Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kudüs'ün Fethi veya Kudüs Kuşatması, 637 yılında Bizans İmparatorluğu ve Râşidîn Halifeliği arasında gerçekleşen askeri çatışmanın bir parçasıdır. Çatışma, Ebu Ubeyde bin Cerrah komutası altındaki Râşidîn ordusunun Kasım 636'da Kudüs'ü kuşatmasıyla başladı. Patrik Sophronius, altı ay sonra yalnızca Râşidîn halifesine teslim olmak şartıyla teslimiyeti kabul etti. 637 yılının Nisan ayında Halife Ömer, şehrin teslimini almak için Kudüs'e şahsen gitti. Patrik de Ömer'e teslim oldu.
| Kudüs'ün Fethi (637) | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Müslümanların Levant'ı fethi (Arap-Bizans savaşları) | |||||||||
| |||||||||
| Taraflar | |||||||||
| Râşidîn Halifeliği |  Bizans İmparatorluğu | ||||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||||
| Ömer bin Hattab Ebu Ubeyde bin Cerrah Halid bin Velid Amr bin Âs Şürahbîl bin Hasene | Patrik | ||||||||
| Çatışan birlikler | |||||||||
| ~20 bin | Bilinmiyor | ||||||||
Şehrin Müslümanlar tarafından fethedilmesi, Filistin üzerindeki Arap egemenliğini sağlamlaştırdı ve bu egemenlik, 11. yüzyılın sonlarındaki İlk Haçlı Seferi'ne kadar herhangi bir tehdit yaşamadı. Böylece Kudüs, hem İslam hem de Hristiyanlık ve Yahudilik tarafından kutsal bir yer olarak görülmeye başlandı. Bu da Palestina Prima'nın kontrolünü dengeledi. 613'teki Bizanslı Herakleios aleyhindeki Yahudi isyanı, 614 yılında Kudüs'ün Pers ve Yahudi kuvvetleri tarafından fethedilmesi ve Yahudi özerkliğinin kurulmasıyla sonuçlandı. İsyan Perslerin ayrılışıyla sona erdi ve 15 yıllık Yahudi özerkliği de sona erdi.
Öncesi
Kudüs, Bizans eyaleti Palestina Prima'nın önemli bir kentiydi. Müslüman fetihlerinden sadece 23 yıl önce, 614'te, Bizans-Sasani Savaşları'nın son döneminde Şehrbârâz'ın emri altındaki istilacı bir Sasani ordusu tarafından ele geçirildi. Persler şehri yağmaladı ve bunun sonucu olarak Perslerin 90 bin Hristiyanı katlettiği söylenmektedir. Yağmanın bir parçası olarak Kutsal Kabir Kilisesi yok edildi, Gerçek Haç ele geçirildi ve savaşta ele geçirilen kutsal bir kalıntı (rölik) olarak Tizpon'a götürüldü. Haç, daha sonra 628'de Perslere karşı son zaferinin ardından İmparator Herakleios tarafından Kudüs'e geri götürüldü. Roma kontrolündeki vatanlarında zulüm gören Yahudilerin Perslere yardım ettiği düşünülmektedir.
632 yılında Muhammed'in ölümünden sonra Ridde Savaşları olarak bilinen bir dizi savaşın ardından Müslümanların liderliği Halife Ebû Bekir'e geçti. Ebu Bekir, Arabistan üzerindeki egemenliği güvence altına aldıktan sonra Irak’ı işgal ederek doğuda bir fetih savaşı başlatırken batı cephesinde ise halifenin orduları, Bizans İmparatorluğu'nu işgal etti.
634'te Ebu Bekir'in ölümünden sonra Ömer başa gelerek fetih savaşlarına devam etti. Mayıs 636'da İmparator Herakleios kaybedilen bölgeyi yeniden ele geçirmek için büyük bir sefer başlattı fakat ordusu, Ağustos 636'da Yermük Muharebesi'nde kesin bir şekilde yenildi. Daha sonra Suriye'deki Râşidîn ordusunun Müslüman komutanı Ebu Ubeyde, 636 yılının başlarında gelecek planları tartışmak üzere bir savaş konseyi düzenledi. Hedefleri, kıyı kenti Kayserya ile Kudüs arasında gidip gelmiştir. Ebu Ubeyde, tüm Müslüman saldırılarına karşılık direnen bu şehirleri önemli görmekteydi. Konuyla ilgili karar verilemedi ve talimatları konusunda Halife Ömer'e yazdı. Gelen cevapta halife, Kudüs'ün ele geçirilmesini emretti. Ebu Ubeyde, Jabiya'dan Kudüs'e doğru ilerledi ve Halid bin Velid ve seyyar muhafızı ilerlemeye öncülük etti. Müslümanlar kasım ayı başlarında Kudüs'e vardı ve Bizans garnizonu, müstahkem şehrin içine çekildi.
Kuşatma
Herakleios, Persler'den geri aldıktan sonra Kudüs'ü iyi bir şekilde takviye edilmiştir. Bizans'ın Yermük'teki yenilgisinden sonra Kudüs patriki Sophronius, şehrin savunmasını güçlendirdi. Müslümanlar şimdiye kadar kentin kuşatmaya teşebbüs etmemişti. Ancak, 634'ten beri Sarazen güçleri şehre giden tüm yolları tehdit etme potansiyeline sahipti. Kudüs kuşatılmış olmasa da Müslümanların komşu Pella ve Busra kalelerini ele geçirmesinden bu yana bir kuşatma durumundaydı. Yermük Muharebesi'nden sonra şehir, Suriye'nin geri kalanından ayrılmıştı ve muhtemelen kaçınılmaz görünen bir kuşatma için hazırlanmaktaydı. Müslüman ordusu Eriha'ya ulaştığında Sophronius, Gerçek Haç dahil tüm kutsal emanetleri topladı ve gizlice Konstantinopolis'e götürülmek üzere körfeze gönderdi. Müslüman birlikleri, bir süreliğine 636 Kasım'da şehri kuşattılar. Şehre acımasız saldırılar yerine(a[›]) Bizanslıların mallarının tükenmesine ve kansız bir teslimiyetin müzakere edilmesine kadar kuşatma ile baskı yapmaya karar verdiler.
Kuşatma detayları kaydedilmemiş olmasına rağmen(b[›]) kuşatmanın kansız sonuçlandığı görülmektedir. Bizanslı garnizonu, Herakleios yönetiminden herhangi bir yardım bekleyemezdi. Dört ay süren bir kuşatmadan sonra Sophronius, halifenin Kudüs'e anlaşmayı imzalamak için gelmesi ve teslimiyeti kabul etmesi şartıyla şehri teslim etmeyi ve cizye ödemeyi teklif etti. Sophronius'un şartları Müslümanlara iletildiğinde Müslüman komutanlardan Şürahbîl bin Hasene'nin halifenin Medine'den gelmesini beklemek yerine Halid bin Velid'in Ömer'e çok benzediği için halifelik olarak ileri sürülmesini önerdiği söylenmektedir. Bu hile işe yaramadı. Muhtemelen Halid, Suriye'de oldukça tanınıyordu ya da Medine'yi ziyaret eden ve hem Ömer'i hem de Halid'i görmüş olan şehirdeki Hristiyan Araplar olabilirdi. Sonuç olarak, Kudüs Patriği görüşmeyi reddetti. Halid bu görevinin işe yaramadığını bildirince Ebu Ubeyde, Halife Ömer'e durum hakkında yazarak onu şehrin teslimiyetini kabul etmesi için Kudüs'e gelmeye davet etti.
Teslimiyet
637 yılının Nisan ayının başlarında Ömer, Filistin'e geldi ve önce, Ebu Ubeyde, Halid ve Yezid tarafından karşılandığı Jabiya'ya gitti. Amr, kuşatma altındaki Müslüman ordusunun komutanı olarak geri kaldı.
Ömer’in Kudüs’e gelmesi üzerine Ömerriye Antlaşması olarak bilinen bir anlaşma hazırlandı.Antlaşmada kenti teslim alınmakta ve cizye karşılığında Hristiyanlara hukuki ve dini özgürlük garantisi verilmektedir. Halife Ömer tarafından Müslümanlar adına ve Halid, Amr, Abdurrahman bin Avf ve Muaviye'nin şahitliğinde imzalandı. 637 yılının sonlarında Kudüs, halifeye resmen teslim edildi. Neredeyse 500 yıl süren baskıcı Roma yönetiminden sonra ilk kez, Yahudilerin bir kez daha Kudüs'te yaşamasına ve ibadetine izin verildi.
Müslüman vakanüvislerin kayıtlarına göre zuhr namazlarının zamanında, Sofronius, Ömer'in Kutsal Kabir Kilisesi'nin yeniden inşası için dua etmeye davet etti.Umar daveti kabul etmenin kilisenin Hristiyan ibadet yeri olarak statüsünü tehlikeye atabileceğinden ve müslümanların antlaşmayı bozup kiliseyi camiye çevirebileceklerinden korktuğundan daveti reddetti. Kudüs'te on gün kaldıktan sonra halife, Medine'ye döndü.
Sonrası
Halife'nin talimatlarını takiben Yezid, Kayserya'ya gitti ve bir kez daha liman kentini kuşatıldı. Amr ve Shurahbil, yıl sonuna kadar tamamlanması planlanan Filistin işgali görevini neticelendirmek için ilerlediler. Kayserya 640 yılına kadar ele geçirilemedi ve garnizon, daha sonra Suriye valisi olacak olan I. Muaviye'ye teslim oldu. 17 bin kişilik bir orduyla Ebu Ubeyde ve Halid, Kuzey Suriye'nin tamamını fethetmek için Kudüs'ten yola çıktılar. Bu görev, 637'nin sonlarında Antakya'nın fethiyle sona erdi. 639'da Müslümanlar Mısır'a saldırdı ve Mısır'ı fethetti.
Kudüs'te kaldığı süre boyunca Ömer, Tapınak Tepesi dahil olmak üzere çeşitli kutsal alanlara Sophronius tarafından götürüldü. Tapınağın bir zamanlar durduğu yerdeki zavallı durumu gören Ömer, bölgeye ahşaptan bir cami yaptırılmadan önce bölgenin çöp ve döküntülerden arındırılmasını emretti. Böyle bir yapının en eski açıklaması, 679 ve 682 yılları arasında Kudüs'ü ziyaret eden Galyalı Piskopos tarafından verilmiştir ve verdiği bilgilerde önceden var olan kalıntılar üzerine ahşap kirişlerden ve tahtalardan inşa edilmiş, üç bine yakın kişiyi barındırabilen çok ilkel bir ibadethane anlatılmıştır.
Kudüs'ün ele geçirilmesinden yarım yüzyıldan fazla bir süre sonra, 691'de Emevi halifesi Abdülmelik, Tapınak Tepesi'ndeki büyük bir kaya parçası üzerinde Kubbetü's-Sahre'nin inşası için emir verdi. 10. yüzyıl tarihçisi El-Makdisi, Abdülmelik'in şehrin Hristiyan kiliseleriyle ihtişamlı bir şekilde mücadele etmek için tapınağı inşa ettiğini yazdı. Kubbetü's-Sahre, Kudüs'ün erken Müslüman inancına bağlanması konusunda önemli ölçüde yardımcı olmuştur.
İlerleyen 400 yıl boyunca, şehrin kontrol gücünde bölgedeki Sarazen güçleri arttıkça kentin önemi azaldı. Kudüs, İlk Haçlı Seferi sırasında 1099 yılında Haçlılar tarafından ele geçirilene kadar Müslüman yönetiminde kaldı.
Hadis
Sünni İslam inancına göre, Muhammed, çeşitli İslami kaynaklarda, Sahih-i Buhari'nin kitabında anlatılanlar da dahil olmak üzere birçok otantik hadiste Kudüs'ün fethini önceden bildirmiştir:
Avf bin Malik el-Eşcai'nin anlatımına göre:
"Tebük Seferi'nde peygamberin yanına geldim. Kendisi deriden bir çadır içindeydi. Bana: Ey Avf! Kıyametten önce şu altı şeyi say: Benim ölümüm, sonra Beyt-i Makdis'in fethi, sonra koyunların ani ölümlerine sebep olan bir hastalık gibi aranızda hızla yayılan ölümler..."
Kudüs kuşatması, erken İslam döneminde Ömer'in liderliğinde Ebu Ubeyde tarafından gerçekleştirilmiştir ve bu dönemde İmwas vebası gerçekleşmiştir. Salgın, Muhammed'in önde gelen yoldaşlarının ölümü nedeniyle Müslüman kaynaklarda ünlüdür.
Notlar
Kaynakça
- Özel
- ^ Akram 2004, s. 431.
- ^ Greatrex & Lieu 2002, s. 198.
- ^ Haldon 1997, s. 46.
- ^ Nicolle 1994, ss. 12–14.
- ^ Lewis 2002, s. 65
- ^ Gil 1997, s. 51.
- ^ Runciman 1987, s. 17.
- ^ Gibbon 1862, Volume 6, p. 321.
- ^ Akram 2004, s. 432.
- ^ Benvenisti 1998, s. 14.
- ^ al-Waqidi. Futuh al-Sham, Volume 1, p. 162; Imad ad-Din al-Isfahani. al-Fath al-Qussi fi-l-Fath al-Qudsi, Volume 15, pp. 12–56.
- ^ Akram 2004, s. 433.
- ^ Gil 1997, s. 52.
- ^ Akram 2004, s. 434.
- ^ Gil 1997, s. 54.
- ^ Gil 1997, ss. 70–71.
- ^ al-Waqidi. Futuh al-Sham, Volume 1, p. 169.
- ^ Akram 2004, s. 438.
- ^ Hoppe 2000, s. 15.
- ^ Elad 1999, s. 33.
- ^ Sunan Ibn Majah 4042
- ^ Sahih al-Bukhari 3176
- ^ Sahih al-Bukhari Vol. 4, Book 53, Hadith 401
- Genel
- Akram, Agha Ibrahim (2004). The Sword of Allah: Khalid bin al-Waleed – His Life and Campaigns. Oxford, United Kingdom: Oxford University Press. ISBN .
- (1998). City of Stone: The Hidden History of Jerusalem. Berkeley and Los Angeles, California: University of California Press. ISBN . 31 Mart 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Nisan 2018.
- Elad, Amikam (1999) [1995]. Medieval Jerusalem and Islamic Worship: Holy Places, Ceremonies, Pilgrimage. Leiden, The Netherlands and New York, New York: Brill Publishers. ISBN . 31 Mart 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Nisan 2018.
- Gibbon, Edward (1862). The History of the Decline and Fall of the Roman Empire, Volume 6. J. D. Morris Publishers.
- (1997) [1983]. A History of Palestine, 634–1099 (İngilizce). Ethel Broido tarafından çevrildi. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN .
- Greatrex, Geoffrey; Lieu, Samuel N. C. (2002). The Roman Eastern Frontier and the Persian Wars (Part II, 363–630 AD). New York, New York and London, United Kingdom: Routledge (Taylor & Francis). ISBN . 19 Nisan 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Nisan 2018.
- Haldon, John F. (1997) [1990]. Byzantium in the Seventh Century: The Transformation of a Culture. Cambridge, United Kingdom: Cambridge University Press. ISBN .
- Hoppe, Leslie J. (2000). The Holy City: Jerusalem in the Theology of the Old Testament. Collegeville, Minnesota: The Liturgical Press. ISBN . 31 Mart 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Nisan 2018.
- Lewis, Bernard (2002) [1993]. The Arabs in History. Oxford, United Kingdom: Oxford University Press. ISBN . 31 Mart 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Nisan 2018.
- Nicolle, David (1994). Yarmuk 636 A.D.: The Muslim Conquest of Syria. Oxford, United Kingdom: Osprey Publishing Limited. ISBN . 7 Şubat 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Nisan 2018.
- Runciman, Steven (1987) [1951]. A History of the Crusades, Volume I: The First Crusade and the Foundation of the Kingdom of Jerusalem (İngilizce). Cambridge: Cambridge University Press. ISBN .
Dış bağlantılar
- , Kayıp İslam Tarihi (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kudus un Fethi veya Kudus Kusatmasi 637 yilinda Bizans Imparatorlugu ve Rasidin Halifeligi arasinda gerceklesen askeri catismanin bir parcasidir Catisma Ebu Ubeyde bin Cerrah komutasi altindaki Rasidin ordusunun Kasim 636 da Kudus u kusatmasiyla basladi Patrik Sophronius alti ay sonra yalnizca Rasidin halifesine teslim olmak sartiyla teslimiyeti kabul etti 637 yilinin Nisan ayinda Halife Omer sehrin teslimini almak icin Kudus e sahsen gitti Patrik de Omer e teslim oldu Kudus un Fethi 637 Muslumanlarin Levant i fethi Arap Bizans savaslari Tarih636 Kasim 637 NisanBolgeKudusSonucRasidin zaferiCografi DegisikliklerKudus Rasidin Halifeligi nin eline gecti TaraflarRasidin HalifeligiBizans ImparatorluguKomutanlar ve liderlerOmer bin Hattab Ebu Ubeyde bin Cerrah Halid bin Velid Amr bin As Surahbil bin HasenePatrikCatisan birlikler 20 binBilinmiyor Sehrin Muslumanlar tarafindan fethedilmesi Filistin uzerindeki Arap egemenligini saglamlastirdi ve bu egemenlik 11 yuzyilin sonlarindaki Ilk Hacli Seferi ne kadar herhangi bir tehdit yasamadi Boylece Kudus hem Islam hem de Hristiyanlik ve Yahudilik tarafindan kutsal bir yer olarak gorulmeye baslandi Bu da Palestina Prima nin kontrolunu dengeledi 613 teki Bizansli Herakleios aleyhindeki Yahudi isyani 614 yilinda Kudus un Pers ve Yahudi kuvvetleri tarafindan fethedilmesi ve Yahudi ozerkliginin kurulmasiyla sonuclandi Isyan Perslerin ayrilisiyla sona erdi ve 15 yillik Yahudi ozerkligi de sona erdi OncesiKudus Bizans eyaleti Palestina Prima nin onemli bir kentiydi Musluman fetihlerinden sadece 23 yil once 614 te Bizans Sasani Savaslari nin son doneminde Sehrbaraz in emri altindaki istilaci bir Sasani ordusu tarafindan ele gecirildi Persler sehri yagmaladi ve bunun sonucu olarak Perslerin 90 bin Hristiyani katlettigi soylenmektedir Yagmanin bir parcasi olarak Kutsal Kabir Kilisesi yok edildi Gercek Hac ele gecirildi ve savasta ele gecirilen kutsal bir kalinti rolik olarak Tizpon a goturuldu Hac daha sonra 628 de Perslere karsi son zaferinin ardindan Imparator Herakleios tarafindan Kudus e geri goturuldu Roma kontrolundeki vatanlarinda zulum goren Yahudilerin Perslere yardim ettigi dusunulmektedir 632 yilinda Muhammed in olumunden sonra Ridde Savaslari olarak bilinen bir dizi savasin ardindan Muslumanlarin liderligi Halife Ebu Bekir e gecti Ebu Bekir Arabistan uzerindeki egemenligi guvence altina aldiktan sonra Irak i isgal ederek doguda bir fetih savasi baslatirken bati cephesinde ise halifenin ordulari Bizans Imparatorlugu nu isgal etti 634 te Ebu Bekir in olumunden sonra Omer basa gelerek fetih savaslarina devam etti Mayis 636 da Imparator Herakleios kaybedilen bolgeyi yeniden ele gecirmek icin buyuk bir sefer baslatti fakat ordusu Agustos 636 da Yermuk Muharebesi nde kesin bir sekilde yenildi Daha sonra Suriye deki Rasidin ordusunun Musluman komutani Ebu Ubeyde 636 yilinin baslarinda gelecek planlari tartismak uzere bir savas konseyi duzenledi Hedefleri kiyi kenti Kayserya ile Kudus arasinda gidip gelmistir Ebu Ubeyde tum Musluman saldirilarina karsilik direnen bu sehirleri onemli gormekteydi Konuyla ilgili karar verilemedi ve talimatlari konusunda Halife Omer e yazdi Gelen cevapta halife Kudus un ele gecirilmesini emretti Ebu Ubeyde Jabiya dan Kudus e dogru ilerledi ve Halid bin Velid ve seyyar muhafizi ilerlemeye onculuk etti Muslumanlar kasim ayi baslarinda Kudus e vardi ve Bizans garnizonu mustahkem sehrin icine cekildi KusatmaHerakleios Persler den geri aldiktan sonra Kudus u iyi bir sekilde takviye edilmistir Bizans in Yermuk teki yenilgisinden sonra Kudus patriki Sophronius sehrin savunmasini guclendirdi Muslumanlar simdiye kadar kentin kusatmaya tesebbus etmemisti Ancak 634 ten beri Sarazen gucleri sehre giden tum yollari tehdit etme potansiyeline sahipti Kudus kusatilmis olmasa da Muslumanlarin komsu Pella ve Busra kalelerini ele gecirmesinden bu yana bir kusatma durumundaydi Yermuk Muharebesi nden sonra sehir Suriye nin geri kalanindan ayrilmisti ve muhtemelen kacinilmaz gorunen bir kusatma icin hazirlanmaktaydi Musluman ordusu Eriha ya ulastiginda Sophronius Gercek Hac dahil tum kutsal emanetleri topladi ve gizlice Konstantinopolis e goturulmek uzere korfeze gonderdi Musluman birlikleri bir sureligine 636 Kasim da sehri kusattilar Sehre acimasiz saldirilar yerinea Bizanslilarin mallarinin tukenmesine ve kansiz bir teslimiyetin muzakere edilmesine kadar kusatma ile baski yapmaya karar verdiler Kusatma detaylari kaydedilmemis olmasina ragmenb kusatmanin kansiz sonuclandigi gorulmektedir Bizansli garnizonu Herakleios yonetiminden herhangi bir yardim bekleyemezdi Dort ay suren bir kusatmadan sonra Sophronius halifenin Kudus e anlasmayi imzalamak icin gelmesi ve teslimiyeti kabul etmesi sartiyla sehri teslim etmeyi ve cizye odemeyi teklif etti Sophronius un sartlari Muslumanlara iletildiginde Musluman komutanlardan Surahbil bin Hasene nin halifenin Medine den gelmesini beklemek yerine Halid bin Velid in Omer e cok benzedigi icin halifelik olarak ileri surulmesini onerdigi soylenmektedir Bu hile ise yaramadi Muhtemelen Halid Suriye de oldukca taniniyordu ya da Medine yi ziyaret eden ve hem Omer i hem de Halid i gormus olan sehirdeki Hristiyan Araplar olabilirdi Sonuc olarak Kudus Patrigi gorusmeyi reddetti Halid bu gorevinin ise yaramadigini bildirince Ebu Ubeyde Halife Omer e durum hakkinda yazarak onu sehrin teslimiyetini kabul etmesi icin Kudus e gelmeye davet etti Teslimiyet Sophronius un Halife Omer i namaz icin davet ettigi Kutsal Kabir Kilisesi nin bugunku binasi 637 yilinin Nisan ayinin baslarinda Omer Filistin e geldi ve once Ebu Ubeyde Halid ve Yezid tarafindan karsilandigi Jabiya ya gitti Amr kusatma altindaki Musluman ordusunun komutani olarak geri kaldi Omer in Kudus e gelmesi uzerine Omerriye Antlasmasi olarak bilinen bir anlasma hazirlandi Antlasmada kenti teslim alinmakta ve cizye karsiliginda Hristiyanlara hukuki ve dini ozgurluk garantisi verilmektedir Halife Omer tarafindan Muslumanlar adina ve Halid Amr Abdurrahman bin Avf ve Muaviye nin sahitliginde imzalandi 637 yilinin sonlarinda Kudus halifeye resmen teslim edildi Neredeyse 500 yil suren baskici Roma yonetiminden sonra ilk kez Yahudilerin bir kez daha Kudus te yasamasina ve ibadetine izin verildi Musluman vakanuvislerin kayitlarina gore zuhr namazlarinin zamaninda Sofronius Omer in Kutsal Kabir Kilisesi nin yeniden insasi icin dua etmeye davet etti Umar daveti kabul etmenin kilisenin Hristiyan ibadet yeri olarak statusunu tehlikeye atabileceginden ve muslumanlarin antlasmayi bozup kiliseyi camiye cevirebileceklerinden korktugundan daveti reddetti Kudus te on gun kaldiktan sonra halife Medine ye dondu Sonrasi691 de Emevi halifesi Abdulmelik tarafindan yaptirilan Kubbetu s Sahre Halife nin talimatlarini takiben Yezid Kayserya ya gitti ve bir kez daha liman kentini kusatildi Amr ve Shurahbil yil sonuna kadar tamamlanmasi planlanan Filistin isgali gorevini neticelendirmek icin ilerlediler Kayserya 640 yilina kadar ele gecirilemedi ve garnizon daha sonra Suriye valisi olacak olan I Muaviye ye teslim oldu 17 bin kisilik bir orduyla Ebu Ubeyde ve Halid Kuzey Suriye nin tamamini fethetmek icin Kudus ten yola ciktilar Bu gorev 637 nin sonlarinda Antakya nin fethiyle sona erdi 639 da Muslumanlar Misir a saldirdi ve Misir i fethetti Kudus te kaldigi sure boyunca Omer Tapinak Tepesi dahil olmak uzere cesitli kutsal alanlara Sophronius tarafindan goturuldu Tapinagin bir zamanlar durdugu yerdeki zavalli durumu goren Omer bolgeye ahsaptan bir cami yaptirilmadan once bolgenin cop ve dokuntulerden arindirilmasini emretti Boyle bir yapinin en eski aciklamasi 679 ve 682 yillari arasinda Kudus u ziyaret eden Galyali Piskopos tarafindan verilmistir ve verdigi bilgilerde onceden var olan kalintilar uzerine ahsap kirislerden ve tahtalardan insa edilmis uc bine yakin kisiyi barindirabilen cok ilkel bir ibadethane anlatilmistir Kudus un ele gecirilmesinden yarim yuzyildan fazla bir sure sonra 691 de Emevi halifesi Abdulmelik Tapinak Tepesi ndeki buyuk bir kaya parcasi uzerinde Kubbetu s Sahre nin insasi icin emir verdi 10 yuzyil tarihcisi El Makdisi Abdulmelik in sehrin Hristiyan kiliseleriyle ihtisamli bir sekilde mucadele etmek icin tapinagi insa ettigini yazdi Kubbetu s Sahre Kudus un erken Musluman inancina baglanmasi konusunda onemli olcude yardimci olmustur Ilerleyen 400 yil boyunca sehrin kontrol gucunde bolgedeki Sarazen gucleri arttikca kentin onemi azaldi Kudus Ilk Hacli Seferi sirasinda 1099 yilinda Haclilar tarafindan ele gecirilene kadar Musluman yonetiminde kaldi HadisSunni Islam inancina gore Muhammed cesitli Islami kaynaklarda Sahih i Buhari nin kitabinda anlatilanlar da dahil olmak uzere bircok otantik hadiste Kudus un fethini onceden bildirmistir Avf bin Malik el Escai nin anlatimina gore Tebuk Seferi nde peygamberin yanina geldim Kendisi deriden bir cadir icindeydi Bana Ey Avf Kiyametten once su alti seyi say Benim olumum sonra Beyt i Makdis in fethi sonra koyunlarin ani olumlerine sebep olan bir hastalik gibi aranizda hizla yayilan olumler Kudus kusatmasi erken Islam doneminde Omer in liderliginde Ebu Ubeyde tarafindan gerceklestirilmistir ve bu donemde Imwas vebasi gerceklesmistir Salgin Muhammed in onde gelen yoldaslarinin olumu nedeniyle Musluman kaynaklarda unludur Notlar a Muslumanlarin Yermuk Muharebesi nde kusatmadan sadece iki ay once 4 bin kisiyi kaybettikleri soylenmektedir b Musluman tarihciler kusatma yilini farkli vermektedir Tabari 636 oldugunu soylerken El Baladhuri 638 de teslim tarihini vermistir Hitti dilinde Futuh II XI veya s 139 s 214 Aga I Ekrem 636 637 nin en olasi tarih olduguna inanmaktadir KaynakcaOzel Akram 2004 s 431 Greatrex amp Lieu 2002 s 198 Haldon 1997 s 46 Nicolle 1994 ss 12 14 Lewis 2002 s 65 Gil 1997 s 51 Runciman 1987 s 17 Gibbon 1862 Volume 6 p 321 Akram 2004 s 432 Benvenisti 1998 s 14 al Waqidi Futuh al Sham Volume 1 p 162 Imad ad Din al Isfahani al Fath al Qussi fi l Fath al Qudsi Volume 15 pp 12 56 Akram 2004 s 433 Gil 1997 s 52 Akram 2004 s 434 Gil 1997 s 54 Gil 1997 ss 70 71 al Waqidi Futuh al Sham Volume 1 p 169 Akram 2004 s 438 Hoppe 2000 s 15 Elad 1999 s 33 Sunan Ibn Majah 4042 Sahih al Bukhari 3176 Sahih al Bukhari Vol 4 Book 53 Hadith 401 GenelAkram Agha Ibrahim 2004 The Sword of Allah Khalid bin al Waleed His Life and Campaigns Oxford United Kingdom Oxford University Press ISBN 0 19 597714 9 1998 City of Stone The Hidden History of Jerusalem Berkeley and Los Angeles California University of California Press ISBN 0 520 20768 8 31 Mart 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Nisan 2018 Elad Amikam 1999 1995 Medieval Jerusalem and Islamic Worship Holy Places Ceremonies Pilgrimage Leiden The Netherlands and New York New York Brill Publishers ISBN 90 04 10010 5 31 Mart 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Nisan 2018 Gibbon Edward 1862 The History of the Decline and Fall of the Roman Empire Volume 6 J D Morris Publishers 1997 1983 A History of Palestine 634 1099 Ingilizce Ethel Broido tarafindan cevrildi Cambridge Cambridge University Press ISBN 0 521 59984 9 Greatrex Geoffrey Lieu Samuel N C 2002 The Roman Eastern Frontier and the Persian Wars Part II 363 630 AD New York New York and London United Kingdom Routledge Taylor amp Francis ISBN 0 415 14687 9 19 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Nisan 2018 Haldon John F 1997 1990 Byzantium in the Seventh Century The Transformation of a Culture Cambridge United Kingdom Cambridge University Press ISBN 978 0 521 31917 1 Hoppe Leslie J 2000 The Holy City Jerusalem in the Theology of the Old Testament Collegeville Minnesota The Liturgical Press ISBN 0 8146 5081 3 31 Mart 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Nisan 2018 Lewis Bernard 2002 1993 The Arabs in History Oxford United Kingdom Oxford University Press ISBN 0 19 280310 7 31 Mart 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Nisan 2018 Nicolle David 1994 Yarmuk 636 A D The Muslim Conquest of Syria Oxford United Kingdom Osprey Publishing Limited ISBN 1 85532 414 8 7 Subat 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Nisan 2018 Runciman Steven 1987 1951 A History of the Crusades Volume I The First Crusade and the Foundation of the Kingdom of Jerusalem Ingilizce Cambridge Cambridge University Press ISBN 978 0 521 34770 9 Dis baglantilar Kayip Islam Tarihi Ingilizce