Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddede içeriğin konusunun eksik olduğu düşünülmektedir. () |
Kıbrıs Sorunu, Akdeniz'in doğusunda bulunan Kıbrıs adasında Kıbrıs Rumlarıyla Kıbrıs Türkleri arasında yaşanan siyasi tabanlı sorun. Britanyalıların Kıbrıs Sözleşmesi sonrasında adayı kolonileştirmeleri ile halklar arası çatışmalar artış gösterdi. Bu tarihlerde taksim isteğinde bulunan Türkler ile enosis isteyen Rumlar birbirleri ile çatışmaya başladı.Kıbrıslılar tamamen öz belirtim hakkı istiyordu. Britanyalılar, sorunu "Rum-Türk anlaşmazlığına" bağladı ve sonunda 16 Ağustos 1960 tarihinde Kıbrıs; Yunanistan, Türkiye ve Birleşik Krallık'ın "Kuruluş, İttifak ve Garanti" adındaki 3 anlaşmayı imzalaması ile bağımsızlığını kazandı.
Bağımsızlıktan sonra da ada üzerinde çatışmalar durmadı ve 1963'te Kıbrıs Türkleri ada yönetiminden çekildi. 1974'te, Kıbrıslı Türkler ve Kıbrıslı Rumlar arasında siyasi gerilimler şiddetli olarak artmaktaydı ve Yunanistan'daki askeri cunta desteği ile Kıbrıs'ta enosis'e yönelik aşırı milliyetçi Rumların darbe yapması sonucunda Türkiye, Kıbrıs'a Başbakan Bülent Ecevit’in Liderliğinde harekât düzenledi. Bunlarla birlikte, adanın kuzeyinde Türklerin yönetiminde politik bir düzenin meydana gelmesine neden oldu. Bu siyasi olaylarla günümüzdeki "Kıbrıs Sorunu" ortaya çıktı. 1983 yılında Türkiye, Kıbrıs Türk toplumunun ilan ettiği de facto yönetim olan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin bağımsızlığını tanımasından sonra Kıbrıs Cumhuriyeti'ne Güney Kıbrıs Rum Yönetimi olarak hitap etmektedir. 13 Mayıs 1984’te de Güvenlik Konseyi 550 sayılı kararı ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin ilanını ayrılıkçı bir hareket olarak tanımladı.Birleşmiş Milletler ve Avrupa Konseyi Türkiye'nin "işgali" altında olduğunu nitelendirdi. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti günümüzde bağımsızlığı sadece Türkiye Cumhuriyeti dışındahiçbir ülke tarafından tanımayan de facto bağımsız bir cumhuriyet konumundadır. Adanın kuzeyi de jure olarak Kıbrıs Cumhuriyeti'ne ait kabul edilir.
Bugün soruna ABD,Birleşik Krallık, Türkiye, Yunanistan, Birleşmiş Milletler ve son zamanlarda Avrupa Birliği dahil bulunmaktadır.
Tarihçe
Osmanlı İdaresi
Kıbrıs'ın Osmanlı İmparatorluğu'nun kontrolüne geçmeden önce, Doğu Akdeniz'deki Osmanlı'ya ait gemilerine akın yapan Hristiyan korsanlarının sığınağı haline gelmiştir. Bu korsanlar genellikle deniz ticaret gemilerine ve hacca giden yolculara saldırarak buradaki yol güvenliğini yok etmektedir. Bu gibi nedenlerden dolayı Kıbrıs'ın alınması gerekli görülmüştür.
Kıbrıs, Lala Mustafa Paşa komutasındaki ordu ve Piyale Paşa komutasındaki donanma ile birlikte yaya 60.000 kişiden oluşan Osmanlı Ordusu, 2 Temmuz 1570'te Limasol’a çıkması ve 4 Ağustos 1571'de Mağusa'nın Venedikli Mağusa Kale komutanı Bragadino’nun 5 maddelik bir antlaşmayla kaleyi teslim etmesiyle sonuçlanan bir seferle Osmanlı İdaresine girdi. Kıbrıs'ın ele geçirilmesiyle Osmanlı Devleti, Doğu Akdeniz'e tamamen hâkim olmuştur.
