Geçen Yıl Marienbad'da 1961 Fransa-İtalya ortak yapımı gerçeküstü deneysel filmdir. Özgün adı L'Année Dernière à Marienbad olan film Birleşik Krallık'ta Last Year in Marienbad, ABD'de de Last Year at Marienbad adlarıyla gösterime sunulmuştur. Film, Nisan 2005'te 24. Uluslararası İstanbul Film Festivali'nde de gösterilmiştir.
L'Année Dernière à Marienbad | |
"Geçen Yıl Marienbad'da" (L'Année Dernière à Marienbad) filminin Almanca sinema afişi. | |
Yönetmen | Alain Resnais |
---|---|
Yapımcı | |
Senarist | Alain Robbe-Grillet |
Oyuncular | Delphine Seyrig Giorgio Albertazzi |
Müzik | |
Görüntü yönetmeni | |
Kurgu | |
Stüdyo | |
Dağıtıcı | Studio Canal The Criterion Collection (DVD) |
Cinsi | Sinema filmi |
Türü | Gerçeküstü, psikolojik, avangart, dram, romantik, deneysel |
Renk | Siyah-beyaz |
Yapım yılı | 1961 |
Çıkış tarih(ler)i | 25 Haziran 1961, Fransa Eylül 1961, Venedik Film Festivali Nisan 2005, İstanbul Film Festivali |
Süre | 94 dakika |
Ülke | Fransa İtalya ortak yapımı |
Dil | Fransızca |
Diğer adları | Geçen Yıl Marienbad'da (Türkiye) Last Year at Marienbad (ABD) Last Year in Marienbad (İngiltere) L'anno scorso a Marienbad (İtalya) El año pasado en Marienbad (İspanya) Letztes Jahr in Marienbad (Almanya) |
Özgün senaryosunu ve diyaloglarını Alain Robbe-Grillet'nin yazdığı bu avangart filmi Alain Resnais yönetmiş, başlıca rollerinde Delphine Seyrig, Giorgio Albertazzi ve oynamışlardır. Siyah beyaz (CinemaScope'un Fransa'daki muadili) görüntülerini 'nin çektiği filmin müzikleri 'e aittir. Kadın oyuncuların kostümlerini ünlü modacı Coco Chanel tasarlamıştır. O tarihte sinemaya yeni başlamış olan Alman yönetmen Volker Schlöndorff de Alain Resnais'nin yönetmen yardımcılığını yapmıştır.
"Geçen Yıl Marienbad'da", Fransız Yeni Dalga sinema akımının önemli temsilcisi Resnais'nin ikinci uzun metrajlı filmidir ve en önemli üç filminden biridir. (Diğerleri (1955) ile Hiroşima Sevgilim (1959)'dir, her üçü de yönetmenin erken dönemine aittir.) Filmin senaristi Alain Robbe-Grillet ise 1950'li yıllarda Fransa'da ortaya çıkan Nouveau Roman (Yeni Roman) adlı edebiyat akımının başlıca temsilcilerinden biridir ve aynı zamanda da bir sinema yönetmenidir.
Bu bilmece gibi gizemli ve rüyayı andırır tuhaf filmde, otel olarak kullanılan muhteşem bir şatoda karşılaşan bir kadın ve bir erkeğin sürekli olarak daha önce nerede karşılaştıklarını sorgulamaları, geçmişlerini aramaları (belki de hiç karşılaşmamışlardır) çapraşık geri dönüşlerle anlatılır. "Geçen Yıl Marienbad'da" bir bakıma Hollywood melodramlarının sürrealist bir parodisi de sayılabilir. Filmin adında geçen Marienbad (Mariánské Lázně), Sigmund Freud (1915'te) ve Mustafa Kemal Atatürk (1918'de) gibi ünlü şahsiyetlerin de kaldığıÇekya'da tarihi bir kaplıca kentidir, ama filmde sözü edilen yerin burası olup olmadığı da pek açık değildir.
