Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı ya da genel tarih kaynaklarındaki kullanımlarda Long Turkish War, Osmanlı Devleti ile Kutsal Roma İmparatorluğu arasında sınır çatışmalarının artması ve Bosna Beylerbeyi Telli Hasan Paşa'nın 1593 yılında Kulpa'da ağır yenilgiye uğraması sonucunda başlayan savaş.
| 1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Osmanlı-Avusturya savaşları | |||||||||||
 Haçova Muharebesi (1596) | |||||||||||
| |||||||||||
| Taraflar | |||||||||||
| |||||||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||||||
| Komutanlar: |
| ||||||||||
| Güçler | |||||||||||
| 160,000–180,000 | 95,000 | ||||||||||
| Kayıplar | |||||||||||
| Bilinmiyor, ağır | Bilinmiyor, ağır | ||||||||||
Savaş, iki imparatorluğun ordularının 1596 yılında topyekün karşı karşıya geldikleri ve Osmanlıların zaferiyle sonuçlanan Haçova Muharebesi haricinde, ortak ölçekli birliklerin çarpışmaları ve stratejik önemdeki kalelerin karşılıklı olarak fethedilmesi/kuşatılması/kaybedilmesi şeklinde seyretti.
1606 yılında akdedilen Zitvatorok Antlaşması'yla son bulan savaş sonucunda Osmanlı Devleti Eğri ve Kanije gibi stratejik kaleleri topraklarına katarken, yine Osmanlı Devleti'ne bağlı Erdel Prensliği de topraklarını Slovakya'ya doğru genişletti. Bununla birlikte, bu antlaşmayla Osmanlı Padişahı'nın Kutsal Roma İmparatoru'nun diplomatik denkliğini kabul etmesi Osmanlıların ilk defa üstünlüklerini yitirdiklerine işaret ettiği gibi, keza Kutsal Roma İmparatorluğu'nun Orta Macaristan için 1533'ta imzalanan İstanbul Antlaşması'ndan beri ödediği 30.000 altın verginin kaldırılması da Osmanlıların bu topraklar üzerinde talep ettikleri haklardan feragat ettikleri anlamına geldi.
Savaşın başından itibaren Osmanlı Devleti'ne bağlı Romen prenslikleri Eflak, Boğdan ve Erdel'in (tarihte ilk kez birleşerek) Osmanlılara karşı ayaklanmaları ve Kutsal Roma İmparatorluğu'na bağlanmaları Osmanlıların güçlerini fiilen iki cepheye bölmelerini gerektirdi. Osmanlı Devleti 1599'da Anadolu'da başlayan Celali isyanları, 1603'te önce İstanbul'daki ardından doğuda İran'la savaşın yeniden başlaması nedeniyle çok cepheli bir mücadele içine girdi ve bunalımlı yıllar yaşadı.
Kutsal Roma İmparatorluğu ise özellikle 1604 yılından itibaren ekonomik sıkıntılar, savaşlarındaki asker kaybı ve Erdel'de başlayan nedeniyle tüm cephelerde bir çözülme yaşadı ve barışa razı oldu. 13 yıl süren bu savaş iki İmparatorluk arasında o tarihe kadarki en uzun harp olurken, Zitvatorok Antlaşması ise 1663'e kadar fiilen 57 yıl geçerli kaldı. Nitekim, Osmanlı Devleti 1639'a kadar İran'la savaşlara (1645'ten itibaren ise Venedik'le başlayan Girit Savaşı'na) odaklanırken, Kutsal Roma İmparatorluğu da 1618'den itibaren tüm kaynaklarını 30 Yıl Savaşları'na vakfetti.
Savaşın nedenleri
Osmanlı Devleti'nin, İran'a karşı olan zaferinden sonra batıda bazı gelişmeler oldu. Avusturya, yıllık vergisini geciktiriyor, sınırlarda olaylar çıkarıyordu. Bu nedenle, Bosna beylerbeyi Telli Hasan Paşa, Avusturya'ya sefer düzenledi. 1.000 esir, 12 top ve birçok ganimet alıp geri döndü. Ama bu Avusturya ilişkilerini daha da kötüye itti. Böylece Avusturya saldırılara başladı. Ardından Telli Hasan Paşa komutasındaki bir Osmanlı ordusunu Sisak-Moslavina denen yerde pusuya düşürerek neredeyse tümüyle imha etti (Kulpa Bozgunu). Bunun üzerine, Divanda savaşa karar verildi. Ancak neredeyse tüm Avrupa ülkeleri, Avusturya'yı destekliyordu.
Savaşın seyri
1593 yılı
19 Temmuz'da İstanbul'dan harekete geçen Serdar-ı ekrem Sadrazam Koca Sinan Paşa 4 Eylül gibi sefer mevsimi açısından geç bir tarihte Belgrad'a ulaştı. Kutsal Roma İmparatorluğu da Yanıkkale civarında yaklaşık 20.000 kişilik bir ordu toplamıştı. Budin Beylerbeyi Hasan Paşa'nın eyalet askerleri de orduya katıldıktan sonra Türk ordusu sınır bölgesine yürüdü ve 10 Ekim'de Bespirim'i kuşattı. 3 gün dayanabilen kale garnizonu 13 Ekim'de teslim oldu. Ardından, 19 Ekim'de Palota kuşatıldı ve 21 Ekim'de bu kale de teslim oldu. Türk birliklerinin Viyana'ya mesafesi 200 kilometreden yakındı.
Alınan esirlerden Yanıkkale civarındaki Alman ordusunun İstolni Belgrad'a yürüyecekleri duyumu alınmışsa da, Kasım ayının yaklaşması nedeniyle, kışlağa çekilerek müteakip bahar harekâta devam etme fikri ağır basmıştı.
Türk ordusunun, herhangi bir çarpışma vermeksizin önce Budin sonra Belgrad'a kışlamak üzere çekilmesi üzerine serbest kalan Alman ordusu, beklendiği üzere İstolni Belgrad'a ilerledi. Bu orduyu karşılamak üzere ihtiyatsız bir şekilde bölgeye ilerleyen Budin Valisi Hasan Paşa, sayı ve teçhizat açısından dezavantajlı konumda olmasına bakmaksızın taarruz edince, 4 Kasım'daki muharebede ağır bir yenilgi aldı.
Bu muharebeyle Kulpa Bozgunu'ndan sonra aynı yıl içinde Türk birliklerine ikinci büyük yenilgiyi tattıran Alman ordusu, Slovakya bölgesindeki Osmanlı kalelerinin üzerine yürüdü ve Kasım ayı içinde Filek, Kekkö, , , , , Seçen, Dregeli ve Hayasko'yu ele geçirdi. Avusturya Arşidükü Matthias komutasındaki bir birlik ise Neograd'ı zaptetti.
1594 yılı
Serdar-ı ekrem Koca Sinan Paşa Bespirim ve Palota'nın kolayca alınmasından sonra İstanbul'a bir göndermiş, ancak sonraki kayıplar neticesinde takviye istemek zorunda kalmıştı. Bu takviye beklenirken Alman ordusu mevsim erkenken harekete geçti. 4 Mayıs'ta Avusturya Arşidükü komutasındaki bir kolordu Estergon'u, Steiermark Ordusu Komutanı Teufenbach komutasındaki birlikler ise Hatvan'ı kuşattı. Bununla birlikte, Rumeli Beylerbeyi Mehmet Paşa ve Budin Beylerbeyi Hasan Paşa komutasındaki eyalet askerleri Hatvan'a yardıma gelip, kale dizdarı Aslan Bey'in de huruç harekâtlarının da yardımıyla, Teufenbach'ın birliklerini kuşatmayı kaldırarak geri çekilmeye zorladılar. Estergon önünde de başarı kazanamayan Avusturya birlikleri Koca Sinan Paşa komutasındaki Türk ordusunun yaklaştığını duyunca çekildilerse de, çekilme sırasında kaledeki Türk birliklerinin 1 Haziran'daki taarruzuyla ağır kayıplara uğradılar.
6 Mayıs'ta Belgrad'dan harekete geçen Koca Sinan Paşa komutasındaki Türk ordusu ise, Estergon önüne geldikten sonra Tata ve kalelerini kuşatarak aldı. 7 Ağustos'ta kuşatılan 12.000 askerlik garnizona sahip Yanıkkale ise 27 Eylül'de teslim oldu. Avusturya Arşidükü Matthias komutasındaki 50.000 askeri aşkın kuvvetteki Alman ordusunun kuşatma öncesinde yenilgiye uğratılarak kale civarından çekilmek zorunda bırakılması bu önemli başarıda pay sahibi olmuştu. Başkent Viyana'ya 120 kilometre mesafedeki bu önemli mevkiinin Osmanlı Devleti'nin eline geçmesi Kutsal Roma İmparatorluğu'nda telaşa neden oldu.
16-22 Ekim'de Komaron'u kuşatmasına rağmen alamayan Türk ordusu kuşatmayı kaldırdıktan sonra kışlamak üzere Budin'e çekilmeye başladı.
