Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Köprü Faciası, 1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı sırasındaki Osmanlı-Eflak mücadelesinde evre.
| Köprü Faciası | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Köprü Faciası | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Osmanlı İmparatorluğu |  Eflak Prensliği | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| Koca Sinan Paşa | Mihai Viteazul | ||||||
| Güçler | |||||||
| 50-60.000 asker | 25-30.000 asker | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| 5-10.000 ölü | Hafif | ||||||
Koca Sinan Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu 1595 yılındaki dönüşünde Yergöğü civarında kurulan köprüyü geçerken Eflak Voyvodası Mihai Viteazul komutasındaki Eflak-Erdel ordusu karşısında 27-30 Ekim'de ağır bir yenilgiye uğradı.
Muharebe sırasında ağır kayıplara uğrayan Akıncı ocağı fiilen tarihe karıştı.
Muharebe öncesi
1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı'nın başlamasından kısa süre sonra isyan eden Eflak Prensliği'ne karşı Sadrazam Koca Sinan Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu 1595 yazında sefere çıktı. 20 Ağustos'ta Yergöğü üzerineden Tuna'yı geçen ordu, 23 Ağustos'ta Călugăreni Muharebesi'nde zor duruma düştüyse de karşı taarruzla Eflak ordusunu geri çekilmeye zorladı. 28 Ağustos'ta Bükreş'e giren Osmanlı ordusu, buraya ahşap bir kale inşa ettikten sonra 18 Eylül'de Eflak Prensliği'nin başkenti Tırgoviște'yi işgal etti ve buraya da bir kale kurdu.
Bununla birlikte, Erdel Kralı 'nin komutasındaki askerlerin de gelmesiyle 30-40.000 asker ve 53 topluk bir güce ulaşan Eflak-Erdel ordusu karşı hücuma geçerek 17 Ekim'de Tırgoviște'yi kuşattı. Osmanlı ordusu toplanmak için Bükreş'e çekildiğinde 18 Ekim'de Eflak-Erdel ordusu Tırgoviște'yi ele geçirdi.
Bu son gelişmeler (askerlerin çoğunun dönüş yolundaki) Osmanlı ordusundaki düzensizliği arttırdı. Bükreş'teki yoklamada bu gerçeği fark eden Koca Sinan Paşa önce Yergöğü'ne, oradan da Tuna aşılarak Rusçuk'a çekilme emrini verdi. Bükreş kalesindeki topları ve cephaneyi de Eflak-Erdel ordusunun eline geçmemesini teminen çıkarttı ve kaleyi yıktırdı. Ordunun çekilişini emniyete almak üzere Bükreş'te artçı birlik bırakarak Yergöğü'ne doğru ilerledi. Sokolluzade Hasan Paşa toplar ve cephaneyle bir gün sonra, Bükreş'teki artçı birlik de dört gün sonra ana orduya katıldı.
Yergöğü kalesi civarına gelen ordu Koca Sinan Paşa'nın emriyle üç gün burada konakladı. Sinan Paşa, köprüden Tuna'nın karşı yakasına geçişi yasakladı ve köprü başına emin ve kâtip atayarak iki gün boyunca pençik vergisi topladı. Bu süreçte, askerlerin yanında 10.000'den fazla araba, hayvan ve binlerce esir olması nedeniyle köprünün başında büyük bir yığılma meydana geldi. Bu nedenle, askerlerden bazıları arabalarla Tuna boyunca ilerleyerek Ziştovi, Rahova ve Niğbolu'dan gemilerle karşıya geçti.
Muharebe
Eflak-Erdel ordusunun Yergöğü'ne yaklaştığı haberi köprü başına yığılmış Osmanlı ordusundaki düzensizliği daha da artırdı. Koca Sinan Paşa 26-27 Ekim gecesi Kapıkulu askerini köprüden Rusçuk yakasına geçirtti. Büyük topları (Şahi darbzenler) ve cephaneyi de gece naklettirdi. Yüksek sayıda asker de köprü sırası beklemeden gemilerle karşı kıyıya geçti. Koca Sinan Paşa da sabah namazını kıldıktan sonra bir şaykayla Tuna üzerindeki adaya çıktı. Bununla birlikte, askerin büyük bölümü, ağırlıklar, esirler ve yük hayvanları Yergöğü tarafında kaldı.
