Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Konglomera, kum ve çakılların basınçla birleşmesi ve zamanla sertleşmesi sonucu oluşan kütlelerdir. Konglomera, çapı 2 mm'den daha büyük kayaç türüdür, örneğin, granüller, çakıl taşları ve kayaçlar gibi, alt-köşeli çakıl boyutlarındaki yuvarlatılmış önemli bir fraksiyondan oluşan kaba taneli bir kırıntılı tortul kayaçtır. Çakılların konsolidasyonu ve
sıvılaşması ile konglomeralar oluşur. Konglomeralar tipik olarak daha ince taneli tortul içerir, örneğin, kum, silt, kil veya bunların kombinasyonu, jeologlar tarafından matris olarak adlandırılır, boşluklarını doldurur ve genellikle kalsiyum karbonat, demir oksit, silika veya sertleştirilmiş kil ile çimentolaşır. Çakıl boyutu fraksiyonu bir konglomera boyutu veya kompozisyon sıralama ve boyutu değişebilir değildir. Bazı konglomeralarda, çakıl büyüklüğündeki sınıf neredeyse tamamen çökelme sırasında kil klastlarından oluşur.Konglomeralar her yaştan tortul Kayaç dizilerinde bulunabilir, ancak muhtemelen tüm tortul kayaçların ağırlığına göre %1'den daha azını oluşturur. Kökeni ve çökelme mekanizmaları açısından, onlar yakından kum taşları ile ilgili ve tortul yapıların aynı türde birçok çeşit sergiler, örneğin, tabular ve çukur çapraz yatak ve kademeli yatak gibidir.
Konglomera (Güllü Mermer)
İrili ufaklı yuvarlak çakıllardan oluşan sedimenter kayaç olup, ince taneli çimento ile bağlanmıştır. Diğer bir deyişle; yuvarlanmış, köşeli yüzeyler göstermeyen çakıl veya kaya bloklarının doğal bir madde ile çimentolanmasından oluşurlar. Bu doğal çimento silisli, kireçtaşlı, demir oksitli olabilir. 2 mm'den daha iri yuvarlak parçalardan oluşan, taşlaşmış tortul kayaç yuvarlak olma özelliğiyle, köşeli kırıntılardan oluşan breşten ayrılır. Kesilerek plaka halinde getirilen konglomeralar parlatıldıktan sonra inşaatlarda kaplama malzemesi olarak kullanılır. Konglomeralarda çakılların yaklaşık aynı sertlikte olması ve çimento ile iyi bir şekilde birleşmiş olması istenir.
Konglomera Türleri
Konglomeralar içerdikleri malzemelerin ortalama boyutuna göre, ince çakıl, iri, koca çakıl ve kocataş olmak üzere başlıca üç gruba ayrılır. Konglomeralar, litolojik özelliklerine, boyut ayrışma derecelerine ve matris bileşimlerine göre sınıflandırılır. Bu ölçütlerin hepsi malzemenin oluşumuna ilişkin ögelerdir. Başlıca iki tür konglomera vardır;
Genel olarak aynı litolojik yapıya sahip olan, iyi ayrışmış (yani, boyutları az çok benzer) ve yoksul matrisli olanlar,
Heterojen litolojik yapılı, kötü ayrışmış zengin matrisli olanlar.
Malzemenin boyut ayrışma derecesi çökelme biçiminin bir sonucudur. İyi ayrışmış konglomeralar normal su akıntılarının ürünüdür. Buna karşılık çamur akıntılarında ya da su altı kaymalarında olduğu gibi hızlı çökelmeler sonucunda kötü ayrışmış konglomeralar ortaya çıkar iyi ayrışmış konglomeralar uzun süreli aşınma ve birikme süreçleri ve kararsız minerallerin kaybı yoluyla oluşur.
Bu tür konglomeralar daha çok kuvars ya da çakmak taşı ağırlıklı ince çakıllardır. Kötü ayrışmış konglomeraların matrisi ise daha çok kil ya da kumdan oluşur; bunlara grovak konglomera denir. Kararsız mineraller içeren kötü ayrışmış konglomeralar, birikinti yelpazelerinde ve yoğunluk akıntılarında (çok bulanık dip akıntıları) görüldüğü gibi, hızlı ve birikmelerin gerçekleşmiş olduğuna işaret eder. İyi ayırmış olanların tersine, bu tür oluşumlar genellikle kalındır ve uzamsal dağılımları sınırlıdır. Buzullarca biriktirilen konglomeralar da kötü ayrışmış türdendir.
Antik Çağ'da özellikle sağlam olması istenen sütun gibi yapılarda kullanılmıştır. Konglomeraları oluşturan büyük çakıllar, nehir ve derin derelerin ağzında, kıyılara yakın yerlerde, alüvyon yataklarında ve deltalarda yığılır. Konglomeralarda ki çakıllar ekseriya kuvars, kireçtaşı ve kuvarsittir. Yuvarlanmış kayaçlardan oluşan bu çakıllar bazen magmatik, başkalaşıma uğramış yahut sedimenter kökenli olabilir.
Konglomera Ve Breş Arasındaki Farklar
Çeşitli kayaç parçalarının akarsu ortamında uzun mesafeler boyunca taşınıp, orta-iyi derecede yuvarlaklık kazanması sonucu oluşan, tane boyu 2 mm'den büyük çakıl ve blokların kum ve doğal çimento ile bağlanıp pekişmesiyle konglomera adı verilen sedimanter kayaçlar meydana gelir. Çoğu kez Konglomeralar, iri çakıl taneleri arasındaki boşluklarında kum ve çakıl içermelerinden dolayı dolayı kötü boylanmışlardır. Kesilerek plaka halinde getirilen konglomeralar parlatıldıktan sonra inşaatlarda kaplama malzemesi olarak kullanılır. Konglomeralarda çakılların yaklaşık aynı sertlikte olması ve çimento ile iyi bir şekilde birleşmiş olması istenir.Breş, kırık çimentolu mineral parçalarından oluşan bir kaya veya ince taneli bir matris ile bir araya getirilmiş, kayaların bileşimine benzer veya bunlardan farklı olabilen bir kayadır. Breşi, konglomeradan ayıran en önemli özellik ise iri tanelerin yuvarlaklaşmış değil de köşeli olmasıdır.
| Boyut Aralığı | Tane Adı | Yaygın ismi |
|---|---|---|
| >256'dan küçük | Blok | Çakıl |
| 64-256 arasında | Parça | Çakıl |
| 4-64 arasında | Çakıl | Çakıl |
| 2-4 arasında | Granül | Çakıl |
Konglomeraların Sınıflandırılması
Konglomeralar aşağıdaki maddeler tarafından adlandırılabilir ve sınıflandırılabilir:
- Mevcut matrisin miktarı ve türü
- İçerdikleri çakıl boyutlu klape bileşimi
- Çakıl büyüklüğünde klapeların boyut aralığı mevcut
Sınıflandırma yöntemi, yürütülen araştırmanın türüne ve detayına bağlıdır.
Büyük ölçüde çakıldan oluşan bir tortul Kayaç ilk çakıl yuvarlaklığına göre adlandırılır. Eğer onu içeren çakıl klastları büyük ölçüde yer altına yuvarlanmışsa, bu bir konglomera. Onu oluşturan çakıl klastları büyük ölçüde açısal ise, bir breştir. Bu tür breşlere onları diğer konglomera türlerinden mesela volkanik ve fay breşlerinden ayırt etmek için tortul breşler denebilir. Yuvarlak ve açısal çakıl klastlarının bir karışımını içeren tortul kayaçlara bazen breş-konglomera denir.
Konglemera oluşum ortamları
Konglemeralar yüksek enerjili ortamlarda oluşur. bu nedenle sakin, durgun, dalga enerjisi fazla olmayan (körfez, haliç, lagün v.b) ortamlarda fazla oluşmaz.
Konglomera Sınıflandırılmasında Dikkat Edilen Hususlar
Doku
Konglomeralar nadiren çakıl büyüklüğünde klastlardan oluşur. Tipik olarak, çakıl boyutlu klastlar arasındaki boşluk, matris olarak bilinen çeşitli miktarlarda silt, kum ve kilden oluşan bir karışım ile doldurulur. Bir konglomeradaki münferit çakıl klapeleri, birbirleriyle temas etmeyecek ve matris içinde yüzecek şekilde bol miktarda matris ile birbirinden ayrılırsa buna parakonglomera denir. Parakonglomeralar da genellikle Sınıflandırılmamış ve çakıl klastlarından daha fazla matris içerebilir. Bir konglomera ve çakıl klastlar birbirleriyle temas halinde ise, buna ortokonglomera denir. Parakonglomeraların aksine, ortokonglomeralar tipik olarak çapraz tabakalanır ve genellikle kalsit, Hematit, kuvars veya kil ile iyi çimentolanır ve taşlaşmış hale gelir.
Parakonglomerat ve otokonglomeratlar arasındaki farklar, birikme şekillerindeki farklılıklar ile ifade edilir. Parakonglomeratlar, ya yaygın buzul olan kasalar ya da moloz akış yatakları ile ilişkilidir. Ortokonglomeratar tipik olarak sulu akımlar ile (Akarsu vb.) ilişkilidir.
Sınıf Bileşimi
Konglomeralar ayrıca bileşimlerine göre kategorize edilir. Bir çakıl taşı veya tek bir kayaç ve mineralden oluşan herhangi bir kırıntılı tortul Kayaç ya bir monomit ya da algomit ya da çakıl taşı olarak bilinir. Konglomera, iki veya daha fazla Kayaç'tan oluşan, mineral veya her ikisinin birleşiminden oluşuyorsa, polimiktik konglomera olarak bilinir. Bir polimiktik konglomera, metastabil dengesiz kayaçlar ve mineraller sınıfının bir ürün yelpazesini içeriyorsa, buna petromiktik konglomera denir. Buna ek olarak, çakıl boyutlu klastların litolojisi ile belirtildiği gibi çakıllar, bu klastları, çevreleyen matristen litolojide önemli ölçüde farklı olan kayaçlar ve minerallerden oluşuyorsa ve bu nedenle, daha eski ve birikme havzasının dışından türetilirse, çakıllar kaynak tarafından sınıflandırılır. Bu klastlar, çevreleyen matrisin litolojisi ile aynı veya tutarlı olan kayaçlar ve minerallerden oluşuyorsa bir tabakanın birikmesinden hemen sonra gerçekleşir ve biriktirme havzasından türetilirse de, konglomera, intraformasyonel (gel-git kuşağında sedimantasyonla(tortulanma) eş zamanlı oluşumlardır). bir konglomera olarak bilinir.
İki tanınmış intraformasyonel konglomera türü şist çakıl taşı ve düz çakıl taşlarıdır. Bir şist-çakıl taşı, büyük ölçüde kil mineralleri tarafından bir arada tutulan ve bir nehir kanalı içinde veya bir göl kenarı boyunca olduğu gibi ortamlarda erozyon tarafından oluşturulan yuvarlak çamur yongaları ve çakıl taşları kümelerinden oluşan bir konglomera.
Düz (dik konglomeralar) çakıl konglomeralar ya fırtına ya da tsunami ile gelgit Daire aşındırır sığ bir deniz dibi ya da gelgit akıntıları bir kıyı boyunca aşındırarak oluşturulan kireç, çamur nispeten düz klastlardan oluşan gruplar vardır.
Sınıf Boyutu
Son olarak, konglomeratlar genellikle bunları içeren baskın klape boyutuna göre ayrılır ve adlandırılır. Bu sınıflandırmada, büyük ölçüde granül boyutlu klastlardan oluşan bir konglemeraya granül konglomera denir; büyük ölçüde çakıl büyüklüğünde klastlardan oluşan bir konglomera da çakıl konglomerası denir ve büyük ölçüde Arnavut kaldırımı büyüklüğünde klastiklerden oluşan bir konglomeraya Arnavut kaldırımı konglomerası denir.
Konglomera Tipleri
Konglomeralar doğal çimento ve çakıl bileşimlerinin yanı sıra çakıl boyutları arasındaki ilişkiye göre isimlendirilirler. Buna göre:
- Monojenik homojen konglomera: Doğal çimento bileşimi ile çakıl bileşimi aynı çakıl bileşimi kireç taşı ve ara madde bileşimi kireç taşı ve çakıl boyutları eşittir.
- Monojenik heterejen konglomera: Doğal çimento bileşimi ile çakıl bileşimi aynı, fakat çakıl boyutlar ıfarklıdır.
- Polijenik homojen konglomera: Doğal çimento bileşimi ile çakıl bileşimi farklı çakıl bileşimi silis, doğal çimento bileşimi kireç taşı ve çakıl boyutları eşittir. Kayaç içindeki çakıllar değişik bileşimde olabilir.
- Polijenik heterojen konglomera: Doğal çimento bileşimi ile çakıl bileşimi ve çakıl boyutları farklıdır. Kayaç içindeki çakıllar değişik bileşiminde olabilir (silis, kireç taşı, radyolarit gibi).
Sedimanter (Tortul) Ortamlar
Konglomeralar çeşitli tortul ortamlarda birikmektedir.
Derin Deniz
Türbiditlerde, bir yatağın bazal kısmı tipik olarak kaba taneli, bazen konglomeratiktir. Bu ortamda, konglomeralar normalde çok iyi sınıflandırılır, iyi yuvarlanmış ve genellikle güçlü bir A ekseni tipi çıtalar halindedirler.
Sığ Deniz
Konglomeralar, genelde uyumsuzluğun üzerinde deniz geçişleri sırasında ortaya konulan sekansların tabanında bulunurlar ve bazal konglomeralar olarak bilinirler. Kıyı şeridinin belirli bir zamanda konumunu temsil ederler ve ayrık zamanlıdırlar.
Akarsu ortamlarında biriken konglomeralar tipik olarak iyi yuvarlanır ve iyi sınıflandırılır. Bu boyuttaki kepçeler yatak yükü olarak, sadece yüksek akış hızı zamanlarında taşınır. Çatlaklar yıpranma sebebiyle daha fazla taşındıkça maksimum klape boyutu azalır, bu yüzden konglomeralar olgunlaşmamış nehir sistemlerinin daha karakteristik özelliğidir. Olgun nehirler tarafından biriken tortularda, konglomeralar, genellikle bir kanal dolgusunun bazal kısmı ile sınırlıdır ve burada çakıl gecikmeleri olarak bilinirler.
Ölüm Vadisi Milli Parkı'nda Fanglomerate Alüvyon yatakları yüksek kabartma bölgelerinde oluşur ve tipik olarak kaba tanelidir. Dağ cephelerinde bireysel alüvyon hayranları örgüleri oluşturmak için birleşiyor ve bu iki ortam en kalın konglomerat birikintileri ile ilişkilidir. Bu ortamda biriken konglomeraların büyük bir kısmı güçlü bir AB-düzlemi imbrikasyonu ve klemp ile desteklidir. Enkaz akışı birikmesi sonucu matris destekli konglomeratlar, birçok alüvyal fan ile oldukça yaygın olarak ilişkilidirler. Bu tür konglomeralar, hızla aşınan (örneğin çöl) gibi ortamlarda bir alüvyal fan içinde biriktiğinde, ortaya çıkan kaya birimine genellikle fanglomera denir.
Buzullar çok iri taneli malzeme taşırlar ve birçok buzul yatağı konglomeratiktir. Bir buzul tarafından doğrudan çökeltilen tortular olan tillites(Buzul tortusu), tipik olarak kötü sınıflandırılmış, matris destekli konglomeralardır. Matris genellikle ince öğütülmüş kaya parçalarından oluşur, ince tanelidir. Buzullarla ilişkili su birikintileri genellikle eskerler gibi yapılar oluşturan konglomeratiklerdir.
Örnekler
Konglomera örneği Barselona yakınlarındaki Montserrat'ta görülebilir. Burada erozyon, dağın adlandırdığı karakteristik pürüzlü şekilleri veren dikey kanallar yarattı (Montserrat tam anlamıyla "pürüzlü dağ" anlamına gelir.) Kaya, Santa Maria de Montserrat Manastırı'nda olduğu gibi, bir yapı malzemesi olarak kullanılacak kadar güçlüdür.
Başka bir örnek olan Crestone Konglomerası, Colorado' nun San Luis kasabasında ve yakınında meydana gelir. Crestone konglomerası, tarih öncesi alüvyonlu fanlar ve fluvial sistemlerde biriken zayıf sınıflandırılmış fanglomeratlardan oluşur. Bu kayalardan bazıları kırmızı ve yeşil tonlara sahiptir.
Konglomera uçurumları, eski Angus ve Kincardineshire ilçelerinin kıyıları boyunca Arbroath'tan kuzeydoğu İskoçya'nın doğu kıyısında bulunur. Dunnottar Kalesi, Stonehaven kasabasının hemen güneyindeki kuzey denizine uzanan sağlam bir konglomera burnunda oturuyor.
Copper Harbor konglomerası hem Keweenaw Yarımadası'nda hem de Superior Gölü' ndeki Isle Royale Milli Parkı'nda bulunur. Konglomera, kata Tjuta' nın kubbeli tepelerinde, Avustralya'nın Kuzey Bölgesi'nde veya Macaristan'daki Buda Tepeleri'nde de görülebilir. On dokuzuncu yüzyılda kalın bir Pottsville konglomera tabakasının Pennsylvania'daki antrasit kömür önlemlerinin altında olduğu kabul edildi.
Mars'tan örnekler
Mars'ta konglomera levhaları "Hottah" adlı bir sonuçta bulundu ve bilim adamları tarafından eski bir dere içinde oluşmuş olarak yorumlandı. NASA'NIN Mars gezgini merakı tarafından keşfedilen çakıllar, kum parçacıklarının boyutundan golf toplarının boyutuna kadar değişmektedir.
Analiz, çakıl taşlarının yürüme hızında akan ve ayak bileğinden kalçaya kadar derinlikte olan bir derede biriktiğini göstermiştir.
Çakıl taşı kullanım alanları ve Türkiye'de çıkarıldığı yerler
Döşeme ve süsleme sanatında kullanılan çakıl taşı, deniz kıyısı ve akarsu yataklarında bulunan, mekanik aşınma sonucunda yuvarlaklaşmış, genellikle sert ve küçük boyutlu kayaçlara verilen isim olup halk arasında çakıl olarak da anılmaktadır. Deniz kıyısı ve dere yataklarında bulunan bu taşların boyutları 20–60 mm arasında değişmekte olup, bazı yörelerde çakıl taş veya dere taş, bazı yörelerde ise yağmur taş olarak isimlendirilmektedir. Koca taş ise 200 mm'den büyük olanlara verilen isimdir. Bu taşları biçimlendiren buzul, rüzgâr ve su gibi etkenlerdir. Ayrıca peyzaj mimarisinde de kullanılmakta olan çakıl taşı, döşendiği mekanlarda dekoratif olduğu kadar, sıcak ve soğuktan da etkilenmeyecek bir dayanıklılığa sahiptir. Bugün eski tarz döşemeler, günümüzün çağdaş mimarisi ile buluşturularak eski güzelliklere yeniden hayat verilmektedir. Çakıl taşı Türkiye'de yoğun olarak Akdeniz'de çıkarılır ve deniz kenarlarında oluşan fiziksel tortul bir kayaç'dır.
Türkiye'deki Konglomera Ve Breş Dağılımları
- Bilecik, Gülümbe - söğüt mermerleri
- Bursa, Orhaneli mermerleri
- Sakarya, Harmantepe - dokurcun gri mermerleri
- Gebze, kutluca fosilli bej mermerleri
- Ankara, Haymana bej mermerleri
- İskenderun siyah mermerleri
- Konya, Bozkır kahverengi-kızıl mermerleri
![image]()
- Adana, Toros bej mermerleri
Metakonglomera
Metamorfik(başkalaşım) değişim, konglomeratı metakomlomerata dönüştürür.
Kaynakça
- ^ a b c Boggs, S. (2006) Principles of Sedimentology and Stratigraphy., 2nd ed. Prentice Hall, New York. 662 pp.
- ^ a b c d e Friedman, G.M. (2003) Classification of sediments and sedimentary rocks. In Gerard V. Middleton, ed., pp. 127-135, Encyclopedia of Sediments & Sedimentary Rocks, Encyclopedia of Earth Science Series. Kluwer Academic Publishers, Boston, Massachusetts. 821 pp.
- ^ a b Neuendorf, K.K.E., J.P. Mehl, Jr., and J.A. Jackson, eds. (2005) Glossary of Geology (5th ed.). Alexandria, Virginia, American Geological Institute. 779 pp.
- ^ Genel Jeoloji Temel Kavramlar. Nobel Yayınları. ISBN .
- ^ a b . 19 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2014.
- ^ "Breş". Vikipedia. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Genel Jeoloji Temel Kavramları. Nobel Yayın. ISBN .
- ^ a b c d Nichols, G. (2009) Sedimentology and Stratigraphy, 2nd ed. John Wiley & Sons Ltd, Chichester, West Sussex, United Kingdom. 419 pp.
- ^ a b c Tucker, M. E. (2003) Sedimentary Rocks in the Field, 3rd ed. John Wiley & Sons Ltd,West Sussex, England.
- ^ Williams, G. D. (1966) Origin of Shale-Pebble Conglomerate. American Association of Petroleum Geologist Bulletin. vol. 50, no. 3, pp. 573–577.
- ^ Flugel, E. (2010) Microfacies of Carbonate Rocks: Analysis, Interpretation and Application, 2nd ed. Springer-Verlag, Berlin, Germany.
- ^ a b Walker, R. G. 1979. Facies Models. Reprinted with revisions from a series of papers in Geoscience Canada, 1976–1979, Geological Association of Canada
- ^ Seibold, E. & Berger, W.H. 1996. The Sea Floor: an introduction to Marine Geology, Springer.
- ^ a b Tucker, M. E. Sedimentary petrology, 3rd edition, 2001, WileyBlackwell
- ^ Bourman, Robert P.; Ollier, Clifford D.; Buckman, Solomon (2015-06-01). "Inselbergs and monoliths: a comparative review of two iconic Australian landforms, Uluru (Ayers Rock) and Burringurrah (Mount Augustus)". Zeitschrift für Geomorphologie. 59 (2): 197–227. doi:10.1127/0372-8854/2014/0148. ISSN 0372-8854.
- ^ Farics, Éva; Farics, Dávid; Kovács, József; Haas, János (2017). "Interpretation of sedimentological processes of coarse-grained deposits applying a novel combined cluster and discriminant analysis". Open Geosciences. 9 (1): 525–538. doi:10.1515/geo-2017-0040.
- ^ "Geologic map of Schuylkill County". 1884. Archived from the original on 2008-04-11.
- ^ "NASA Rover Mars Yüzeyinde Eski Akıntıyı Buluyor" . Haberler . Jet Sevk Laboratuvarı/ California Teknoloji Enstitüsü . 27 Eylül 2012 . Erişim tarihi: 28 Şubat 2016 .
- ^ http://www.dogaltassektoru.com/2009/12/turkiyedeki-dogal-taslarn-tanmlar[]
- ^ Neuendorf, KKE, JP Mehl, Jr. ve JA Jackson, ed. (2005)Jeoloji Sözlüğü(5. baskı). İskenderiye, Virginia, Amerikan Jeoloji Enstitüsü. 779 s.ISBN0-922152-76-4
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Konglomera kum ve cakillarin basincla birlesmesi ve zamanla sertlesmesi sonucu olusan kutlelerdir Konglomera capi 2 mm den daha buyuk kayac turudur ornegin granuller cakil taslari ve kayaclar gibi alt koseli cakil boyutlarindaki yuvarlatilmis onemli bir fraksiyondan olusan kaba taneli bir kirintili tortul kayactir Cakillarin konsolidasyonu ve capi 1 cm olan konglomera sivilasmasi ile konglomeralar olusur Konglomeralar tipik olarak daha ince taneli tortul icerir ornegin kum silt kil veya bunlarin kombinasyonu jeologlar tarafindan matris olarak adlandirilir bosluklarini doldurur ve genellikle kalsiyum karbonat demir oksit silika veya sertlestirilmis kil ile cimentolasir Cakil boyutu fraksiyonu bir konglomera boyutu veya kompozisyon siralama ve boyutu degisebilir degildir Bazi konglomeralarda cakil buyuklugundeki sinif neredeyse tamamen cokelme sirasinda kil klastlarindan olusur Konglomeralar her yastan tortul Kayac dizilerinde bulunabilir ancak muhtemelen tum tortul kayaclarin agirligina gore 1 den daha azini olusturur Kokeni ve cokelme mekanizmalari acisindan onlar yakindan kum taslari ile ilgili ve tortul yapilarin ayni turde bircok cesit sergiler ornegin tabular ve cukur capraz yatak ve kademeli yatak gibidir Konglomera Gullu Mermer Irili ufakli yuvarlak cakillardan olusan sedimenter kayac olup ince taneli cimento ile baglanmistir Diger bir deyisle yuvarlanmis koseli yuzeyler gostermeyen cakil veya kaya bloklarinin dogal bir madde ile cimentolanmasindan olusurlar Bu dogal cimento silisli kirectasli demir oksitli olabilir 2 mm den daha iri yuvarlak parcalardan olusan taslasmis tortul kayac yuvarlak olma ozelligiyle koseli kirintilardan olusan bresten ayrilir Kesilerek plaka halinde getirilen konglomeralar parlatildiktan sonra insaatlarda kaplama malzemesi olarak kullanilir Konglomeralarda cakillarin yaklasik ayni sertlikte olmasi ve cimento ile iyi bir sekilde birlesmis olmasi istenir Konglomera Turleri Konglomeralar icerdikleri malzemelerin ortalama boyutuna gore ince cakil iri koca cakil ve kocatas olmak uzere baslica uc gruba ayrilir Konglomeralar litolojik ozelliklerine boyut ayrisma derecelerine ve matris bilesimlerine gore siniflandirilir Bu olcutlerin hepsi malzemenin olusumuna iliskin ogelerdir Baslica iki tur konglomera vardir Genel olarak ayni litolojik yapiya sahip olan iyi ayrismis yani boyutlari az cok benzer ve yoksul matrisli olanlar Heterojen litolojik yapili kotu ayrismis zengin matrisli olanlar Antik misirda bresten yapilan taverat heykeli Malzemenin boyut ayrisma derecesi cokelme biciminin bir sonucudur Iyi ayrismis konglomeralar normal su akintilarinin urunudur Buna karsilik camur akintilarinda ya da su alti kaymalarinda oldugu gibi hizli cokelmeler sonucunda kotu ayrismis konglomeralar ortaya cikar iyi ayrismis konglomeralar uzun sureli asinma ve birikme surecleri ve kararsiz minerallerin kaybi yoluyla olusur Bu tur konglomeralar daha cok kuvars ya da cakmak tasi agirlikli ince cakillardir Kotu ayrismis konglomeralarin matrisi ise daha cok kil ya da kumdan olusur bunlara grovak konglomera denir Kararsiz mineraller iceren kotu ayrismis konglomeralar birikinti yelpazelerinde ve yogunluk akintilarinda cok bulanik dip akintilari goruldugu gibi hizli ve birikmelerin gerceklesmis olduguna isaret eder Iyi ayirmis olanlarin tersine bu tur olusumlar genellikle kalindir ve uzamsal dagilimlari sinirlidir Buzullarca biriktirilen konglomeralar da kotu ayrismis turdendir Antik Cag da ozellikle saglam olmasi istenen sutun gibi yapilarda kullanilmistir Konglomeralari olusturan buyuk cakillar nehir ve derin derelerin agzinda kiyilara yakin yerlerde aluvyon yataklarinda ve deltalarda yigilir Konglomeralarda ki cakillar ekseriya kuvars kirectasi ve kuvarsittir Yuvarlanmis kayaclardan olusan bu cakillar bazen magmatik baskalasima ugramis yahut sedimenter kokenli olabilir Konglomera Ve Bres Arasindaki Farklar Cesitli kayac parcalarinin akarsu ortaminda uzun mesafeler boyunca tasinip orta iyi derecede yuvarlaklik kazanmasi sonucu olusan tane boyu 2 mm den buyuk cakil ve bloklarin kum ve dogal cimento ile baglanip pekismesiyle konglomera adi verilen sedimanter kayaclar meydana gelir Cogu kez Konglomeralar iri cakil taneleri arasindaki bosluklarinda kum ve cakil icermelerinden dolayi dolayi kotu boylanmislardir Kesilerek plaka halinde getirilen konglomeralar parlatildiktan sonra insaatlarda kaplama malzemesi olarak kullanilir Konglomeralarda cakillarin yaklasik ayni sertlikte olmasi ve cimento ile iyi bir sekilde birlesmis olmasi istenir Bres kirik cimentolu mineral parcalarindan olusan bir kaya veya ince taneli bir matris ile bir araya getirilmis kayalarin bilesimine benzer veya bunlardan farkli olabilen bir kayadir Bresi konglomeradan ayiran en onemli ozellik ise iri tanelerin yuvarlaklasmis degil de koseli olmasidir BresKonglomeraKirintili sedimanter kayac olan bres ve konglomera icin tane boyu siniflandirmasi Boyut Araligi Tane Adi Yaygin ismi gt 256 dan kucuk Blok Cakil64 256 arasinda Parca Cakil4 64 arasinda Cakil Cakil2 4 arasinda Granul CakilKonglomeralarin Siniflandirilmasi Konglomeralar asagidaki maddeler tarafindan adlandirilabilir ve siniflandirilabilir Mevcut matrisin miktari ve turu Icerdikleri cakil boyutlu klape bilesimi Cakil buyuklugunde klapelarin boyut araligi mevcut Siniflandirma yontemi yurutulen arastirmanin turune ve detayina baglidir Buyuk olcude cakildan olusan bir tortul Kayac ilk cakil yuvarlakligina gore adlandirilir Eger onu iceren cakil klastlari buyuk olcude yer altina yuvarlanmissa bu bir konglomera Onu olusturan cakil klastlari buyuk olcude acisal ise bir brestir Bu tur breslere onlari diger konglomera turlerinden mesela volkanik ve fay breslerinden ayirt etmek icin tortul bresler denebilir Yuvarlak ve acisal cakil klastlarinin bir karisimini iceren tortul kayaclara bazen bres konglomera denir Konglemera olusum ortamlari Konglemeralar yuksek enerjili ortamlarda olusur bu nedenle sakin durgun dalga enerjisi fazla olmayan korfez halic lagun v b ortamlarda fazla olusmaz Konglomera Siniflandirilmasinda Dikkat Edilen Hususlar Doku Konglomeralar nadiren cakil buyuklugunde klastlardan olusur Tipik olarak cakil boyutlu klastlar arasindaki bosluk matris olarak bilinen cesitli miktarlarda silt kum ve kilden olusan bir karisim ile doldurulur Bir konglomeradaki munferit cakil klapeleri birbirleriyle temas etmeyecek ve matris icinde yuzecek sekilde bol miktarda matris ile birbirinden ayrilirsa buna parakonglomera denir Parakonglomeralar da genellikle Siniflandirilmamis ve cakil klastlarindan daha fazla matris icerebilir Bir konglomera ve cakil klastlar birbirleriyle temas halinde ise buna ortokonglomera denir Parakonglomeralarin aksine ortokonglomeralar tipik olarak capraz tabakalanir ve genellikle kalsit Hematit kuvars veya kil ile iyi cimentolanir ve taslasmis hale gelir Black Hills Guney Dakota daki Kambriyen dibinde bir konglomera Parakonglomerat ve otokonglomeratlar arasindaki farklar birikme sekillerindeki farkliliklar ile ifade edilir Parakonglomeratlar ya yaygin buzul olan kasalar ya da moloz akis yataklari ile iliskilidir Ortokonglomeratar tipik olarak sulu akimlar ile Akarsu vb iliskilidir Sinif Bilesimi Konglomeralar ayrica bilesimlerine gore kategorize edilir Bir cakil tasi veya tek bir kayac ve mineralden olusan herhangi bir kirintili tortul Kayac ya bir monomit ya da algomit ya da cakil tasi olarak bilinir Konglomera iki veya daha fazla Kayac tan olusan mineral veya her ikisinin birlesiminden olusuyorsa polimiktik konglomera olarak bilinir Bir polimiktik konglomera metastabil dengesiz kayaclar ve mineraller sinifinin bir urun yelpazesini iceriyorsa buna petromiktik konglomera denir Buna ek olarak cakil boyutlu klastlarin litolojisi ile belirtildigi gibi cakillar bu klastlari cevreleyen matristen litolojide onemli olcude farkli olan kayaclar ve minerallerden olusuyorsa ve bu nedenle daha eski ve birikme havzasinin disindan turetilirse cakillar kaynak tarafindan siniflandirilir Bu klastlar cevreleyen matrisin litolojisi ile ayni veya tutarli olan kayaclar ve minerallerden olusuyorsa bir tabakanin birikmesinden hemen sonra gerceklesir ve biriktirme havzasindan turetilirse de konglomera intraformasyonel gel git kusaginda sedimantasyonla tortulanma es zamanli olusumlardir bir konglomera olarak bilinir Iki taninmis intraformasyonel konglomera turu sist cakil tasi ve duz cakil taslaridir Bir sist cakil tasi buyuk olcude kil mineralleri tarafindan bir arada tutulan ve bir nehir kanali icinde veya bir gol kenari boyunca oldugu gibi ortamlarda erozyon tarafindan olusturulan yuvarlak camur yongalari ve cakil taslari kumelerinden olusan bir konglomera Duz dik konglomeralar cakil konglomeralar ya firtina ya da tsunami ile gelgit Daire asindirir sig bir deniz dibi ya da gelgit akintilari bir kiyi boyunca asindirarak olusturulan kirec camur nispeten duz klastlardan olusan gruplar vardir Sinif Boyutu Son olarak konglomeratlar genellikle bunlari iceren baskin klape boyutuna gore ayrilir ve adlandirilir Bu siniflandirmada buyuk olcude granul boyutlu klastlardan olusan bir konglemeraya granul konglomera denir buyuk olcude cakil buyuklugunde klastlardan olusan bir konglomera da cakil konglomerasi denir ve buyuk olcude Arnavut kaldirimi buyuklugunde klastiklerden olusan bir konglomeraya Arnavut kaldirimi konglomerasi denir Konglomera Tipleri Konglomeralar dogal cimento ve cakil bilesimlerinin yani sira cakil boyutlari arasindaki iliskiye gore isimlendirilirler Buna gore Monojenik homojen konglomera Dogal cimento bilesimi ile cakil bilesimi ayni cakil bilesimi kirec tasi ve ara madde bilesimi kirec tasi ve cakil boyutlari esittir Monojenik heterejen konglomera Dogal cimento bilesimi ile cakil bilesimi ayni fakat cakil boyutlar ifarklidir Polijenik homojen konglomera Dogal cimento bilesimi ile cakil bilesimi farkli cakil bilesimi silis dogal cimento bilesimi kirec tasi ve cakil boyutlari esittir Kayac icindeki cakillar degisik bilesimde olabilir Polijenik heterojen konglomera Dogal cimento bilesimi ile cakil bilesimi ve cakil boyutlari farklidir Kayac icindeki cakillar degisik bilesiminde olabilir silis kirec tasi radyolarit gibi Sedimanter Tortul OrtamlarOffshore kaya cekirdegi alaska dan polimikt konglomera bolumu yaklasik derinlik 10 000 ft Konglomeralar cesitli tortul ortamlarda birikmektedir Derin Deniz Point Lobos ta carmelo olusumu konglomera Turbiditlerde bir yatagin bazal kismi tipik olarak kaba taneli bazen konglomeratiktir Bu ortamda konglomeralar normalde cok iyi siniflandirilir iyi yuvarlanmis ve genellikle guclu bir A ekseni tipi citalar halindedirler Sig Deniz Konglomeralar genelde uyumsuzlugun uzerinde deniz gecisleri sirasinda ortaya konulan sekanslarin tabaninda bulunurlar ve bazal konglomeralar olarak bilinirler Kiyi seridinin belirli bir zamanda konumunu temsil ederler ve ayrik zamanlidirlar Nehir Akarsu ortamlarinda biriken konglomeralar tipik olarak iyi yuvarlanir ve iyi siniflandirilir Bu boyuttaki kepceler yatak yuku olarak sadece yuksek akis hizi zamanlarinda tasinir Catlaklar yipranma sebebiyle daha fazla tasindikca maksimum klape boyutu azalir bu yuzden konglomeralar olgunlasmamis nehir sistemlerinin daha karakteristik ozelligidir Olgun nehirler tarafindan biriken tortularda konglomeralar genellikle bir kanal dolgusunun bazal kismi ile sinirlidir ve burada cakil gecikmeleri olarak bilinirler Aluvyon Olum Vadisi Milli Parki nda Fanglomerate Aluvyon yataklari yuksek kabartma bolgelerinde olusur ve tipik olarak kaba tanelidir Dag cephelerinde bireysel aluvyon hayranlari orguleri olusturmak icin birlesiyor ve bu iki ortam en kalin konglomerat birikintileri ile iliskilidir Bu ortamda biriken konglomeralarin buyuk bir kismi guclu bir AB duzlemi imbrikasyonu ve klemp ile desteklidir Enkaz akisi birikmesi sonucu matris destekli konglomeratlar bircok aluvyal fan ile oldukca yaygin olarak iliskilidirler Bu tur konglomeralar hizla asinan ornegin col gibi ortamlarda bir aluvyal fan icinde biriktiginde ortaya cikan kaya birimine genellikle fanglomera denir Buzul Buzullar cok iri taneli malzeme tasirlar ve bircok buzul yatagi konglomeratiktir Bir buzul tarafindan dogrudan cokeltilen tortular olan tillites Buzul tortusu tipik olarak kotu siniflandirilmis matris destekli konglomeralardir Matris genellikle ince ogutulmus kaya parcalarindan olusur ince tanelidir Buzullarla iliskili su birikintileri genellikle eskerler gibi yapilar olusturan konglomeratiklerdir Ornekler Konglomera ornegi Barselona yakinlarindaki Montserrat ta gorulebilir Burada erozyon dagin adlandirdigi karakteristik puruzlu sekilleri veren dikey kanallar yaratti Montserrat tam anlamiyla puruzlu dag anlamina gelir Kaya Santa Maria de Montserrat Manastiri nda oldugu gibi bir yapi malzemesi olarak kullanilacak kadar gucludur Baska bir ornek olan Crestone Konglomerasi Colorado nun San Luis kasabasinda ve yakininda meydana gelir Crestone konglomerasi tarih oncesi aluvyonlu fanlar ve fluvial sistemlerde biriken zayif siniflandirilmis fanglomeratlardan olusur Bu kayalardan bazilari kirmizi ve yesil tonlara sahiptir Konglomera ucurumlari eski Angus ve Kincardineshire ilcelerinin kiyilari boyunca Arbroath tan kuzeydogu Iskocya nin dogu kiyisinda bulunur Dunnottar Kalesi Stonehaven kasabasinin hemen guneyindeki kuzey denizine uzanan saglam bir konglomera burnunda oturuyor Copper Harbor konglomerasi hem Keweenaw Yarimadasi nda hem de Superior Golu ndeki Isle Royale Milli Parki nda bulunur Konglomera kata Tjuta nin kubbeli tepelerinde Avustralya nin Kuzey Bolgesi nde veya Macaristan daki Buda Tepeleri nde de gorulebilir On dokuzuncu yuzyilda kalin bir Pottsville konglomera tabakasinin Pennsylvania daki antrasit komur onlemlerinin altinda oldugu kabul edildi Mars tan ornekler Mars ta konglomera levhalari Hottah adli bir sonucta bulundu ve bilim adamlari tarafindan eski bir dere icinde olusmus olarak yorumlandi NASA NIN Mars gezgini meraki tarafindan kesfedilen cakillar kum parcaciklarinin boyutundan golf toplarinin boyutuna kadar degismektedir Analiz cakil taslarinin yurume hizinda akan ve ayak bileginden kalcaya kadar derinlikte olan bir derede biriktigini gostermistir Cakil tasi kullanim alanlari ve Turkiye de cikarildigi yerler konglomera Doseme ve susleme sanatinda kullanilan cakil tasi deniz kiyisi ve akarsu yataklarinda bulunan mekanik asinma sonucunda yuvarlaklasmis genellikle sert ve kucuk boyutlu kayaclara verilen isim olup halk arasinda cakil olarak da anilmaktadir Deniz kiyisi ve dere yataklarinda bulunan bu taslarin boyutlari 20 60 mm arasinda degismekte olup bazi yorelerde cakil tas veya dere tas bazi yorelerde ise yagmur tas olarak isimlendirilmektedir Koca tas ise 200 mm den buyuk olanlara verilen isimdir Bu taslari bicimlendiren buzul ruzgar ve su gibi etkenlerdir Ayrica peyzaj mimarisinde de kullanilmakta olan cakil tasi dosendigi mekanlarda dekoratif oldugu kadar sicak ve soguktan da etkilenmeyecek bir dayanikliliga sahiptir Bugun eski tarz dosemeler gunumuzun cagdas mimarisi ile bulusturularak eski guzelliklere yeniden hayat verilmektedir Cakil tasi Turkiye de yogun olarak Akdeniz de cikarilir ve deniz kenarlarinda olusan fiziksel tortul bir kayac dir Turkiye deki Konglomera Ve Bres Dagilimlari Bilecik Gulumbe sogut mermerleri Bursa Orhaneli mermerleri Sakarya Harmantepe dokurcun gri mermerleri Gebze kutluca fosilli bej mermerleri Ankara Haymana bej mermerleri Iskenderun siyah mermerleri Konya Bozkir kahverengi kizil mermerleri Adana Toros bej mermerleriMetakonglomera Metamorfik baskalasim degisim konglomerati metakomlomerata donusturur Kaynakca a b c Boggs S 2006 Principles of Sedimentology and Stratigraphy 2nd ed Prentice Hall New York 662 pp ISBN 0 13 154728 3 a b c d e Friedman G M 2003 Classification of sediments and sedimentary rocks In Gerard V Middleton ed pp 127 135 Encyclopedia of Sediments amp Sedimentary Rocks Encyclopedia of Earth Science Series Kluwer Academic Publishers Boston Massachusetts 821 pp ISBN 978 1 4020 0872 6 a b Neuendorf K K E J P Mehl Jr and J A Jackson eds 2005 Glossary of Geology 5th ed Alexandria Virginia American Geological Institute 779 pp ISBN 0 922152 76 4 Genel Jeoloji Temel Kavramlar Nobel Yayinlari ISBN 978 605 133 433 2 a b 19 Aralik 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Kasim 2014 Bres Vikipedia 16 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Genel Jeoloji Temel Kavramlari Nobel Yayin ISBN 978 605 133 433 2 a b c d Nichols G 2009 Sedimentology and Stratigraphy 2nd ed John Wiley amp Sons Ltd Chichester West Sussex United Kingdom 419 pp ISBN 978 1 4051 9379 5 a b c Tucker M E 2003 Sedimentary Rocks in the Field 3rd ed John Wiley amp Sons Ltd West Sussex England ISBN 0 470 85123 6 Williams G D 1966 Origin of Shale Pebble Conglomerate American Association of Petroleum Geologist Bulletin vol 50 no 3 pp 573 577 Flugel E 2010 Microfacies of Carbonate Rocks Analysis Interpretation and Application 2nd ed Springer Verlag Berlin Germany ISBN 978 3 642 03795 5 a b Walker R G 1979 Facies Models Reprinted with revisions from a series of papers in Geoscience Canada 1976 1979 Geological Association of Canada Seibold E amp Berger W H 1996 The Sea Floor an introduction to Marine Geology Springer a b Tucker M E Sedimentary petrology 3rd edition 2001 WileyBlackwell Bourman Robert P Ollier Clifford D Buckman Solomon 2015 06 01 Inselbergs and monoliths a comparative review of two iconic Australian landforms Uluru Ayers Rock and Burringurrah Mount Augustus Zeitschrift fur Geomorphologie 59 2 197 227 doi 10 1127 0372 8854 2014 0148 ISSN 0372 8854 Farics Eva Farics David Kovacs Jozsef Haas Janos 2017 Interpretation of sedimentological processes of coarse grained deposits applying a novel combined cluster and discriminant analysis Open Geosciences 9 1 525 538 doi 10 1515 geo 2017 0040 Geologic map of Schuylkill County 1884 Archived from the original on 2008 04 11 NASA Rover Mars Yuzeyinde Eski Akintiyi Buluyor Haberler Jet Sevk Laboratuvari California Teknoloji Enstitusu 27 Eylul 2012 Erisim tarihi 28 Subat 2016 http www dogaltassektoru com 2009 12 turkiyedeki dogal taslarn tanmlar olu kirik baglanti Neuendorf KKE JP Mehl Jr ve JA Jackson ed 2005 Jeoloji Sozlugu 5 baski Iskenderiye Virginia Amerikan Jeoloji Enstitusu 779 s ISBN0 922152 76 4