Bağlıların (Eflak, Boğdan ve Erdel) ayaklanması
Türk ordusu 1594 yılındaki harekâttan başarılarla dönerken, Osmanlı Devleti bugün Romanya'yı oluşturan üç bağlı (vassal) devletin (Eflak, Boğdan ve Erdel) ayaklanmasıyla sarsıldı. Erdel Voyvodası Kutsal Roma İmparatoru II. Rudolf'u metbu olarak tanırken, Boğdan Voyvodası Aron da yeni atanan voyvodayı tanımayarak isyan etti ve üzerine gönderilen Maraş Beyi Mustafa Paşa komutasındaki birlikleri püskürttü. Eflak Voyvodası 'in isyanı ise daha yıkıcı oldu. Kasım 1594'te Bükreş'teki Türk tüccarları idam edip buradaki yaklaşık 2.000 kişilik Türk garnizonunu da imha eden Mihail, daha sonra Yergöğü'nü yaktığı gibi, 1 Ocak 1595'te kuşattığı İbrail kalesini 16 Ocak'ta ele geçirdi. Dobruca'ya girerek Silistre'yi ele geçirmek isteyen Mihail'i 4.000 Eflak askerini kılıçtan geçiren Silistre Beyi durdurabilmişti.
1595 yılı ve Osmanlı Devleti'nde taht değişikliği
16 Ocak 1595 tarihinde III. Murat öldü. 11 gün sonra da yerine oğlu III. Mehmet tahta çıktı. Koca Yusuf Paşa'nın yerine, 1578-1590 Osmanlı-Safevî Savaşı'nda büyük yararlılıklar gösteren Serdar Ferhat Paşa sadrazamlığa getirildi. 22 Nisan 1595 tarihindeki Sipahi Ayaklanmasını güçlükle bastıran Ferhat Paşa, cephe gerisini güvence altına almak amacıyla 1 Mayıs'ta İstanbul'dan ordusunun başında hareket ederek Eflak üzerine yürüdü. Ancak bir saray entrikasıyla azledilerek geri çağrıldı ve idam edildi.
Eflak harekatı, Köprü faciası ve Estergon kuşatması
Tekrar sadarete getirilen Koca Sinan Paşa maktul öncülünün başlattığı seferi sürdürerek Eflak'a yürüdü. 23 Ağustos'ta Yergöğü'nden Bükreş doğrultusunda ilerleyen Türk ordusu ertesi gün mevkiine geldi. 25 Ağustos'taki 'nin sonucunda Eflaklıların çekilmesini fırsat bilen Türk ordusu 28 Ağustos'ta muharebesiz Bükreş'e, ardından ise başkent Targovişte'ye girdi. Koca Sinan Paşa 3.500 askerlik garnizonu burada inşa ettirdiği kalede bırakarak İstanbul'a doğru geri çekilirken, Eflak Voyvodası Mihail Targovişte'yi kuşatmaya başladı. Takviye olarak gönderilen 5-6.000 kişilik Rumeli eyalet askerinin Eflaklılar tarafından pusuya düşürülerek hezimete uğramaları üzerine, kuşatmaya üç gün dayanabilen savunucular teslim oldular ve kazığa vuruldular. Türk ordusu ise düzensiz bir şekilde Yergöğü'ne gelirken, 27 Ekim'deki Köprü Faciası sonucu, Tuna üzerindeki köprüye yığılan ordunun gerisini korumak isteyen Akıncılar Eflak topçu ateşiyle imha edildi ve bu tarihi ocak fiilen tarihe karıştı. Taarruza geçen Eflak ordusu İbrail, İsakçı, Kili, , Akkerman, ve kalelerini ele geçirdi. Bu olumsuz gelişmeler üzerine dönüş yolundaki Sadrazam Koca Sinan Paşa azledildi ve yerine Lala Mehmet Paşa getirildi.
Macaristan cephesinde de gelişmeler Osmanlı Devleti'nin aleyhine seyretti. Türk ordusunun Eflak'ta meşgul olmasından yararlanan 70.000 kişilik Kont Karl Mansfeld komutasındaki Alman ordusu 1 Temmuz'da Estergon'u kuşattı. Babası Sadrazam Koca Sinan Paşa tarafından Macaristan Serdarı olarak atanan Mehmet Paşa 4 Ağustos'ta 10.000 kişilik birliğiyle kaleye yetiştiyse de, 5 Ağustos'ta Yanık Beylerbeyi Osman Paşa'nın Alman ordusuna yenilmesi üzerine cepheden çekildi ve Estergon 2 Eylül'de teslim oldu. Alman ordusu 8 Eylül'de ise Vişegrad'ı ele geçirdi.
1596 yılı, Eğri Seferi ve Haçova Muharebesi
Bir önceki yılki yenilgilerin yarattığı durumu tersine çevirebilmek için III. Mehmet ordusunun başında sefere çıkma kararı aldı. Bu, bir padişahın 30 yıldan beri ordunun başında çıktığı ilk seferdi. 21 Haziran'da İstanbul'dan ayrılan Türk ordusu 9 Ağustos'ta Belgrad'a vardı. Burada toplanan Harp Meclisinde (1552 yılındaki kuşatmada alınamayan) stratejik önemdeki Eğri üzerine yürünmesi kararının alınması üzerine ordu bu yönde ileri harekâtına devam etti. Segedin'e varıldığında ise Alman ordusu Hatvan'ı kuşatmıştı. Takviye olarak gönderilen Yusuf Sinan Paşa komutasındaki birliklerin gecikmesi nedeniyle teslim olmak zorunda kalan kalenin tüm garnizonu kılıçtan geçirildi. 21 Eylül'de Eğri önüne gelen Türk ordusu ise yaklaşık 5.000 kişilik garnizonun bulunduğu kaleyi 12 Ekim'de zaptetmeyi başardı ve Hatvan'daki muameleye karşılık tüm Alman garnizonunu kılıçtan geçirdi.
120.000 kişilik Alman ordusu ise mevkiinde mevzilenmişti. İleri harekâtını sürdüren Türk ordusunun keşifçi kolunu teşkil eden komutasındaki birlikler 22 Ekim'de Alman ordusuyla temas ettiyse de, hasmının gücünü görerek çekildi. 25 Ekim'de ise Alman ordusunun öncü birlikleri yenilgiye uğratıldı. 26 Ekim'de ise iki ordu külliyen muharebeye tutuştu. Taarruza geçmesine rağmen Alman ordusunun üstün ateş gücüne karşı sarsılan Türk ordusu Alman ordusunun karşı taarruzuna dayanamadı ve dağınık halde çekilmeye başladı. Türk ordusunun merkezi Alman ordusunun eline geçerken, Alman birliklerinin muharebeyi bırakıp yağmaya girişmeleri üzerine, önce hizmet personeli direnişe geçti. Şaşkınlığa uğrayan Alman ordusu karşısında yeniden toparlanmış bulunan Türk ordusu şiddetli bir karşı hücuma geçti ve Alman ordusunu bozguna uğrattı. Yusuf Sinan Paşa komutasındaki birlikler Alman ordusunun bir bölümünü bölgedeki bataklığa sıkıştırıp imha ederken, Kırım atlıları da panik halinde kaçan Alman ordusunun bir bölümünü kılıçtan geçirdi.
Zaferden sonra sadrazamlığa Yusuf Sinan Paşa, Macaristan Serdarlığına da getirildi ve padişah III. Mehmet ordunun büyük bölümüyle İstanbul'a döndü.
1597 yılı
Serdarı-ekrem olarak atanan Satırcı Mehmed Paşa 9 Haziran'da İstanbul'dan hareketle 13 Ağustos'ta Belgrad'a vardı. Bu sırada ise Prens Maximilian komutasındaki 50.000 kişilik Alman ordusu 1594'te Osmanlıların eline geçmiş kritik önemdeki Yanıkkale'yi kuşattı. Türk ordusunun yaklaştığı haberi üzerine, Alman ordusu kuşatmayı kaldırarak çekildi. İleri harekâtını sürdüren Türk ordusu ise 1594'te fethedilmesine rağmen 1597'de elden çıkan Tata kalesini kuşatarak 12 Ekim'de geri aldı. İsyan halindeki Erdel Kralının Temeşvar'ı kuşatması üzerine Satırcı Mehmed Paşa bölgeye takviye birliği gönderirken, kendisi de ana ordusunun başında Vaç civarına yönelmiş Alman ordusunun üzerine yürüdü. 1 Kasım'da burada başlayan 'nde 3.000 askerlik zayiata uğrayan Satırcı Mehmet Paşa kışın da yaklaşması üzerine Belgrad'a çekildi.
1598 yılı
Alman ordusu, 1598 yılında başkent Viyana'ya 120 kilometre mesafedeki Yanıkkale'nin geri alınmasını kesin hedef olarak belirledi. Kale garnizonunun da ihmali neticesinde 29 Mart'ta kale Kutsal Roma İmparatorluğu'nun eline geçti. Buna rağmen, Satırcı Mehmed Paşa komuta ettiği Türk ordusuyla Alman ordusunun üzerine yürümek yerine, Erdel Krallığı üzerine sefer açtı. Erdel'in Lipva, Çanad ve Varad'ı ele geçirmesinden sonra Temeşvar tehlikeye girmişti. 18 Haziran'da Belgrad'dan hareket eden Satırcı Mehmed Paşa Beçkerek'te 55 gün Kırım kuvvetlerini boş yere bekledi. Bu süreçte Alman ordusunca Tata kalesinin alındığını ve Palota'yı kuşattığını haber alınca bölgeye takviye birliği göndermekle yetindi ve Erdel üzerine yürüdü. 8 Eylül'de Çanad, 10 Eylül'de ise Arad kolaylıkla ele geçirildi. 1 Ekim'de kuşatılan Varad ise ordunun beraberinde sadece 3 top getirilmesi nedeniyle alınamadı. Eğri kalesinden istenen 10 top da olumsuz doğa koşulları nedeniyle cepheye ulaştırılamadı. Kuşatma sürerken, Avusturya Arşidükü Maximilian ve Arşidük Matthias'ın komutasındaki 80.000 kişilik Alman ordusu (1593'te kaybettiği) Bespirim ve Palota'yı geri aldığı gibi Budin'i kuşattı. Satırcı Mehmed Paşa 3 Kasım'da Varad kuşatmasını kaldırdı ve yardım için Budin'e yöneldi. Kötü hava koşulları nedeniyle gerekli köprüler kurulamadığından Türk ordusu nehirlerden tüm ağırlıklarıyla sallarla geçmek zorunda kaldı. Yeniçerilerin Szolnok'ta isyan etmesi üzerine, Satırcı Mehmed Paşa bu defa Budin'den vazgeçerek kışlamak üzere Belgrad'a yöneldi. Eşzamanlı olarak Alman ordusu da kötü hava koşullarından dolayı Budin kuşatmasını kaldırdı.
Türk ordusu 'nı sürdürürken isyan halindeki Eflak Voyvodası Mihail ise bir hileyle Niğbolu Muhafızı Hafız Ahmet Paşa'yı tuzağa düşürerek emrindeki 3.000 kişilik birliği yenilgiye uğrattı.
1598 yılı bitiminde beş yılı aşkın süredir devam eden savaş, iki yıl önce Haçova Muharebesi'nde kazandığı büyük zafere rağmen, Osmanlı Devleti'nin aleyhine seyretmeye başlamıştı. Nitekim, Kutsal Roma İmparatorluğu 1593-94 döneminde kaybettiği kaleleri geri almış, Slovakya'daki kaleleri ve Estergon'u ele geçirmişti. Osmanlı Devleti ise bu kayıplar karşısında sadece 1596'da fethettiği Eğri'yi elinde tutabilirken, bağlılarının (Erdel, Eflak ve Boğdan) ayaklanmasını da bastıramamıştı. Buna ilaveten, uzayan savaşın yarattığı ekonomik ve toplumsal sorunlar Anadolu'yu da etkilemeye başlamış ve Karayazıcı Ayaklanması ile Osmanlı Devleti'ni uzun süre uğraştıracak Celali isyanları başlamıştı.
1599 yılı
1599 yılı Osmanlılarda yönetim ve komuta kademesindeki değişikliklerle başladı. Yaşı ilerleyen Sadrazam Cerrah Mehmed Paşa azledilirken, yerine üçüncü kez Damat İbrahim Paşa getirildi. 23 Mayıs 1599'da da Türk ordusunun başında İstanbul'dan ayrılan Damat İbrahim Paşa Filibe'ye geldiğinde bir önceki Serdar-ı Ekrem Satırcı Mehmed Paşa'nın Silistre Eyaleti'ni devletin siyasetine aykırı bir şekilde arpalık olarak Kırım Hanı 'a verdiğini öğrendi ve Satırcı Mehmed Paşa'yı idam ettirdi.
Alman ordusu ise bu süreçte Vaç'ı yakıp 30 Eylül'de çekilmişlerdi. Budin'e gelen Türk ordusu ise Vişegrad'ın karşısında Almanların kurduğu palangayı aldı ve Ciğerdelen'e ilerledi. Buradaki kısa süreli barış müzakerelerinde bir sonuç alınamadı. Bunun üzerine ileri harekâtını sürdüren Türk ordusu 16 Ekim'de Uyvar önlerine geldiyse de mevsimin ilerlemiş olması nedeniyle kaleyi kuşatmadı ve 26 Ekim'de Peşte'ye döndü. Uyvar civarını yağmalayan Kırım atlıları ise kışlamak üzere memleketlerine çekildiler.
Macaristan cephesindeki hareketsizlik sürerken Eflak-Boğdan-Erdel tarafında ise gelişmeler yavaş yavaş Osmanlı Devleti'nin lehine dönmeye başladı. Bir taraftan Osmanlılarla anlaşma yolları arayan Eflak Voyvodası Mihail, diğer taraftan Almanların teşvikiyle Erdel'in üzerine yürüdü ve yeni Erdel Beyi Bathory'yi 28 Ekim 1599'da Hermannstadt'ta yenerek Erdel'i ele geçirdi. Bu gelişmelerin sonucunda üç beylik arasındaki ittifak sarsılmaya başladı.
Bununla birlikte, aynı yıl Osmanlı Devleti'ni uzun süre sarsacak olan Celali isyanlarının başlangıcına sahne oldu. Karayazıcı ayaklanmasıyla Anadolu'daki düzen giderek bozulurken, Doğu Anadolu da Safevîlerin saldırısına açık hale geldi.
1600 yılı
Belgrad'da kışlayan Damat İbrahim Paşa komutasındaki Türk ordusu Ağustos başında harekete geçti. Kuyucu Murad Paşa komutasındaki birlik Alman işgalindeki Babofça'yı geri alırken, Zigetvar'daki harp meclisinde, (4 yıldır alman işgalindeki) Estergon'u kuşatmak yerine, Tiryaki Hasan Paşa'nın önerisiyle, önce cephenin gerisini güvence almak üzere Kanije üzerine yürünmesine karar verildi. Almanlara esir düşen Budin Beylerbeyi Dev Süleyman Paşa'nın yerine Tiryaki Hasan Paşa Budin'in savunmasıyla görevlendirilirken, Damat İbrahim Paşa da 12 Eylül'de Kanije'yi kuşattı. Almanlar ise sefer başlangıcında Budin'i kuşatmayı planlarken, son gelişme üzerine Kanije'ye yardıma yöneldiler. 7 Ekim'deki 'nde Türk ordusu yaklaşık 40.000 askerlik Alman ordusunu püskürtmeyi başardı. Alman ordusunun çekilmesinden sonra kuşatmayı sıkılaştıran Türk ordusu 23 Ekim'de kaleyi fethetti. Yeni kurulan eyaletin başına ise Tiryaki Hasan Paşa getirildi. Damat İbrahim Paşa ise kışlamak üzere Belgrad'a çekildi.
Öte yandan, 1599 yılında bozulan Eflak-Boğdan-Erdel ittifakı 1600 iyice sarsıldı. Erdel'i hakimiyeti altına alan Eflak Voyvodası Mihail 1600'de Boğdan'ı da kontrolü altına aldıysa da, 9 Ağustos'ta Erdelliler tarafından öldürüldü. Bunun üzerine Avusturyalı General Giorgio Basta Erdel'i işgal ederek voyvodalığı Kutsal Roma İmparatorluğu'na bağladı. Ancak, İmparator II. Rudolf'un Erdel'i Katolik inancına zorlaması nedeniyle memnuniyetsizlik arttı.
1601 yılı
1601 yılının ilkbaharında Osmanlı Sadrazamı ve Serdar-ı Ekremi Damat İbrahim Paşa hastalanarak öldü ve yerine Yemişçi Hasan Paşa geçirildi. 9 Ağustos'ta İstanbul'dan hareket ederek 6 Eylül'de Zemun'a vardı ve Türk ordusunun komutasını devraldı. Ancak, komutanını bekleyen Türk ordusunun hareketsizliğinden istifade eden 50.000 asker ve 30 toptan oluşan General Russworm komutasındaki Alman ordusu 20 Eylül'de İstolni Belgrad'ı aldı, Avusturya Arşidükü Ferdinand ise 60 ilâ 80.000 asker ve 47 topluk bir kuvvetle 9 Eylül'de 7.000 kişilik bir Türk garnizonu bulunan Kanije Kalesi'ni kuşattı.
Tiryaki Hasan Paşa'nın yardım istediği Yemişçi Hasan Paşa ise Kanije'nin yardımına gitmektense İstolni Belgrad'ın üzerine yürüdü. Ancak Ekim'deki başarısız muharebesinin ardından Belgrad'a döndü.Tiryaki Hasan Paşa ise ustalıklı bir savunma savaşı yürüterek, 18 Kasım'da huruç harekâtıyla Alman ordusunu tam bir bozguna uğrattı.
Eflak-Boğdan-Erdel tarafında da gelişmeler Osmanlı Devleti'nin lehine seyretti. Eflak Voyvodası Mihail'in 9 Ağustos 1600'de Erdelliler tarafından öldürülmesinin ardından, Mahmut Paşa ve Şaban Paşa komutasındaki Türk birlikleri 1601'de Eflak'a girerek voyvodalığı tekrar itaat altına aldı.
1602 yılı
Yemişçi Hasan Paşa önce bir yıldır Alman işgalindeki İstolni Belgrad'ın üzerine yürüdü ve 17 (kimi kaynaklara göre 34) günlük bir kuşatmanın ardından 29 Ağustos'ta bu kaleyi geri aldı. Sadrazam bunun ardından Erdel'de Alman işgaline isyan ederek Osmanlı Devleti'nden yardım isteyen Erdel Bey Szekely Mozes'e yardım edip bu beyliği yeniden Osmanlı kontrolüne almak amacıyla Erdel üzerine yürüdü.
Ancak (sonradan Kutsal Roma İmparatoru olacak olan) Avusturya Arşidükü Matthias komutasındaki Alman ordusu, Türk ordusunun Erdel'e yönelmesini fırsat bilerek, Ekim'de Peşte'yi aldı ve Budin'i kuşattı. Bunun üzerine geri dönen Yemişçi Hasan Paşa komutasındaki Türk ordusu Peşte'yi geri almak amacıyla kuşattı ve Almanların kuşatması altındaki Budin'i takviye etti. Peşte'yi alamayan Hasan Paşa kışlamak üzere Belgrad'a dönerken, Budin'i savunan Rumeli Beylerbeyi Lala Mehmed Paşa ise Alman ordusunu ağır kayıplar verdirerek püskürtmeyi başardı.
1603 yılı
1603 yılı Osmanlı Devleti'nin tarihindeki en bunalımlı yıllardan biri oldu. 6 Ocak'ta İstanbul'da Sipahilerin başlattığı ancak Ekim ayında Yeniçeriler tarafından bastırılabilirken, bu iki tarihî Ocak arasına da husumet girmiş oldu. 4 Ekim'de (Belgrad'dan İstanbul'a gelmiş olan) Sadrazam Yemişçi Hasan Paşa azledildi ve (cephedeki başarısızlıklarının ardından verilen fetva da gerekçe olarak kullanılarak) 16 Ekim'de idam edildi. Hastalığı ilerleyen Padişah III. Mehmed ise 20 Aralık'ta öldü ve yerine 13 yaşındaki I. Ahmed geçti.
1599'da başlayan Celali isyanları Anadolu'yu kasıp kavurmaya devam ederken, Safevi Şahı I. Abbas Osmanlı Devleti'yle 1590 yılından beri süren barışı bozarak önce Eylül'de Nihavend ve Hemedan'ı ardından ise 21 Ekim'de Tebriz'i, 15 Ekim'de de Nahçıvan'ı ele geçirerek 15 Kasım'da Revan'ı kuşattı. Şah Abbas Tebriz'i aldıktan sonra, burada 1593'ten beri Osmanlı Devleti'yle savaş halindeki Kutsal Roma İmparatoru II. Rudolf'un elçisi George Tectander'i (Georg von der Jabel) 15 Kasım 1603 tarihinde kabul etti. Elçi Şah'a İmparatorun İtalyanca ve Latince dillerinde yazılmış mektuplarını sundu. Osmanlı Devleti iki cephede savaş durumuyla karşı karşıya kaldığı gibi, İstanbul ve Anadolu'da isyanlarla uğraşıyordu.
Bu durum da Macaristan cephesine olumsuz yansıdı. Sadrazam Yemişçi Hasan Paşa'nın İstanbul'a dönerken geride Serdar olarak bıraktığı Lala Mehmed Paşa ana hedef olarak Peşte'nin kurtarılmasını seçti. Bununla birlikte komutasındaki askerlerin önemli bir bölümü (yaklaşık 10.000 kişi) Karayazıcı ayaklanmasını sürdürüp sonra Osmanlı Devleti tarafından affedilen Deli Hasan Paşa'nın başıbozuklarıydı. Bu askerlerle birlikte savaşmak istemeyen Kırım Hanı ve birlikleri de yurtlarına dönünce, sadece eski Bosna Beylerbeyi Derviş Pala ve Deli Hasan Paşa'nın emrindeki 10.000 kişiden oluşan Osmanlı birliği 28 Eylül'de Peşte Muharebesi'nde komutasındaki Alman ordusuna karşı büyük bir yenilgi aldı. 1-2 Ekim'de İmparator II. Rudolf General Russwurm'a bir taraftan Peşte'nin korunması, diğer taraftan ise İstolni Belgrad'ın yeniden alınması emrini verdi. Bunun için ordusunu Tuna'nın batısına geçirmeye çalışan General Russwurm'a karşı Türk birlikleri 13 Ekim'de 'nde zafer kazandılar, 14 Ekim'de Csepel'deki Alman birliklerini bombardımana tuttular ve 20 Ekim'de de Alman-Macar birliklerinin karşı taarruzunu püskürttüler. 27 Ekim'de yağmurun başlamasıyla, 31 Ekim'den itibaren General Ruswwurm birliklerini kuzeye çekmeye başlarken Türk ordusu da Budin'i takviye etmeyi başarmıştı. 6 Kasım'da ise Lala Mehmed Paşa Budin'in savunmasını Rumeli Beylerbeyi Murad Paşa'ya bırakarak kışlamak üzere Belgrad'a çekildi.
1604 yılı
1603 yılı Osmanlılar için birçok cephede zorlu geçmesine rağmen, Türk ordusu Lala Mehmed Paşa'nın başarılı komutanlığıyla Macaristan cephesindeki konumunu muhafaza etmeyi başarmıştı. 1604 yılında ise, 11 senedir süren savaş Osmanlılar lehine dönmeye başladı. Esasen iki cephede savaş gerçeğiyle karşı karşıya kalan yeni Padişah I. Ahmed Şubat ayında İmparator II. Rudolf'a elverişli koşullarda bir barış önerisinde bulunmuştu. Uzun süren savaşın getirdiği malî buhran ve askerlerin isyanları nedeniyle sıkıntılı bir konumda bulunan II. Rudolf ise Osmanlılara kabul edilemeyecek tekliflerde bulunarak bu fırsatı kullanamadı. Savaşın getirdiği yıkım nedeniyle Erdel'deki Alman askerlerinin desteklenmesi mümkün olamadığı gibi, General Giorgio Basta da asillerin topraklarını müsadere etmeye başlayınca buradaki Alman işgaline karşı başladı.
Bu sırada hazırlıklarını tamamlayan Lala Mehmed Paşa iki yıldır Alman işgalindeki Peşte'nin üzerine yürüdü. Boçkay Ayaklanması'yla meşgul Alman ordusu burrayı takviye edemeyince Alman garnizonu ağırlıklarını da bırakarak çekildi ve 25 Eylül'de Türk ordusu Peşte'ye girdi. Budin'i tahkim eden Lala Mehmed Paşa kuzeydoğuya doğru ilerleyerek önce Hatvan'ı, sonra ise batıya yönelerek 15 Ekim'de Vaç'ı geri aldı. 18 Ekim'de ise dokuz yıldır Alman işgalindeki Mehmed Paşa 19 Kasım'da kuşatmayı kaldırdı ve 25 Kasım'da Belgrad'a döndü.
Erdel'de ayaklanan ise düzensiz bir şekilde çekilen Alman ordusunun peşinden Debrecen'i ele geçirdi (15 Ekim) ve 'ın ardından 11 Kasım'da Kosice'ye girdi.
1605 yılı
Kutsal Roma İmparatorluğu'nun tüm cephelerde çözülme hali 1605'te daha da hızlandı. Lala Mehmed Paşa Alman işgalindeki son büyük Osmanlı kalesi Estergon'u kurtararak Alman tarafını barışa zorlamayı hedefledi ve 29 Ağustos'ta Estergon'u yeniden kuşattı. Yol boyunca Vişegrad'ı zaptetmiş olan Türk ordusu önce 29 Ağustos'ta Ciğerdelen'i, ardından ise 19 Eylül'de Tepedelen'i ele geçirdi; 4 Ekim'de ise Estergon'u fethetti.
Erdel Prensi Boçkay ise 21 Şubat'ta Erdel Meclisince Prens olarak seçildikten sonra ilerlemesini sürdürdü ve Mart'ta Alman komutan Giorgio Basta'yı Bratislava'ya çekilmeye zorladı. Orta Macaristan'ın önemli bölümünü ele geçiren Boçkay Uyvar'ın zaptı için Lala Mehmed Paşa'dan yardım istedi. Bosna Valisi Hüsrev Paşa'nın 17 Ekim'de fethettiği kale Prens Boçkay'a teslim edildi. Ardından Peşte sahrasına gelen Prens Boçkay'a Lala Mehmed Paşa tarafından 11 Kasım'da Orta Macaristan tacı giydirildi.
Uyvar'ın alınışında hazır bulunan Rumeli Beylerbeyi Tiryaki Hasan Paşa ise Budin'e dönmeden önce (1598'de Almanların eline geçen) Bespirim ve Palota'yı yeniden fethetti.
1606 yılı
Uzun süren savaştan sonra iyice yıpranan Kutsal Roma İmparatorluğu Estergon'un da kaybından sonra iyice barışa meyletti. Aynı şekilde Osmanlılar da doğuda 1603'ten beri süren 1605'te Urmiye yenilgisinin ardından daha da tehlikeli bir hal alan İran savaşlarına yoğunlaşmak istiyordu. Bu koşullarda 1606 yılının başlarındaki birkaç sınır çatışmasının haricinde orduların büük çaplı sefer ya da harekâtları olmadı. 14 Mayıs'ta başlayan müzakereler sonucunda 15 Haziran'da mütareke anlaşması imzalandı. Ardından Kutsal Roma İmparatorluğu 23 Haziran'daki 'yla Erdel üzerindeki haklarından feragat ederek Boçkay'ın Erdel Krallığını (kaybettiği topraklardan da çekilerek) tanıdı.
Ardından Osmanlı ve Kutsal Roma İmparatorluğu heyetleri 20 Ekim'de 'da bir araya gelerek barış antlaşmasına yönelik müzakerelere başladılar ve 11 Kasım'da Zitvatorok Antlaşması'nı imzaladılar.
Zitvatorok Antlaşması
Osmanlı Devleti ve Avusturya Arşidüklüğü 15 yıl süren uzun bir savaştan sonra yorgun düşmüşlerdi. Osmanlı padişahı I. Ahmet ve Avusturya adına Arşidük Matthias arasında 11 Kasım 1606 tarihinde imzalanan Zitvatorok Antlaşması'yla barış sağlandı.
Antlaşmaya göre Eğri, Estergon, Kanije kaleleri Osmanlılarda, Raab (Yanıkkale) ve kaleleri ise Avusturyalılarda kalacaktı. Avusturya bir kereye mahsus olmak üzere 200.000 altın savaş tazminatı ödeyecekti. Osmanlı padişahı Avusturya Arşidükü'ne Roma İmparatoru yani Sezar (Kayzer) unvanıyla hitap edecek, her üç yılda bir karşılıklı armağanlar gönderilecekti. Avusturya'nın Kuzey Macaristan için ödemekte olduğu yıllık 30.000 altın vergi ise kaldırılacaktı.
