Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kurgan veya Korgan özellikle Orta Asya ve Doğu Avrupa'daki yığma tepe ve höyük şeklinde bulunan genellikle tahtadan yapılmış mezarlar için kullanılan bir tümülüs (gömü yeri) türü.
En eski kurganlar Kafkasya'da MÖ 4. milenyumda inşa edilmiştir ve araştırmacılar bu mezarların Proto-Hint-Avrupalılar olarak da tabir edilen Hint Avrupa halklarının ataları tarafından yapıldığını düşünmektelerdir. Kurganlar Eneolitik, Tunç, Demir, Antik ve Orta Çağ zamanlarında inşa edilmekle beraber hala bazı Güney Sibirya ve Orta Asya halkları tarafından geleneksel bir biçimde inşasına devam edilmektedir. Arkeologlar Kurgan kültürünü çeşitli alt kültürlere ayırmaktalardır. Bu alt kültürlere örnek olarak Srubna, Çukur Mezar, İskit, Sarmat, Hun ve Kuman-Kıpçak kültürleri örnek verilebilir.
Etimoloji
Kelime Rusçanın da dahil olduğu pek çok slav dilinin atası olan Eski Doğu Slavca dili zamanlarından beri var olmuş ve literatüre Rusça vasıtası ile geçmiştir. Kökensel olarak ise Eski Doğu Slavca'ya henüz belirlenememiş bir Türki dilden geçtiği düşünülmektedir. Modern Türkçede bulunan kurğan (kale) kelimesi de bu teze kanıt oluşturmaktadır. Kurğan ise Kur/Kor (yapı) kökünden türemiştir. Terim özellikle tarafından popülerize edilmiş ve Orta Asya ve Doğu Avrupa'da bulunan çeşitli halklar tarafından inşa edilmiş tümülüsler için kullanılan genel bir terim haline gelmiştir.
Kökenleri ve yayılış
Kurgan hipotezi
Kurgan hipotezi erken Hint-Avrupa kökenlerinin, Karadeniz-Hazar steplerindeki arkeolojik Kurgan kültürüne dayandığını öne süren teorilerden biridir.
Kurgan modeli Hint-Avrupa kavimlerinin kökenleri ile ilgili olarak en fazla kabul görmüş olan önermedir ve birçok arkeolog ve dil bilimci tarafından tamamen ya da kısmen kabul görmektedir.
İskit-Saka-Sibirya anıtları
Kurgan kültürünün öğeleri kendi içlerinde de benzerlik gösteren İskit-Saka-Sibirya kültürlerinin anıtları ile benzerlik göstermektedir. Eski bir kültür olan Altay dağlarında yaşamış Pazırık kültürü de bu anıtlar ile bağdaşlaştırlmaktadır.
İskit-Saka-Sibirya sınıflandırması MÖ 8. ve 3. yüzyıllar arasında inşa edilmiş Kurgan ve benzeri anıtları kapsar. Örnek olarak Esik Kurganı MÖ 5. yüzyılda inşa edilmiş ve Kazakistan’ın eski başkenti Almatı’nın yaklaşık 50 kilometre doğusunda yer alan Esik Kurganı verilebilir. Bu Kurgan özellikle içinden çıkarılmış olan "Altın elbiseli adam" adlı zırhı barındırdığı için en önemli kurganlardan biri olmaktadır. Bu periyoda aynı zamanda Erken Göçebe Dönemi de denilmektedir. MÖ 3. ve MS 6. yüzyıllarda inşa edilen anıtların Hunlar tarafından, MS 6. ve MS 13. yüzyıllarda inşa edilen anıtların Türki halklar tarafından inşa edildiği düşünülmektedir. Bu dönemleri daha sonra Moğol çağı izlemiştir.
Kültürel etkiler
Kurgan geleneği kültürlerinde bu gelenek bulunmayan bazı komşu halklar tarafından da uygulanmaya başlanmıştır. Çeşitli Trakyalı krallar ve liderler kompleks Kurgan benzeri mezarlara gömülmüşlerdir ve günümüzde bu mezarların büyük çoğunluğu Bulgaristan'da bulunmaktadır. Büyük İskender'in babası olan II. Filip'in kurganı Yunanistan'da, Firigya kralı Midas'ın kurganı ise Ankara yakınlarındaki antik bir şehir olan Gordion'da bulunmaktadır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "kurgan." Webster's Third New International Dictionary, Unabridged. Merriam-Webster, 2002. http://unabridged.merriam-webster.com 10 Şubat 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (14 October 2006).
- ^ Kipfer 2000, s. 291.
- ^ Mallory & Adams 1997, s. 339.
- ^ Vasmer, Max (1953–1958). Russisches etymologisches Wörterbuch. Heidelberg: Winter. s. 2424. 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Temmuz 2015.
- ^ ^ Mallory (1989:185). "The Kurgan solution is attractive and has been accepted by many archaeologists and linguists, in part or total. It is the solution one encounters in the Encyclopædia Britannica and the Grand Dictionnaire Encyclopédique Larousse."
- ^ ^ Strazny (2000:163). "The single most popular proposal is the Pontic steppes (see the Kurgan hypothesis)..."
- ^ Akishev K.A., Kushaev G.A., Ancient culture of Sakas and Usuns in the valley of river Ili, Alma-Ata, Kazakh SSR Academy of Sciences publication, 1963 (pp 121 - 136)
- ^ "Ice Mummies: Siberian Ice Maiden". PBS - NOVA. 4 Aralık 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Temmuz 2007.
- ^ "The Funerary Feast of King Midas @ UPM". 4 Şubat 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Mart 2019.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kurgan veya Korgan ozellikle Orta Asya ve Dogu Avrupa daki yigma tepe ve hoyuk seklinde bulunan genellikle tahtadan yapilmis mezarlar icin kullanilan bir tumulus gomu yeri turu En eski kurganlar Kafkasya da MO 4 milenyumda insa edilmistir ve arastirmacilar bu mezarlarin Proto Hint Avrupalilar olarak da tabir edilen Hint Avrupa halklarinin atalari tarafindan yapildigini dusunmektelerdir Kurganlar Eneolitik Tunc Demir Antik ve Orta Cag zamanlarinda insa edilmekle beraber hala bazi Guney Sibirya ve Orta Asya halklari tarafindan geleneksel bir bicimde insasina devam edilmektedir Arkeologlar Kurgan kulturunu cesitli alt kulturlere ayirmaktalardir Bu alt kulturlere ornek olarak Srubna Cukur Mezar Iskit Sarmat Hun ve Kuman Kipcak kulturleri ornek verilebilir EtimolojiKelime Ruscanin da dahil oldugu pek cok slav dilinin atasi olan Eski Dogu Slavca dili zamanlarindan beri var olmus ve literature Rusca vasitasi ile gecmistir Kokensel olarak ise Eski Dogu Slavca ya henuz belirlenememis bir Turki dilden gectigi dusunulmektedir Modern Turkcede bulunan kurgan kale kelimesi de bu teze kanit olusturmaktadir Kurgan ise Kur Kor yapi kokunden turemistir Terim ozellikle tarafindan populerize edilmis ve Orta Asya ve Dogu Avrupa da bulunan cesitli halklar tarafindan insa edilmis tumulusler icin kullanilan genel bir terim haline gelmistir Kokenleri ve yayilisKurgan modeline gore MO 4000 1000 arasi Hint Avrupa gocleri Kurgan hipotezi Kurgan hipotezi erken Hint Avrupa kokenlerinin Karadeniz Hazar steplerindeki arkeolojik Kurgan kulturune dayandigini one suren teorilerden biridir Kurgan modeli Hint Avrupa kavimlerinin kokenleri ile ilgili olarak en fazla kabul gormus olan onermedir ve bircok arkeolog ve dil bilimci tarafindan tamamen ya da kismen kabul gormektedir Iskit Saka Sibirya anitlari Kurgan kulturunun ogeleri kendi iclerinde de benzerlik gosteren Iskit Saka Sibirya kulturlerinin anitlari ile benzerlik gostermektedir Eski bir kultur olan Altay daglarinda yasamis Pazirik kulturu de bu anitlar ile bagdaslastirlmaktadir Oleg in yasi savascilari tarafindan tutuluyor 1899 yilinda Viktor Vasnetsov tarafindan resmedilmistir Bu gomu bicimi Iskandinav ve Dogu Avrupa gocebeleri tarafindan yayginca kullanilmistir Iskit Saka Sibirya siniflandirmasi MO 8 ve 3 yuzyillar arasinda insa edilmis Kurgan ve benzeri anitlari kapsar Ornek olarak Esik Kurgani MO 5 yuzyilda insa edilmis ve Kazakistan in eski baskenti Almati nin yaklasik 50 kilometre dogusunda yer alan Esik Kurgani verilebilir Bu Kurgan ozellikle icinden cikarilmis olan Altin elbiseli adam adli zirhi barindirdigi icin en onemli kurganlardan biri olmaktadir Bu periyoda ayni zamanda Erken Gocebe Donemi de denilmektedir MO 3 ve MS 6 yuzyillarda insa edilen anitlarin Hunlar tarafindan MS 6 ve MS 13 yuzyillarda insa edilen anitlarin Turki halklar tarafindan insa edildigi dusunulmektedir Bu donemleri daha sonra Mogol cagi izlemistir Kulturel etkiler Kurgan gelenegi kulturlerinde bu gelenek bulunmayan bazi komsu halklar tarafindan da uygulanmaya baslanmistir Cesitli Trakyali krallar ve liderler kompleks Kurgan benzeri mezarlara gomulmuslerdir ve gunumuzde bu mezarlarin buyuk cogunlugu Bulgaristan da bulunmaktadir Buyuk Iskender in babasi olan II Filip in kurgani Yunanistan da Firigya krali Midas in kurgani ise Ankara yakinlarindaki antik bir sehir olan Gordion da bulunmaktadir Ayrica bakinizAltin elbiseli adam Esik kurgani Hoyuk TumulusKaynakca kurgan Webster s Third New International Dictionary Unabridged Merriam Webster 2002 http unabridged merriam webster com 10 Subat 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde 14 October 2006 Kipfer 2000 s 291 Mallory amp Adams 1997 s 339 Vasmer Max 1953 1958 Russisches etymologisches Worterbuch Heidelberg Winter s 2424 17 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Temmuz 2015 Mallory 1989 185 The Kurgan solution is attractive and has been accepted by many archaeologists and linguists in part or total It is the solution one encounters in the Encyclopaedia Britannica and the Grand Dictionnaire Encyclopedique Larousse Strazny 2000 163 The single most popular proposal is the Pontic steppes see the Kurgan hypothesis Akishev K A Kushaev G A Ancient culture of Sakas and Usuns in the valley of river Ili Alma Ata Kazakh SSR Academy of Sciences publication 1963 pp 121 136 Ice Mummies Siberian Ice Maiden PBS NOVA 4 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Temmuz 2007 The Funerary Feast of King Midas UPM 4 Subat 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Mart 2019