Çevrildiği yıl Venedik Film Festivali'nde Altın Aslan ödülünü alan film, 1963'te "en iyi senaryo" dalında Oscar'a, "en iyi film" dalında da BAFTA ödülüne aday gösterilmişti.
Konusu
Film Avrupa'da çok şık bir şatoda geçer. Aynı zamanda bir otel olarak da kullanıldığı anlaşılan bu şato, barok tarzdaki şatafatlı tavan süslemeleri, çok büyük salonları, sonsuz gibi gözüken koridorları, duvarlarındaki devasa aynaları ve yağlı boya tablolarıyla, bir de geometrik şekiller verilmiş çalılar ve bitkilerle süslenmiş muazzam bahçeleriyle göz kamaştırıcı, hatta neredeyse gerçeküstü bir görünümdedir. Bu mekânları dolduran şık ve zarif insanlar da en az mekânlar kadar gizemli görünürler. Bu karakterlerin bir isimleri yoktur. Film başlıca üç karakterin etrafında gelişir: Güzel ve alımlı bir kadın olan "A" (Delphine Seyrig), sinema yıldızlarını andıran "X" (Giorgio Albertazzi) ve muhtemelen A'nın kocası veya sevgilisi olan "M" (Sascha Pitoeff). Olaylar X'in ağzından anlatılır, diğerlerinin diyalogları çok azdır.
X, A'ya yaklaşarak geçen yıl Marienbad'da karşılaşmış olduklarını söyler ve birlikte yaşadıkları anları ve aralarında geçen konuşmaları ona hatırlatmaya çalışır. X'e göre, M kumar masalarında meşgulken A'nın odasında buluşmayı, sonra da birlikte uzaklara kaçmayı planlamışlar ama bu gerçekleşemeyince A'nın ricası üzerine planlarını bir yıl sonrasına ertelemişlerdir. Oysa A bunların hiçbirisini hatırlamaz, ama kendisini de tamamen X'ten uzak tutmaz. Filmin ilerleyen dakikalarında bilinen anlamda dramatik bir gelişme olmaz. Diyaloglar ve olaylar birkaç kez daha ama bu kez başka mekânlarda tekrarlanır.
Tarzı ve çekimler
Filmde sözü geçen ve filmin adında da yer alan Marienbad (yeni adıyla Mariánské Lázně), Çekya'nın Karlsbad bölgesinde tarihi bir kaplıca kentidir ama filmin çekimleri burada yapılmamıştır. Alain Resnais filmin çekimlerini Almanya'da, özellikle de Bavyera'daki bazı şatolarda gerçekleştirmiş, ancak kurguda bütün bu çekimlerin tek bir mekânda yapıldığı izlenimi verilmiştir. Zaten burada Resnais'nin amaçladığı seyircinin mekân duygusunu kaybetmesidir. Ona göre olayların belirli bir coğrafi bölgede geçtiği izleniminin alınmaması gerekmektedir.
Filmin, neyin gerçek neyin kurgu olduğunu birbirinden ayırmanın imkânsız olduğu gizemli, adeta bilmece gibi bir anlatım tarzı vardır. Zaman ve mekân birliğinin olmadığı, bir anı diğerine uymayan, şimdiki zamanla geçmiş zaman arasında sürekli gidip gelen, değişken ve adeta bir rüyayı andıran hipnotik çekimler, zaman zaman adeta perdede görüntü dondurulmuş gibi birden hareketsizleşiveren gizemli karakterler, baştan beri gizemli olan ve filmin sonunda da gizemi çözülmeyen öyküsüyle "Geçen Yıl Marienbad'da" hem seyirciyi hem de eleştirmenleri şaşkına çevirmiş ve kimileri tarafından bir başyapıt olarak kabul edilirken kimilerince de kabul edilemez bulunmuştu. Hatta, Harry Medved ve Randy Lowell'ın birlikte yazdığı Tüm Zamanların En Kötü 50 Filmi adlı kitapta bu filme de yer verilmişti.
Sacha Vierny'nin çektiği siyah beyaz geniş perde Dyaliscope (CinemaScope'un Fransa'daki muadili) görüntüler, kavisli kamera kaydırma hareketleriyle birleşince, karakterlerin farklı düzlemlerde ve durumlardaki kompozisyonlarını aynı görüntüde bir araya getirmiştir.
Filmin özgün müziğini başrol oyuncusu Delphine Seyrig'in erkek kardeşi yapmıştır. Genellikle bir orgla icra edilen bu rahatsız edici gotik müzik, adeta ölülerin arkasından yazılmış ayin müziği (requiem), ilahi tarzındadır ve zaman zaman konuşma sesini bastıracak şekilde yüksek volümde duyulur.
Oyuncu kadrosu
Oyuncu | Rolü |
---|---|
Giorgio Albertazzi | X / Yabancı |
Delphine Seyrig | A / Kadın |
M / Eskort / Koca | |
Françoise Bertin | Oteldeki bir şahıs |
Luce Garcia-Ville | |
Héléna Kornel | |
Françoise Spira |
Kaynakça
- ^ Özön, Nijat (1964). Sinema El Kitabı. Elif Yayınları. ss. sayfa 285.Türkçe isim için referans.
- ^ "Uluslararası İstanbul Film Festivali Arşivi". Iiksv.org. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2009.[]
- ^ "Volker Schlöndorff" (İngilizce). IMDb. 24 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Temmuz 2009.
- ^ "L'Année dernière à Marienbad" (Fransızca). fr.wikipedia.org. 1 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2009.
- ^ "Alain Resnais" (İngilizce). en.wikipedia.org. 12 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2009.
- ^ "Last Year at Marienbad" (İngilizce). allmovie.com. 27 Mart 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Temmuz 2009.
- ^ (Almanca). kurreisen.de. 8 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2012.
- ^ "L'année dernière à Marienbad (1961)/awards" (İngilizce). IMDb. 14 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından .
- ^ "L'année dernière à Marienbad (1961)/locations" (İngilizce). imdb.com. 14 Aralık 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Temmuz 2009.
- ^ "L'année dernière à Marienbad (1961)/trivia" (İngilizce). imdb.com. 19 Ocak 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Temmuz 2009.
Dış bağlantılar
- IMDb'de Geçen Yıl Marienbad'da
- allmovie.com'da "Last Year at Marienbad"10 Aralık 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Roger Ebert'in eleştirisi5 Şubat 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gecen Yil Marienbad da 1961 Fransa Italya ortak yapimi gercekustu deneysel filmdir Ozgun adi L Annee Derniere a Marienbad olan film Birlesik Krallik ta Last Year in Marienbad ABD de de Last Year at Marienbad adlariyla gosterime sunulmustur Film Nisan 2005 te 24 Uluslararasi Istanbul Film Festivali nde de gosterilmistir Gecen Yil Marienbad daL Annee Derniere a Marienbad Gecen Yil Marienbad da L Annee Derniere a Marienbad filminin Almanca sinema afisi YonetmenAlain ResnaisYapimciSenaristAlain Robbe GrilletOyuncularDelphine Seyrig Giorgio AlbertazziMuzikGoruntu yonetmeniKurguStudyoDagiticiStudio Canal The Criterion Collection DVD CinsiSinema filmiTuruGercekustu psikolojik avangart dram romantik deneyselRenkSiyah beyazYapim yili1961Cikis tarih ler i25 Haziran 1961 Fransa Eylul 1961 Venedik Film Festivali Nisan 2005 Istanbul Film FestivaliSure94 dakikaUlkeFransa Italya ortak yapimiDilFransizcaDiger adlariGecen Yil Marienbad da Turkiye Last Year at Marienbad ABD Last Year in Marienbad Ingiltere L anno scorso a Marienbad Italya El ano pasado en Marienbad Ispanya Letztes Jahr in Marienbad Almanya Ozgun senaryosunu ve diyaloglarini Alain Robbe Grillet nin yazdigi bu avangart filmi Alain Resnais yonetmis baslica rollerinde Delphine Seyrig Giorgio Albertazzi ve oynamislardir Siyah beyaz CinemaScope un Fransa daki muadili goruntulerini nin cektigi filmin muzikleri e aittir Kadin oyuncularin kostumlerini unlu modaci Coco Chanel tasarlamistir O tarihte sinemaya yeni baslamis olan Alman yonetmen Volker Schlondorff de Alain Resnais nin yonetmen yardimciligini yapmistir Gecen Yil Marienbad da Fransiz Yeni Dalga sinema akiminin onemli temsilcisi Resnais nin ikinci uzun metrajli filmidir ve en onemli uc filminden biridir Digerleri 1955 ile Hirosima Sevgilim 1959 dir her ucu de yonetmenin erken donemine aittir Filmin senaristi Alain Robbe Grillet ise 1950 li yillarda Fransa da ortaya cikan Nouveau Roman Yeni Roman adli edebiyat akiminin baslica temsilcilerinden biridir ve ayni zamanda da bir sinema yonetmenidir Bu bilmece gibi gizemli ve ruyayi andirir tuhaf filmde otel olarak kullanilan muhtesem bir satoda karsilasan bir kadin ve bir erkegin surekli olarak daha once nerede karsilastiklarini sorgulamalari gecmislerini aramalari belki de hic karsilasmamislardir caprasik geri donuslerle anlatilir Gecen Yil Marienbad da bir bakima Hollywood melodramlarinin surrealist bir parodisi de sayilabilir Filmin adinda gecen Marienbad Marianske Lazne Sigmund Freud 1915 te ve Mustafa Kemal Ataturk 1918 de gibi unlu sahsiyetlerin de kaldigiCekya da tarihi bir kaplica kentidir ama filmde sozu edilen yerin burasi olup olmadigi da pek acik degildir Cevrildigi yil Venedik Film Festivali nde Altin Aslan odulunu alan film 1963 te en iyi senaryo dalinda Oscar a en iyi film dalinda da BAFTA odulune aday gosterilmisti KonusuFilm Avrupa da cok sik bir satoda gecer Ayni zamanda bir otel olarak da kullanildigi anlasilan bu sato barok tarzdaki satafatli tavan suslemeleri cok buyuk salonlari sonsuz gibi gozuken koridorlari duvarlarindaki devasa aynalari ve yagli boya tablolariyla bir de geometrik sekiller verilmis calilar ve bitkilerle suslenmis muazzam bahceleriyle goz kamastirici hatta neredeyse gercekustu bir gorunumdedir Bu mekanlari dolduran sik ve zarif insanlar da en az mekanlar kadar gizemli gorunurler Bu karakterlerin bir isimleri yoktur Film baslica uc karakterin etrafinda gelisir Guzel ve alimli bir kadin olan A Delphine Seyrig sinema yildizlarini andiran X Giorgio Albertazzi ve muhtemelen A nin kocasi veya sevgilisi olan M Sascha Pitoeff Olaylar X in agzindan anlatilir digerlerinin diyaloglari cok azdir X A ya yaklasarak gecen yil Marienbad da karsilasmis olduklarini soyler ve birlikte yasadiklari anlari ve aralarinda gecen konusmalari ona hatirlatmaya calisir X e gore M kumar masalarinda mesgulken A nin odasinda bulusmayi sonra da birlikte uzaklara kacmayi planlamislar ama bu gerceklesemeyince A nin ricasi uzerine planlarini bir yil sonrasina ertelemislerdir Oysa A bunlarin hicbirisini hatirlamaz ama kendisini de tamamen X ten uzak tutmaz Filmin ilerleyen dakikalarinda bilinen anlamda dramatik bir gelisme olmaz Diyaloglar ve olaylar birkac kez daha ama bu kez baska mekanlarda tekrarlanir Tarzi ve cekimlerFilmde sozu gecen ve filmin adinda da yer alan Marienbad yeni adiyla Marianske Lazne Cekya nin Karlsbad bolgesinde tarihi bir kaplica kentidir ama filmin cekimleri burada yapilmamistir Alain Resnais