Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Larry Laudan (; 16 Ekim 1941 - 23 Ağustos 2022), Amerikalı bir bilim filozofu ve epistemologdur. Pozitivizm, realizm ve rölativizm geleneklerini şiddetle eleştirdi ve popüler meydan okumalara karşı ayrıcalıklı ve ilerici bir kurum olarak bilim görüşünü savundu. Laudan'ın "araştırma gelenekleri"ne ilişkin felsefi görüşü, Imre Lakatos'un "araştırma programlarına" önemli bir alternatif olarak görülüyor.
| Larry Laudan | |
|---|---|
| Tam adı | Larry Laudan |
| Doğumu | 16 Ekim 1941 Austin, Texas, U.S. |
| Ölümü | 23 Ağustos 2022 (80 yaşında) |
| Alma mater | Kansas Üniversitesi (B.A. Fizik, 1962) Princeton Üniversitesi (Ph.D. Felsefe, 1965) |
| Bölgesi | Batı Felsefesi |
| Okulu | Pragmatizm |
| İlgi alanları | Bilim felsefesi, epistemoloji, hukuk felsefesi |
| Önemli fikirleri | Araştırma gelenekleri kavramı etrafında toplanan retikülasyonist modeli Pozitivizm, ve rölativizmin eleştirisi |
Etkilendikleri | |
Etkiledikleri | |
Yaşam ve kariyer
Laudan, Princeton Üniversitesinde felsefe alanında doktora derecesini aldı ve ardından University College London'da ve uzun yıllar Pittsburgh Üniversitesinde ders verdi. Daha sonra Virginia Polytechnic Institute & State University, Hawaii Üniversitesi ve Meksika Ulusal Özerk Üniversitesinde ders verdi. Resmi olarak emekli olmasına rağmen, Laudan Austin'deki Texas Üniversitesinde ders vermeye devam etti. Daha sonraki çalışmaları yasal epistemoloji üzerineydi. Yemek tarihçisi 'ın kocasıydı.
Felsefi çalışma
Laudan'ın en etkili kitabı İlerleme ve Sorunları (1977), bilim felsefecilerini, görüşün bilim tarihi ve felsefesi üzerindeki imalarını ciddiye almadan ve bilim tarihçiliği ve metodolojisindeki belirli konuları sorgulamadan "bilim temelde bir problem çözme etkinliğidir" görüşüne sözde bağlılık göstermekle suçlar. Laudan, Karl Popper tarafından temsil edilen ampirizme ve Thomas Kuhn tarafından temsil edilen "devrimciliğe" karşı, İlerleme ve Sorunları'nda bilimin, aynı zamanda kavramsal anormallikleri çözerken daha ampirik olarak doğrulanmış kanıtlar biriktiren gelişen bir süreç olduğunu savundu. Yalnızca kanıt toplama veya ampirik doğrulama, bilimsel ilerlemenin gerçek mekanizmasını oluşturmaz; Anomalilerin çözümlerinin çeşitli teoriler tarafından sağlanan kavramsal çözümlenmesi ve karşılaştırılması, bilimin evriminin vazgeçilmez bir parçasını oluşturur.
Laudan, özellikle bilimin kümülatif başarısının, bilimin gerçekliği gerçekten tanımlaması gerektiğini gösterdiği iddiasına karşı argümanıyla tanınır. Laudan, 1981 tarihli "A Confutation of Convergent Realism" adlı makalesinde, "bilim tarihi, daha sonra reddedilen ampirik olarak başarılı teorilerin geniş kanıtlarını sunar; sonraki bakış açılarından, gözlemlenemeyen terimlerinin atıfta bulunmadığına karar verildi ve bu nedenle doğru ve hatta yaklaşık olarak doğru olarak kabul edilemezler." diye tartıştı.