Koca Sinan Paşa'nın ayrılmasından sonra geride kalan askerlerden bazıları Yörgöğü kalesine sığınırken, geri kalanlar ise köprüye hücum etti. Zaten dar olan köprünün başında, yük hayvanları ve askerler büyük bir izdiham yarattı ve bir kısım asker Tuna'ya düşerek boğuldu. Karavul (karakol) görevi verilen Sokolluzade Hasan Paşa lomutasındaki birlikler Eflak-Erdel ordusunun öncüleriyle yapılan çatışmada dağılınca, Hasan Paşa güçlükle bir şaykaya bindirilerek adaya geçirildi.
Ardından Eflak-Erdel ordusunun tamamamı bölgeye geldi ve tüfekli piyadeler karşıya geçmeyi bekleyen Osmanlı askerlerine taarruz etti. Eşzamanlı olarak da Erdel topçusu köprüyü dağıttı. Akıncılar, cerehorlar ve yörükler muharebe düzeni alarak direnmeye çalıştılarsa da birçoğu öldü. Satırcı Mehmed Paşa'nın adadan başlattığı top ateşi de yetersiz kaldı. Akıncı Ocağı o gün, tarih sahnesinden çekilmelerine yolaçacak ağır bir darbe yedi.
Osmanlı ordusundan geride kalanları neredeyse imha eden Erdel-Eflâk ordusu, ardından Yergöğü'nü kuşattı ve Silvio Piccolomini’nin komutasındaki İtalyan topçuların (Toskana Büyük Dükalığı'ndan) becerisiyle 27 Ekim'de bu kaleyi de ele geçirdi.
Muharebe sonrası
Kaynakça
- ^ "Gelibolulu Mustafa Âlî ve Künhü’l-Ahbâr’ında II. Selim, III. Murat ve III. Mehmet Devirleri" Faris Çerçi, Kayseri (2000), c.III, s.688-689
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kopru Faciasi 1593 1606 Osmanli Avusturya Savasi sirasindaki Osmanli Eflak mucadelesinde evre Kopru FaciasiKopru FaciasiTarih27 Ekim 1595BolgeYergogu Eflak RomanyaSonucKesin Eflak zaferiTaraflarOsmanli ImparatorluguEflak PrensligiKomutanlar ve liderlerKoca Sinan PasaMihai ViteazulGucler50 60 000 asker25 30 000 askerKayiplar5 10 000 oluHafif Koca Sinan Pasa komutasindaki Osmanli ordusu 1595 yilindaki donusunde Yergogu civarinda kurulan kopruyu gecerken Eflak Voyvodasi Mihai Viteazul komutasindaki Eflak Erdel ordusu karsisinda 27 30 Ekim de agir bir yenilgiye ugradi Muharebe sirasinda agir kayiplara ugrayan Akinci ocagi fiilen tarihe karisti Muharebe oncesi1593 1606 Osmanli Avusturya Savasi nin baslamasindan kisa sure sonra isyan eden Eflak Prensligi ne karsi Sadrazam Koca Sinan Pasa komutasindaki Osmanli ordusu 1595 yazinda sefere cikti 20 Agustos ta Yergogu uzerineden Tuna yi gecen ordu 23 Agustos ta Călugăreni Muharebesi nde zor duruma dustuyse de karsi taarruzla Eflak ordusunu geri cekilmeye zorladi 28 Agustos ta Bukres e giren Osmanli ordusu buraya ahsap bir kale insa ettikten sonra 18 Eylul de Eflak Prensligi nin baskenti Tirgoviște yi isgal etti ve buraya da bir kale kurdu Bununla birlikte Erdel Krali nin komutasindaki askerlerin de gelmesiyle 30 40 000 asker ve 53 topluk bir guce ulasan Eflak Erdel ordusu karsi hucuma gecerek 17 Ekim de Tirgoviște yi kusatti Osmanli ordusu toplanmak icin Bukres e cekildiginde 18 Ekim de Eflak Erdel ordusu Tirgoviște yi ele gecirdi Bu son gelismeler askerlerin cogunun donus yolundaki Osmanli ordusundaki duzensizligi arttirdi Bukres teki yoklamada bu gercegi fark eden Koca Sinan Pasa once Yergogu ne oradan da Tuna asilarak Ruscuk a cekilme emrini verdi Bukres kalesindeki toplari ve cephaneyi de Eflak Erdel ordusunun eline gecmemesini teminen cikartti ve kaleyi yiktirdi Ordunun cekilisini emniyete almak uzere Bukres te artci birlik birakarak Yergogu ne dogru ilerledi Sokolluzade Hasan Pasa toplar ve cephaneyle bir gun sonra Bukres teki artci birlik de dort gun sonra ana orduya katildi Yergogu kalesi civarina gelen ordu Koca Sinan Pasa nin emriyle uc gun burada konakladi Sinan Pasa kopruden Tuna nin karsi yakasina gecisi yasakladi ve kopru basina emin ve katip atayarak iki gun boyunca pencik vergisi topladi Bu surecte askerlerin yaninda 10 000 den fazla araba hayvan ve binlerce esir olmasi nedeniyle koprunun basinda buyuk bir yigilma meydana geldi Bu nedenle askerlerden bazilari arabalarla Tuna boyunca ilerleyerek Zistovi Rahova ve Nigbolu dan gemilerle karsiya gecti MuharebeEflak Erdel ordusunun Yergogu ne yaklastigi haberi kopru basina yigilmis Osmanli ordusundaki duzensizligi daha da artirdi Koca Sinan Pasa 26 27 Ekim gecesi Kapikulu askerini kopruden Ruscuk yakasina gecirtti Buyuk toplari Sahi darbzenler ve cephaneyi de gece naklettirdi Yuksek sayida asker de kopru sirasi beklemeden gemilerle karsi kiyiya gecti Koca Sinan Pasa da sabah namazini kildiktan sonra bir saykayla Tuna uzerindeki adaya cikti Bununla birlikte askerin buyuk bolumu agirliklar esirler ve yuk hayvanlari Yergogu tarafinda kaldi Koca Sinan Pasa nin ayrilmasindan sonra geride kalan askerlerden bazilari Yorgogu kalesine siginirken geri kalanlar ise kopruye hucum etti Zaten dar olan koprunun basinda yuk hayvanlari ve askerler buyuk bir izdiham yaratti ve bir kisim asker Tuna ya duserek boguldu Karavul karakol gorevi verilen Sokolluzade Hasan Pasa lomutasindaki birlikler Eflak Erdel ordusunun onculeriyle yapilan catismada dagilinca Hasan Pasa guclukle bir saykaya bindirilerek adaya gecirildi Ardindan Eflak Erdel ordusunun tamamami bolgeye geldi ve tufekli piyadeler karsiya gecmeyi bekleyen Osmanli askerlerine taarruz etti Eszamanli olarak da Erdel topcusu kopruyu dagitti Akincilar cerehorlar ve yorukler muharebe duzeni alarak direnmeye calistilarsa da bircogu oldu Satirci Mehmed Pasa nin adadan baslattigi top atesi de yetersiz kaldi Akinci Ocagi o gun tarih sahnesinden cekilmelerine yolacacak agir bir darbe yedi Osmanli ordusundan geride kalanlari neredeyse imha eden Erdel Eflak ordusu ardindan Yergogu nu kusatti ve Silvio Piccolomini nin komutasindaki Italyan topcularin Toskana Buyuk Dukaligi ndan becerisiyle 27 Ekim de bu kaleyi de ele gecirdi Muharebe sonrasiKaynakca Gelibolulu Mustafa Ali ve Kunhu l Ahbar inda II Selim III Murat ve III Mehmet Devirleri Faris Cerci Kayseri 2000 c III s 688 689