bogazi ni gecmeye basladi Ingilizlere destek saglayan Amiral Dmitry Senyavin komutasindaki 4 uc ambarli buyuk kalyon bogaz girisinde kalip bu hucuma istirak etmedi Bu Ingiliz filosu nispeten az zayiatla Ramazan oldugu icin iyi korunamayan Canakkale Bogazi ni gecip Marmara Denizi ne girmeyi basardi Amiral Duckworth un filosu Istanbul onlerine gelip 19 Subat ta Yesilkoy onlerine demirledi Istanbul ahalisi bu filonun sehri bombardiman edeceginden cok panige kapildi Basta sadrazam Ibrahim Hilmi Pasa halk esnaf medrese ogrencileri savunma orgutleri kurdular Uzak cevrelerden silahli gonulluler gelmeye basladi Birkac gun icinde kent sahillerine 1 200 kadar sayida top yerlestirildi Osmanli donanmasi Halic ten cikmadi ama silahli siviller kayiklarla sahillerini devriyeye basladilar Ingiliz Amirali Duckworth un genc donanma subayi oglu su ikmali icin Kinaliada ya ciktiginda orada esir alindi Amiral Duckworth Osmanli donanmasinin Halic ten cikmasini beklemekte idi Ama Istanbul onlerinde bir bucuk hafta bekleyip Osmanli donanmasi Halic ten cikmayinca bu operasyonun basarilamayacagi anladi 2 Mart ta sahilden halkin yuhlamalari altinda Istanbul dan ayrildi Canakkale Bogazi agzinda Osmanli topcusu Ingiliz filosuna yine zayiat verdirdi Bu badirenin atlatilmasindan sonra Rusya ya karsi savas icin Serdar i Ekrem olan sadrazam Ibrahim Hilmi Pasa komutasinda Osmanli ordusu 12 Nisan 1807 de Ruslara karsi sefere cikarak Silistre onlerine geldi Bulgaristan dan Tuna Nehri uzerinden Eflak topraklarina girerek Eflak baskenti Bukres e taarruza basladi Fakat bu ordu Mikail Miloradovic komutasindaki nispeten ufak bir Rus ordusu tarafindan 2 Haziran 1807 tarihinde Obilesti Muharebesi nde yenilip geri puskurtuldu Balkanlarda bu gelismeler olurken Vahhabi Isyani 1803 1804 ten beri devam etmekte idi ve Abdul Aziz ibn Muhammad ibn Saud idaresinde olan Saudi Vahhabiler ellerine gecirdikleri Mekke be Medine sehirlerindeki kutsal anitlari ve dindar Sunnilerin onemli saydiklari bina turbe ve mezarliklari yikip yerle bir etmeye devam etmekteydiler Bu kutsal yerlerin koruyucusu olan Osmanli devleti diger savaslarla ugrastigi icin hic tedbir alamaz halde idi Bu gaileler devam ederken Sultan III Selim ve yeni kurulan Nizam i Cedid aleytarligi almis yurumustu III Selim in en yakin cevresini olusturan Sir Katibi Ahmet Faiz Efendi Valide kethudasi Yusuf Aga Ibrahim Kethuda ile ilgili yolsuzluk iddialari ortaliga yayildi Bunlarin servetinin kaynaginin Irad i Cedid paralari oldugu ileri surulmekte idi Guven bulanimi dedikodu yolsuzluk savlari ve hayat pahaligi giderek artti Olanlara sirt ceviren zengin bir zumre de Avrupa dan gelen yeniliklere ozenirken yobazlar ve cahil kesim dinin elden gittigi yaygarasiyla padisaha duyulan guvensizligi nefrete donusturme cabasindaydi Batil inanclara baglilik eskiye oranla kentte cok yayginlasti 25 Mayis 1807 de Rumelikavagi ndaki Bogaz muhafizlari yamaklari Kabakci Mustafa isyani ni baslattilar Istanbul bir teror merkezi oldu Nizam i Cedidciler kentte aranip yakalanip oldurulmeye baslandi Imkani olan Nizam i Cedid askerleri ve onlari tutan ilerigelenler Istanbul dan kacmaya basladilar Konaklar yagmalandi Etmaydaninda devamli buyuk toplantilar yapilip seriat geri getirilmesi careleri arandi Ayaklanmanin ucuncu gunu Pasakapisi Ayasofya ve Topkapi Sarayi cevresini dolduran isyanci guruh Babiali deki ulema ve ricali onlerine katip Sarayin iki kapisindan girip Babussaade Kapisi onune geldiler Sedaret kaymakami Kose Musa Pasa ve Seyhulislam Serifzade Ataullah Mehmed Efendi yi saray icine gonderildiler ve yeni padisahin culusunu sagladilar Boylece 29 Mayis 1807 de III Selim tahttan feragat etmis oldu ve yerine IV Mustafa padisah oldu Bu olaylar sirasinda Sadrazam Ibrahim Hilmi Pasa serdar i ekrem olarak Rus cephesinde bulunmaktaydi Istanbul da gorevini sedaret kaymakami olan Kose Musa Pasa yapmakta idi Ibrahim Hilmi Pasa Balkanlarda dagilan ordunun basindan ayrilarak Alemdar Mustafa Pasa ya sigindi Bunun uzerine 18 Haziran 1807 de sadrazamliktan azledildi Temmuz 1807 de Ibrahim Hilmi Pasa Selanik valiligine getirildi Aralik 1807 de ise Hersek sancagi da baglanmis olarak Bosna eyaleti valisi oldu Alemdar Mustafa Pasa in Istanbul a girisi olaylarina II Mahmud un tahta gecmesine Alemdar Mustafa Pasa nin oldurulmesi ve II Mahmud un yavas yavas idareyi eline alis olaylarina hic katkisi olmadi Ekim 1813 te bu valilikten azledildi vezirligi kaldirildi ve Gelibolu ya surgune gonderildi 1816 da afedildi vezirligi geri verildi ve Kandiye muhafizligi gorevi verildi 1818 de bir rutbe dusumu ifade eden Icel mutasarrifligi gorevine atandi Temmuz 1819 da Hanya muhafizligina tayin edildi Temmuz 1821 de ise Adana valisi gorevi verildi 1823 te bu valilik gorevinden de azledildi vezirligi geri alindi ve Istankoy de ikamete memur edildi Fakat burada iken bir muddet sonra bir Rum isyani cikmasi muhtemel goruldugu icin Istankoy Muhafizligi gorevine getirildi Bu gorevde iken 17 Haziran 1825 te 77 yasinda oldu Kaynakca a b c d Beydilli Kemal Ibrahim Hilmi Pasa Keciboynuzu Aga 1999 Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi Istanbul Yapi Kredi Kultur Sanat Yayincilik A S C 1 s 629 630 ISBN 975 08 0072 9 Buyuk Larousse Cilt XI s 5536 Istanbul Milliyet yayinlari 1986 a b c Sakaoglu Necdet 1999 Bu Mulkun Sultanlari Istanbul Oglak Yayinlari ISBN 975 329 2996 s 395Konuyla ilgili yayinlarBeydilli Kemal 1999 Ibrahim Hilmi Pasa Keciboynuzu Aga Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi Istanbul Yapi Kredi Kultur Sanat Yayincilik A S C 1 s 629 630 ISBN 975 08 0072 9 Sakaoglu Necdet 1999 Bu Mulkun Sultanlari Istanbul Oglak Yayinlari ISBN 975 329 2996 Buz Ayhan 2009 Osmanli Sadrazamlari Istanbul Neden Kitap ISBN 978 975 254 278 5 Danismend Ismail Hami 1971 Osmanli Devlet Erkani Istanbul Turkiye Yayinevi Dis baglantilarTektas Nazim 2002 Sadrazamlar Osmanli da Ikinci Adam Saltanati Istanbul Cati Yayinevi Google books 1 7 Aralik 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Beydilli Kemal 2000 Ibrahim Hilmi Pasa Turkiye Diyanet Isleri Vakfi Islam Ansiklopedisi Cilt 21 Sayfa 318 319 Ankara TDV Islam Arastirmalari Merkezi Online 2 23 Aralik 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Siyasi goreviOnce gelen Bostancibasi Hafiz Ismail Pasa Osmanli Sadrazami 14 Kasim 1806 18 Haziran 1807 Sonra gelen Celebi Mustafa Pasa