Beyond Pozitivizm ve Relativizm'de Laudan, "bilimin amacının, problem çözme etkinliği yüksek teorileri güvence altına almak olduğunu" ve ampirik veriler azaldığında bilimsel ilerlemenin mümkün olduğunu yazdı. "Aslında, bu modelde, ampirik olarak iyi desteklenen bir teoriden daha az desteklenen bir teoriye geçişin ilerici olması mümkündür, tabii ki ikincisi birincisinin karşılaştığı önemli kavramsal zorlukları çözmüştür." Son olarak, daha iyi teori ampirik anormallikleri en aza indirirken daha fazla kavramsal sorunu çözer.
Laudan ayrıca risk yönetimi ve terörizm konusunda da yazmıştır. O, "ahlaki öfke ve merhametin terörizme uygun tepkiler olduğunu, ancak kişinin kendisi ve hayatı için korkmaması gerektiğini" savundu. "Ortalama bir Amerikalının terör kurbanı olma riski son derece azdır." 1996'da çeşitli kazaların göreli risklerini ayrıntılarıyla anlatan Riskler Kitabı'nı yazdı.
Tartışma
1990'da Hawaii Üniversitesi'nde Felsefe Kürsüsü Başkanı olan Laudan, yerel gazetelerde beyaz üstünlüğü ve Hawaii'nin sömürgeleştirilmesi hakkındaki iddialarıyla ilgili bir tartışma üzerine profesör arkadaşı 'ı eleştirdi. Laudan, Üniversitenin bir Başkan Yardımcısına Trask'ın yayımlanan yorumları için azarlanması talebinde bulundu. Daha sonra, Laudan'ın başkanlığındaki Felsefe Bölümü, Trask'ın sözlerini kınayan bir "Akademide Irkçılık Üzerine Bildiri" yayımladı.
Eylül 2021'de, Trask'ın ölümünün ardından, Mānoa Üniversitesi felsefe bölümü, Laudan'ın (diğerlerinin yanı sıra) Haunani-Kay Trask'a karşı yaptığı ırkçılık suçlamalarının tamamen asılsız olduğunu kabul etti ve [Trask]'ın geçmişte Mānoa'daki filozoflardan maruz kaldığı saldırılar için içtenlikle özür diledi. Mānoa Üniversitesi felsefe bölümü özrünü yalnızca Trask'a değil, aynı zamanda "KānakaʻŌiwi fakültesi ve öğrencilerinin daha geniş topluluğuna" da hitap etti çünkü Laudan'ın Trask'a yönelik suçlamaları "Hawaii yerlisi öğretim üyeleri ve öğrenciler arasında kalıcı yaralar bıraktı." Felsefe bölümü, üyelerinin Laudan gibi eski üyelerinin eylemleri için "ulaşmak ve özür dilemek gibi ahlaki bir yükümlülüğü" olduğunu kabul etti.
Seçilmiş yazılar
- 1977. İlerleme ve Sorunları: Bir Bilimsel Büyüme Teorisine Doğru,
- 1981. Bilim ve Hipotez
- 1983. Sınır Çizme Probleminin Sonu
- 1984. Bilim ve Değerler: Bilimin Amaçları ve Bilimsel Tartışmadaki Rolü,
- 1990. Bilim ve Görelilik: Bilim Felsefesi Üzerine Diyaloglar,
- 1995. Riskler Kitabı
- 1996. Pozitivizm ve Relativizmin Ötesinde,
- 1997. Önümüzdeki Tehlike
- 2006. Hakikat, Hata ve Ceza Hukuku: Hukuki Epistemoloji Üzerine Bir Deneme
- 2016. Kanunun Kusurları: Denemeleri ve Hataları Yeniden Düşünmek?
Kaynakça
- ^ Nickles, Thomas (13 Şubat 2021). Zalta, Edward N. (Ed.). The Stanford Encyclopedia of Philosophy. Metaphysics Research Lab, Stanford University. 13 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Şubat 2022 – Stanford Encyclopedia of Philosophy vasıtasıyla.