15 Eylül 1570 tarihinde Lala Mustafa Paşa, tören ile Lefkoşa şehrine girmiştir. Kıbrıs fethedildiği tarihte adada çok az sayıda Ortodoks Rum vardı. Çünkü Venedikliler Katolik idi ve Ortodoks Kilisesi'ne yaşama hakkı tanımıyordu. Osmanlı Devleti Ortodokslara serbestçe kilise kurma ve gelişme imkânı sağladı. Böylece adada Ortodoks Kilisesi gelişti ve Katolik Kilisesi etkinliğini kaybetti.
1571 yılında Kıbrıs'ta yapılmış bulunan nüfus sayımında yerli halkın nüfusu 150.000'dir. Burada bulunan Türk askeri ise 30.000 kadardır. Adanın tamamının kontrol edilmesinin ardından Karaman'dan adaya göç ettirilen Türkler ve Beyşehir, Ürgüp, Niğde, Aksaray, Akşehir gibi Anadolu'nun orta kesiminde kalan şehirlerinden aileler getirilerek yerleştirilmiştir. Bugün adada yaşayan Kıbrıs Türkleri'nin (Kıbrıs Harekâtı'ndan sonra Türkiye Cumhuriyeti'nden gelenler hariç) soyu bu Osmanlı idaresinde adaya gönderilen Türklerden gelmektedir.
1878-1923 dönemi
93 Harbi'nde Rus İmparatorluğu karşısında yenilen Osmanlı, Ruslara karşı fazla ödün vermemek amacıyla,Birleşik Krallık'ın isteği üzerine ada 92.799 sterline kiralanmıştır. Osmanlı mülkiyeti devam ediyor sayılmakla birlikte, yönetim tamamen Birleşik Krallık'a geçti.Birleşik Krallık adayı "Komiser" diye tabir ettiği yüksek rütbeli yöneticilerle idare etmiştir. 1914'te başlayan I. Dünya Savaşı'nda Osmanlı'nın Birleşik Krallık karşısındaki Almanya'nın yanında savaşa girmesi üzerine Birleşik Krallık adayı ilhak edip adaya vali tayin etti. 1923'te imzalanan Lozan Barış Antlaşması’nın 21. Maddesi gereğince, Birleşik Krallık'a ilhakı tanındı. 1925 yılında 'Kıbrıs Kraliyet Sömürgesi' Cyprus Crown Colony olarak ilan edildi ve adaya ilk Türkiye konsolosu atandı.
1967 krizi
1967'de Yunanistan'ın demokratik olarak seçilmiş hükûmetinin bir askerî darbe sonucu devrilmesi ve Enosis'i uygulamak için Makarios'a baskı uygulamaya başlamasıyla durum daha da kötüleşti. Askeri bir diktatörlüğün parçası olmak veya bir Türk müdahalesini tetiklemek istemeyen Makarios, Enosis hedefinden uzaklaşmaya başladı. Bu durum Yunanistan'daki cunta ile Kıbrıs'ta Yeoryos Grivas arasında gerginliğe neden oldu. Grivas'ın Ulusal Muhafızlar ve Yunan birliği üzerindeki kontrolü, olası bir darbeden korkan Makarios'un pozisyonuna bir tehdit olarak görülüyordu. Grivas, silahlı birliklerin Boğaziçi ve Geçitkale'deki Kıbrıs Türk yerleşim bölgelerinde devriye gezmeye başladığında ve 15 Kasım'da Kıbrıslı Türklerle şiddetli çatışmalara girdiğinde çatışmayı tırmandırdı.
Birlikler geri çekildiği sırada 26 Kıbrıslı Türk öldürülmüştü. Bunun üzerine Türkiye, Grivas'ın adadan çıkarılmasını, Yunanistan'dan İttifak Antlaşması'nın sınırlarını aşan asker kaçakçılığının kaldırılmasını ve Kıbrıs Türk enklavlarındaki ekonomik ablukaların kaldırılmasını talep eden bir ültimatomla yanıt verdi. Grivas görevinden istifa etti ve 12.000 Yunan askeri geri çekildi. Makarios ise Ulusal Muhafız birliklerinin sayısını azaltarak ve Kıbrıs'ın bağımsızlığına sadık bir paramiliter güç yaratarak konumunu sağlamlaştırmaya çalıştı. 1968'de, Enosis'in artık neredeyse imkansız olduğunu kabul eden Makarios, "Zorunlu olarak, mümkün olanın sınırları içinde, her zaman arzu edilenin sınırlarıyla örtüşmeyen bir çözüm aranmalıdır" açıklamasını yaptı.
1974 Kıbrıs Harekâtı
20 Temmuz 1974'te Türkiye Cumhuriyeti Başbakan Bülent Ecevit’in emriyle Türk Silahlı Kuvvetlerinin Kıbrıs'ta başlattığı askerî harekât, Yunanistan Hükûmetinin desteğiyle yapılan 15 Temmuz 1974 darbesinin ardından düzenlendi. 14 Ağustos günü başlatılan ikinci harekâtla -Kuzey Lefkoşa da dâhil olmak üzere- adanın yüzde 37'sinin Türk kontrolüne geçmesiyle sonuçlandı. 140 bin ila 200 bin Rum, adanın kuzeyinden; 42 bin ila 65 bin Türk, adanın güneyinden göçmen oldu.
Birleşme çabaları
2002-2008 dönemi
Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz. |
Annan Planı
Annan Planı, Türk ve Rum kesimleri halinde bölünmüş Kıbrıs Adası'nın bağımsız bir devlet olarak birleştirilmesini öneren Birleşmiş Milletler planıdır. Adını, planı ortaya atan Kofi Annan'dan alır.
Plan, Kıbrıs adasının İngiliz üsleri bölgesi haricinde kalan kısımlarının bağımsız ve federal nitelikte bir devlet olacak şekilde birleştirilmesini öngörüyordu. Plan gereğince Birleşik Kıbrıs Cumhuriyeti'ndeki bakanlıkların en az üçte biri Türklerden oluşacaktı. Devlet başkanlığı ve başbakanlık makamları on ayda bir Türkler ve Rumlar arasında değişecekti.
Referandum
Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz. |
24 Nisan 2004'te Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ve Kıbrıs Cumhuriyeti'nde yapılan referandumlar ile oylamaya sunulan plan, Türk tarafından % 65 kabul gördüğü halde Rum oylarının % 76 red şeklinde olduğundan dolayı hayata geçirilememiştir.
2008-günümüz dönemi
Şubat 2008'de Kıbrıs Cumhuriyeti'nde yapılan seçimlerde Dimitris Hristofyas, son turda rakibi Kasulidis'in aldığı 15.000 oya ve %40,11 oy oranına karşı %59,89 oy oranı ve 23.000 oyla Kıbrıs cumhurbaşkanı seçildi. Hristofyas basına verdiği demeçlerde Kıbrıs sorununun çözülememesi halkımıza ihanetle eşdeğerdir gibisinden cümleler kurarak çözüme hazır olunduğunu ifade etti. KKTC ve Kıbrıs Cumhuriyeti cumhurbaşkanlarının görüşmelerinde Mart 2008'de Lefkoşa'yı ve adayı birbirinden ayıran Lokmacı Sınır Kapısı'nın açılması kararı alındı.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Şimşir, Bilal N. (Mart-Nisan-Mayıs 2001). . Ermeni Araştırmaları Dergisi, Sayı 1. Ermeni Araştırmaları Enstitüsü. 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2009.
- ^ a b Hasgüler, Mehmet (Şubat 2007). a.g.e, 247. sayfa. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "hasguler246" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ Hasgüler, Mehmet (Şubat 2007). a.g.e, 227-230. sayfa.
- ^ a b Hasgüler, Mehmet (Şubat 2007). a.g.e, 231-233. sayfa. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "hasguler231" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ Hasgüler, Mehmet. Kıbrıs'ta Enosis ve Taksim Politikalarının Sonu; 238. sayfa, Alfa Yayınları, Şubat 2007, .
- ^ (Rusça). Grani.ru. 21 Eylül 2005. 12 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2009.
- ^ "'Failing' Cyprus talks resume" (İngilizce). BBC News. 4 Ekim 2002. 16 Ekim 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Haziran 2009.
- ^ Mallinson, William (30 Haziran 2005). Cyprus: A Modern History (İngilizce). I. B. Tauris. s. 81. ISBN . 22 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Ekim 2009.
- ^ Hasgüler, Mehmet (Şubat 2007). a.g.e 44. sayfa.
- ^ a b Aydoğdu, Ahmet (2005). Kıbrıs Sorunu çözüm arayışları, 448. sayfa, Asil Yayın Dağıtım, .
- ^ "Cyprus exists without Turkey's recognition: president" (İngilizce). XINHUA. 1 Ekim 2005. 12 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Mart 2008.
- ^ Türkiye neyi tanımış olacak? 20 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Türkçe), Radikal Gazetesi, Yayımlanma Tarihi: 21 Ağustos 2005, Erişim Tarihi: 14 Şubat 2009.
- ^ a b (PDF) (İngilizce). United Nations. 11 Mayıs 1984. 25 Şubat 2007 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2009.
- ^ according to the United Nations Security Council, see Resolution 550 and 541 13 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce), Birleşmiş Milletler, Erişim Tarihi: 29 Eylül 2008.
- ^ Simón Duke, United States military forces and installations in Europe, Stockholm International Peace Research Institute, Oxford University Press, 1989, , p. 274. (Turkey's occupation of Cyprus...)
- ^ Council of Europe, Parliamentary Assembly, Official Report of Debates, p. 212. (Cyprus is.....under Turkish military occupation.)
- ^ Hasgüler, Mehmet (Şubat 2007). a.g.e 400. sayfa.
- ^ "Dışişleri Bakanlığı: "Yargı Kararlarıyla 'Kıbrıs Cumhuriyeti', Kıbrıs Türkleri'ne Dayatılamaz"". Cihan Haber Ajansı. 15 Mayıs 2009. 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Haziran 2009.
- ^ antiwar.com 16 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Leon Hadar "In Praise of 'Virtual States'" (16 Kasım 2005)
- ^ . ABHaber.com. 6 Şubat 2009. 12 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2009.
- ^ . EuroActiv.com.tr. 30 Mart 2009. 17 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2009.
- ^ Metin Soylu, Piri Reis Haritası'nın Şifresi, Truva Yayınları, İstanbul, Temmuz 2005, s.133.
- ^ Martin Sicker, "The Islamic world in ascendancy", sf. 213, Praeger Publishers (30 Haziran 2000).
- ^ Hacı Osman Yıldırım, Hasan Çağlar, Vahdettin Atik, "Osmanlı İdaresinde Kıbrıs", sf. 48, Başbakanlık Osmanlı Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü (2000).
- ^ Hacı Osman Yıldırım, Hasan Çağlar, Vahdettin Atik, a.g.e., s. 51.
- ^ "Hürriyet ansiklopedik yıllığı", sf. 198, Hürriyet (1975).
- ^ Ali Efdal Özkul, Aydın Özkul, "Kıbrıs'ın sosyo-ekonomik tarihi, 1726-1750", sf. 38, İletişim Yayınları (2005).
- ^ Ahmet C.Gazioğlu, Kıbrıs Türk Tarihi, Türk Dönemi 1570–1878, Lefkoşa; Kıbrıs Araştırma ve Yayın Merkezi, 1994, s.35-83.
- ^ Erdinç Sancar, "21. yüzyıl stratejilerinde Türk denizcilik tarihi", sf. 174, IQ Kültür Sanat Yayıncılık (2006).
- ^ Yusuf Küçükdağ, "Türk tasavvuf araştırmaları", sf. 209, Çizgi Kitabevi (2005).
- ^ Halil Fikret Alasya, "Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ", sf. 2, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü (1987).
- ^ Pierre Oberling, Mehmet Erdoğan, "Bellapais'e giden yol", sf. 1, Genelkurmay Basımevi (1987).
- ^ a b Göyünç, Nejat. . Türk Federasyon. 11 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2009.
- ^ Osmanlı İdaresinde Kıbrıs, s.21–22.
- ^ Eric Solsten (Derleyen), Cyprus, A Country Study, Washington, D.C.; GPO for the Library of Congress, 1993, s.20
- ^ "Osmanlı Egemenliğinde Kıbrıs Tarihi". Yeni Osmanlı Derneği. 20 Ocak 2007. Erişim tarihi: 29 Nisan 2009.[]
- ^ (PDF). Türk Tarih Kurumu. 24 Temmuz 1923. 24 Kasım 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2009.
- ^ Hasgüler, Mehmet. Kıbrıs'ta Enosis ve Taksim Politikalarının Sonu; 37. sayfa, Alfa Yayınları, Şubat 2007, .
- ^ Country Studies: Cyprus - Intercommunal Violence 8 Kasım 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ . ABHaber.com. 24 Nisan 2006. 22 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2009.
- ^ (İngilizce). Cypriot government. 24 Şubat 2008. 2 Kasım 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2008.
- ^ "Leftist leader wins Cyprus vote" (İngilizce). BBC. 24 Şubat 2008. 29 Şubat 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Şubat 2008.
- ^ "Lokmacı kapısı bugün açılıyor". NTVMSNBC.com. 3 Nisan 2008. 12 Ocak 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Mayıs 2009.
- ^ "Lokmacı Kapısı açıldı". BBCTurkish.com. 3 Nisan 2008. 11 Mart 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Mayıs 2009.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddede icerigin konusunun eksik oldugu dusunulmektedir Lutfen bu bilgileri ekleyerek maddeyi gelistirin Eksik oldugu dusunulen bilgileri maddenin tartisma sayfasinda bulabilirsiniz Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Kibris Sorunu Akdeniz in dogusunda bulunan Kibris adasinda Kibris Rumlariyla Kibris Turkleri arasinda yasanan siyasi tabanli sorun Britanyalilarin Kibris Sozlesmesi sonrasinda adayi kolonilestirmeleri ile halklar arasi catismalar artis gosterdi Bu tarihlerde taksim isteginde bulunan Turkler ile enosis isteyen Rumlar birbirleri ile catismaya basladi Kibrislilar tamamen oz belirtim hakki istiyordu Britanyalilar sorunu Rum Turk anlasmazligina bagladi ve sonunda 16 Agustos 1960 tarihinde Kibris Yunanistan Turkiye ve Birlesik Krallik in Kurulus Ittifak ve Garanti adindaki 3 anlasmayi imzalamasi ile bagimsizligini kazandi Bagimsizliktan sonra da ada uzerinde catismalar durmadi ve 1963 te Kibris Turkleri ada yonetiminden cekildi 1974 te Kibrisli Turkler ve Kibrisli Rumlar arasinda siyasi gerilimler siddetli olarak artmaktaydi ve Yunanistan daki askeri cunta destegi ile Kibris ta enosis e yonelik asiri milliyetci Rumlarin darbe yapmasi sonucunda Turkiye Kibris a Basbakan Bulent Ecevit in Liderliginde harekat duzenledi Bunlarla birlikte adanin kuzeyinde Turklerin yonetiminde politik bir duzenin meydana gelmesine neden oldu Bu siyasi olaylarla gunumuzdeki Kibris Sorunu ortaya cikti 1983 yilinda Turkiye Kibris Turk toplumunun ilan ettigi de facto yonetim olan Kuzey Kibris Turk Cumhuriyeti nin bagimsizligini tanimasindan sonra Kibris Cumhuriyeti ne Guney Kibris Rum Yonetimi olarak hitap etmektedir 13 Mayis 1984 te de Guvenlik Konseyi 550 sayili karari ile Kuzey Kibris Turk Cumhuriyeti nin ilanini ayrilikci bir hareket olarak tanimladi Birlesmis Milletler ve Avrupa Konseyi Turkiye nin isgali altinda oldugunu nitelendirdi Kuzey Kibris Turk Cumhuriyeti gunumuzde bagimsizligi sadece Turkiye Cumhuriyeti disindahicbir ulke tarafindan tanimayan de facto bagimsiz bir cumhuriyet konumundadir Adanin kuzeyi de jure olarak Kibris Cumhuriyeti ne ait kabul edilir Bugun soruna ABD Birlesik Krallik Turkiye Yunanistan Birlesmis Milletler ve son zamanlarda Avrupa Birligi dahil bulunmaktadir TarihceOsmanli Idaresi Kibris in Osmanli Imparatorlugu nda denizci olan Piri Reis tarafindan Kitab i Bahriye adli eserinde yer verdigi tarihi haritasi Kibris in Osmanli Imparatorlugu nun kontrolune gecmeden once Dogu Akdeniz deki Osmanli ya ait gemilerine akin yapan Hristiyan korsanlarinin siginagi haline gelmistir Bu korsanlar genellikle deniz ticaret gemilerine ve hacca giden yolculara saldirarak buradaki yol guvenligini yok etmektedir Bu gibi nedenlerden dolayi Kibris in alinmasi gerekli gorulmustur Kibris Lala Mustafa Pasa komutasindaki ordu ve Piyale Pasa komutasindaki donanma ile birlikte yaya 60 000 kisiden olusan Osmanli Ordusu 2 Temmuz 1570 te Limasol a cikmasi ve 4 Agustos 1571 de Magusa nin Venedikli Magusa Kale komutani Bragadino nun 5 maddelik bir antlasmayla kaleyi