Kırkgöz Köprüsü, Afyonkarahisar'ın Bolvadin ilçesinin merkezine 7 kilometre mesafede yer alan bir köprüdür. 1150'de Bizans İmparatoru I. Manuil tarafından Akarçay Nehri üzerine inşa ettirildi. Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde de çeşitli onarım ve eklemelerden geçen köprü günümüzde 57 adet göze sahiptir.
Kırkgöz Köprüsü | |
---|---|
Kırkgöz Köprüsü (Ağustos 2019) | |
Diğer ad(lar) | Bolvadin Köprüsü |
Geçiş | Akarçay Nehri |
Konum | Bolvadin, Afyonkarahisar, Türkiye |
Koordinatlar | 38°39′38″N 31°03′54″E / 38.66061°K 31.06489°D |
Malzeme | Mermer, andezit ve bazalt |
Ayak sayısı | 57 |
Uzunluk | 400 metre (1.300 ft) |
Yapım | 1150 |
Tarihçe
Kırkgöz Köprüsü, 1150'de Bizans İmparatoru I. Manuil tarafından yaptırıldı. Mermer, andezit ve bazalt taştan yapılan köprü 40 gözlü olarak inşa edildi.Hac yolu üzerinde bulunan köprü, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde çeşitli onarımlar geçirdi. 16. yüzyılda I. Süleyman'ın Bağdat seferi hazırlıkları kapsamında Mimar Sinan tarafından onarıldı. Sinan bu onarım esnasında köprüyü kuzey yöne doğru 200 metre uzatarak 22 kemer ekledi. Bunun yanında bir namazgah ve kitabede inşa etti.Kurtuluş Savaşı esnasında Yunan kuvvetleri tarafından tahrip edilen köprünün kitabesi nehre düşmüş ve daha sonra bulunarak müzeye nakledilmiştir. Kitabede şunlar yazmaktadır:
1. 'Emera bi-imarati hâzihi '1-kandarati as-Sultân Süleyman ibni Selim Hân hullide mulkehu ilâ âhiri 'z-zaman
2. Kim ubur etdi bunu sağ ve esen - tarihini didi tekrar-ı ahsen (=957)Ali
Mimari özellikleri
Köprüde döneme göre değişiklik gösteren çeşitli taş türleri ve inşa teknikleri kullanıldı. Roma dönemine ait orta bölümde farklı renklere sahip tüf taşı yer alır. Ağırlıklı olarak siyah renge sahip tüf taşının arasında, kısmen bazalt ve beyaz mermer yer alır. Selçuklulara ait bölümlerde ise düzensiz olarak farklı kısımlarda kullanılan tüf taşları yer alır. Selçuklular köprünün suyla temas ettiği kısımlara yakın yerlerde mermerden yapılan spolien malzemeler kullanırken, Bizans döneminden farklı yapı malzemeleri kullandılar. Osmanlılar tarafından yapılan kuzey kısımda ise daha düzenli bir taş işçiliği mevcuttur. Köprünün suyla temas ettiği yerlerde aşınmaya karşı dayanıklı bazalt ve mermer spoilen malzeme kullanılırken, üst kısımlarda ise gözenekli tüf taşları yer alır. Yunanlar tarafından tahrip edilen kısım ise 1920'de çevreden toplanan daha küçük boyutlu ve niteliksiz tüf taşları ile onarıldı.
Köprünün iç kısmı kireç harçlı moloz dolgu ile dış kısmı ise mermer ve diğer taş türlerinin nizami olarak örülmesiyle inşa edildi. Köprü farklı tarihlerde inşa edilen üç bölümden meydana gelmektedir. Daha önce 64 göze sahip olan köprü, Akarçay Nehri'nin yatağını değiştirmek amacıyla Devlet Su İşlerinin 8 tanesini yıkmasıyla birlikte günümüzde 57 göze sahiptir. Köprü gözlerinden bazıları toprak altındadır.
Günümüzde defineciler tarafından yapılan kaçak define aramaları sonucu köprünün bazı yerlerinde bozulmalar mevcuttur. Ayrıca çevredeki yerleşim yerlerinde yaşayanlar tarafından köprü üzerinden yapı malzemesi alınmaktadır.
Konumu
Köprü Anadolu kervan yolunun bir bölümünü oluşturan güzergâhta, Eber Gölü'ne dökülen Akarçay Nehri üzerinde yer alır. Köprü Boldavin ilçe merkezinin 7 kilometre güney doğusunda kalır. Köprünün yer aldığı yol güzergâh; Bizans İmparatorluğu döneminden itibaren başlayarak Selçuklu ve Osmanlılar tarafından da kullanıldı.
Kaynakça
Wikimedia Commons'ta Kırkgöz Köprüsü ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Özel
- ^ . www.aa.com.tr. 5 Kasım 2019. 11 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . CNN Türk. 29 Eylül 2018. 11 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Eravşar 2003, s. 583.
- ^ a b c Eravşar 2003, s. 584.
- ^ Eravşar 2003, s. 587.
- ^ Eravşar 2003, s. 582.
- Genel
- Osman, Eravşar (2003). "Roma'dan Cumhuriyete Bolvadin Kırkgöz Köprüsü". Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kirkgoz Koprusu Afyonkarahisar in Bolvadin ilcesinin merkezine 7 kilometre mesafede yer alan bir koprudur 1150 de Bizans Imparatoru I Manuil tarafindan Akarcay Nehri uzerine insa ettirildi Selcuklu ve Osmanli donemlerinde de cesitli onarim ve eklemelerden gecen kopru gunumuzde 57 adet goze sahiptir Kirkgoz KoprusuKirkgoz Koprusu Agustos 2019 Diger ad lar Bolvadin KoprusuGecisAkarcay NehriKonumBolvadin Afyonkarahisar TurkiyeKoordinatlar38 39 38 N 31 03 54 E 38 66061 K 31 06489 D 38 66061 31 06489MalzemeMermer andezit ve bazaltAyak sayisi57Uzunluk400 metre 1 300 ft Yapim1150TarihceKirkgoz Koprusu 1150 de Bizans Imparatoru I Manuil tarafindan yaptirildi Mermer andezit ve bazalt tastan yapilan kopru 40 gozlu olarak insa edildi Hac yolu uzerinde bulunan kopru Selcuklu ve Osmanli donemlerinde cesitli onarimlar gecirdi 16 yuzyilda I Suleyman in Bagdat seferi hazirliklari kapsaminda Mimar Sinan tarafindan onarildi Sinan bu onarim esnasinda kopruyu kuzey yone dogru 200 metre uzatarak 22 kemer ekledi Bunun yaninda bir namazgah ve kitabede insa etti Kurtulus Savasi esnasinda Yunan kuvvetleri tarafindan tahrip edilen koprunun kitabesi nehre dusmus ve daha sonra bulunarak muzeye nakledilmistir Kitabede sunlar yazmaktadir 1 Emera bi imarati hazihi 1 kandarati as Sultan Suleyman ibni Selim Han hullide mulkehu ila ahiri z zaman 2 Kim ubur etdi bunu sag ve esen tarihini didi tekrar i ahsen 957 AliMimari ozellikleriKoprude doneme gore degisiklik gosteren cesitli tas turleri ve insa teknikleri kullanildi Roma donemine ait orta bolumde farkli renklere sahip tuf tasi yer alir Agirlikli olarak siyah renge sahip tuf tasinin arasinda kismen bazalt ve beyaz mermer yer alir Selcuklulara ait bolumlerde ise duzensiz olarak farkli kisimlarda kullanilan tuf taslari yer alir Selcuklular koprunun suyla temas ettigi kisimlara yakin yerlerde mermerden yapilan spolien malzemeler kullanirken Bizans doneminden farkli yapi malzemeleri kullandilar Osmanlilar tarafindan yapilan kuzey kisimda ise daha duzenli bir tas isciligi mevcuttur Koprunun suyla temas ettigi yerlerde asinmaya karsi dayanikli bazalt ve mermer spoilen malzeme kullanilirken ust kisimlarda ise gozenekli tuf taslari yer alir Yunanlar tarafindan tahrip edilen kisim ise 1920 de cevreden toplanan daha kucuk boyutlu ve niteliksiz tuf taslari ile onarildi Koprunun ic kismi kirec harcli moloz dolgu ile dis kismi ise mermer ve diger tas turlerinin nizami olarak orulmesiyle insa edildi Kopru farkli tarihlerde insa edilen uc bolumden meydana gelmektedir Daha once 64 goze sahip olan kopru Akarcay Nehri nin yatagini degistirmek amaciyla Devlet Su Islerinin 8 tanesini yikmasiyla birlikte gunumuzde 57 goze sahiptir Kopru gozlerinden bazilari toprak altindadir Gunumuzde defineciler tarafindan yapilan kacak define aramalari sonucu koprunun bazi yerlerinde bozulmalar mevcuttur Ayrica cevredeki yerlesim yerlerinde yasayanlar tarafindan kopru uzerinden yapi malzemesi alinmaktadir KonumuKopru Anadolu kervan yolunun bir bolumunu olusturan guzergahta Eber Golu ne dokulen Akarcay Nehri uzerinde yer alir Kopru Boldavin ilce merkezinin 7 kilometre guney dogusunda kalir Koprunun yer aldigi yol guzergah Bizans Imparatorlugu doneminden itibaren baslayarak Selcuklu ve Osmanlilar tarafindan da kullanildi KaynakcaWikimedia Commons ta Kirkgoz Koprusu ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Ozel www aa com tr 5 Kasim 2019 11 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi CNN Turk 29 Eylul 2018 11 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Eravsar 2003 s 583 a b c Eravsar 2003 s 584 Eravsar 2003 s 587 Eravsar 2003 s 582 GenelOsman Eravsar 2003 Roma dan Cumhuriyete Bolvadin Kirkgoz Koprusu Selcuk Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Dergisi 9