- ^ , Philosophical Concepts in Physics: The Historical Relation between Philosophy and Scientific Theories, Cambridge University Press, 1998, p. 377.
- ^ Laudan 1977, p. 125.
- ^ Laudan 1984, p. 83.
- ^ (İngilizce), 23 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi
- ^ Larry Laudan (1941-2022) 10 Aralık 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Daily Nous.
- ^ Peter Godfrey-Smith, Theory and Reality, 2003, University of Chicago, , pp.102-121.
- ^ . 3 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2015.
- ^ . Philosophy of Science, Vol. 48, No. 1. March 1981. 14 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2017. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=() - ^ . The Stanford Encyclopedia of Philosophy. Metaphysics Research Lab, Stanford University. 2017. 6 Temmuz 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2015.
- ^ Laudan, Beyond Positivism and Relativism, Boulder, CO, Westview Press, 1996, pp.77-87.
- ^ Laudan, "Should We Be Afraid?", in The Challenge of Terrorism: A Historical Reader.
- ^ . Issuu (İngilizce). 22 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2021.
- ^ (İngilizce), 3 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 15 Mart 2021
- ^ Series 5: Box 4A1(2):71, Jon Van Dyke Collection, The Archival Collections at the University of Hawaiʻi School of Law Library
- ^ . hilo.hawaii.edu. 24 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2022.
- ^ . University of Hawaiʻi System News (İngilizce). 24 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . Ka Wai Ola. 1 Eylül 2021. 24 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2022.
- ^ . 27 Ekim 2021. 24 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2022.
- ^ a b . 24 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2022.
- ^ Gutting, Gary (March 1980). "Review of Progress and Its Problems by Larry Laudan". Erkenntnis. 15 (1): 91-103.
- ^ R S Cohen and L Laudan, Physics, Philosophy and Psychoanalysis, Essays in Honor of Adolf Grünbaum, D Reidel Publishing Company, 1983, pp. 111-127. Also available at
- ^ Bonk, Thomas (1997). "Review of Beyond Positivism and Relativism by Larry Laudan". Erkenntnis. 47 (3): 415-417. doi:10.1023/A:1005393922419.
Dış bağlantılar
| Vikisöz'de Larry Laudan ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
- Larry Laudan 10 Aralık 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (www.larryaudan.com)
- Pragmatizm Cybrary Profili 10 Aralık 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Larry Laudan ˈ l aʊ d en 16 Ekim 1941 23 Agustos 2022 Amerikali bir bilim filozofu ve epistemologdur Pozitivizm realizm ve rolativizm geleneklerini siddetle elestirdi ve populer meydan okumalara karsi ayricalikli ve ilerici bir kurum olarak bilim gorusunu savundu Laudan in arastirma gelenekleri ne iliskin felsefi gorusu Imre Lakatos un arastirma programlarina onemli bir alternatif olarak goruluyor Larry LaudanTam adiLarry LaudanDogumu16 Ekim 1941 1941 10 16 Austin Texas U S Olumu23 Agustos 2022 80 yasinda Alma materKansas Universitesi B A Fizik 1962 Princeton Universitesi Ph D Felsefe 1965 BolgesiBati FelsefesiOkuluPragmatizmIlgi alanlariBilim felsefesi epistemoloji hukuk felsefesiOnemli fikirleriArastirma gelenekleri kavrami etrafinda toplanan retikulasyonist modeli Pozitivizm ve rolativizmin elestirisiEtkilendikleriEtkiledikleri Charles Sanders Peirce John DeweyYasam ve kariyerLaudan Princeton Universitesinde felsefe alaninda doktora derecesini aldi ve ardindan