filmin cekimlerini Almanya da ozellikle de Bavyera daki bazi satolarda gerceklestirmis ancak kurguda butun bu cekimlerin tek bir mekanda yapildigi izlenimi verilmistir Zaten burada Resnais nin amacladigi seyircinin mekan duygusunu kaybetmesidir Ona gore olaylarin belirli bir cografi bolgede gectigi izleniminin alinmamasi gerekmektedir Filmin neyin gercek neyin kurgu oldugunu birbirinden ayirmanin imkansiz oldugu gizemli adeta bilmece gibi bir anlatim tarzi vardir Zaman ve mekan birliginin olmadigi bir ani digerine uymayan simdiki zamanla gecmis zaman arasinda surekli gidip gelen degisken ve adeta bir ruyayi andiran hipnotik cekimler zaman zaman adeta perdede goruntu dondurulmus gibi birden hareketsizlesiveren gizemli karakterler bastan beri gizemli olan ve filmin sonunda da gizemi cozulmeyen oykusuyle Gecen Yil Marienbad da hem seyirciyi hem de elestirmenleri saskina cevirmis ve kimileri tarafindan bir basyapit olarak kabul edilirken kimilerince de kabul edilemez bulunmustu Hatta Harry Medved ve Randy Lowell in birlikte yazdigi Tum Zamanlarin En Kotu 50 Filmi adli kitapta bu filme de yer verilmisti Sacha Vierny nin cektigi siyah beyaz genis perde Dyaliscope CinemaScope un Fransa daki muadili goruntuler kavisli kamera kaydirma hareketleriyle birlesince karakterlerin farkli duzlemlerde ve durumlardaki kompozisyonlarini ayni goruntude bir araya getirmistir Filmin ozgun muzigini basrol oyuncusu Delphine Seyrig in erkek kardesi yapmistir Genellikle bir orgla icra edilen bu rahatsiz edici gotik muzik adeta olulerin arkasindan yazilmis ayin muzigi requiem ilahi tarzindadir ve zaman zaman konusma sesini bastiracak sekilde yuksek volumde duyulur Oyuncu kadrosuAlain Resnais nin Gecen Yil Marienbad da filminden ruyayi andiran gercekustu bir sahne Insanlarin uzun golgeleri varken diger nesnelerin golgeleri olusmamis Oyuncu RoluGiorgio Albertazzi X YabanciDelphine Seyrig A KadinM Eskort KocaFrancoise Bertin Oteldeki bir sahisLuce Garcia VilleHelena KornelFrancoise SpiraKaynakca Ozon Nijat 1964 Sinema El Kitabi Elif Yayinlari ss sayfa 285 Turkce isim icin referans Uluslararasi Istanbul Film Festivali Arsivi Iiksv org Erisim tarihi 18 Temmuz 2009 olu kirik baglanti Volker Schlondorff Ingilizce IMDb 24 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Temmuz 2009 L Annee derniere a Marienbad Fransizca fr wikipedia org 1 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Temmuz 2009 Alain Resnais Ingilizce en wikipedia org 12 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Temmuz 2009 Last Year at Marienbad Ingilizce allmovie com 27 Mart 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Temmuz 2009 Almanca kurreisen de 8 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Haziran 2012 L annee derniere a Marienbad 1961 awards Ingilizce IMDb 14 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan L annee derniere a Marienbad 1961 locations Ingilizce imdb com 14 Aralik 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Temmuz 2009 L annee derniere a Marienbad 1961 trivia Ingilizce imdb com 19 Ocak 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Temmuz 2009 Dis baglantilarIMDb de Gecen Yil Marienbad da allmovie com da Last Year at Marienbad 10 Aralik 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Roger Ebert in elestirisi5 Subat 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce