Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kuyucaklı Yusuf, o zamana kadar bir öykü yazarı olarak tanınan Sabahattin Ali'nin 1937 yılında kaleme aldığı ve yayımladığı ilk romanıdır. Romanın baş kahramanı olan Yusuf, Türk edebiyatının en romantik karakterlerinden birisi olarak kabul edilir. Roman, Millî Eğitim Bakanlığı’nın ortaöğretim öğrencilerine tavsiye ettiği "100 Temel Eser" listesinde yer almaktadır.
 Kitabın ilk basımı (1937) | |
| Yazar | Sabahattin Ali |
|---|---|
| Ülke |  Türkiye |
| Dil | Türkçe |
| Konu | Öksüz ve yetim bir çocuğun dram dolu yaşamı |
| Tür | Roman |
| Yayım | 1937 |
| Yayımcı | (ilk) |
| Sayfa | 220 |
| ISBN | |
Roman, 1985 yılında Feyzi Tuna tarafından aynı adla sinemaya uyarlandı.
Konusu
1903 yılının yağmurlu bir sonbahar gecesinde Aydın ilinin Nazilli ilçesinin Kuyucak köyünde bir karı kocanın öldürülmesi olayını soruşturmaya giden Nazilli Kaymakamı Salahattin Bey, anne babası gözleri önünde katledilmiş olan 9 yaşındaki Yusuf'u, evlatlık olarak alıp evine götürür.
Salahattin Bey, kendisinden 15 yaş küçük olan Şahinde Hanım ile evlidir. Hem yaş farkı, hem de mizaç bakımından uyuşmazlık yaşadığı eşiyle zor yürüttüğü ilişkisi, Yusuf’u eve getirmesiyle daha da bozulur. Şahinde, kocasının eve getirdiği bu köylü çocuğunu sevmez ve benimsemez. Yusuf, evin küçük kızı Muazzez ile birlikte, karı koca arasındaki huzursuzluğun içinde büyür. Salahattin Bey'in, Yusuf’u eve getirişinden bir yıl sonra Edremit'e tayini atanır. Yusuf, evdeki karı koca kavgalarının getirdiği huzursuzluğa rağmen, Edremit’te mutlu bir çocukluk geçirir.
19 yaşına gelen Yusuf, bir bayram günü, kaymakamın kızı Muazzez'e kasaba eşrafından Hilmi Bey'in oğlu Şakir'in sataşması üzerine onunla kavga eder. Bu olay sonucu kasabanın en zengini olan fabrikatör Hilmi Bey’in gücü ile karşı karşıya gelir. Şakir, bayram yerindeki olaydan bir süre önce Kübra adında bir genç kıza tecavüz etmiştir. Şakir, babası ve Hacı Ethem Bey’in tertibi ile Kübra ve annesini de kullanarak suçu Yusuf’a yüklemeye çalışır. Ancak Kübra’nın itirafı sonucu plan başarısız olur. Yusuf tarafından korunan Kübra ve annesi, kaymakamın zeytinliğinde çalışmaya başlar; bu durum Şakir’in Yusuf’a kinini arttırır.
İlk defa bir genç kıza gösterdiği ilgisi ters karşılanan Şakir, Yusuf’la kavgasından sonra Muazzez’le evlenmek ister. Babası Hilmi Bey, evliliğe kaymakamı ikna etmek için yeni bir plan yapar. Salahattin Bey’i hileli bir kumar oyununa dahil ederek borçlandırır. İmzalattığı senetler karşılığında Muazzez’i oğlu Şakir’e ister. Şahinde Hanım, kızını Şakir ile evlendirme düşüncesini sevinçle karşılar fakat Selahattin Bey işi sürüncemede bırakır; Kübra’ya Şakir’in tecavüz ettiğini öğrenince, borcu ödeyip kızını Şakir’le evlenmekten kurtarmanın yollarını arar.