University College London da ve uzun yillar Pittsburgh Universitesinde ders verdi Daha sonra Virginia Polytechnic Institute amp State University Hawaii Universitesi ve Meksika Ulusal Ozerk Universitesinde ders verdi Resmi olarak emekli olmasina ragmen Laudan Austin deki Texas Universitesinde ders vermeye devam etti Daha sonraki calismalari yasal epistemoloji uzerineydi Yemek tarihcisi in kocasiydi Felsefi calismaLaudan in en etkili kitabi Ilerleme ve Sorunlari 1977 bilim felsefecilerini gorusun bilim tarihi ve felsefesi uzerindeki imalarini ciddiye almadan ve bilim tarihciligi ve metodolojisindeki belirli konulari sorgulamadan bilim temelde bir problem cozme etkinligidir gorusune sozde baglilik gostermekle suclar Laudan Karl Popper tarafindan temsil edilen ampirizme ve Thomas Kuhn tarafindan temsil edilen devrimcilige karsi Ilerleme ve Sorunlari nda bilimin ayni zamanda kavramsal anormallikleri cozerken daha ampirik olarak dogrulanmis kanitlar biriktiren gelisen bir surec oldugunu savundu Yalnizca kanit toplama veya ampirik dogrulama bilimsel ilerlemenin gercek mekanizmasini olusturmaz Anomalilerin cozumlerinin cesitli teoriler tarafindan saglanan kavramsal cozumlenmesi ve karsilastirilmasi bilimin evriminin vazgecilmez bir parcasini olusturur Laudan ozellikle bilimin kumulatif basarisinin bilimin gercekligi gercekten tanimlamasi gerektigini gosterdigi iddiasina karsi argumaniyla taninir Laudan 1981 tarihli A Confutation of Convergent Realism adli makalesinde bilim tarihi daha sonra reddedilen ampirik olarak basarili teorilerin genis kanitlarini sunar sonraki bakis acilarindan gozlemlenemeyen terimlerinin atifta bulunmadigina karar verildi ve bu nedenle dogru ve hatta yaklasik olarak dogru olarak kabul edilemezler diye tartisti Beyond Pozitivizm ve Relativizm de Laudan bilimin amacinin problem cozme etkinligi yuksek teorileri guvence altina almak oldugunu ve ampirik veriler azaldiginda bilimsel ilerlemenin mumkun oldugunu yazdi Aslinda bu modelde ampirik olarak iyi desteklenen bir teoriden daha az desteklenen bir teoriye gecisin ilerici olmasi mumkundur tabii ki ikincisi birincisinin karsilastigi onemli kavramsal zorluklari cozmustur Son olarak daha iyi teori ampirik anormallikleri en aza indirirken daha fazla kavramsal sorunu cozer Laudan ayrica risk yonetimi ve terorizm konusunda da yazmistir O ahlaki ofke ve merhametin terorizme uygun tepkiler oldugunu ancak kisinin kendisi ve hayati icin korkmamasi gerektigini savundu Ortalama bir Amerikalinin teror kurbani olma riski son derece azdir 1996 da cesitli kazalarin goreli risklerini ayrintilariyla anlatan Riskler Kitabi ni yazdi Tartisma1990 da Hawaii Universitesi nde Felsefe Kursusu Baskani olan Laudan yerel gazetelerde beyaz ustunlugu ve Hawaii nin somurgelestirilmesi hakkindaki iddialariyla ilgili bir tartisma uzerine profesor arkadasi i elestirdi Laudan Universitenin bir Baskan Yardimcisina Trask in yayimlanan yorumlari icin azarlanmasi talebinde bulundu Daha sonra Laudan in baskanligindaki Felsefe Bolumu Trask in sozlerini kinayan bir Akademide Irkcilik Uzerine Bildiri yayimladi Eylul 2021 de Trask in olumunun ardindan Manoa Universitesi felsefe bolumu Laudan in digerlerinin yani sira Haunani Kay Trask a karsi yaptigi irkcilik suclamalarinin tamamen asilsiz oldugunu kabul etti ve Trask in gecmiste Manoa daki filozoflardan maruz kaldigi saldirilar icin ictenlikle ozur diledi Manoa Universitesi felsefe bolumu ozrunu yalnizca Trask a degil ayni zamanda KanakaʻŌiwi fakultesi