Laurent-Désiré Kabila (d. 27 Kasım 1939 – ö. 18 Ocak 2001) Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin başkanlığını yapmıştır. 1997 Mayısı'nda Mobutu Sese Seko'yu devirerek başa geçen Kabila, 16 Ocak 2001 tarihinde bir suikast sonucu öldürüldü. Yerine oğlu Joseph Kabila geçti.
Laurent-Désiré Kabila | |
---|---|
Kongo Demokratik Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı | |
Görev süresi 17 Mayıs 1997 - 18 Ocak 2001 | |
Yerine geldiği | Mobutu Sese Seko (Zaire Cumhurbaşkanı olarak) |
Yerine gelen | Joseph Kabila |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 27 Kasım 1939 , Belçika Kongosu |
Ölüm | 18 Ocak 2001 (61 yaşında) Kinşasa, Demokratik Kongo Cumhuriyeti |
Partisi | |
Evlilik(ler) | |
Çocuk(lar) | Joseph Kabila, , , |
Bitirdiği okul | |
Dini | Anglikan |
İlk yılları
Kabila, Belçika Kongosu'ndaki Katanga Bölgesi'nin (şimdiki , ) Baudoinville köyünde, Luba kabilesinin bir üyesi olarak doğmuştur. Babası bir Luba, annesi bir 'dır. Resmi kanıtlar olmamasına rağmen, Paris'te siyaset felsefesi okuduğu, Taşkent, Belgrad ve Darüsselam'da doktora yaptığı söylenir.
Politik yaşamı
Kongo Krizi
Kongo, 30 Haziran 1960 tarihinde Belçika'dan bağımsızlığını ilan etiiğinde ve Kongo Krizi başladığında Kabila, Patrice Lumumba yanlısı Balubakat'ın gençlik kolu olan Jeunesses Balubakat'ta "komutan yardımcısı" olarak görev görmekte, Moise Tshombe'nin ayrılıkçı güçlerine karşı savaşmaktaydı. Aylar içerisinde, Joseph Mobutu, Patrice Lumumba'yı devirdi ve 1962 yılında Laurent-Désiré Kabila, Kuzey Katanga il genel meclisi'ne atandı. Aynı zamanda Ferdinand Tumba'nın kabine başkanlığını da yapmıştır.
Che Guevara ile ilişkisi
Che Guevara 1965 yılında kısa bir süre boyunca Kabila'ya yardım etmiştir. Kongo'ya Küba tarzında bir devrim yapmak için yaklaşık 100 askerle gelen Guevara, o sırada 26 yaşında olan Kabila'yı dikkatı fazla dağınık bulmuştur. Bunun sebebi Kabila'nın erzak, yardım ve destek getirmek için bazen günlerce geç kalmasına atfedilir. Guevara ve Kabila arasında bu çatışma, aynı yıl isyanın bastırılmasına katkıda bulunmuştur.
Che Guevara'ya göre, Kongo'daki seferi boyunca tanıştığı bütün insanlar arasında bir tek Kabila'nın "toplu bir liderin gerçek özellikleri" vardır; ancak Kabila'yı "devrimci ciddiyeti" olmadığından eleştirir. İsyanın başarısızlığından sonra Kabila Tanganyika Gölü'nde altın ve odun kaçırmaya başlamış, Tanzanya'da bir bar ve genelev işletmiştir.
Birinci Kongo Savaşı
Laurent-Désiré Kabila 1996 Ekim'inde döndü ve Güney Kivu'lu etnik Tutsilere Hutu güçlerine karşı önderlik etti; işbu hareketiyle Birinci Kongo Savaşı'nın başlangıcını belirledi. Ruanda, Uganda ve Burundi'nin destekleriyle Kabila emrindeki güçleri (ADF/ADFL) olarak Mobutu'ya karşı ayaklandırmıştır. Yaklaşık 10.000 çocuk asker de emrindeki kuvvetler arasında bildirilir.
1997'nin ortalarında doğru ADF, neredeyse ülkenin tamamını ve Mobutu'nun ordusunun kalanlarını ele geçirmişti. Sadece ülkenin zayıf altyapısı Kabila'nın güçlerini yavaşlatabilmiştir; şayet birçok yerde tek ulaşım yolu seyrek kullanılmış toprak yollardır. Güney Afrikalı gemi 'da yapılan başarısız barış görüşmelerinden sonra Mobutu 19 Mayıs'ta sürgüne kaçmıştır.
Ertesi gün, Lubumbashi'deki üssünden Laurent-Désiré Kabila kendini başkan ilan etmiştir. Kabila anayasayı askıya almış ve ülkenin adını Zaire'den ülkenin 1964 ve 1971 yılları arasında adı olan Demokratik Kongo Cumhuriyeti'ne değiştirmiştir. 20 Mayıs tarihinde Kinşasa'ya giriş yapıp 31 Mayıs'ta ant içerek başkanlık görevine başlamıştır.
Başkanlığı (1997-2001)
Laurent-Désiré Kabila, kendini Marksizme adamış olmasına rağmen, poliçeleri bu zamanda kapitalizm ve bir harmanıdır. İki yıl boyunca seçim olmayacağını, en az bu süre içerisinde ülkeye asayişi sağlayabiliceğini açıklamıştır. Bazı Batılılar tarafından "yeni tür" bir Afrikalı önder olduğu konusunda revaç görmesine rağmen, bazı eleştirmenler Kabila'nın politikalarının selefinden farklı olmadığını dile getirmiş, kendisini otoriter, yozlaşmış ve insan haklarını ihlal eden biri olarak suçlamışlardır. 1997 yılı kadar erken bir zamanda Kabila "ikinci bir Mobutu" olarak eleştirilmeye başlanmıştır.
Kabila'ya kendini yücelten biri olarak, örneğin Mobutu'nin eski İstihbarat Bakanı Dominique Sakombi Inongo ile kendine bir 'kişi kültü' kurmaya çalışması nedeniyle ithamda bulunulmuştur. Sakombi Inongo, Kabila'yı "Mzee" olarak damgalamış, ülkenin her yanına "Aradığımız adam işte bu" (Fransızca: Voici l'homme dont nous avions besoin) yazan posterler astırmıştır.
1998 yılında, Kabila'nın Uganda ve Ruanda'daki eski müttefikleri kendisine karşı gelip, (RCD) adında yeni bir isyanı desteklemişlerdir. İşbu olayla İkinci Kongo Savaşı başlamıştır. Kabila, Angola, Namibya ve Zimbabve'de yeni müttefikler bulmuş, ülkenin güney ve batı cephelerini tutabilmiştir. Bu sayede 1999 yılının Temmuz'undaki barış görüşmelerinde yabancı kuvvetlerin çoğu çekilmiştir.
Suikastı
16 Ocak 2001 günü öğleden sonra, Kabila koruması Rashidi Muzele tarafından vurulmuştur. Muzele suikasttan sonra Kabila'nın Palais de Marbre konağından kaçmaya çalışırken vurulup öldürülür. Bir Ruanda istihbarat şefine ve bazı hükûmet memurlarına göre, Kabila'nın suikastı birkaç koruması tarafından gerçekleştirilmiş ve Ruanda hükûmeti tarafından planlanmıştır. Marlene Rabaud ve Arnaud Zajtman taradınan yapılmış "Kinhasa'da Cinayet" adlı belgesel filmine göre, Lübnanlı bir elmas tüccarı suikastı organize etmiştir.
Kabila'nın suikastından sonra hala gücü ellerinde tutan Demokratik Kongo Cumhuriyeti yetkilileri tarafından, cezalandırma amacıyla, on bir Lübnan vatandaşı suikastın akşamında idam edilmiştir.
Kongo hükûmeti 18 Ocak günü Laurent-Désiré Kabila'nın yaralarından dolayı öldüğünü duyurdu. Bir hafta sonra bedeni Zimbabve'den Kongo'ya cenazesi için geri getirildi ve oğlu Joseph Kabila, sekiz gün sonra başkan oldu. Bu sayede DKC yetkilileri merhum başkanın "sözlü ifadesi"ni yerine getirmişlerdir. Zamanın Adalet Bakanı Mwenze Kongolo ve Kabila'nın yaveri Eddy Kapend, Kabila'nın, görev süresince vefat etmesi durumunda oğlu Joseph'in başa geçmesini istediğini dile getirmişlerdir.
Akıbet
Kabila'nın suikastının soruşturması - dördü çocuk - 135 kişinin özel askeri mahkemelerde yargılanmasıyla sonuçlanır. Sözde elebaşı albay Eddy Kapend (Kabila'nın yaveri ve kuzeni) dahil 26 kişi Ocak 2003'te ölüme mahkûm edilmiş, ancak idam edilmemişlerdir. Öbür sanıkların 64'ü, altı ay ve müebbet arasında cezalarla hapsedilmiş, 45'i temize çıkmıştır. Bazı sanıklar aynı zamanda Joseph Kabila'yı da devirmekle suçlanmışlardır. Bu sanıkların arasında Kabila'nın özel danışmanı, eski Güney Afrika büyükelçisi da bulunur. Bazılarına göre duruşma hatalı ve bir takım mahkûm edilmiş sanıklar aslında masumdur.
Kaynakça
- ^ "IRIN - In Depth Reports" 20 Kasım 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. IRIN. Retrieved May 25, 2016.
- ^ "L'obscur M. Kabila" 29 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. . June 25, 1998
- ^ Kevin C. Dunn, "A Survival Guide to Kinşasa: Lessons of the Father, Passed Down to the Son" in John F. Clark, ed., The African Stakes of the Congo War, Palgrave MacMillan: New York, 2004, , s. 54
- ^ "Mfi Hebdo" 16 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Rfi.fr. July 6, 2009.
- ^ "Laurent Kabila" 10 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. The Economist.
- ^ Dickovick, J. Tyler (2008). The World Today Series: Africa 2012. Lanham, Maryland: Stryker-Post Publications. ISBN .
- ^ Edgerton, Robert. The Troubled Heart of Africa: A History of the Congo'.' St. Martin's Press.
- ^ Özel program. "Murder in Kinşasa" 14 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Aljazeera.com. Erişildi 25 Mayıs 2016.
- ^ . Originalinden 5 Temmuz 2012 tarihinde arşivlendi. Erişildi 7 Mayıs 2012.
- "IRIN - In Depth Reports" 20 Kasım 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. IRIN. Erişildi 25 Mayıs 2016.
- "L'obscur M. Kabila" 29 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. . 25 Haziran 1998.
- Kevin C. Dunn, "A Survival Guide to Kinşasa: Lessons of the Father, Passed Down to the Son" in John F. Clark, ed., The African Stakes of the Congo War, Palgrave MacMillan: New York, 2004, , s. 54
- "Mfi Hebdo" 16 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Rfi.fr. July 6, 2009. Erişildi 2 Mayıs 2010.
- "Laurent Kabila" 10 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. The Economist. Erişildi 25 Mayıs 2016.
- Dickovick, J. Tyler (2008). The World Today Series: Africa 2012. Lanham, Maryland: Stryker-Post Publications. ISBN .
- Edgerton, Robert. The Troubled Heart of Africa: A History of the Congo'.' St. Martin's Press.
- Özel program. "Murder in Kinşasa" 14 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Aljazeera.com. Erişildi 25 Mayıs 2016.
- . Originalinden5 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 5 Temmuz 2012 tarihinde arşivlendi. Erişildi 7 Mayıs 2012.
Daha Fazlası
- Kabuya-Lumuna Sando, C. (2002). "Laurent Désiré Kabila". Review of African Political Economy. 29 (93/4): 616–9. JSTOR 4006803 6 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Sençerman, Öncel. "Demokratik Kongo Cumhuriyeti Doğusundaki İç Çatişmalara Çevresel Güvenlik Perspektifinden Bir Bakış". Dergipark. Erişildi 5 Mart 2017.
Dış bağlantılar
- Kabila Legacy 14 Kasım 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . İnsan Hakları İzleme Örgütü
- Retracing Che Guevara's Congo Footsteps 21 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . BBC News, 25 Kasım 2004
Siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Mobutu Sese Seko Zaire Cumhurbaşkanı | Kongo Demokratik Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı 1997 - 2001 | Sonra gelen: Joseph Kabila |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Laurent Desire Kabila d 27 Kasim 1939 o 18 Ocak 2001 Kongo Demokratik Cumhuriyeti nin baskanligini yapmistir 1997 Mayisi nda Mobutu Sese Seko yu devirerek basa gecen Kabila 16 Ocak 2001 tarihinde bir suikast sonucu olduruldu Yerine oglu Joseph Kabila gecti Laurent Desire KabilaKongo Demokratik Cumhuriyeti CumhurbaskaniGorev suresi 17 Mayis 1997 18 Ocak 2001Yerine geldigi Mobutu Sese Seko Zaire Cumhurbaskani olarak Yerine gelen Joseph KabilaKisisel bilgilerDogum 27 Kasim 1939 1939 11 27 Belcika KongosuOlum 18 Ocak 2001 61 yasinda Kinsasa Demokratik Kongo CumhuriyetiPartisiEvlilik ler Cocuk lar Joseph Kabila Bitirdigi okulDini AnglikanKabila nin 2011 yilinda yapilan bustuIlk yillariKabila Belcika Kongosu ndaki Katanga Bolgesi nin simdiki Baudoinville koyunde Luba kabilesinin bir uyesi olarak dogmustur Babasi bir Luba annesi bir dir Resmi kanitlar olmamasina ragmen Paris te siyaset felsefesi okudugu Taskent Belgrad ve Darusselam da doktora yaptigi soylenir Politik yasamiKongo Krizi Kongo 30 Haziran 1960 tarihinde Belcika dan bagimsizligini ilan etiiginde ve Kongo Krizi basladiginda Kabila Patrice Lumumba yanlisi Balubakat in genclik kolu olan Jeunesses Balubakat ta komutan yardimcisi olarak gorev gormekte Moise Tshombe nin ayrilikci guclerine karsi savasmaktaydi Aylar icerisinde Joseph Mobutu Patrice Lumumba yi devirdi ve 1962 yilinda Laurent Desire Kabila Kuzey Katanga il genel meclisi ne atandi Ayni zamanda Ferdinand Tumba nin kabine baskanligini da yapmistir Che Guevara ile iliskisi Che Guevara 1965 yilinda kisa bir sure boyunca Kabila ya yardim etmistir Kongo ya Kuba tarzinda bir devrim yapmak icin yaklasik 100 askerle gelen Guevara o sirada 26 yasinda olan Kabila yi dikkati fazla daginik bulmustur Bunun sebebi Kabila nin erzak yardim ve destek getirmek icin bazen gunlerce gec kalmasina atfedilir Guevara ve Kabila arasinda bu catisma ayni yil isyanin bastirilmasina katkida bulunmustur Che Guevara ya gore Kongo daki seferi boyunca tanistigi butun insanlar arasinda bir tek Kabila nin toplu bir liderin gercek ozellikleri vardir ancak Kabila yi devrimci ciddiyeti olmadigindan elestirir Isyanin basarisizligindan sonra Kabila Tanganyika Golu nde altin ve odun kacirmaya baslamis Tanzanya da bir bar ve genelev isletmistir Birinci Kongo SavasiLaurent Desire Kabila 1996 Ekim inde dondu ve Guney Kivu lu etnik Tutsilere Hutu guclerine karsi onderlik etti isbu hareketiyle Birinci Kongo Savasi nin baslangicini belirledi Ruanda Uganda ve Burundi nin destekleriyle Kabila emrindeki gucleri ADF ADFL olarak Mobutu ya karsi ayaklandirmistir Yaklasik 10 000 cocuk asker de emrindeki kuvvetler arasinda bildirilir 1997 nin ortalarinda dogru ADF neredeyse ulkenin tamamini ve Mobutu nun ordusunun kalanlarini ele gecirmisti Sadece ulkenin zayif altyapisi Kabila nin guclerini yavaslatabilmistir sayet bircok yerde tek ulasim yolu seyrek kullanilmis toprak yollardir Guney Afrikali gemi da yapilan basarisiz baris gorusmelerinden sonra Mobutu 19 Mayis ta surgune kacmistir Ertesi gun Lubumbashi deki ussunden Laurent Desire Kabila kendini baskan ilan etmistir Kabila anayasayi askiya almis ve ulkenin adini Zaire den ulkenin 1964 ve 1971 yillari arasinda adi olan Demokratik Kongo Cumhuriyeti ne degistirmistir 20 Mayis tarihinde Kinsasa ya giris yapip 31 Mayis ta ant icerek baskanlik gorevine baslamistir Baskanligi 1997 2001 Laurent Desire Kabila kendini Marksizme adamis olmasina ragmen policeleri bu zamanda kapitalizm ve bir harmanidir Iki yil boyunca secim olmayacagini en az bu sure icerisinde ulkeye asayisi saglayabilicegini aciklamistir Bazi Batililar tarafindan yeni tur bir Afrikali onder oldugu konusunda revac gormesine ragmen bazi elestirmenler Kabila nin politikalarinin selefinden farkli olmadigini dile getirmis kendisini otoriter yozlasmis ve insan haklarini ihlal eden biri olarak suclamislardir 1997 yili kadar erken bir zamanda Kabila ikinci bir Mobutu olarak elestirilmeye baslanmistir Kabila ya kendini yucelten biri olarak ornegin Mobutu nin eski Istihbarat Bakani Dominique Sakombi Inongo ile kendine bir kisi kultu kurmaya calismasi nedeniyle ithamda bulunulmustur Sakombi Inongo Kabila yi Mzee olarak damgalamis ulkenin her yanina Aradigimiz adam iste bu Fransizca Voici l homme dont nous avions besoin yazan posterler astirmistir 1998 yilinda Kabila nin Uganda ve Ruanda daki eski muttefikleri kendisine karsi gelip RCD adinda yeni bir isyani desteklemislerdir Isbu olayla Ikinci Kongo Savasi baslamistir Kabila Angola Namibya ve Zimbabve de yeni muttefikler bulmus ulkenin guney ve bati cephelerini tutabilmistir Bu sayede 1999 yilinin Temmuz undaki baris gorusmelerinde yabanci kuvvetlerin cogu cekilmistir SuikastiLaurent Desire Kabila nin oglu Joseph Kabila 16 Ocak 2001 gunu ogleden sonra Kabila korumasi Rashidi Muzele tarafindan vurulmustur Muzele suikasttan sonra Kabila nin Palais de Marbre konagindan kacmaya calisirken vurulup oldurulur Bir Ruanda istihbarat sefine ve bazi hukumet memurlarina gore Kabila nin suikasti birkac korumasi tarafindan gerceklestirilmis ve Ruanda hukumeti tarafindan planlanmistir Marlene Rabaud ve Arnaud Zajtman taradinan yapilmis Kinhasa da Cinayet adli belgesel filmine gore Lubnanli bir elmas tuccari suikasti organize etmistir Kabila nin suikastindan sonra hala gucu ellerinde tutan Demokratik Kongo Cumhuriyeti yetkilileri tarafindan cezalandirma amaciyla on bir Lubnan vatandasi suikastin aksaminda idam edilmistir Kongo hukumeti 18 Ocak gunu Laurent Desire Kabila nin yaralarindan dolayi oldugunu duyurdu Bir hafta sonra bedeni Zimbabve den Kongo ya cenazesi icin geri getirildi ve oglu Joseph Kabila sekiz gun sonra baskan oldu Bu sayede DKC yetkilileri merhum baskanin sozlu ifadesi ni yerine getirmislerdir Zamanin Adalet Bakani Mwenze Kongolo ve Kabila nin yaveri Eddy Kapend Kabila nin gorev suresince vefat etmesi durumunda oglu Joseph in basa gecmesini istedigini dile getirmislerdir Akibet Kabila nin suikastinin sorusturmasi dordu cocuk 135 kisinin ozel askeri mahkemelerde yargilanmasiyla sonuclanir Sozde elebasi albay Eddy Kapend Kabila nin yaveri ve kuzeni dahil 26 kisi Ocak 2003 te olume mahkum edilmis ancak idam edilmemislerdir Obur saniklarin 64 u alti ay ve muebbet arasinda cezalarla hapsedilmis 45 i temize cikmistir Bazi saniklar ayni zamanda Joseph Kabila yi da devirmekle suclanmislardir Bu saniklarin arasinda Kabila nin ozel danismani eski Guney Afrika buyukelcisi da bulunur Bazilarina gore durusma hatali ve bir takim mahkum edilmis saniklar aslinda masumdur Kaynakca IRIN In Depth Reports 20 Kasim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde IRIN Retrieved May 25 2016 L obscur M Kabila 29 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde June 25 1998 Kevin C Dunn A Survival Guide to Kinsasa Lessons of the Father Passed Down to the Son in John F Clark ed The African Stakes of the Congo War Palgrave MacMillan New York 2004 ISBN 1 4039 6723 7 s 54 Mfi Hebdo 16 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Rfi fr July 6 2009 Laurent Kabila 10 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Economist Dickovick J Tyler 2008 The World Today Series Africa 2012 Lanham Maryland Stryker Post Publications ISBN 978 1 61048 881 5 Edgerton Robert The Troubled Heart of Africa A History of the Congo St Martin s Press ISBN 0 312 30486 2 Ozel program Murder in Kinsasa 14 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Aljazeera com Erisildi 25 Mayis 2016 Originalinden 5 Temmuz 2012 tarihinde arsivlendi Erisildi 7 Mayis 2012 IRIN In Depth Reports 20 Kasim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde IRIN Erisildi 25 Mayis 2016 L obscur M Kabila 29 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde 25 Haziran 1998 Kevin C Dunn A Survival Guide to Kinsasa Lessons of the Father Passed Down to the Son in John F Clark ed The African Stakes of the Congo War Palgrave MacMillan New York 2004 ISBN 1 4039 6723 7 s 54 Mfi Hebdo 16 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Rfi fr July 6 2009 Erisildi 2 Mayis 2010 Laurent Kabila 10 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Economist Erisildi 25 Mayis 2016 Dickovick J Tyler 2008 The World Today Series Africa 2012 Lanham Maryland Stryker Post Publications ISBN 978 1 61048 881 5 Edgerton Robert The Troubled Heart of Africa A History of the Congo St Martin s Press ISBN 0 312 30486 2 Ozel program Murder in Kinsasa 14 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Aljazeera com Erisildi 25 Mayis 2016 Originalinden5 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde 5 Temmuz 2012 tarihinde arsivlendi Erisildi 7 Mayis 2012 Daha FazlasiKabuya Lumuna Sando C 2002 Laurent Desire Kabila Review of African Political Economy 29 93 4 616 9 JSTOR 4006803 6 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sencerman Oncel Demokratik Kongo Cumhuriyeti Dogusundaki Ic Catismalara Cevresel Guvenlik Perspektifinden Bir Bakis Dergipark Erisildi 5 Mart 2017 Dis baglantilarKabila Legacy 14 Kasim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Insan Haklari Izleme Orgutu Retracing Che Guevara s Congo Footsteps 21 Subat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde BBC News 25 Kasim 2004Siyasi goreviOnce gelen Mobutu Sese Seko Zaire Cumhurbaskani Kongo Demokratik Cumhuriyeti Cumhurbaskani 1997 2001 Sonra gelen Joseph Kabila