Yusuf, esnaf arkadaşı olan Ali’den para alarak kaymakamın borcunu kapatır ve karşılığında Muazzez’i onunla evlendirmeyi düşünür. Muazzez ise Yusuf’u sevdiği için Ali ile evlenmeye yanaşmaz. Yusuf, Ali’ye Muazzez’in onunla evlenmek istemediğini söyleyemeyip zeytinliğe kapanır. Şakir, evlilik hazırlıklarına başlayan Ali’yi, bir arkadaşlarının düğününde bütün kasabanın gözü önünde öldürür. Güçlüden yana olan kasaba halkı, el birliği ile bu cinayeti örtbas eder.
Şakir’in Muazzez ile evlenme düşüncesi Şahinde Hanım’ın da teşviki ile yeniden canlanır. Bunu öğrenen Yusuf, Muazzez’i kaçırıp onunla evlenir. Yusuf, tahrirat katibi olarak kaymakamlıkta işe girer. Bir akşam, kalbinden rahatsızlanan Salahattin Bey ölür. Yeni atanan Kaymakam İzzet Bey, Şakir ve Hilmi Bey’in oyuncağı gibidir; onların isteğiyle Yusuf'u masabaşı işten alıp süvari tahsildarı yapar. O köy köy gezerken, Muazzez annesinin ısrarları ve paranın cazibesi sonucu eşraf ve bürokratların evlerindeki içki âlemlerine katılır, alkole alışır ve kendi evlerinde içki âlemleri düzenler. Durumdan şüphelenen Yusuf, bir gece habersiz çıkıp gelir. Gördüğü durum karşısında çılgına dönerek, her yana gelişigüzel ateş eder. Yanlışlıkla Muazzez’i vurur, onun yaralandığının farkında olmayarak onu atına atıp kaçırır.
Muazzez yolda ölür. Yusuf, karısını kendi elleriyle gömer ve atını dağlara doğru sürer.
Yazım ve basım süreci
Sabahattin Ali'nin ilk eseri olan Kuyucaklı Yusuf, yazarın 1931'de Aydın'daki cezaevinde yatarken tanıştığı Yusuf'un yaşadıklarından yola çıkılarak kaleme alındı. 1931-1932 yılları arasında tamamlandığı düşünülen eser, üç cilt olarak tasarlansa da sadece bir cildi yazıldı. Cevdet Kudret Solok, Sabahattin Ali ile yaptığı bir söyleşiye dayanarak eğer yazılsaydı ikinci cildin Çineli Kübra, üçüncü cildin de dağdan şehre inen Yusuf'un dünyasını konu alacağını bildirmiştir. Kuyucaklı Yusuf, ilkin Konya'da yayımlanan Yeni Anadolu gazetesinde tefrika edildi fakat ücret anlaşmazlığından ötürü yarıda kesildi. Mart 1936'da Projektör dergisinin birinci ve Kasım 1937'de Varlık dergisinin sekizinci sayısında yayımlandı fakat yarıda kesildi. Romanın tamamı 9 Kasım 1936 ile 21 Ocak 1937 tarihleri arasında Tan gazetesinde tefrika edildi ve 1937'de Yeni Kitapçı tarafından basıldı. Sonrasında beşinci baskıya kadar Akba Kitabevi (1943), Varlık Yayınları (1965), Bilgi Yayınları (1972), Cem Yayınları (1980) tarafından yayımlandı. Kitap 2001'den beri Yapı Kredi Yayınları tarafından basılmaktadır. 2017'de Kuyucaklı Yusuf 80 Yaşında özel baskısı yayımlandı. Yazarın vefatının 70. yılının dolması sebebiyle 2018 yılından itibaren çeşitli yayınevleri tarafından yayımlanmıştır.
Eleştiriler
Yazarın ilk romanı olan eser, Türk edebiyatının önemli romanlarından biridir. Diğer eserlerinde genel olarak toplumsal gerçekçi edebiyat çizgisini sürdüren Sabahattin Ali, bu ilk romanında bu çizginin dışına çıkarak (romantik edebiyata) yakınlaşır. 20. yüzyıl başında Edremit’te romanın baş karakterleri olan Yusuf ile Muazzez'in aşkı etrafında gelişen eser, romantik felsefeden kaynaklanan zengin ve fakir, zalim ve mazlum, saf olanla yozlaşmış olan, doğal hayat ve yapay hayat, köy ve kent, medeniyet ve tabiat arasındaki karşıtlıklardan beslenir. Bu evrensel temanın yanı sıra Anadolu kasabasındaki toplumsal, töresel yaşamı güçlü bir gözlemcilikle yansıtır. Romanda kasaba ve köy gerçekliği; bir bireyin iç dünyası, yalnızlığı ve değerleri üzerinden anlatılmaktadır. Kasaba hayatında eşraf ve bürokrasinin kurduğu adaletsiz düzene romanda geniş yer verilir ve bu düzen eleştirilir. Romanın sonunda Yusuf'un kasabadaki eşraf ve bürokrat temsilcilerini öldürerek atını dağlara doğru sürmesi nedeniyle eser, Türk edebiyatındaki başkaldırı ve eşkıya romanlarının öncüsü kabul edilir. Eleştirmen Alaattin Karaca'nın iddiasına göre Yusuf karakteri, köyden kente çeşitli nedenlerle göç eden ve uyum sağlayamayan köylü tipinin de habercisidir.
Berna Moran, Kuyucaklı Yusuf'u başarılı bir roman olmasının ötesinde öncü bir yapıt olarak değerlendirir. adlı incelemesinin 2. cildinde romanın önemini şu sözlerle tarif eder: Tanzimat'tan 1950'lere kadarki Türk romanının ana sorunsalını Batılılaşma oluşturuyordu. Yazarlarımız toplumsal yapının kendine yönelmiyor, mevcut düzeni sorgulamıyorlardı. Toplumsal yapıyı, ezilen halk ya da köylü sınıfının durumunu ele alan romanlar gerçi 1950' lerden sonra görülür, ama bunların ilk örneği 1937'de yayımlanan Kuyucaklı Yusuf'tur. Ayrıca, romana Anadolu'yu da bu sorunsalla birlikte getirmiş olması Kuyucaklı Yusuf'u başka bir yönden daha öncü yapar. Bilindiği gibi Sabahattin Ali'den önce, İstanbul sınırlarını aşarak Anadolu'ya eğilmiş, Halide Edip Adıvar, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Reşat Nuri Güntekin gibi yazarlar vardı, ama Vurun Kahpeye, Yaban, Yeşil Gece gibi romanların sorunsalı Batılılaşmanın bir uzantısıdır, çünkü ideolojik bakımdan gerici-ilerici, yobaz-aydın çatışması üzerine kurulmuşlardır. Kuyucaklı Yusuf'ta ise böyle bir sorun yok. Sabahattin Ali'nin gördüğü çatışma toplumsal yapıdan kaynaklanır; bir yanda bürokrasi ve eşraf vardır bir yanda da ezilen halk.
Kaynakça
- ^ Sabahattin Ali’nin Romanlarında Aydınlar 7 Nisan 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Zeliha Güneş, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2000-2001.
- ^ Kudret, Cevdet (1 Şubat 1966). "Sabahattin Ali Üzerine Notlar II". Varlık, 663. s. 6.
- ^ Coşkun, Sakıp (Nisan 1974). "Sabahattin Ali'nin Romanları". Yarına Doğru, 6. s. 20.
- ^ "Bitmemiş Bir Destan:Kuyucaklı Yusuf" 7 Nisan 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Yakup Çelik.
- ^ Bezirci, Asım (1987). Sabahattin Ali. İstanbul. s. 190.
- ^ a b c Kuyucaklı Yusuf 27 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Alaattin Karaca, Türkoloji dergisi, Cilt 14 Sayı 1.
