Kozyatağı, İstanbul ilinin en büyük ilçelerinden biri olan Kadıköy'e bağlı olan, 1980'lerden sonra gelişimini hızlandırmış, konut bölgesi olmasının yanı sıra ofis binalarının da yer aldığı bir semt ve aynı adlı mahalle.
Kozyatağı | |
---|---|
Kozyatağı mahallesinin Kadıköy haritasındaki konumu | |
Ülke | Türkiye |
Bölge | Marmara |
İl | İstanbul |
İlçe | Kadıköy |
İdare | |
• Muhtar | Pelin Şen |
Nüfus (2014) | |
• Toplam | 36,358 [1] |
Zaman dilimi | (UDAS) |
Posta kodu | 34742 |
Alan kodu | 216 |
Plaka kodu | 34 |
Semt olarak (Kozyatağı ve 19 Mayıs mahalleleri), kuzey ve kuzeydoğuda D-100 Karayolu (E-5 Karayolu ), kuzeybatıda Sahrayıcedit, batıda Erenköy, güneyde Şemsettin Günaltay Caddesi (Minibüs Caddesi) ile ayrıldığı Suadiye, doğuda ise Bostancı mahalleleri ile sınırlanmıştır. Kozyatağı D-100 Karayolu kuzeyindeki Ataşehir'e bağlı İçerenköy Mahallesi ile de komşudur.
Geçmişi
Kozyatağı, Kadıköy'ün Marmara sahillerinin iç kısımlarında, 1970'li yıllara kadar çoğunlukla tarımsal amaçla kullanılan ve yararlanılan bir yer, bir kırsal alan olarak var olagelmiştir. Çevrenin bütünüyle yapılaştığı zamanlara kadar havasının temizliği ile tanınan Kozyatağı'nın adının, yörede bir vakitler bol miktarda olduğu söylenen ceviz ağaçlarından (koz:ceviz) geldiği sanılmaktadır. Kozyatağı uzun süre, civarındaki Erenköy vb kırsal yerleşmeler gibi yer yer bağ, bahçe ve bostanlarla kaplı bir tarım arazisi olarak varlığını sürdürmüştür. 1776 tarihli Kauffer Haritası'nda buradaki boş araziler görülmektedir.
19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren hat boylarında yeni yerleşmeler belirir ve Kızıltoprak'tan Bostancı'ya kadar geniş araziler içinde köşkler inşa edilirken bile, Kozyatağı, oldukça içeride kalması ve demiryoluna uzak olması nedeniyle, tarım arazisi ve çayırlık özelliğini büyük ölçüde korumuştur. 19. yüzyılın sonlarında Erenköy-Bağlarbaşı yolu ile Şakacı Sokağı'nın Şemsettin Günaltay Caddesi ile birleştiği noktada basit bir çarşı ve küçük bir yerleşme nüvesi ortaya çıkmış ve burada, 1895'te Şeyh Süleyman Halim Efendi tarafından bir cami inşa edilmiştir. 19. yüzyılın ikinci yarısında, Göztepe ve Erenköy kadar olmasa da, Kozyatağı'nda tek tük köşkler inşa edildiği, dönemin önde gelen yöneticilerinin yöreye yerleştikleri görülür. Hassa Mirlivası Seyyid Paşa, 1863 ya da 1864'te İçerenköy-Kozyatağı-Sahrayıcedit yolu üzerinde bir çeşme;II. Abdülhamid dönemi (1876-1909) maliye nazırlarından da 1902'de bir başka çeşme yaptırmıştır. Dahiliye Nazırı da bu dönemde bir köşk yaptırarak Kozyatağı'na yerleşmiştir. Kozyatağı'na yerleşmiş bir diğer ünlü kişi de 1897 Türk-Yunan Savaşı'nın Dömeke kahramanı Gazi Ethem Paşa'dır. Bugün semtte, kendi adını ve Dömeke adlarını taşıyan iki sokak bulunmaktadır. 19. yüzyılın sonlarında kırsal karakterli bir diğer yerleşme nüvesi de, Kozyatağı'nın kuzeyinde o zamanki Üsküdar-İçerenköy yolu yakınlarında ortaya çıkar. Daha kuzeyde ise, Nadir Ağa Çiftliği olarak bilinen geniş araziler uzanmaktadır ki, bu arazinin bir kısmı üzerine daha sonra PTT Hastanesi (bugün Fatih Sultan Mehmet Eğitim ve Araştırma Hastanesi) inşa edilmiştir.
1906'da, Kozyatağı 150 hektar genişlikte ayrı bir mahalle oldu. Mahallenin ilk muhtarı Süleyman Efendi Camii İmamı, Hafız Hasan Naci Efendi'dir. Şehremaneti Kadıköy Dairesi Başkanı Celal Esad Arseven 1913 tarihli Kadıköy Hakkında Tetkikat-ı Belediyye adlı çalışmasına göre, o tarihlerde Kozyatağı'nda 567'si erkek, 470'i kadın toplam 1.037 kişi yaşamaktadır ve 317 hane ile 20 dükkân vardır. 1910'da yapılan sağlık taramasına göre de Kozyatağı Kadıköy'de bulaşıcı hastalığa rastlanmayan tek mahalledir.
Kozyatağı 1970'lere kadar geniş çaplı bir yapılaşmanın görülmediği oldukça durağan bir mekansal yapıya sahip olmuştur. 1973'te Boğaziçi Köprüsü ve çevreyolunun hizmete girmesi ile Kadıköy'ün bir yerleşme alanı olarak cazibesinin artması ve 1972 tarihli Erenköy-Bostancı Bölgeleme İmar Planı ile de yapı yoğunluklarının artırılması sonucu, Kozyatağı bölgesi de Göztepe ve Sahrayıcedit gibi semtlerle birlikte yoğun bir yapılaşmaya sahne olmuştur. Yüksek yapılaşmaya izin verilmesi, 1970'lerden itibaren Kozyatağı'nda toplukonut siteleri ve apartmanlardan oluşan çok katlı ve yoğun bir yapılaşma deseni ortaya çıkarmıştır.
Kozyatağı 1989'da, D-100 Karayolu'nu Fatih Sultan Mehmet Köprüsü'ne giden O-2 Otoyolu'na bağlayan Kozyatağı Kavşağı ve çevreyolu bağlantısının hizmete girişiyle büyük bir ulaşım kolaylığına kavuşmuş ve özellikle ofis ve ticari kullanımlar için yeni, cazip bir merkez olmuştur. D-100 Karayolu boyunca yoğunlaşan ofis binalarına ilave olarak Kozyatağı Kavşağı çevresinde de geniş alanlara yayılan alışveriş merkezleri inşa edilmiştir. Kozyatağı günümüzde konut ağırlıklı bir yerleşme olmasına karşın, ticari ve ofis türü kullanımlar için de Anadolu yakasında, süratle yeni bir gelişme odağı haline gelmektedir.
20. yüzyılın başında nüfus büyüklüğü açısından Kadıköy'ün 11 mahallesi arasında 9. sırada yer alan Kozyatağı, 2014 yılı itibarıyla 36.358 olan nüfusuyla Kadıköy'ün 21 mahallesi arasında Göztepe'nin ardından en büyük 2. mahalledir. 1991 yılına dek bugünkü 19 Mayıs Mahallesini de içeren Kozyatağı Mahallesi nüfus artışı ve hızlı yapılaşma sebebiyle ikiye bölünmüş ve 19 Mayıs mahallesi ortaya çıkmıştır.
Mahalle 56 sokak ve 4 caddeden oluşmaktadır. 3 İlköğretim Okulu (Kozyatağı Şükran Karabelli İlkokulu, İlhami Ertem Ortaokulu, Hakkı Değer Ortaokulu) ve 1 Özel Eğitim Kurumu, ayrıca iki adet cami (Mehmet Çavuş Modern Merkez Camisi ve Hacı İsmail Kurt Camisi) bulunmaktadır.
Ulaşım
Kadıköy - Kartal metro hattı'nın istasyonlarından biri olan Kozyatağı İstasyonu, Yenisahra ile Bostancı istasyonları arasında yer almaktadır. 2020'de açılması planlanan Bostancı - Parseller metro hattının bir istasyonu da Kozyatağı'nda olacaktır.
Kaynakça
- ^ Egemen, Affan (Ekim 1993). "1020 - Seyyid Paşa Çeşmesi". İstanbul'un Çeşme ve Sebilleri. İstanbul: Arıtan Yayınevi. s. 747.
- ^ Tanışık, İbrahim Hilmi (1943). "353 / 147 - Seyyit Paşa Çeşmesi". İstanbul Çeşmeleri. 2. İstanbul: Maarif Matbaası. s. 452.
- ^ , "Kozyatağı", Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, Tarih Vakfı, 1994. .
- ^ . 22 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2015.
- https://www.e-icisleri.gov.tr/Anasayfa/MulkiIdariBolumleri.aspx6 Temmuz 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Genel Mahalle Listesi, T.C.İçişleri Bakanlığı, Mart 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kozyatagi Istanbul ilinin en buyuk ilcelerinden biri olan Kadikoy e bagli olan 1980 lerden sonra gelisimini hizlandirmis konut bolgesi olmasinin yani sira ofis binalarinin da yer aldigi bir semt ve ayni adli mahalle KozyatagiMahalleKozyatagi mahallesinin Kadikoy haritasindaki konumuUlkeTurkiyeBolgeMarmaraIlIstanbulIlceKadikoyIdare MuhtarPelin SenNufus 2014 Toplam36 358 1 Zaman dilimiUTC 03 00 UDAS Posta kodu34742Alan kodu216Plaka kodu34 Semt olarak Kozyatagi ve 19 Mayis mahalleleri kuzey ve kuzeydoguda D 100 Karayolu E 5 Karayolu kuzeybatida Sahrayicedit batida Erenkoy guneyde Semsettin Gunaltay Caddesi Minibus Caddesi ile ayrildigi Suadiye doguda ise Bostanci mahalleleri ile sinirlanmistir Kozyatagi D 100 Karayolu kuzeyindeki Atasehir e bagli Icerenkoy Mahallesi ile de komsudur GecmisiKozyatagi Kadikoy un Marmara sahillerinin ic kisimlarinda 1970 li yillara kadar cogunlukla tarimsal amacla kullanilan ve yararlanilan bir yer bir kirsal alan olarak var olagelmistir Cevrenin butunuyle yapilastigi zamanlara kadar havasinin temizligi ile taninan Kozyatagi nin adinin yorede bir vakitler bol miktarda oldugu soylenen ceviz agaclarindan koz ceviz geldigi sanilmaktadir Kozyatagi uzun sure civarindaki Erenkoy vb kirsal yerlesmeler gibi yer yer bag bahce ve bostanlarla kapli bir tarim arazisi olarak varligini surdurmustur 1776 tarihli Kauffer Haritasi nda buradaki bos araziler gorulmektedir 19 yuzyilin ikinci yarisindan itibaren hat boylarinda yeni yerlesmeler belirir ve Kiziltoprak tan Bostanci ya kadar genis araziler icinde koskler insa edilirken bile Kozyatagi oldukca iceride kalmasi ve demiryoluna uzak olmasi nedeniyle tarim arazisi ve cayirlik ozelligini buyuk olcude korumustur 19 yuzyilin sonlarinda Erenkoy Baglarbasi yolu ile Sakaci Sokagi nin Semsettin Gunaltay Caddesi ile birlestigi noktada basit bir carsi ve kucuk bir yerlesme nuvesi ortaya cikmis ve burada 1895 te Seyh Suleyman Halim Efendi tarafindan bir cami insa edilmistir 19 yuzyilin ikinci yarisinda Goztepe ve Erenkoy kadar olmasa da Kozyatagi nda tek tuk koskler insa edildigi donemin onde gelen yoneticilerinin yoreye yerlestikleri gorulur Hassa Mirlivasi Seyyid Pasa 1863 ya da 1864 te Icerenkoy Kozyatagi Sahrayicedit yolu uzerinde bir cesme II Abdulhamid donemi 1876 1909 maliye nazirlarindan da 1902 de bir baska cesme yaptirmistir Dahiliye Naziri da bu donemde bir kosk yaptirarak Kozyatagi na yerlesmistir Kozyatagi na yerlesmis bir diger unlu kisi de 1897 Turk Yunan Savasi nin Domeke kahramani Gazi Ethem Pasa dir Bugun semtte kendi adini ve Domeke adlarini tasiyan iki sokak bulunmaktadir 19 yuzyilin sonlarinda kirsal karakterli bir diger yerlesme nuvesi de Kozyatagi nin kuzeyinde o zamanki Uskudar Icerenkoy yolu yakinlarinda ortaya cikar Daha kuzeyde ise Nadir Aga Ciftligi olarak bilinen genis araziler uzanmaktadir ki bu arazinin bir kismi uzerine daha sonra PTT Hastanesi bugun Fatih Sultan Mehmet Egitim ve Arastirma Hastanesi insa edilmistir 1906 da Kozyatagi 150 hektar genislikte ayri bir mahalle oldu Mahallenin ilk muhtari Suleyman Efendi Camii Imami Hafiz Hasan Naci Efendi dir Sehremaneti Kadikoy Dairesi Baskani Celal Esad Arseven 1913 tarihli Kadikoy Hakkinda Tetkikat i Belediyye adli calismasina gore o tarihlerde Kozyatagi nda 567 si erkek 470 i kadin toplam 1 037 kisi yasamaktadir ve 317 hane ile 20 dukkan vardir 1910 da yapilan saglik taramasina gore de Kozyatagi Kadikoy de bulasici hastaliga rastlanmayan tek mahalledir Kozyatagi 1970 lere kadar genis capli bir yapilasmanin gorulmedigi oldukca duragan bir mekansal yapiya sahip olmustur 1973 te Bogazici Koprusu ve cevreyolunun hizmete girmesi ile Kadikoy un bir yerlesme alani olarak cazibesinin artmasi ve 1972 tarihli Erenkoy Bostanci Bolgeleme Imar Plani ile de yapi yogunluklarinin artirilmasi sonucu Kozyatagi bolgesi de Goztepe ve Sahrayicedit gibi semtlerle birlikte yogun bir yapilasmaya sahne olmustur Yuksek yapilasmaya izin verilmesi 1970 lerden itibaren Kozyatagi nda toplukonut siteleri ve apartmanlardan olusan cok katli ve yogun bir yapilasma deseni ortaya cikarmistir Kozyatagi 1989 da D 100 Karayolu nu Fatih Sultan Mehmet Koprusu ne giden O 2 Otoyolu na baglayan Kozyatagi Kavsagi ve cevreyolu baglantisinin hizmete girisiyle buyuk bir ulasim kolayligina kavusmus ve ozellikle ofis ve ticari kullanimlar icin yeni cazip bir merkez olmustur D 100 Karayolu boyunca yogunlasan ofis binalarina ilave olarak Kozyatagi Kavsagi cevresinde de genis alanlara yayilan alisveris merkezleri insa edilmistir Kozyatagi gunumuzde konut agirlikli bir yerlesme olmasina karsin ticari ve ofis turu kullanimlar icin de Anadolu yakasinda suratle yeni bir gelisme odagi haline gelmektedir 20 yuzyilin basinda nufus buyuklugu acisindan Kadikoy un 11 mahallesi arasinda 9 sirada yer alan Kozyatagi 2014 yili itibariyla 36 358 olan nufusuyla Kadikoy un 21 mahallesi arasinda Goztepe nin ardindan en buyuk 2 mahalledir 1991 yilina dek bugunku 19 Mayis Mahallesini de iceren Kozyatagi Mahallesi nufus artisi ve hizli yapilasma sebebiyle ikiye bolunmus ve 19 Mayis mahallesi ortaya cikmistir Mahalle 56 sokak ve 4 caddeden olusmaktadir 3 Ilkogretim Okulu Kozyatagi Sukran Karabelli Ilkokulu Ilhami Ertem Ortaokulu Hakki Deger Ortaokulu ve 1 Ozel Egitim Kurumu ayrica iki adet cami Mehmet Cavus Modern Merkez Camisi ve Haci Ismail Kurt Camisi bulunmaktadir UlasimKadikoy Kartal metro hatti nin istasyonlarindan biri olan Kozyatagi Istasyonu Yenisahra ile Bostanci istasyonlari arasinda yer almaktadir 2020 de acilmasi planlanan Bostanci Parseller metro hattinin bir istasyonu da Kozyatagi nda olacaktir Kaynakca Egemen Affan Ekim 1993 1020 Seyyid Pasa Cesmesi Istanbul un Cesme ve Sebilleri Istanbul Aritan Yayinevi s 747 Tanisik Ibrahim Hilmi 1943 353 147 Seyyit Pasa Cesmesi Istanbul Cesmeleri 2 Istanbul Maarif Matbaasi s 452 Kozyatagi Dunden Bugune Istanbul Ansiklopedisi Tarih Vakfi 1994 ISBN 975 7306 00 2 22 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Temmuz 2015 https www e icisleri gov tr Anasayfa MulkiIdariBolumleri aspx6 Temmuz 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Genel Mahalle Listesi T C Icisleri Bakanligi Mart 2020