teslim etmesiyle sonuclanan bir seferle Osmanli Idaresine girdi Kibris in ele gecirilmesiyle Osmanli Devleti Dogu Akdeniz e tamamen hakim olmustur 15 Eylul 1570 tarihinde Lala Mustafa Pasa toren ile Lefkosa sehrine girmistir Kibris fethedildigi tarihte adada cok az sayida Ortodoks Rum vardi Cunku Venedikliler Katolik idi ve Ortodoks Kilisesi ne yasama hakki tanimiyordu Osmanli Devleti Ortodokslara serbestce kilise kurma ve gelisme imkani sagladi Boylece adada Ortodoks Kilisesi gelisti ve Katolik Kilisesi etkinligini kaybetti 1571 yilinda Kibris ta yapilmis bulunan nufus sayiminda yerli halkin nufusu 150 000 dir Burada bulunan Turk askeri ise 30 000 kadardir Adanin tamaminin kontrol edilmesinin ardindan Karaman dan adaya goc ettirilen Turkler ve Beysehir Urgup Nigde Aksaray Aksehir gibi Anadolu nun orta kesiminde kalan sehirlerinden aileler getirilerek yerlestirilmistir Bugun adada yasayan Kibris Turkleri nin Kibris Harekati ndan sonra Turkiye Cumhuriyeti nden gelenler haric soyu bu Osmanli idaresinde adaya gonderilen Turklerden gelmektedir 1878 1923 donemi 93 Harbi nde Rus Imparatorlugu karsisinda yenilen Osmanli Ruslara karsi fazla odun vermemek amaciyla Birlesik Krallik in istegi uzerine ada 92 799 sterline kiralanmistir Osmanli mulkiyeti devam ediyor sayilmakla birlikte yonetim tamamen Birlesik Krallik a gecti Birlesik Krallik adayi Komiser diye tabir ettigi yuksek rutbeli yoneticilerle idare etmistir 1914 te baslayan I Dunya Savasi nda Osmanli nin Birlesik Krallik karsisindaki Almanya nin yaninda savasa girmesi uzerine Birlesik Krallik adayi ilhak edip adaya vali tayin etti 1923 te imzalanan Lozan Baris Antlasmasi nin 21 Maddesi geregince Birlesik Krallik a ilhaki tanindi 1925 yilinda Kibris Kraliyet Somurgesi Cyprus Crown Colony olarak ilan edildi ve adaya ilk Turkiye konsolosu atandi 1967 krizi1967 de Yunanistan in demokratik olarak secilmis hukumetinin bir askeri darbe sonucu devrilmesi ve Enosis i uygulamak icin Makarios a baski uygulamaya baslamasiyla durum daha da kotulesti Askeri bir diktatorlugun parcasi olmak veya bir Turk mudahalesini tetiklemek istemeyen Makarios Enosis hedefinden uzaklasmaya basladi Bu durum Yunanistan daki cunta ile Kibris ta Yeoryos Grivas arasinda gerginlige neden oldu Grivas in Ulusal Muhafizlar ve Yunan birligi uzerindeki kontrolu olasi bir darbeden korkan Makarios un pozisyonuna bir tehdit olarak goruluyordu Grivas silahli birliklerin Bogazici ve Gecitkale deki Kibris Turk yerlesim bolgelerinde devriye gezmeye basladiginda ve 15 Kasim da Kibrisli Turklerle siddetli catismalara girdiginde catismayi tirmandirdi Birlikler geri cekildigi sirada 26 Kibrisli Turk oldurulmustu Bunun uzerine Turkiye Grivas in adadan cikarilmasini Yunanistan dan Ittifak Antlasmasi nin sinirlarini asan asker kacakciliginin kaldirilmasini ve Kibris Turk enklavlarindaki ekonomik ablukalarin kaldirilmasini talep eden bir ultimatomla yanit verdi Grivas gorevinden istifa etti ve 12 000 Yunan askeri geri cekildi Makarios ise Ulusal Muhafiz birliklerinin sayisini azaltarak ve Kibris in bagimsizligina sadik bir paramiliter guc yaratarak konumunu saglamlastirmaya calisti 1968 de Enosis in artik neredeyse imkansiz oldugunu kabul eden Makarios Zorunlu olarak mumkun olanin sinirlari icinde her zaman arzu edilenin sinirlariyla ortusmeyen bir cozum aranmalidir aciklamasini yapti 1974 Kibris Harekati20 Temmuz 1974 te Turkiye Cumhuriyeti Basbakan Bulent Ecevit in emriyle Turk Silahli Kuvvetlerinin Kibris ta baslattigi