- ^ Berna Moran (1990). Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış, Cilt 2. İletişim Yayınları. s. 17.
Dış bağlantılar
![image]()
Vikisöz 'de Kuyucaklı Yusuf ile ilgili özlü sözler bulunur.- Kuyucaklı Yusuf’ta Arzu Üçgenleri 7 Nisan 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Hanife Özer, TÜRÜK Dil, Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları Dergisi 2013 Yıl:1 Sayı:2.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kuyucakli Yusuf o zamana kadar bir oyku yazari olarak taninan Sabahattin Ali nin 1937 yilinda kaleme aldigi ve yayimladigi ilk romanidir Romanin bas kahramani olan Yusuf Turk edebiyatinin en romantik karakterlerinden birisi olarak kabul edilir Roman Milli Egitim Bakanligi nin ortaogretim ogrencilerine tavsiye ettigi 100 Temel Eser listesinde yer almaktadir Kuyucakli YusufKitabin ilk basimi 1937 YazarSabahattin AliUlke TurkiyeDilTurkceKonuOksuz ve yetim bir cocugun dram dolu yasamiTurRomanYayim1937Yayimci ilk Sayfa220ISBN975 080 001 X Roman 1985 yilinda Feyzi Tuna tarafindan ayni adla sinemaya uyarlandi Konusu1903 yilinin yagmurlu bir sonbahar gecesinde Aydin ilinin Nazilli ilcesinin Kuyucak koyunde bir kari kocanin oldurulmesi olayini sorusturmaya giden Nazilli Kaymakami Salahattin Bey anne babasi gozleri onunde katledilmis olan 9 yasindaki Yusuf u evlatlik olarak alip evine goturur Salahattin Bey kendisinden 15 yas kucuk olan Sahinde Hanim ile evlidir Hem yas farki hem de mizac bakimindan uyusmazlik yasadigi esiyle zor yuruttugu iliskisi Yusuf u eve getirmesiyle daha da bozulur Sahinde kocasinin eve getirdigi bu koylu cocugunu sevmez ve benimsemez Yusuf evin kucuk kizi Muazzez ile birlikte kari koca arasindaki huzursuzlugun icinde buyur Salahattin Bey in Yusuf u eve getirisinden bir yil sonra Edremit e tayini atanir Yusuf evdeki kari koca kavgalarinin getirdigi huzursuzluga ragmen Edremit te mutlu bir cocukluk gecirir 19 yasina gelen Yusuf bir bayram gunu kaymakamin kizi Muazzez e kasaba esrafindan Hilmi Bey in oglu Sakir in satasmasi uzerine onunla kavga eder Bu olay sonucu kasabanin en zengini olan fabrikator Hilmi Bey in gucu ile karsi karsiya gelir Sakir bayram yerindeki olaydan bir sure once Kubra adinda bir genc kiza tecavuz etmistir Sakir babasi ve Haci Ethem Bey in tertibi ile Kubra ve annesini de kullanarak sucu Yusuf a yuklemeye calisir Ancak Kubra nin itirafi sonucu plan basarisiz olur Yusuf tarafindan korunan Kubra ve annesi kaymakamin zeytinliginde calismaya baslar bu durum Sakir in Yusuf a kinini arttirir Ilk defa bir genc kiza gosterdigi ilgisi ters karsilanan Sakir Yusuf la kavgasindan sonra Muazzez le evlenmek ister Babasi Hilmi Bey evlilige kaymakami ikna etmek icin yeni bir plan yapar Salahattin Bey i hileli bir kumar oyununa dahil ederek borclandirir Imzalattigi senetler karsiliginda Muazzez i oglu Sakir e ister Sahinde Hanim kizini Sakir ile evlendirme dusuncesini sevincle karsilar fakat Selahattin Bey isi suruncemede birakir Kubra ya Sakir in tecavuz ettigini ogrenince borcu odeyip kizini Sakir le evlenmekten kurtarmanin yollarini arar Yusuf esnaf arkadasi olan Ali den para alarak kaymakamin borcunu kapatir ve karsiliginda Muazzez i onunla evlendirmeyi dusunur Muazzez ise Yusuf u sevdigi icin Ali ile evlenmeye yanasmaz Yusuf Ali ye Muazzez in onunla evlenmek istemedigini soyleyemeyip zeytinlige kapanir Sakir evlilik hazirliklarina baslayan Ali yi bir arkadaslarinin dugununde butun kasabanin gozu onunde oldurur Gucluden yana olan kasaba halki el birligi ile bu cinayeti ortbas eder Sakir in Muazzez ile evlenme dusuncesi Sahinde Hanim in da tesviki ile yeniden canlanir Bunu ogrenen Yusuf Muazzez i kacirip onunla evlenir Yusuf tahrirat katibi olarak kaymakamlikta ise girer Bir aksam kalbinden rahatsizlanan Salahattin Bey olur Yeni atanan Kaymakam Izzet Bey Sakir ve Hilmi Bey in oyuncagi gibidir onlarin istegiyle Yusuf u masabasi isten alip suvari tahsildari yapar O koy koy gezerken Muazzez annesinin israrlari ve paranin cazibesi sonucu esraf ve burokratlarin evlerindeki icki alemlerine katilir alkole alisir ve kendi evlerinde icki alemleri duzenler Durumdan suphelenen Yusuf bir gece habersiz cikip gelir Gordugu durum karsisinda cilgina donerek her yana gelisiguzel ates eder Yanlislikla Muazzez i vurur onun yaralandiginin farkinda olmayarak onu atina atip kacirir Muazzez yolda olur Yusuf karisini kendi elleriyle gomer ve atini daglara dogru surer Yazim ve basim sureciSabahattin Ali nin ilk eseri olan Kuyucakli Yusuf yazarin 1931 de Aydin daki cezaevinde yatarken tanistigi Yusuf un yasadiklarindan yola cikilarak kaleme alindi 1931 1932 yillari arasinda tamamlandigi dusunulen eser uc cilt olarak tasarlansa da sadece bir cildi yazildi Cevdet Kudret Solok Sabahattin Ali ile yaptigi bir soylesiye dayanarak eger yazilsaydi ikinci cildin Cineli Kubra ucuncu cildin de dagdan sehre inen Yusuf un dunyasini konu alacagini bildirmistir Kuyucakli Yusuf ilkin Konya da yayimlanan Yeni Anadolu gazetesinde tefrika edildi fakat ucret anlasmazligindan oturu yarida kesildi Mart 1936 da Projektor dergisinin birinci ve Kasim 1937 de Varlik dergisinin sekizinci sayisinda yayimlandi fakat yarida kesildi Romanin tamami 9 Kasim 1936 ile 21 Ocak 1937 tarihleri arasinda Tan gazetesinde tefrika edildi ve 1937 de Yeni Kitapci tarafindan basildi Sonrasinda besinci baskiya kadar Akba Kitabevi 1943 Varlik Yayinlari 1965 Bilgi Yayinlari 1972 Cem Yayinlari 1980 tarafindan yayimlandi Kitap 2001 den beri Yapi Kredi Yayinlari tarafindan basilmaktadir 2017 de Kuyucakli Yusuf 80 Yasinda ozel baskisi yayimlandi Yazarin vefatinin 70 yilinin dolmasi sebebiyle 2018 yilindan itibaren cesitli yayinevleri tarafindan yayimlanmistir ElestirilerYazarin ilk romani olan eser Turk edebiyatinin onemli romanlarindan biridir Diger eserlerinde genel olarak toplumsal gercekci edebiyat cizgisini surduren Sabahattin Ali bu ilk romaninda bu cizginin disina cikarak romantik edebiyata yakinlasir 20 yuzyil basinda Edremit te romanin bas karakterleri olan Yusuf ile Muazzez in aski etrafinda gelisen eser romantik felsefeden kaynaklanan zengin ve fakir zalim ve mazlum saf olanla yozlasmis olan dogal hayat ve yapay hayat koy ve kent medeniyet ve tabiat arasindaki karsitliklardan beslenir Bu evrensel temanin yani sira Anadolu kasabasindaki toplumsal toresel yasami guclu bir gozlemcilikle yansitir Romanda kasaba ve koy gercekligi bir bireyin ic dunyasi yalnizligi ve degerleri uzerinden anlatilmaktadir Kasaba hayatinda esraf ve burokrasinin kurdugu adaletsiz duzene romanda genis yer verilir ve bu duzen elestirilir Romanin sonunda Yusuf un kasabadaki esraf ve burokrat temsilcilerini oldurerek atini daglara dogru surmesi nedeniyle eser Turk edebiyatindaki baskaldiri ve eskiya romanlarinin oncusu kabul edilir Elestirmen Alaattin Karaca nin iddiasina gore Yusuf karakteri koyden kente cesitli nedenlerle goc eden ve uyum saglayamayan koylu tipinin de habercisidir Berna Moran Kuyucakli Yusuf u basarili bir roman olmasinin otesinde oncu bir yapit olarak degerlendirir adli incelemesinin 2 cildinde romanin onemini su sozlerle tarif eder Tanzimat tan 1950 lere kadarki Turk romaninin ana sorunsalini Batililasma olusturuyordu Yazarlarimiz toplumsal yapinin kendine yonelmiyor mevcut duzeni sorgulamiyorlardi Toplumsal yapiyi ezilen halk ya da koylu sinifinin durumunu ele alan romanlar gerci 1950 lerden sonra gorulur ama bunlarin ilk ornegi 1937 de ya yimlanan Kuyucakli Yusuf tur Ayrica romana Anadolu yu da bu sorunsalla birlikte getirmis olmasi Kuyucakli Yusuf u baska bir yonden daha oncu yapar Bilindigi gibi Sabahat tin Ali den once Istanbul sinirlarini asarak Anadolu ya egilmis Halide Edip Adivar Yakup Kadri Karaosmanoglu Resat Nuri Gunte kin gibi yazarlar vardi ama Vurun Kahpeye Yaban Yesil Ge ce gibi romanlarin sorunsali Batililasmanin bir uzantisidir cunku ideolojik bakimdan gerici ilerici yobaz aydin catismasi uzerine kurulmuslardir Kuyucakli Yusuf ta ise boyle bir sorun yok Sabahattin Ali nin gordugu catisma toplum sal yapidan kaynaklanir bir yanda burokrasi ve esraf var dir bir yanda da ezilen halk Kaynakca Sabahattin Ali nin Romanlarinda Aydinlar 7 Nisan 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Zeliha Gunes Anadolu Universitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2000 2001 Kudret Cevdet 1 Subat 1966 Sabahattin Ali Uzerine Notlar II Varlik 663 s 6 Coskun Sakip Nisan 1974 Sabahattin Ali nin Romanlari Yarina Dogru 6 s 20 Bitmemis Bir Destan Kuyucakli Yusuf 7 Nisan 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Yakup Celik Bezirci Asim 1987 Sabahattin Ali Istanbul s 190 a b c Kuyucakli Yusuf 27 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Alaattin Karaca Turkoloji dergisi Cilt 14 Sayi 1 Berna Moran 1990 Turk Romanina Elestirel Bir Bakis Cilt 2 Iletisim Yayinlari s 17 Dis baglantilarVikisoz de Kuyucakli Yusuf ile ilgili ozlu sozler bulunur Kuyucakli Yusuf ta Arzu Ucgenleri 7 Nisan 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Hanife Ozer TURUK Dil Edebiyat ve Halkbilimi Arastirmalari Dergisi 2013 Yil 1 Sayi 2