Dış bağlantılar
- "The Thirty Years War: Europe's Tragedy", Peter H. Wilson, Harvard University Press (2009), s. 100-101 20 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- "Türk Silahlı Kuvvetleri Tarihi - Osmanlı Devri - Osmanlı-Avusturya Harbi 1593-1606", Genelkurmay Basımevi (1985).
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
1593 1606 Osmanli Avusturya Savasi ya da genel tarih kaynaklarindaki kullanimlarda Long Turkish War Osmanli Devleti ile Kutsal Roma Imparatorlugu arasinda sinir catismalarinin artmasi ve Bosna Beylerbeyi Telli Hasan Pasa nin 1593 yilinda Kulpa da agir yenilgiye ugramasi sonucunda baslayan savas 1593 1606 Osmanli Avusturya SavasiOsmanli Avusturya savaslariHacova Muharebesi 1596 Tarih1593 1606BolgeMacaristan Eflak Balkan YarimadasiSebepOsmanli Imparatorlugu ve Kutsal Roma Imparatorlugu arasindaki sinir catismalarinin tirmanmasi ve Hasan Pasa nin Kulpa BozgunuSonucZitvatorok AntlasmasiCografi DegisikliklerOsmanli Imparatorlugu Kanije ve Egri yi Kutsal Roma Imparatorlugu Filek i ele gecirdi Osmanli ya bagli Erdel Prensligi Orta Macaristan in buyuk bolumunu alarak genisledi TaraflarOsmanli Imparatorlugu Kirim Hanligi Erdel Prensligi 1604 ten sonra Kutsal Roma Cermen Imparatorlugu Avusturya Arsiduklugu Bohemya Prensligi Saksonya Bavyera Savoya Dukaligi Macaristan Kralligi Erdel Prensligi Eflak Prensligi Bogdan Prensligi Papalik Devleti Venedik Cumhuriyeti Safevi Devleti muttefik Komutanlar ve liderlerOsmanli padisahlari III Murat III Mehmet I Ahmet Komutanlar Koca Sinan Pasa Yusuf Sinan Pasa Satirci Mehmed Pasa Damat Ibrahim Pasa Tiryaki Hasan Pasa Lala Mehmed Pasa Kuyucu Murat PasaKutsal Roma Imparatoru II Rudolf Eflak ve Bogdan beyi Mihai ViteazulGucler160 000 180 00095 000KayiplarBilinmiyor agirBilinmiyor agir Savas iki imparatorlugun ordularinin 1596 yilinda topyekun karsi karsiya geldikleri ve Osmanlilarin zaferiyle sonuclanan Hacova Muharebesi haricinde ortak olcekli birliklerin carpismalari ve stratejik onemdeki kalelerin karsilikli olarak fethedilmesi kusatilmasi kaybedilmesi seklinde seyretti 1606 yilinda akdedilen Zitvatorok Antlasmasi yla son bulan savas sonucunda Osmanli Devleti Egri ve Kanije gibi stratejik kaleleri topraklarina katarken yine Osmanli Devleti ne bagli Erdel Prensligi de topraklarini Slovakya ya dogru genisletti Bununla birlikte bu antlasmayla Osmanli Padisahi nin Kutsal Roma Imparatoru nun diplomatik denkligini kabul etmesi Osmanlilarin ilk defa ustunluklerini yitirdiklerine isaret ettigi gibi keza Kutsal Roma Imparatorlugu nun Orta Macaristan icin 1533 ta imzalanan Istanbul Antlasmasi ndan beri odedigi 30 000 altin verginin kaldirilmasi da Osmanlilarin bu topraklar uzerinde talep ettikleri haklardan feragat ettikleri anlamina geldi Savasin basindan itibaren Osmanli Devleti ne bagli Romen prenslikleri Eflak Bogdan ve Erdel in tarihte ilk kez birleserek Osmanlilara karsi ayaklanmalari ve Kutsal Roma Imparatorlugu na baglanmalari Osmanlilarin guclerini fiilen iki cepheye bolmelerini gerektirdi Osmanli Devleti 1599 da Anadolu da baslayan Celali isyanlari 1603 te once Istanbul daki ardindan doguda Iran la savasin yeniden baslamasi nedeniyle cok cepheli bir mucadele icine girdi ve bunalimli yillar yasadi Kutsal Roma Imparatorlugu ise ozellikle 1604 yilindan itibaren ekonomik sikintilar savaslarindaki asker kaybi ve Erdel de baslayan nedeniyle tum cephelerde bir cozulme yasadi ve barisa razi oldu 13 yil suren bu savas iki Imparatorluk arasinda o tarihe kadarki en uzun harp olurken Zitvatorok Antlasmasi ise 1663 e kadar fiilen 57 yil gecerli kaldi Nitekim Osmanli Devleti 1639 a kadar Iran la savaslara 1645 ten itibaren ise Venedik le baslayan Girit Savasi na odaklanirken Kutsal Roma Imparatorlugu da 1618 den itibaren tum kaynaklarini 30 Yil Savaslari na vakfetti Alman ressam Hans von Aachen in Five Allegories of the Turkish Wars Declaration of War before Constantine adli eseri 1606 Savasin nedenleriHasan Pasa nin Kulpa Bozgunu 1593 Osmanli Devleti nin Iran a karsi olan zaferinden sonra batida bazi gelismeler oldu Avusturya yillik vergisini geciktiriyor sinirlarda olaylar cikariyordu Bu nedenle Bosna beylerbeyi Telli Hasan Pasa Avusturya ya sefer duzenledi 1 000 esir 12 top ve bircok ganimet alip geri dondu Ama bu Avusturya iliskilerini daha da kotuye itti Boylece Avusturya saldirilara basladi Ardindan Telli Hasan Pasa komutasindaki bir Osmanli ordusunu Sisak Moslavina denen yerde pusuya dusurerek neredeyse tumuyle imha etti Kulpa Bozgunu Bunun uzerine Divanda savasa karar verildi Ancak neredeyse tum Avrupa ulkeleri Avusturya yi destekliyordu Savasin seyri1593 yili 19 Temmuz da Istanbul dan harekete gecen Serdar i ekrem Sadrazam Koca Sinan Pasa 4 Eylul gibi sefer mevsimi acisindan gec bir tarihte Belgrad a ulasti Kutsal Roma Imparatorlugu da Yanikkale civarinda yaklasik 20 000 kisilik bir ordu toplamisti Budin Beylerbeyi Hasan Pasa nin eyalet askerleri de orduya katildiktan sonra Turk ordusu sinir bolgesine yurudu ve 10 Ekim de Bespirim i kusatti 3 gun dayanabilen kale garnizonu 13 Ekim de teslim oldu Ardindan 19 Ekim de Palota kusatildi ve 21 Ekim de bu kale de teslim oldu Turk birliklerinin Viyana ya mesafesi 200 kilometreden yakindi Filek in Almanlarca ele gecirilisi 1593 Alinan esirlerden Yanikkale civarindaki Alman ordusunun Istolni Belgrad a yuruyecekleri duyumu alinmissa da Kasim ayinin yaklasmasi nedeniyle kislaga cekilerek muteakip bahar harekata devam etme fikri agir basmisti Turk ordusunun herhangi bir carpisma vermeksizin once Budin sonra Belgrad a kislamak uzere cekilmesi uzerine serbest kalan Alman ordusu beklendigi uzere Istolni Belgrad a ilerledi Bu orduyu karsilamak uzere ihtiyatsiz bir sekilde bolgeye ilerleyen Budin Valisi Hasan Pasa sayi ve techizat acisindan dezavantajli konumda olmasina bakmaksizin taarruz edince 4 Kasim daki muharebede agir bir yenilgi aldi Bu muharebeyle Kulpa Bozgunu ndan sonra ayni yil icinde Turk birliklerine ikinci buyuk yenilgiyi tattiran Alman ordusu Slovakya bolgesindeki Osmanli kalelerinin uzerine yurudu ve Kasim ayi icinde Filek Kekko Secen Dregeli ve Hayasko yu ele gecirdi Avusturya Arsiduku Matthias komutasindaki bir birlik ise Neograd i zaptetti 1594 yili Yanikkale nin fethi 1594 Serdar i ekrem Koca Sinan Pasa Bespirim ve Palota nin kolayca alinmasindan sonra Istanbul a bir gondermis ancak sonraki kayiplar neticesinde takviye istemek zorunda kalmisti Bu takviye beklenirken Alman ordusu mevsim erkenken harekete gecti 4 Mayis ta Avusturya Arsiduku komutasindaki bir kolordu Estergon u Steiermark Ordusu Komutani Teufenbach komutasindaki birlikler ise Hatvan i kusatti Bununla birlikte Rumeli Beylerbeyi Mehmet Pasa ve Budin Beylerbeyi Hasan Pasa komutasindaki eyalet askerleri Hatvan a yardima gelip kale dizdari Aslan Bey in de huruc harekatlarinin da yardimiyla Teufenbach in birliklerini kusatmayi kaldirarak geri cekilmeye zorladilar Estergon onunde de basari kazanamayan Avusturya birlikleri Koca Sinan Pasa komutasindaki Turk ordusunun yaklastigini duyunca cekildilerse de cekilme sirasinda kaledeki Turk birliklerinin 1 Haziran daki taarruzuyla agir kayiplara ugradilar 6 Mayis ta Belgrad dan harekete gecen Koca Sinan Pasa komutasindaki Turk ordusu ise Estergon onune geldikten sonra Tata ve kalelerini kusatarak aldi 7 Agustos ta kusatilan 12 000 askerlik garnizona sahip Yanikkale ise 27 Eylul de teslim oldu Avusturya Arsiduku Matthias komutasindaki 50 000 askeri askin kuvvetteki Alman ordusunun kusatma oncesinde yenilgiye ugratilarak kale civarindan cekilmek zorunda birakilmasi bu onemli basarida pay sahibi olmustu Baskent Viyana ya 120 kilometre mesafedeki bu onemli mevkiinin Osmanli Devleti nin eline gecmesi Kutsal Roma Imparatorlugu nda telasa neden oldu 16 22 Ekim de Komaron u kusatmasina ragmen alamayan Turk ordusu kusatmayi kaldirdiktan sonra kislamak uzere Budin e cekilmeye basladi Baglilarin Eflak Bogdan ve Erdel ayaklanmasi Erdel Prensi Batori Sigismund 1588 1602 Turk ordusu 1594 yilindaki harekattan basarilarla donerken Osmanli Devleti bugun Romanya yi olusturan uc bagli vassal devletin Eflak Bogdan ve Erdel ayaklanmasiyla sarsildi Erdel Voyvodasi Kutsal Roma Imparatoru II Rudolf u metbu olarak tanirken Bogdan Voyvodasi Aron da yeni atanan voyvodayi tanimayarak isyan etti ve uzerine gonderilen Maras Beyi Mustafa Pasa komutasindaki birlikleri puskurttu Eflak Voyvodasi in isyani ise daha yikici oldu Kasim 1594 te Bukres teki Turk tuccarlari idam edip buradaki yaklasik 2 000 kisilik Turk garnizonunu da imha eden Mihail daha sonra Yergogu nu yaktigi gibi 1 Ocak 1595 te kusattigi Ibrail kalesini 16 Ocak ta ele gecirdi Dobruca ya girerek Silistre yi ele gecirmek isteyen Mihail i 4 000 Eflak askerini kilictan geciren Silistre Beyi durdurabilmisti 1595 yili ve Osmanli Devleti nde taht degisikligi 16 Ocak 1595 tarihinde III Murat oldu 11 gun sonra da yerine oglu III Mehmet tahta cikti Koca Yusuf Pasa nin yerine 1578 1590 Osmanli Safevi Savasi nda buyuk yararliliklar gosteren Serdar Ferhat Pasa sadrazamliga getirildi 22 Nisan 1595 tarihindeki Sipahi Ayaklanmasini guclukle bastiran Ferhat Pasa cephe gerisini guvence altina almak amaciyla 1 Mayis ta Istanbul dan ordusunun basinda hareket ederek Eflak uzerine yurudu Ancak bir saray entrikasiyla azledilerek geri cagrildi ve idam edildi Eflak harekati Kopru faciasi ve Estergon kusatmasi Yergogu nde Kopru Faciasi 1595 Tekrar sadarete getirilen Koca Sinan Pasa maktul onculunun baslattigi seferi surdurerek Eflak a yurudu 23 Agustos ta Yergogu nden Bukres dogrultusunda ilerleyen Turk ordusu ertesi gun mevkiine geldi 25 Agustos taki nin sonucunda Eflaklilarin cekilmesini firsat bilen Turk ordusu 28 Agustos ta muharebesiz Bukres e ardindan ise baskent Targoviste ye girdi Koca Sinan Pasa 3 500 askerlik garnizonu burada insa ettirdigi kalede birakarak Istanbul a dogru geri cekilirken Eflak Voyvodasi Mihail Targoviste yi kusatmaya basladi Takviye olarak gonderilen 5 6 000 kisilik Rumeli eyalet askerinin Eflaklilar tarafindan pusuya dusurulerek hezimete ugramalari uzerine kusatmaya uc gun dayanabilen savunucular teslim oldular ve kaziga vuruldular Turk ordusu ise duzensiz bir sekilde Yergogu ne gelirken 27 Ekim deki Kopru Faciasi sonucu Tuna uzerindeki kopruye yigilan ordunun gerisini korumak isteyen Akincilar Eflak topcu atesiyle imha edildi ve bu tarihi ocak fiilen tarihe karisti Taarruza gecen Eflak ordusu Ibrail Isakci Kili Akkerman ve kalelerini ele gecirdi Bu olumsuz gelismeler uzerine donus yolundaki Sadrazam Koca Sinan Pasa azledildi ve yerine Lala Mehmet Pasa getirildi Macaristan cephesinde de gelismeler Osmanli Devleti nin aleyhine seyretti Turk ordusunun Eflak ta mesgul olmasindan yararlanan 70 000 kisilik Kont Karl Mansfeld komutasindaki Alman ordusu 1 Temmuz da Estergon u kusatti Babasi Sadrazam Koca Sinan Pasa tarafindan Macaristan Serdari olarak atanan Mehmet Pasa 4 Agustos ta 10 000 kisilik birligiyle kaleye yetistiyse de 5 Agustos ta Yanik Beylerbeyi Osman Pasa nin Alman ordusuna yenilmesi uzerine cepheden cekildi ve Estergon 2 Eylul de teslim oldu Alman ordusu 8 Eylul de ise Visegrad i ele gecirdi 1596 yili Egri Seferi ve Hacova Muharebesi Bir onceki yilki yenilgilerin yarattigi durumu tersine cevirebilmek icin III Mehmet ordusunun basinda sefere cikma karari aldi Bu bir padisahin 30 yildan beri ordunun basinda ciktigi ilk seferdi 21 Haziran da Istanbul dan ayrilan Turk ordusu 9 Agustos ta Belgrad a vardi Burada toplanan Harp Meclisinde 1552 yilindaki kusatmada alinamayan stratejik onemdeki Egri uzerine yurunmesi kararinin alinmasi uzerine ordu bu yonde ileri harekatina devam etti Segedin e varildiginda ise Alman ordusu Hatvan i kusatmisti Takviye olarak gonderilen Yusuf Sinan Pasa komutasindaki birliklerin gecikmesi nedeniyle teslim olmak zorunda kalan kalenin tum garnizonu kilictan gecirildi 21 Eylul de Egri onune gelen Turk ordusu ise yaklasik 5 000 kisilik garnizonun bulundugu kaleyi 12 Ekim de zaptetmeyi basardi ve Hatvan daki muameleye karsilik tum Alman garnizonunu kilictan gecirdi 120 000 kisilik Alman ordusu ise mevkiinde mevzilenmisti Ileri harekatini surduren Turk ordusunun kesifci kolunu teskil eden komutasindaki birlikler 22 Ekim de Alman ordusuyla temas ettiyse de hasminin gucunu gorerek cekildi 25 Ekim de ise Alman ordusunun oncu birlikleri yenilgiye ugratildi 26 Ekim de ise iki ordu kulliyen muharebeye tutustu Taarruza gecmesine ragmen Alman ordusunun ustun ates gucune karsi sarsilan Turk ordusu Alman ordusunun karsi taarruzuna dayanamadi ve daginik halde cekilmeye basladi Turk ordusunun merkezi Alman ordusunun eline gecerken Alman birliklerinin muharebeyi birakip yagmaya girismeleri uzerine once hizmet personeli direnise gecti Saskinliga ugrayan Alman ordusu karsisinda yeniden toparlanmis bulunan Turk ordusu siddetli bir karsi hucuma gecti ve Alman ordusunu bozguna ugratti Yusuf Sinan Pasa komutasindaki birlikler Alman ordusunun bir bolumunu bolgedeki batakliga sikistirip imha ederken Kirim atlilari da panik halinde kacan Alman ordusunun bir bolumunu kilictan gecirdi Zaferden sonra sadrazamliga Yusuf Sinan Pasa Macaristan Serdarligina da getirildi ve padisah III Mehmet ordunun buyuk bolumuyle Istanbul a dondu 1597 yili Tata Kalesi Serdari ekrem olarak atanan Satirci Mehmed Pasa 9 Haziran da Istanbul dan hareketle 13 Agustos ta Belgrad a vardi Bu sirada ise Prens Maximilian komutasindaki 50 000 kisilik Alman ordusu 1594 te Osmanlilarin eline gecmis kritik onemdeki Yanikkale yi kusatti Turk ordusunun yaklastigi haberi uzerine Alman ordusu kusatmayi kaldirarak cekildi Ileri harekatini surduren Turk ordusu ise 1594 te fethedilmesine ragmen 1597 de elden cikan Tata kalesini kusatarak 12 Ekim de geri aldi Isyan halindeki Erdel Kralinin Temesvar i kusatmasi uzerine Satirci Mehmed Pasa bolgeye takviye birligi gonderirken kendisi de ana ordusunun basinda Vac civarina yonelmis Alman ordusunun uzerine yurudu 1 Kasim da burada baslayan nde 3 000 askerlik zayiata ugrayan Satirci Mehmet Pasa kisin da yaklasmasi uzerine Belgrad a cekildi 1598 yili Alman ordusu 1598 yilinda baskent Viyana ya 120 kilometre mesafedeki Yanikkale nin geri alinmasini kesin hedef olarak belirledi Kale garnizonunun da ihmali neticesinde 29 Mart ta kale Kutsal Roma Imparatorlugu nun eline gecti Buna ragmen Satirci Mehmed Pasa komuta ettigi Turk ordusuyla Alman ordusunun uzerine yurumek yerine Erdel Kralligi uzerine sefer acti Erdel in Lipva Canad ve Varad i ele gecirmesinden sonra Temesvar tehlikeye girmisti 18 Haziran da Belgrad dan hareket eden Satirci Mehmed Pasa Beckerek te 55 gun Kirim kuvvetlerini bos yere bekledi Bu surecte Alman ordusunca Tata kalesinin alindigini ve Palota yi kusattigini haber alinca bolgeye takviye birligi gondermekle yetindi ve Erdel uzerine yurudu 8 Eylul de Canad 10 Eylul de ise Arad kolaylikla ele gecirildi 1 Ekim de kusatilan Varad ise ordunun beraberinde sadece 3 top getirilmesi nedeniyle alinamadi Egri kalesinden istenen 10 top da olumsuz doga kosullari nedeniyle cepheye ulastirilamadi Kusatma surerken Avusturya Arsiduku Maximilian ve Arsiduk Matthias in komutasindaki 80 000 kisilik Alman ordusu 1593 te kaybettigi Bespirim ve Palota yi geri aldigi gibi Budin i kusatti Satirci Mehmed Pasa 3 Kasim da Varad kusatmasini kaldirdi ve yardim icin Budin e yoneldi Kotu hava kosullari nedeniyle gerekli kopruler kurulamadigindan Turk ordusu nehirlerden tum agirliklariyla sallarla gecmek zorunda kaldi Yenicerilerin Szolnok ta isyan etmesi uzerine Satirci Mehmed Pasa bu defa Budin den vazgecerek kislamak uzere Belgrad a yoneldi Eszamanli olarak Alman ordusu da kotu hava kosullarindan dolayi Budin kusatmasini kaldirdi Turk ordusu ni surdururken isyan halindeki Eflak Voyvodasi Mihail ise bir hileyle Nigbolu Muhafizi Hafiz Ahmet Pasa yi tuzaga dusurerek emrindeki 3 000 kisilik birligi yenilgiye ugratti 1598 yili bitiminde bes yili askin suredir devam eden savas iki yil once Hacova Muharebesi nde kazandigi buyuk zafere ragmen Osmanli Devleti nin aleyhine seyretmeye baslamisti Nitekim Kutsal Roma Imparatorlugu 1593 94 doneminde kaybettigi kaleleri geri almis Slovakya daki kaleleri ve Estergon u ele gecirmisti Osmanli Devleti ise bu kayiplar karsisinda sadece 1596 da fethettigi Egri yi elinde tutabilirken baglilarinin Erdel Eflak ve Bogdan ayaklanmasini da bastiramamisti Buna ilaveten uzayan savasin yarattigi ekonomik ve toplumsal sorunlar Anadolu yu da etkilemeye baslamis ve Karayazici Ayaklanmasi ile Osmanli Devleti ni uzun sure ugrastiracak Celali isyanlari baslamisti 1599 yili 1599 yili Osmanlilarda yonetim ve komuta kademesindeki degisikliklerle basladi Yasi ilerleyen Sadrazam Cerrah Mehmed Pasa azledilirken yerine ucuncu kez Damat Ibrahim Pasa getirildi 23 Mayis 1599 da da Turk ordusunun basinda Istanbul dan ayrilan Damat Ibrahim Pasa Filibe ye geldiginde bir onceki Serdar i Ekrem Satirci Mehmed Pasa nin Silistre Eyaleti ni devletin siyasetine aykiri bir sekilde arpalik olarak Kirim Hani a verdigini ogrendi ve Satirci Mehmed Pasa yi idam ettirdi Alman ordusu ise bu surecte Vac i yakip 30 Eylul de cekilmislerdi Budin e gelen Turk ordusu ise Visegrad in karsisinda Almanlarin kurdugu palangayi aldi ve Cigerdelen e ilerledi Buradaki kisa sureli baris muzakerelerinde bir sonuc alinamadi Bunun uzerine ileri harekatini surduren Turk ordusu 16 Ekim de Uyvar onlerine geldiyse de mevsimin ilerlemis olmasi nedeniyle kaleyi kusatmadi ve 26 Ekim de Peste ye dondu Uyvar civarini yagmalayan Kirim atlilari ise kislamak uzere memleketlerine cekildiler Eflak Prensi Mihail 1593 1600 Macaristan cephesindeki hareketsizlik surerken Eflak Bogdan Erdel tarafinda ise gelismeler yavas yavas Osmanli Devleti nin lehine donmeye basladi Bir taraftan Osmanlilarla anlasma yollari arayan Eflak Voyvodasi Mihail diger taraftan Almanlarin tesvikiyle Erdel in uzerine yurudu ve yeni Erdel Beyi Bathory yi 28 Ekim 1599 da Hermannstadt ta yenerek Erdel i ele gecirdi Bu gelismelerin sonucunda uc beylik arasindaki ittifak sarsilmaya basladi Bununla birlikte ayni yil Osmanli Devleti ni uzun sure sarsacak olan Celali isyanlarinin baslangicina sahne oldu Karayazici ayaklanmasiyla Anadolu daki duzen giderek bozulurken Dogu Anadolu da Safevilerin saldirisina acik hale geldi 1600 yili Belgrad da kislayan Damat Ibrahim Pasa komutasindaki Turk ordusu Agustos basinda harekete gecti Kuyucu Murad Pasa komutasindaki birlik Alman isgalindeki Babofca yi geri alirken Zigetvar daki harp meclisinde 4 yildir alman isgalindeki Estergon u kusatmak yerine Tiryaki Hasan Pasa nin onerisiyle once cephenin gerisini guvence almak uzere Kanije uzerine yurunmesine karar verildi Almanlara esir dusen Budin Beylerbeyi Dev Suleyman Pasa nin yerine Tiryaki Hasan Pasa Budin in savunmasiyla gorevlendirilirken Damat Ibrahim Pasa da 12 Eylul de Kanije yi kusatti Almanlar ise sefer baslangicinda Budin i kusatmayi planlarken son gelisme uzerine Kanije ye yardima yoneldiler 7 Ekim deki nde Turk ordusu yaklasik 40 000 askerlik Alman ordusunu puskurtmeyi basardi Alman ordusunun cekilmesinden sonra kusatmayi sikilastiran Turk ordusu 23 Ekim de kaleyi fethetti Yeni kurulan eyaletin basina ise Tiryaki Hasan Pasa getirildi Damat Ibrahim Pasa ise kislamak uzere Belgrad a cekildi Ote yandan 1599 yilinda bozulan Eflak Bogdan Erdel ittifaki 1600 iyice sarsildi Erdel i hakimiyeti altina alan Eflak Voyvodasi Mihail 1600 de Bogdan i da kontrolu altina aldiysa da 9 Agustos ta Erdelliler tarafindan olduruldu Bunun uzerine Avusturyali General Giorgio Basta Erdel i isgal ederek voyvodaligi Kutsal Roma Imparatorlugu na bagladi Ancak Imparator II Rudolf un Erdel i Katolik inancina zorlamasi nedeniyle memnuniyetsizlik artti 1601 yili 1601 yilinin ilkbaharinda Osmanli Sadrazami ve Serdar i Ekremi Damat Ibrahim Pasa hastalanarak oldu ve yerine Yemisci Hasan Pasa gecirildi 9 Agustos ta Istanbul dan hareket ederek 6 Eylul de Zemun a vardi ve Turk ordusunun komutasini devraldi Ancak komutanini bekleyen Turk ordusunun hareketsizliginden istifade eden 50 000 asker ve 30 toptan olusan General Russworm komutasindaki Alman ordusu 20 Eylul de Istolni Belgrad i aldi Avusturya Arsiduku Ferdinand ise 60 ila 80 000 asker ve 47 topluk bir kuvvetle 9 Eylul de 7 000 kisilik bir Turk garnizonu bulunan Kanije Kalesi ni kusatti Tiryaki Hasan Pasa nin yardim istedigi Yemisci Hasan Pasa ise Kanije nin yardimina gitmektense Istolni Belgrad in uzerine yurudu Ancak Ekim deki basarisiz muharebesinin ardindan Belgrad a dondu Tiryaki Hasan Pasa ise ustalikli bir savunma savasi yuruterek 18 Kasim da huruc harekatiyla Alman ordusunu tam bir bozguna ugratti Eflak Bogdan Erdel tarafinda da gelismeler Osmanli Devleti nin lehine seyretti Eflak Voyvodasi Mihail in 9 Agustos 1600 de Erdelliler tarafindan oldurulmesinin ardindan Mahmut Pasa ve Saban Pasa komutasindaki Turk birlikleri 1601 de Eflak a girerek voyvodaligi tekrar itaat altina aldi 1602 yili Yemisci Hasan Pasa once bir yildir Alman isgalindeki Istolni Belgrad in uzerine yurudu ve 17 kimi kaynaklara gore 34 gunluk bir kusatmanin ardindan 29 Agustos ta bu kaleyi geri aldi Sadrazam bunun ardindan Erdel de Alman isgaline isyan ederek Osmanli Devleti nden yardim isteyen Erdel Bey Szekely Mozes e yardim edip bu beyligi yeniden Osmanli kontrolune almak amaciyla Erdel uzerine yurudu Ancak sonradan Kutsal Roma Imparatoru olacak olan Avusturya Arsiduku Matthias komutasindaki Alman ordusu Turk ordusunun Erdel e yonelmesini firsat bilerek Ekim de Peste yi aldi ve Budin i kusatti Bunun uzerine geri donen Yemisci Hasan Pasa komutasindaki Turk ordusu Peste yi geri almak amaciyla kusatti ve Almanlarin kusatmasi altindaki Budin i takviye etti Peste yi alamayan Hasan Pasa kislamak uzere Belgrad a donerken Budin i savunan Rumeli Beylerbeyi Lala Mehmed Pasa ise Alman ordusunu agir kayiplar verdirerek puskurtmeyi basardi 1603 yili 1603 yili Osmanli Devleti nin tarihindeki en bunalimli yillardan biri oldu 6 Ocak ta Istanbul da Sipahilerin baslattigi ancak Ekim ayinda Yeniceriler tarafindan bastirilabilirken bu iki tarihi Ocak arasina da husumet girmis oldu 4 Ekim de Belgrad dan Istanbul a gelmis olan Sadrazam Yemisci Hasan Pasa azledildi ve cephedeki basarisizliklarinin ardindan verilen fetva da gerekce olarak kullanilarak 16 Ekim de idam edildi Hastaligi ilerleyen Padisah III Mehmed ise 20 Aralik ta oldu ve yerine 13 yasindaki I Ahmed gecti 1599 da baslayan Celali isyanlari Anadolu yu kasip kavurmaya devam ederken Safevi Sahi I Abbas Osmanli Devleti yle 1590 yilindan beri suren barisi bozarak once Eylul de Nihavend ve Hemedan i ardindan ise 21 Ekim de Tebriz i 15 Ekim de de Nahcivan i ele gecirerek 15 Kasim da Revan i kusatti Sah Abbas Tebriz i aldiktan sonra burada 1593 ten beri Osmanli Devleti yle savas halindeki Kutsal Roma Imparatoru II Rudolf un elcisi George Tectander i Georg von der Jabel 15 Kasim 1603 tarihinde kabul etti Elci Sah a Imparatorun Italyanca ve Latince dillerinde yazilmis mektuplarini sundu Osmanli Devleti iki cephede savas durumuyla karsi karsiya kaldigi gibi Istanbul ve Anadolu da isyanlarla ugrasiyordu Bu durum da Macaristan cephesine olumsuz yansidi Sadrazam Yemisci Hasan Pasa nin Istanbul a donerken geride Serdar olarak biraktigi Lala Mehmed Pasa ana hedef olarak Peste nin kurtarilmasini secti Bununla birlikte komutasindaki askerlerin onemli bir bolumu yaklasik 10 000 kisi Karayazici ayaklanmasini surdurup sonra Osmanli Devleti tarafindan affedilen Deli Hasan Pasa nin basibozuklariydi Bu askerlerle birlikte savasmak istemeyen Kirim Hani ve birlikleri de yurtlarina donunce sadece eski Bosna Beylerbeyi Dervis Pala ve Deli Hasan Pasa nin emrindeki 10 000 kisiden olusan Osmanli birligi 28 Eylul de Peste Muharebesi nde komutasindaki Alman ordusuna karsi buyuk bir yenilgi aldi 1 2 Ekim de Imparator II Rudolf General Russwurm a bir taraftan Peste nin korunmasi diger taraftan ise Istolni Belgrad in yeniden alinmasi emrini verdi Bunun icin ordusunu Tuna nin batisina gecirmeye calisan General Russwurm a karsi Turk birlikleri 13 Ekim de nde zafer kazandilar 14 Ekim de Csepel deki Alman birliklerini bombardimana tuttular ve 20 Ekim de de Alman Macar birliklerinin karsi taarruzunu puskurttuler 27 Ekim de yagmurun baslamasiyla 31 Ekim den itibaren General Ruswwurm birliklerini kuzeye cekmeye baslarken Turk ordusu da Budin i takviye etmeyi basarmisti 6 Kasim da ise Lala Mehmed Pasa Budin in savunmasini Rumeli Beylerbeyi Murad Pasa ya birakarak kislamak uzere Belgrad a cekildi 1604 yili Kutsal Roma Imparatoru II Rudolf 1576 1608 12 1603 yili Osmanlilar icin bircok cephede zorlu gecmesine ragmen Turk ordusu Lala Mehmed Pasa nin basarili komutanligiyla Macaristan cephesindeki konumunu muhafaza etmeyi basarmisti 1604 yilinda ise 11 senedir suren savas Osmanlilar lehine donmeye basladi Esasen iki cephede savas gercegiyle karsi karsiya kalan yeni Padisah I Ahmed Subat ayinda Imparator II Rudolf a elverisli kosullarda bir baris onerisinde bulunmustu Uzun suren savasin getirdigi mali buhran ve askerlerin isyanlari nedeniyle sikintili bir konumda bulunan II Rudolf ise Osmanlilara kabul edilemeyecek tekliflerde bulunarak bu firsati kullanamadi Savasin getirdigi yikim nedeniyle Erdel deki Alman askerlerinin desteklenmesi mumkun olamadigi gibi General Giorgio Basta da asillerin topraklarini musadere etmeye baslayinca buradaki Alman isgaline karsi basladi Bu sirada hazirliklarini tamamlayan Lala Mehmed Pasa iki yildir Alman isgalindeki Peste nin uzerine yurudu Bockay Ayaklanmasi yla mesgul Alman ordusu burrayi takviye edemeyince Alman garnizonu agirliklarini da birakarak cekildi ve 25 Eylul de Turk ordusu Peste ye girdi Budin i tahkim eden Lala Mehmed Pasa kuzeydoguya dogru ilerleyerek once Hatvan i sonra ise batiya yonelerek 15 Ekim de Vac i geri aldi 18 Ekim de ise dokuz yildir Alman isgalindeki Mehmed Pasa 19 Kasim da kusatmayi kaldirdi ve 25 Kasim da Belgrad a dondu Erdel de ayaklanan ise duzensiz bir sekilde cekilen Alman ordusunun pesinden Debrecen i ele gecirdi 15 Ekim ve in ardindan 11 Kasim da Kosice ye girdi 1605 yili Kutsal Roma Imparatorlugu nun tum cephelerde cozulme hali 1605 te daha da hizlandi Lala Mehmed Pasa Alman isgalindeki son buyuk Osmanli kalesi Estergon u kurtararak Alman tarafini barisa zorlamayi hedefledi ve 29 Agustos ta Estergon u yeniden kusatti Yol boyunca Visegrad i zaptetmis olan Turk ordusu once 29 Agustos ta Cigerdelen i ardindan ise 19 Eylul de Tepedelen i ele gecirdi 4 Ekim de ise Estergon u fethetti Erdel Prensi Bockay ise 21 Subat ta Erdel Meclisince Prens olarak secildikten sonra ilerlemesini surdurdu ve Mart ta Alman komutan Giorgio Basta yi Bratislava ya cekilmeye zorladi Orta Macaristan in onemli bolumunu ele geciren Bockay Uyvar in zapti icin Lala Mehmed Pasa dan yardim istedi Bosna Valisi Husrev Pasa nin 17 Ekim de fethettigi kale Prens Bockay a teslim edildi Ardindan Peste sahrasina gelen Prens Bockay a Lala Mehmed Pasa tarafindan 11 Kasim da Orta Macaristan taci giydirildi Uyvar in alinisinda hazir bulunan Rumeli Beylerbeyi Tiryaki Hasan Pasa ise Budin e donmeden once 1598 de Almanlarin eline gecen Bespirim ve Palota yi yeniden fethetti 1606 yili Uzun suren savastan sonra iyice yipranan Kutsal Roma Imparatorlugu Estergon un da kaybindan sonra iyice barisa meyletti Ayni sekilde Osmanlilar da doguda 1603 ten beri suren 1605 te Urmiye yenilgisinin ardindan daha da tehlikeli bir hal alan Iran savaslarina yogunlasmak istiyordu Bu kosullarda 1606 yilinin baslarindaki birkac sinir catismasinin haricinde ordularin buuk capli sefer ya da harekatlari olmadi 14 Mayis ta baslayan muzakereler sonucunda 15 Haziran da mutareke anlasmasi imzalandi Ardindan Kutsal Roma Imparatorlugu 23 Haziran daki yla Erdel uzerindeki haklarindan feragat ederek Bockay in Erdel Kralligini kaybettigi topraklardan da cekilerek tanidi Ardindan Osmanli ve Kutsal Roma Imparatorlugu heyetleri 20 Ekim de da bir araya gelerek baris antlasmasina yonelik muzakerelere basladilar ve 11 Kasim da Zitvatorok Antlasmasi ni imzaladilar Zitvatorok AntlasmasiOsmanli Devleti ve Avusturya Arsiduklugu 15 yil suren uzun bir savastan sonra yorgun dusmuslerdi Osmanli padisahi I Ahmet ve Avusturya adina Arsiduk Matthias arasinda 11 Kasim 1606 tarihinde imzalanan Zitvatorok Antlasmasi yla baris saglandi Antlasmaya gore Egri Estergon Kanije kaleleri Osmanlilarda Raab Yanikkale ve kaleleri ise Avusturyalilarda kalacakti Avusturya bir kereye mahsus olmak uzere 200 000 altin savas tazminati odeyecekti Osmanli padisahi Avusturya Arsiduku ne Roma Imparatoru yani Sezar Kayzer unvaniyla hitap edecek her uc yilda bir karsilikli armaganlar gonderilecekti Avusturya nin Kuzey Macaristan icin odemekte oldugu yillik 30 000 altin vergi ise kaldirilacakti Dis baglantilar The Thirty Years War Europe s Tragedy Peter H Wilson Harvard University Press 2009 s 100 101 20 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turk Silahli Kuvvetleri Tarihi Osmanli Devri Osmanli Avusturya Harbi 1593 1606 Genelkurmay Basimevi 1985 Kaynakca a b Ervin Liptai Magyarorszag hadtortenete I 1984 ISBN 963 326 337 9 a b Zsigmond Pach Magyarorszag tortenete 1526 1686 1985 ISBN 963 05 0929 6