askeri harekat Yunanistan Hukumetinin destegiyle yapilan 15 Temmuz 1974 darbesinin ardindan duzenlendi 14 Agustos gunu baslatilan ikinci harekatla Kuzey Lefkosa da dahil olmak uzere adanin yuzde 37 sinin Turk kontrolune gecmesiyle sonuclandi 140 bin ila 200 bin Rum adanin kuzeyinden 42 bin ila 65 bin Turk adanin guneyinden gocmen oldu Birlesme cabalari2002 2008 donemi Bu alt basligin genisletilmesi gerekiyor Sayfayi duzenleyerek yardimci olabilirsiniz Annan Plani Annan Plani Turk ve Rum kesimleri halinde bolunmus Kibris Adasi nin bagimsiz bir devlet olarak birlestirilmesini oneren Birlesmis Milletler planidir Adini plani ortaya atan Kofi Annan dan alir Plan Kibris adasinin Ingiliz usleri bolgesi haricinde kalan kisimlarinin bagimsiz ve federal nitelikte bir devlet olacak sekilde birlestirilmesini ongoruyordu Plan geregince Birlesik Kibris Cumhuriyeti ndeki bakanliklarin en az ucte biri Turklerden olusacakti Devlet baskanligi ve basbakanlik makamlari on ayda bir Turkler ve Rumlar arasinda degisecekti Referandum Bu alt basligin genisletilmesi gerekiyor Sayfayi duzenleyerek yardimci olabilirsiniz 24 Nisan 2004 te Kuzey Kibris Turk Cumhuriyeti ve Kibris Cumhuriyeti nde yapilan referandumlar ile oylamaya sunulan plan Turk tarafindan 65 kabul gordugu halde Rum oylarinin 76 red seklinde oldugundan dolayi hayata gecirilememistir 2008 gunumuz donemi Subat 2008 de Kibris Cumhuriyeti nde yapilan secimlerde Dimitris Hristofyas son turda rakibi Kasulidis in aldigi 15 000 oya ve 40 11 oy oranina karsi 59 89 oy orani ve 23 000 oyla Kibris cumhurbaskani secildi Hristofyas basina verdigi demeclerde Kibris sorununun cozulememesi halkimiza ihanetle esdegerdir gibisinden cumleler kurarak cozume hazir olundugunu ifade etti KKTC ve Kibris Cumhuriyeti cumhurbaskanlarinin gorusmelerinde Mart 2008 de Lefkosa yi ve adayi birbirinden ayiran Lokmaci Sinir Kapisi nin acilmasi karari alindi Ayrica bakinizIki devletli cozum Kibris Kaynakca Simsir Bilal N Mart Nisan Mayis 2001 Ermeni Arastirmalari Dergisi Sayi 1 Ermeni Arastirmalari Enstitusu 17 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Haziran 2009 a b Hasguler Mehmet Subat 2007 a g e 247 sayfa Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi hasguler246 adi farkli icerikte birden fazla tanimlanmis Bkz Kaynak gosterme Hasguler Mehmet Subat 2007 a g e 227 230 sayfa a b Hasguler Mehmet Subat 2007 a g e 231 233 sayfa Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi hasguler231 adi farkli icerikte birden fazla tanimlanmis Bkz Kaynak gosterme Hasguler Mehmet Kibris ta Enosis ve Taksim Politikalarinin Sonu 238 sayfa Alfa Yayinlari Subat 2007 ISBN 975 297 836 3 Rusca Grani ru 21 Eylul 2005 12 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Haziran 2009 Failing Cyprus talks resume Ingilizce BBC News 4 Ekim 2002 16 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Haziran 2009 Mallinson William 30 Haziran 2005 Cyprus A Modern History Ingilizce I B Tauris s 81 ISBN 978 1850435808 22 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Ekim 2009 Hasguler Mehmet Subat 2007 a g e 44 sayfa a b Aydogdu Ahmet 2005 Kibris Sorunu cozum arayislari 448 sayfa Asil Yayin Dagitim ISBN 975 98443 2 X Cyprus exists without Turkey s recognition president Ingilizce XINHUA 1 Ekim 2005 12 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Mart 2008 Turkiye neyi tanimis olacak 20 Agustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turkce Radikal Gazetesi Yayimlanma Tarihi 21 Agustos 2005 Erisim Tarihi 14 Subat 2009 a b PDF Ingilizce United Nations 11 Mayis 1984 25 Subat 2007 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 11 Haziran 2009 according to the United Nations Security Council see Resolution 550 and 541 13 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Birlesmis Milletler Erisim Tarihi 29 Eylul 2008 Simon Duke United States military forces and installations in Europe Stockholm International Peace Research Institute Oxford University Press 1989 ISBN 0 19 829132 9 p 274 Turkey s occupation of Cyprus Council of Europe Parliamentary Assembly Official Report of Debates p 212 Cyprus is under Turkish military occupation Hasguler Mehmet Subat 2007 a g e 400 sayfa Disisleri Bakanligi Yargi Kararlariyla Kibris Cumhuriyeti Kibris Turkleri ne Dayatilamaz Cihan Haber Ajansi 15 Mayis 2009 17 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Haziran 2009 antiwar com 16 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Leon Hadar In Praise of Virtual States 16 Kasim 2005 ABHaber com 6 Subat 2009 12 Mayis 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Ekim 2009 EuroActiv com tr 30 Mart 2009 17 Eylul 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Ekim 2009 Metin Soylu Piri Reis Haritasi nin Sifresi Truva Yayinlari Istanbul Temmuz 2005 s 133 Martin Sicker The Islamic world in ascendancy sf 213 Praeger Publishers 30 Haziran 2000 Haci Osman Yildirim Hasan Caglar Vahdettin Atik Osmanli Idaresinde Kibris sf 48 Basbakanlik Osmanli Devlet Arsivleri Genel Mudurlugu 2000 Haci Osman Yildirim Hasan Caglar Vahdettin Atik a g e s 51 Hurriyet ansiklopedik yilligi sf 198 Hurriyet 1975 Ali Efdal Ozkul Aydin Ozkul Kibris in sosyo ekonomik tarihi 1726 1750 sf 38 Iletisim Yayinlari 2005 Ahmet C Gazioglu Kibris Turk Tarihi Turk Donemi 1570 1878 Lefkosa Kibris Arastirma ve Yayin Merkezi 1994 s 35 83 Erdinc Sancar 21 yuzyil stratejilerinde Turk denizcilik tarihi sf 174 IQ Kultur Sanat Yayincilik 2006 Yusuf Kucukdag Turk tasavvuf arastirmalari sf 209 Cizgi Kitabevi 2005 Halil Fikret Alasya Kuzey Kibris Turk Cumhuriyeti sf 2 Turk Kulturunu Arastirma Enstitusu 1987 Pierre Oberling Mehmet Erdogan Bellapais e giden yol sf 1 Genelkurmay Basimevi 1987 a b Goyunc Nejat Turk Federasyon 11 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Mayis 2009 Osmanli Idaresinde Kibris s 21 22 Eric Solsten Derleyen Cyprus A Country Study Washington D C GPO for the Library of Congress 1993 s 20 Osmanli Egemenliginde Kibris Tarihi Yeni Osmanli Dernegi 20 Ocak 2007 Erisim tarihi 29 Nisan 2009 olu kirik baglanti PDF Turk Tarih Kurumu 24 Temmuz 1923 24 Kasim 2011 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 15 Mart 2009 Hasguler Mehmet Kibris ta Enosis ve Taksim Politikalarinin Sonu 37 sayfa Alfa Yayinlari Subat 2007 ISBN 975 297 836 3 Country Studies Cyprus Intercommunal Violence 8 Kasim 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde ABHaber com 24 Nisan 2006 22 Mayis 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Ekim 2009 Ingilizce Cypriot government 24 Subat 2008 2 Kasim 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Subat 2008 Leftist leader wins Cyprus vote Ingilizce BBC 24 Subat 2008 29 Subat 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Subat 2008 Lokmaci kapisi bugun aciliyor NTVMSNBC com 3 Nisan 2008 12 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Mayis 2009 Lokmaci Kapisi acildi BBCTurkish com 3 Nisan 2008 11 Mart 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Mayis 2009