ve ogrencilerinin daha genis topluluguna da hitap etti cunku Laudan in Trask a yonelik suclamalari Hawaii yerlisi ogretim uyeleri ve ogrenciler arasinda kalici yaralar birakti Felsefe bolumu uyelerinin Laudan gibi eski uyelerinin eylemleri icin ulasmak ve ozur dilemek gibi ahlaki bir yukumlulugu oldugunu kabul etti Secilmis yazilar1977 Ilerleme ve Sorunlari Bir Bilimsel Buyume Teorisine Dogru 978 0 520 03721 2 1981 Bilim ve Hipotez 1983 Sinir Cizme Probleminin Sonu 1984 Bilim ve Degerler Bilimin Amaclari ve Bilimsel Tartismadaki Rolu 978 0 520 05743 2 1990 Bilim ve Gorelilik Bilim Felsefesi Uzerine Diyaloglar 978 0 226 46949 2 1995 Riskler Kitabi 1996 Pozitivizm ve Relativizmin Otesinde 978 0 8133 2469 2 1997 Onumuzdeki Tehlike 2006 Hakikat Hata ve Ceza Hukuku Hukuki Epistemoloji Uzerine Bir Deneme 2016 Kanunun Kusurlari Denemeleri ve Hatalari Yeniden Dusunmek Kaynakca Nickles Thomas 13 Subat 2021 Zalta Edward N Ed The Stanford Encyclopedia of Philosophy Metaphysics Research Lab Stanford University 13 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Subat 2022 Stanford Encyclopedia of Philosophy vasitasiyla Philosophical Concepts in Physics The Historical Relation between Philosophy and Scientific Theories Cambridge University Press 1998 p 377 Laudan 1977 p 125 Laudan 1984 p 83 Ingilizce 23 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Larry Laudan 1941 2022 10 Aralik 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Daily Nous Peter Godfrey Smith Theory and Reality 2003 University of Chicago 0 226 30062 5 pp 102 121 3 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Haziran 2015 Philosophy of Science Vol 48 No 1 March 1981 14 Subat 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Ocak 2017 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim The Stanford Encyclopedia of Philosophy Metaphysics Research Lab Stanford University 2017 6 Temmuz 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Haziran 2015 Laudan Beyond Positivism and Relativism Boulder CO Westview Press 1996 pp 77 87 Laudan Should We Be Afraid in The Challenge of Terrorism A Historical Reader Issuu Ingilizce 22 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Mart 2021 Ingilizce 3 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi erisim tarihi 15 Mart 2021 Series 5 Box 4A1 2 71 Jon Van Dyke Collection The Archival Collections at the University of Hawaiʻi School of Law Library hilo hawaii edu 24 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Ocak 2022 University of Hawaiʻi System News Ingilizce 24 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Ka Wai Ola 1 Eylul 2021 24 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Ocak 2022 27 Ekim 2021 24 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Ocak 2022 a b 24 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Ocak 2022 Gutting Gary March 1980 Review of Progress and Its Problems by Larry Laudan Erkenntnis 15 1 91 103 R S Cohen and L Laudan Physics Philosophy and Psychoanalysis Essays in Honor of Adolf Grunbaum D Reidel Publishing Company 1983 pp 111 127 Also available at Bonk Thomas 1997 Review of Beyond Positivism and Relativism by Larry Laudan Erkenntnis 47 3 415 417 doi 10 1023 A 1005393922419 Dis baglantilarVikisoz de Larry Laudan ile ilgili sozleri bulabilirsiniz Larry Laudan 10 Aralik 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde www larryaudan com Pragmatizm Cybrary Profili 10 Aralik 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde