Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Aerodinamikte, bir hava taşıtının kritik Mach sayısı kanattaki küçük bir bölge üzerindeki akışın ses hızına ulaştığı en küçük mach sayısıdır.
Uçuş halindeki tüm hava taşıtları için, taşıt etrafında dolaşan hava hızının artıp azalmasından dolayı taşıt civarındaki hava akışı taşıt hava hızıyla aynı değildir. Kritik Mach sayısında, uçağın kendisi 1.0 Mach sayısından daha düşük bir hava hızına sahip olsa bile, uçak gövdesi yakınındaki bazı bölgelerdeki yerel hava akışı ses hızına ulaşır. Bu durum zayıf bir şok dalgası yaratır. Kritik Mach sayısından daha yüksek hızlarda:
- Sürükleme katsayısı aniden artar, yüksek tesirli bir sürüklemeye neden olur.
- Transonik veya süpersonik hızlar için tasarlanmamış hava taşıtlarında, kumanda yüzeylerindeki hava akışı taşıt kontrolünde bozulmalara neden olur.
Kritik Mach sayısında uçmaya tasarlanmamış taşıtlarda, kanat ve kuyruk kanadı üzerindeki akıştaki şok dalgaları kanatta irtifa kaybı için yeterlidir. Kritik Mach sayısındaki sorunlarla ilişkilendirilmiş bu olgu sıkıştırılabilirlik olarak tanındı. Sıkıştırılabilirlik, 1930'lu ve 40'lı yıllarda yüksek hızlı askeri ve deneysel uçaklarda birçok kazalara neden oldu.
O zamanlar bilinmemesine rağmen, sıkıştırılabilirlik ses duvarı olarak bilinen olgunun nedeniydi. Supermarine Spitfire, , P-51 Mustang, Gloster Meteor, Me 262, gibi sübsonik uçaklar oldukça kalın kanatlara sahiptir ve 1.0 Mach sayısına ulaşamaz. 1947 yılında Chuck Yeager, Bell X-1 ile 1.0 Mach ve üzerinde uçtu. Böylece ses duvarı sonunda aşıldı.
Hawker Hunter ve F-86 Sabre gibi ilk transonik askeri uçaklar kritik Mach sayısından daha hızlı uçmak için dizayn edilmişlerdi. Bu uçakların düz uçuşlarda 1.0 Mach sayısına ulaşmak için yeterli motor güçleri yoktu fakat 1.0 Mach sayısı ve üzerinde dalış yapabiliyorlardı. Boeing ve Airbus gibi günümüzde kullanılan yolcu uçaklarının Mach sayısı 1.0 değerinden düşüktür ancak kritik Mach sayılarından daha yüksek hızlarda düzenli olarak çalıştırılmaktadır.
Concorde, English Electric Lightning, Lockheed F-104, Dassault Mirage III ve gibi süpersonik uçaklar düz uçuşlarda 1.0 Mach değerinden yüksek hızlarda uçmak için tasarlanmıştır. Bu uçakların çok ince kanatları vardır. Kritik Mach sayıları sesaltı ve transonik uçaklarınkinden yüksektir fakat 1.0 değerinden ise düşüktür.
Gerçek kritik Mach sayısı kanat yapısına göre değişir. Genel olarak kalın kanat düşük kritik Mach sayısına sahiptir, çünkü kalın kanat hava akışını ince kanattan daha yüksek bir hıza çıkarır. Örneğin, P-38 Lightning'deki oldukça kalın kanatlar kritik Mach sayısının 0.69 olmasına neden olur. Bu hız dalışlarda kolaylıkla ulaşılan bir hızdır ve düşmeye neden olur. Supermarine Spitfire'daki çok daha ince kanatlar ise kritik Mach sayısının 0.89 olmasına neden olmuştur.
Kaynakça
- Clancy, L.J. (1975) Aerodynamics, Pitman Publishing Limited, London
Notlar
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Aerodinamikte bir hava tasitinin kritik Mach sayisi kanattaki kucuk bir bolge uzerindeki akisin ses hizina ulastigi en kucuk mach sayisidir Bir kanat modelinde kritik Mach sayisindaki etkilerini gosteren bir transonik akis Ucus halindeki tum hava tasitlari icin tasit etrafinda dolasan hava hizinin artip azalmasindan dolayi tasit civarindaki hava akisi tasit hava hiziyla ayni degildir Kritik Mach sayisinda ucagin kendisi 1 0 Mach sayisindan daha dusuk bir hava hizina sahip olsa bile ucak govdesi yakinindaki bazi bolgelerdeki yerel hava akisi ses hizina ulasir Bu durum zayif bir sok dalgasi yaratir Kritik Mach sayisindan daha yuksek hizlarda Surukleme katsayisi aniden artar yuksek tesirli bir suruklemeye neden olur Transonik veya supersonik hizlar icin tasarlanmamis hava tasitlarinda kumanda yuzeylerindeki hava akisi tasit kontrolunde bozulmalara neden olur Kritik Mach sayisinda ucmaya tasarlanmamis tasitlarda kanat ve kuyruk kanadi uzerindeki akistaki sok dalgalari kanatta irtifa kaybi icin yeterlidir Kritik Mach sayisindaki sorunlarla iliskilendirilmis bu olgu sikistirilabilirlik olarak tanindi Sikistirilabilirlik 1930 lu ve 40 li yillarda yuksek hizli askeri ve deneysel ucaklarda bircok kazalara neden oldu O zamanlar bilinmemesine ragmen sikistirilabilirlik ses duvari olarak bilinen olgunun nedeniydi Supermarine Spitfire P 51 Mustang Gloster Meteor Me 262 gibi subsonik ucaklar oldukca kalin kanatlara sahiptir ve 1 0 Mach sayisina ulasamaz 1947 yilinda Chuck Yeager Bell X 1 ile 1 0 Mach ve uzerinde uctu Boylece ses duvari sonunda asildi Hawker Hunter ve F 86 Sabre gibi ilk transonik askeri ucaklar kritik Mach sayisindan daha hizli ucmak icin dizayn edilmislerdi Bu ucaklarin duz ucuslarda 1 0 Mach sayisina ulasmak icin yeterli motor gucleri yoktu fakat 1 0 Mach sayisi ve uzerinde dalis yapabiliyorlardi Boeing ve Airbus gibi gunumuzde kullanilan yolcu ucaklarinin Mach sayisi 1 0 degerinden dusuktur ancak kritik Mach sayilarindan daha yuksek hizlarda duzenli olarak calistirilmaktadir Concorde English Electric Lightning Lockheed F 104 Dassault Mirage III ve gibi supersonik ucaklar duz ucuslarda 1 0 Mach degerinden yuksek hizlarda ucmak icin tasarlanmistir Bu ucaklarin cok ince kanatlari vardir Kritik Mach sayilari sesalti ve transonik ucaklarinkinden yuksektir fakat 1 0 degerinden ise dusuktur Gercek kritik Mach sayisi kanat yapisina gore degisir Genel olarak kalin kanat dusuk kritik Mach sayisina sahiptir cunku kalin kanat hava akisini ince kanattan daha yuksek bir hiza cikarir Ornegin P 38 Lightning deki oldukca kalin kanatlar kritik Mach sayisinin 0 69 olmasina neden olur Bu hiz dalislarda kolaylikla ulasilan bir hizdir ve dusmeye neden olur Supermarine Spitfire daki cok daha ince kanatlar ise kritik Mach sayisinin 0 89 olmasina neden olmustur KaynakcaClancy L J 1975 Aerodynamics Pitman Publishing Limited London ISBN 0 273 01120 0Notlar Clancy L J Aerodynamics Section 11 6 a b Clancy L J Aerodynamics Chapter 11Ayrica bakinizMach sayisi Ses hizi Transonik