LGBT veya GLBT ya da LGBTQ+, 1990'larda LGB kısaltmasından sonra ortaya çıktı ve 1980'lerin ortaları ile sonlarından bu yana gey sözcüğü yerine kullanılarak LGBT topluluğunu temsil etmeye başladı. Birçok etkinci, gey topluluğu kullanımının eksik bir tanımlama olduğunu düşünerek LGBT topluluğu kullanımına geçti.
Bu kimi zaman LGBTT (lezbiyen, gey, biseksüel, transseksüel veya travesti) veya LGBTI (lezbiyen, gey, biseksüel, transgender, intersex), LGBT+QIA (Lezbiyen, Gay, Bisexsüel, Transexsüel, Queer, İntersex, Asexsüel), LGBTTIQ (Lezbiyen, Gay, Biseksüel, Travesti, Transseksüel, Intersex, Queer) biçiminde de kullanılmaktadır. 1900'lerden sonra kullanılmaya başlanan "LGBT", eşcinsel hakları mücadelesinde kullanılan çatı kelimedir. Eşcinsel hareketi olarak adlandırılan LGBT hareketi, eşcinsel sözcüğünü travestiyi, transcinselliği ve çiftcinselliği kapsamıyor oluşu nedeniyle çatı kelime olmaktan çıkmıştır. Hareket GLBTT kelimesini kullanmaya başlamış ancak lezbiyenlerin toplumda "yok" sayılıyor oluşu sebebiyle, L harfi başa alınmış ve kadınlara bir tür olumlu ayrımcılık yapılmıştır. Yurt dışındaki bazı örgütler bu çatı kelimeye daha sonradan interseksüelleri simgeleyen I ya da kuirleri simgeleyen Q harflerini eklemişlerdir.
Köken
Yaygın olarak kullanılan ilk terim "eşcinsel" olmuş, cinsel devrimlerden önce ve süregelen eşcinsel karşıtlığı (homofobi) için olumsuz çağrışımları taşımak için düşünülmüş ve yerini eğilimine göre belirleyen sözcükler almıştır. Bunlar; lezbiyen, gey, transcinsel gibidir.
LGBT bireyler günümüzde tanınmakta olup zaman içinde genel toplum anlayışına karşı bireylerin de açık desteğini alan eşcinseller toplum tarafından aykırı bireyler olarak nitelendirilmektedir ve şimdi bile dünya genelinde eşcinsel bireyler toplumun sözlü ve cinsel tacizine uğramaktadır. Transseksüel oyuncu 'in 2009 yılında "Biz hâlâ açıkça taciz edilebilir bireyleriz" demiştir.
Tarihi
İlk çağlar
İnsanlık tarihi kadar eski LGBT ve eşcinsellik eski kaynaklarda MÖ 3000-2000 arasındaki döneme kadar uzanan LGBT'nin tarihi ile ilgili en eski yazılı belgeler Eski Mısır, Sümerler ve Hititlere uzanmaktadır. Bazı Mezopotamya tapınaklarında, yakın zamana değin Hindistan'da süren bir uygulamaya benzer biçimde, kutsal fahişelerin yanı sıra kültür hizmetine verilmiş eşcinsel fahişeler bulunmaktaydı. Yine özel bir önemi olan iki eski Doğu halkı Hititler ve Yahudiler, LGBT tarihinde yer almıştır. MÖ 1400'lerden kalma bir Hitit yasa derlemesinde erkekler arasında evliliğe izin veren bir madde belirlenmiştir. Bu yasa tarihte eşcinsel evliliğe izin veren ilk yasa olma özelliğini de taşımaktadır. Bir diğer topluluk; Yahudiler ise eşcinselliğe karşı yürüttükleri mücadeleyle tanınırlar. Batı uygarlığının eşcinselliği mahkûm etmesinin temelinde önce Musevilik, daha sonra Hristiyanlık kaynaklarında yer alan bu mücadele yatmaktadır.
Akdeniz uygarlığında "LGBT" ve eşcinselliğin göreceli olarak daha serbest olduğu, sosyal açıdan kabul gördüğü, hatta bazı boyutlarıyla yüceltildiği bir ülke de Antik Yunanistan olup burada pederastik (Türkçe: erkeklerle genç erkekler arasındaki ilişki ve aşk ya da kadınlarla başka kadınlar arasındaki ilişki ve aşk) yazınsal, sanatsal ve felsefi konularda saygınlık kazanmıştır. Bu saygınlığın Yunan mitolojisine de yansıdığı, Tanrı Zeus'un kartal kılığına girerek genç Ganymades'i kaçırmasından açıkça anlaşılabilir. Yine Eski Yunan sanatının büyük bölümünde eşcinsellik bir esin kaynağı olmuştur. Sanatta çıplak, yarı çıplak erkek figürleriyle başlayan bu akım, MÖ 5. ve 4. yüzyıllarda heykel sanatıyla daha da ilerlemiş ve tarihte bir daha eşine rastlanmayan bir yoğunluğa ulaşmıştır. Eski Yunan şiirinde de eşcinselliğe dayanan esinin büyük yeri vardı. Ama yalnızca erkek eşcinselliği değil, kadın eşcinselliği de işleniyordu. Kendisi de çiftcinsel olan Sappho'nun şiirleri bunun kanıtıdır. Tarihsel kaynaklarda Sappho'nun, Midilli'de (eski adıyla: "Lesbos") sadece kız öğrencilerin eğitim gördüğü bir cimnazyumu bulunmaktaydı. Adanın adı Lezbiyen kelimesinin türetilmesinde esin kaynağı olmuştur. Kendisinin de eşcinsel olduğu düşünülen Sappho'nun cimnazyumu, öğrencileri arasında eşcinsel ilişki yaşandığı gerekçesiyle halkın ve yöneticilerin tepkisini çekmiş ve adada eşcinsel karşıtı olaylar yaşanmıştı. Yine Sappho, yazdığı şiirlerinde kadın arkadaşlarına ve öğrencilerine tutkuyla ve aşk ile seslendiği için onun lezbiyen olduğu düşünülerek tarafından Sicilya'ya sürgüne gönderilmiştir. Sappho bir şiirinde imge olarak eşcinselliğe göndermeyle şöyle yazmıştır;
“ | "Dön yalvarıyorum sana, | ” |
—Sappho |
Antik Yunan ve Arap uygarlıkları dönemi
Antik Yunan'da, “tribades” denilen, kadınlarla cinsel ilişki kurmaya, erkeklerle olduğundan daha fazla düşkün olan kadınlar için kullanılmış terim de eski kaynaklarda yer almaktadır. Yine cumhuriyet dönemi Roma Uygarlığı'nda eşcinsel ilişkiler sert bir baskıyla karşılanıyor, bu baskı yalnızca bir Roma yurttaşı söz konusu olduğunda uygulanıyor, eşcinsellik bütünüyle kötü karşılanmıyordu. Antik Çin'in bütün tarihi boyunca, özellikle Han hanedanı döneminde (MÖ 206 - MS 220) eşcinsellik çok yaygındı. Feodal Japonya'da askerî çevrelerde eşcinsellik tipik bir olguydu. Akdeniz Bölgesi'nde ise Orta Çağ Arap uygarlığında erkekler arasında eşcinsel ilişkilerden esinlenilen bir şiir geleneğinin geliştiği bilinmektedir. Yine bu konuya ilişkin birçok öykü vardır. Binbir Gece Masalları okunduğunda, Arap toplumunda eşcinselliğin konumuna ilişkin bir düşünce edinilebilinmektedir. Arap ülkelerinde erkekler arasında eşcinselliğe ait gelenekler günümüze dek sürmüştür. Afganistan'da, kadın gibi giyinmiş ve makyajlıoğlanlar, 19. yüzyıla kadar zengin erkeklerin haremlerinin bir parçasıydılar. KâşifRichard Francis Burton bir yazısında, Afganistan'daki bu durum için "Afganlar büyük ölçüde ticari gezginlerdir. Her bir kervanda neredeyse tümüyle kadın giysileri giymiş oğlanlar ve gençler vardır. Gözleri sürmeli, yanaklarına allık sürülmüş, uzun bukleli, kınalı parmakları, görkem içinde develerini süren bu oğlanlara gezgin karılar denir, kocaları yanlarında sabırla uzun yolculuğa katlanırlar" demiştir.
Hristiyanlığın eşcinselliği yasaklamasına karşın, Batı ülkelerinde de Orta Çağ boyunca eşcinsel ilişkilerin, çok yaygın olmamakla birlikte sürdüğü bilinmektedir. Papa ve kardinallerin yasakları, mahkeme kararları ve infazlar bu yasaklara karşın LGBT'ler arasında cinsel ilişki ve aşkın varlığını sürdürdüğünü kanıtlamaktadır. Yine Rönesans, sürdüğü 15. ve 16. yüzyıllarda eşcinselliğe Eski Yunan'ı anımsatan bir biçimde canlanma getirdi. Rönesans Avrupası'nda eşcinsel olan ya da bu eğilimi düzcinsel ilişkiyle birlikte sürdüren pek çok ünlü kişi vardı. Aynı durumun modern çağ için de geçerli olduğu söylenebilir.
Avrupa'da eşcinselliğin suç olmaktan çıkarılması Fransız Devrimi'yle dine dayalı tüm suç ve cezaların kaldırılmasıyla olmuştur. 1810 yılında Fransız imparatoru I. Napolyon medeni kanunu yürürlüğe koyduğunda eşcinselliğin suç sayılması durumundan vazgeçmiştir. 19. yüzyılda Hollanda, İspanya, Portekiz, Bavyera ve İtalya gibi ülkelerin Napolyon yasalarını kabul etmesiyle de bu ülkelerde de eşcinsellik suç olmaktan çıkmıştır.
Cinsel devrimler ve Stonewall ayaklanmaları
1968'deki cinsel devrimden ve 1969'daki Stonewall ayaklanmalarından önce toplumda LGBT bireyler için aşağılayıcı kelimeler, polis şiddeti, karşıtlık ve homofobi vardı. Cinsel yönelim kavramı düzcinsellik ile özdeşleştirilmişti. Cinsel devrimin ardından hızla büyüyen LGBT hak mücadelesi Batı Avrupa'dan başlayarak dünya çapında (Kuzey ve Güney Amerika, Avustralya, Orta ve Doğu Avrupa) kabul görmeye başlarken; Güney Afrika, İsrail, Filipinler, Güney Kore, Japonya, Nepal ve Tayvan dışındaki Afrika ve Asya ülkeleri eşcinselliği suç kabul etmek, cinsiyet değiştirme ameliyatlarına izin vermemek gibi ayrımcı uygulamaları sürdürmekteydi.
Stonewall ayaklanmalarıyla beraber içe kapanıklığın dışa açılımı 1970'lerin sonu ve 1980'lerin başında başlamış, LGBT bireyler için bir algı değişimi olmuş; bazı eşcinsellerin toplumsal ilk kabulleri yaşanmış, çiftcinsel ya da transcinsel kişiler de hak ve kabul için çeşitli etkinliklerde bulunmuş ve örgütlenmeler yoluna gitmiştir. Nice toplumsal kabul 20. yüzyılda sağlanmaya başlanmışsa da ABD'de sodomi yasalarının ülke genelinde kaldırılması 2003'te o yıl anayasaya aykırı olduğuna hükmetmesinin ardından gelmiştir.
Kültür
Cinsel kimlik ve yönelimi lezbiyen, gey, çiftcinsel ve transgender bireylerce düzenlenen etkinlikler ya da yine LGBT ile ilgili yapılanlar ve yapılacakları tanımlamakta genel adlandırma "LGBT kültürü"dür. Terim eş anlamlı olmadığı hâlde yine bu kavramı tanımlamak için "Gey kültürü" adı da kullanılır.
Yasal statü
LGBT'yi etkileyen yasalar ülkeden ülkeye, bölgeden bölgeye çok büyük farklılıklar gösterir. Kimi ülkeler eşcinsel evlilik, medeni birliktelik gibi hakları tanırken kimi ülkeler de ölüm cezası başta olmak üzere çeşitli cezalar uygulamaktadır. LGBT bireyler ile ilgili yasalardan bazıları LGBT evlat edinme, , cinsel yönelimler ve askerlik hizmeti, ayrımcılık karşıtlığı, bireylere karşı şiddet, nefret suçları, oğlancılık ve adil, eşit olmayan reşit olma yaşı gibi yasalardır.
Birleşmiş Milletler, 2011 yılında LGBT bireylerle ilgili ilk önergesini yayınladı ve bunu nefret suçları, eşcinselliğin yasaklanması ve ayrımcılığın da içinde bulunduğu LGBT bireylere yönelik şiddetin belgelenmesi ile ilgili raporlar izledi.
LGBT toplumsal hareketleri
LGBT'ler ve etkinciler arasında toplumsal hareketin sıkça belirtilen bir amacı, LGBT kişiler için toplumsal eşitliktir; bazı kişiler ayrıca LGBT topluluklarını geliştirmek ya da daha geniş anlamda, toplumu cinsel baskılardan kurtarmak için çabalamışlardır. Günümüzde örgütlenen LGBT hareketleri lobicilik ve sokak yürüyüşleri; sosyal gruplar, destek grupları ve topluluk etkinlikleri; dergiler, filmler ve edebiyat; bilimsel araştırma ve yazı; iş faaliyetleri gibi çok çeşitli siyasal eylemcilik ve kültürel eylemlerden oluşur.
Onur yürüyüşü
Tanımlamalar
- Atanmış/Bedensel/Biyolojik Cinsiyet: Doğumda ya da daha öncesinde dış cinsiyet özelliklerine atanan kimi özellikler ve bunlar üzerinden yapılan varsayımlardan yola çıkılarak kişilere atanan cinsiyet. Çoğunlukla ikili bir kız ve oğlan/kadın ve erkek ile sınırlıdır. Sıklıkla "biyolojik cinsiyet" ya da "bedensel cinsiyet" anlatımları kullanılsa da, kişinin kendi istenci dışında tıp ve toplumsal ön kabuller aracılığıyla atandığı için "atanmış cinsiyet" kavramı da kullanılır.
- Toplumsal cinsiyet: Ayrı ekinlerde, ayrı coğrafyalarda ve ayrı tarihsel zamanlarda kadınlara ve erkeklere toplumsal olarak yüklenen roller ve sorumluluklar bütünüdür. Toplumsal cinsiyet kavramı; kadın ve erkeğin toplum içindeki ayrı rollerini, toplumsal konumlarını, ekonomik ve siyasal güçlerini yansıtır ve ayrıca tüm bunları etkiler. Ayrıca, toplumsal cinsiyet, toplumsal önyargı durumuna gelmiş iki değişmez toplumsal cinsiyet kimliği düşüncesinin ötesine geçerek diğer cinsiyetleri ve cinsiyet kimliklerini de içeren bir kavramsallaştırmadır.
- Lezbiyen: kadın eşcinsel. Duygusal, romantik ve cinsel yönelimleri kendi cinsinden olanlara yönelik kadınları tanımlar.
- Gey: erkek eşcinsel. Duygusal, romantik ve cinsel yönelimleri kendi cinsinden olanlara yönelik erkekleri tanımlar. "Homoseksüel" sözcüğü, tıp tarafından tanımlanmış olduğu halde, "gey" kelimesi eşcinseller tarafından tanımlandı.
- Biseksüel: çiftcinsel. Birden çok cinsiyete duygusal ve/veya cinsel ilgi duyan kişi. Biseksüellik tarihsel olarak iki cinsiyete de çekim duymak olarak tanımlansa da son yıllarda ikili cinsiyet düzenine yönelik eleştirilerle birlikte, genelde birden çok cinsiyete çekim duymak anlamında kullanılmaktadır.
- Panseksüel: tümcinsel. Herhangi bir cinsiyete karşı çekim duymaya açık olmak anlamına gelir ve buna özellikle non-binary cinsiyet kimlikleri de dahildir. Panseksüel kişiler, biseksüel teriminin henüz “kadın ve erkekten hoşlanmak” olarak yorumlandığı yıllarda, non-binary insanlara çekim duyduklarını veya kendi cinsiyet kimliklerinin non-binary olduğunu anlatmak için bu terimi ortaya koymuştur.
- Trans: Cinsiyeti ve/veya cinsiyet kimliği, doğumda atanan ve varsayılan cinsiyetle uyumlu olmayan kişilerin tümünü karşılar. Şemsiye bir terim olarak da kullanılır. Kişilere doğumda atanan cinsiyet, bir atama olması ve aslında kişinin kendi istemini ve hayatını yansıtmaması dolayısıyla birçok durumda doğru olmayabilir. Doğduğunda kendine "erkek" cinsiyeti atanan ancak kendi kadın olan kişilere trans kadın, "kadın" cinsiyeti atanan ancak kendi erkek olan kişilere trans erkek denir.
- Transeksüel: "Trans" sözcüğünün tersine transseksüel şemsiye bir terim değildir, daha çok tıp insanlarının tercih ettiği eski bir terimdir. Hormon iyileştirmesi, beden uyum operasyonu, mastektomi gibi tıbbi müdahalelere başvuran ya da bunu amaçlayan kişileri anlatır.
- Kuir: Genel anlamıyla heteronormativiteyi (yalnızca düzcinselliğin doğal kabul edilmesi) geri çeviren ve düzcinsel olmayan insanlara işaret eder. Ancak zaman zaman düzcinsel trans kişiler tarafından da sahiplenilmektedir. Kuir özünde siyasal bir kavramdır, topluma dayatılan düzcinsel anlatıları ve bunları güçlendiren "makbul LGBTİ+" siyasetini reddeder. Kuir, kimi zaman LGBTİ+ yerine "düzcinsel olmayan" anlamında geniş anlamlı bir terim olarak da kullanılmakla birlikte, pek çok kuirin yanı sıra düzcinsel trans insanların bir kısmı da buna karşı çıkmaktadır.
- Non-binary: doğrudan çeviriyle ikili olmayan. Cinsiyet kimliği bağlamında en genel anlamıyla kendini geleneksel kadın ve erkek tanımlarının içinde bulunmadığını söyleyen insanların cinsiyet kimliğini tanımlar.
- İnterseks: doğrudan çeviriyle cinsiyetlerarası. İnterseks terimi cinsiyet durumuna/niteliğine işaret eder. Kişilere doğduklarında atanan eril ya da niteliklerin dışında bu kategorilere varsayıldığı biçimde uymayan ya da her iki kategorinin özelliklerini (kromozomlar, cinsel organlar ve/veya hormonal yapı) de taşıyan kişilerdir. Doktorlar çoğunlukla ebeveynlere interseks çocuklar üzerinde cerrahi ve başka tıbbi müdahaleler yapılmasını, böylece bedenlerinin görünürde "kadın" ya da "erkek" özelliklerine kavuşturulmasını önerir. Pek çok durumda bu müdahaleler tıbben gereksizdir ve interseks çocuklar büyüdükçe üzerlerinde çok olumsuz etkileri olabilir. Kişilerin beden özerkliklerine karışılan bu istem dışı işlemler insan hakları açısından da hak ihlalidir.
- Aseksüel: Genel olarak cinsel çekim ya da bir başkasıyla gerçekleştirilecek cinsel uygulamalara yönelik istek duymayan kişileri tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Ancak aseksüellik cinsel çekimin değişkenlik göstermesiyle ya da böyle bir çekim olmamasıyla tanımlanan geniş bir spektrumdur.
- Aseksüel spektrumunun içinde yer alan demiseksüeller genellikle değişen ölçülerde cinsel çekim hisseder, ancak bunun için önce duygusal veya romantik bir bağ kurmaya ihtiyaç duyarlar.
- : Herhangi bir cinsiyete karşı romantik çekim hissetmeyen kişi.
- Heteroseksüel: düzcinsel. Duygusal, romantik ve cinsel olarak kadınsa erkeklere; erkekse kadınlara yönelmiş olan kişi.
Resim galerisi
- Onur yürüyüşü birçok ülkede geleneksel olarak düzenlenir.
- Gey barlar LGBT bireylerin uğrak yerlerindendir.
Ayrıca bakınız
- Eşcinsellik
- LGBT turizmi
- LGBT hakları
- LGBT kültürü
- LGBT tarihi
- Onur yürüyüşü
- LGBT teması içeren filmler listesi
- LGBT'lerin evlat edinmesi
- LGBT hakları kuruluşları listesi
- LGBT gençler arasında intihar
- LGBT bayrağı
- LGBT ebeveynliği
- Türkiye'de LGBT hakları
- LGBT sosyal hareketleri
- LGBT argosu
- LGBT'lere yönelik şiddet
- LGBT sembolleri
- LGBT sloganları
- LGBT ile ilgili kuruluşlar listesi
- LGBT hakları aktivistleri listesi
- LGBT yazarlarının listesi
Notlar
- ^ LGBT, Lezbiyen, Gey, Biseksüel ve Transgender terimlerinin baş harflerinden oluşan bir kısaltmadır. Diğer kullanımlardaki Q, kuiri; İ, interseksüeli; + ise kısaltmada yer almayan cinsel yönelimleri ya da cinsiyet durumlarını belirtir.
Kaynakça
- ^ Cahill, Sean, and Bryan Kim-Butler. "Policy priorities for the LGBT community: Pride Survey 2006." New York, NY: National Gay and Lesbian Task Force (2006).
- ^ . ABC7 Chicago (İngilizce). 1 Haziran 2022. 1 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2023.
- ^ Acronyms, initialisms & abbreviations dictionary, Volume 1, Part 1. Gale Research Co., 1985, . Factsheet five, Issues 32–36, Mike Gunderloy, 1989 6 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Gay pride needs new direction 27 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- ^ . KAOS GL. 29 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2010.
- ^ . Lambdaistanbul. 9 Kasım 2010. 19 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2010.
- ^ Medyada Cinsiyet Alanları (Marjinal Bir Kimlik Algısı Olarak Eşcinselliğin Tv Haberlerinde Sunumu) 27 Kasım 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Yazar: Yusuf Yurdigül, İ. Etem Zinderen, Yayınlayan: İys.İnonu.edu.tr, İş: İnönü Üniversitesi
- ^ Doç. Dr. Özgür Öztürk. . İpe. 10 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2013.
- ^ a b c . ZihniminKadrajı. 5 Haziran 2011. 29 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2013.
- ^ Kaya, Mehmet Ali, Ege ve Eski Yunan Tarihi-1, Bilge Kültür Sanat Yayınları, İstanbul, 2020,
- ^ Engin Tatlıbal (29 Mayıs 2013). . MGKmedya. 26 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2013.
- ^ Tannail, R., Tarihte Eşcinsellik, çev. Sinem Gül, Dost, 2003. Akt. Gezgin, İ., a.g.e., s. 253.
- ^ Halperin, D., Cinsellikten önce Seks, s. 46.
- ^ Colin Spencer, KAOS GL, Temmuz-Ağustos 1998 (Sayı: 4748) Geocities. 27 Ekim 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ . Sabah. 6 Ekim 2006. 25 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2015.
- ^ . www.astrotheme.com (İngilizce). 19 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2015.
- ^ (PDF). Suzanne Pharr. 1997. 22 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2013.
- ^ Jordans, Frank (17 Haziran 2011). "U.N. Gay Rights Protection Resolution Passes, Hailed As 'Historic Moment'". Associated Press. 13 Kasım 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Şubat 2012.
- ^ "UN issues first report on human rights of gay and lesbian people". Birleşmiş Milletler. 15 Aralık 2011. 31 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Şubat 2012.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o Kerem Dikmen, Yasemin Öz, (Ed.) (Eylül 2021). (PDF). Ankara: KAOS GL Derneği. 30 Kasım 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2023.
Dış bağlantılar
LGBT hakkında daha fazla bilgi edinin | |
Vikisözlük'te tanımlar | |
Commons'ta dosyalar | |
Vikihaber'de haberler | |
Vikisöz'de alıntılar | |
Meta-Wiki'de tartışma |
- (İngilizce)
- (İngilizce)
- Eşcinselliğin Toplumsal Tarihi27 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
LGBT veya GLBT ya da LGBTQ 1990 larda LGB kisaltmasindan sonra ortaya cikti ve 1980 lerin ortalari ile sonlarindan bu yana gey sozcugu yerine kullanilarak LGBT toplulugunu temsil etmeye basladi Bircok etkinci gey toplulugu kullaniminin eksik bir tanimlama oldugunu dusunerek LGBT toplulugu kullanimina gecti LGBT yayinlari onur yuruyusleri ve ilgili olaylar LGBT kisaltmasina yeni harfler eklemek ve yeni kisaltmalarda harflerin sirasiyla ilgili sikintilar yasamak yerine kisaltmayi kullanmayi zamanla birakti Bu kimi zaman LGBTT lezbiyen gey biseksuel transseksuel veya travesti veya LGBTI lezbiyen gey biseksuel transgender intersex LGBT QIA Lezbiyen Gay Bisexsuel Transexsuel Queer Intersex Asexsuel LGBTTIQ Lezbiyen Gay Biseksuel Travesti Transseksuel Intersex Queer biciminde de kullanilmaktadir 1900 lerden sonra kullanilmaya baslanan LGBT escinsel haklari mucadelesinde kullanilan cati kelimedir Escinsel hareketi olarak adlandirilan LGBT hareketi escinsel sozcugunu travestiyi transcinselligi ve ciftcinselligi kapsamiyor olusu nedeniyle cati kelime olmaktan cikmistir Hareket GLBTT kelimesini kullanmaya baslamis ancak lezbiyenlerin toplumda yok sayiliyor olusu sebebiyle L harfi basa alinmis ve kadinlara bir tur olumlu ayrimcilik yapilmistir Yurt disindaki bazi orgutler bu cati kelimeye daha sonradan interseksuelleri simgeleyen I ya da kuirleri simgeleyen Q harflerini eklemislerdir KokenYaygin olarak kullanilan ilk terim escinsel olmus cinsel devrimlerden once ve suregelen escinsel karsitligi homofobi icin olumsuz cagrisimlari tasimak icin dusunulmus ve yerini egilimine gore belirleyen sozcukler almistir Bunlar lezbiyen gey transcinsel gibidir LGBT bireyler gunumuzde taninmakta olup zaman icinde genel toplum anlayisina karsi bireylerin de acik destegini alan escinseller toplum tarafindan aykiri bireyler olarak nitelendirilmektedir ve simdi bile dunya genelinde escinsel bireyler toplumun sozlu ve cinsel tacizine ugramaktadir Transseksuel oyuncu in 2009 yilinda Biz hala acikca taciz edilebilir bireyleriz demistir TarihiIlk caglar Insanlik tarihi kadar eski LGBT ve escinsellik eski kaynaklarda MO 3000 2000 arasindaki doneme kadar uzanan LGBT nin tarihi ile ilgili en eski yazili belgeler Eski Misir Sumerler ve Hititlere uzanmaktadir Bazi Mezopotamya tapinaklarinda yakin zamana degin Hindistan da suren bir uygulamaya benzer bicimde kutsal fahiselerin yani sira kultur hizmetine verilmis escinsel fahiseler bulunmaktaydi Yine ozel bir onemi olan iki eski Dogu halki Hititler ve Yahudiler LGBT tarihinde yer almistir MO 1400 lerden kalma bir Hitit yasa derlemesinde erkekler arasinda evlilige izin veren bir madde belirlenmistir Bu yasa tarihte escinsel evlilige izin veren ilk yasa olma ozelligini de tasimaktadir Bir diger topluluk Yahudiler ise escinsellige karsi yuruttukleri mucadeleyle taninirlar Bati uygarliginin escinselligi mahkum etmesinin temelinde once Musevilik daha sonra Hristiyanlik kaynaklarinda yer alan bu mucadele yatmaktadir Akdeniz uygarliginda LGBT ve escinselligin goreceli olarak daha serbest oldugu sosyal acidan kabul gordugu hatta bazi boyutlariyla yuceltildigi bir ulke de Antik Yunanistan olup burada pederastik Turkce erkeklerle genc erkekler arasindaki iliski ve ask ya da kadinlarla baska kadinlar arasindaki iliski ve ask yazinsal sanatsal ve felsefi konularda sayginlik kazanmistir Bu sayginligin Yunan mitolojisine de yansidigi Tanri Zeus un kartal kiligina girerek genc Ganymades i kacirmasindan acikca anlasilabilir Yine Eski Yunan sanatinin buyuk bolumunde escinsellik bir esin kaynagi olmustur Sanatta ciplak yari ciplak erkek figurleriyle baslayan bu akim MO 5 ve 4 yuzyillarda heykel sanatiyla daha da ilerlemis ve tarihte bir daha esine rastlanmayan bir yogunluga ulasmistir Eski Yunan siirinde de escinsellige dayanan esinin buyuk yeri vardi Ama yalnizca erkek escinselligi degil kadin escinselligi de isleniyordu Kendisi de ciftcinsel olan Sappho nun siirleri bunun kanitidir Tarihsel kaynaklarda Sappho nun Midilli de eski adiyla Lesbos sa de ce kiz ogrencilerin egi tim gor du gu bir cim naz yu mu bulunmaktaydi Adanin adi Lezbiyen kelimesinin turetilmesinde esin kaynagi olmustur Ken di sinin de es cin sel oldugu dusunulen Sapp ho nun cim naz yu mu og ren ci le ri ara sin da es cin sel iliski ya san di gi ge rek ce siy le hal kin ve yo ne ti ci le rin tepkisini cek mis ve ada da escinsel karsiti olay lar ya san mis ti Yine Sappho yazdigi siirlerinde kadin arkadaslarina ve ogrencilerine tutkuyla ve ask ile seslendigi icin onun lezbiyen oldugu dusunulerek tarafindan Sicilya ya surgune gonderilmistir Sappho bir siirinde imge olarak escinsellige gondermeyle soyle yazmistir Don yalvariyorum sana Sut beyazi tunigini giyerek Ah guzel endamini nasil bir ates sariyor Bastan cikariciligin karsisinda her kadin titrer SapphoAntik Yunan ve Arap uygarliklari donemi Antik Yunan da escinsellik betimlemesi vazo resimdekiler Erastes ile Eromenos Antik Yunan da tribades denilen kadinlarla cinsel iliski kurmaya erkeklerle oldugundan daha fazla duskun olan kadinlar icin kullanilmis terim de eski kaynaklarda yer almaktadir Yine cumhuriyet donemi Roma Uygarligi nda escinsel iliskiler sert bir baskiyla karsilaniyor bu baski yalnizca bir Roma yurttasi soz konusu oldugunda uygulaniyor escinsellik butunuyle kotu karsilanmiyordu Antik Cin in butun tarihi boyunca ozellikle Han hanedani doneminde MO 206 MS 220 escinsellik cok yaygindi Feodal Japonya da askeri cevrelerde escinsellik tipik bir olguydu Akdeniz Bolgesi nde ise Orta Cag Arap uygarliginda erkekler arasinda escinsel iliskilerden esinlenilen bir siir geleneginin gelistigi bilinmektedir Yine bu konuya iliskin bircok oyku vardir Binbir Gece Masallari okundugunda Arap toplumunda escinselligin konumuna iliskin bir dusunce edinilebilinmektedir Arap ulkelerinde erkekler arasinda escinsellige ait gelenekler gunumuze dek surmustur Afganistan da kadin gibi giyinmis ve makyajlioglanlar 19 yuzyila kadar zengin erkeklerin haremlerinin bir parcasiydilar KasifRichard Francis Burton bir yazisinda Afganistan daki bu durum icin Afganlar buyuk olcude ticari gezginlerdir Her bir kervanda neredeyse tumuyle kadin giysileri giymis oglanlar ve gencler vardir Gozleri surmeli yanaklarina allik surulmus uzun bukleli kinali parmaklari gorkem icinde develerini suren bu oglanlara gezgin karilar denir kocalari yanlarinda sabirla uzun yolculuga katlanirlar demistir Hristiyanligin escinselligi yasaklamasina karsin Bati ulkelerinde de Orta Cag boyunca escinsel iliskilerin cok yaygin olmamakla birlikte surdugu bilinmektedir Papa ve kardinallerin yasaklari mahkeme kararlari ve infazlar bu yasaklara karsin LGBT ler arasinda cinsel iliski ve askin varligini surdurdugunu kanitlamaktadir Yine Ronesans surdugu 15 ve 16 yuzyillarda escinsellige Eski Yunan i animsatan bir bicimde canlanma getirdi Ronesans Avrupasi nda escinsel olan ya da bu egilimi duzcinsel iliskiyle birlikte surduren pek cok unlu kisi vardi Ayni durumun modern cag icin de gecerli oldugu soylenebilir Avrupa da escinselligin suc olmaktan cikarilmasi Fransiz Devrimi yle dine dayali tum suc ve cezalarin kaldirilmasiyla olmustur 1810 yilinda Fransiz imparatoru I Napolyon medeni kanunu yururluge koydugunda escinselligin suc sayilmasi durumundan vazgecmistir 19 yuzyilda Hollanda Ispanya Portekiz Bavyera ve Italya gibi ulkelerin Napolyon yasalarini kabul etmesiyle de bu ulkelerde de escinsellik suc olmaktan cikmistir Cinsel devrimler ve Stonewall ayaklanmalari Demokratik Ulusal Kongre sirasinda New York sakinlerinin escinsel haklari icin gerceklestirdigi gosterilerden bir kare 11 Temmuz 1976 1968 deki cinsel devrimden ve 1969 daki Stonewall ayaklanmalarindan once toplumda LGBT bireyler icin asagilayici kelimeler polis siddeti karsitlik ve homofobi vardi Cinsel yonelim kavrami duzcinsellik ile ozdeslestirilmisti Cinsel devrimin ardindan hizla buyuyen LGBT hak mucadelesi Bati Avrupa dan baslayarak dunya capinda Kuzey ve Guney Amerika Avustralya Orta ve Dogu Avrupa kabul gormeye baslarken Guney Afrika Israil Filipinler Guney Kore Japonya Nepal ve Tayvan disindaki Afrika ve Asya ulkeleri escinselligi suc kabul etmek cinsiyet degistirme ameliyatlarina izin vermemek gibi ayrimci uygulamalari surdurmekteydi Stonewall ayaklanmalariyla beraber ice kapanikligin disa acilimi 1970 lerin sonu ve 1980 lerin basinda baslamis LGBT bireyler icin bir algi degisimi olmus bazi escinsellerin toplumsal ilk kabulleri yasanmis ciftcinsel ya da transcinsel kisiler de hak ve kabul icin cesitli etkinliklerde bulunmus ve orgutlenmeler yoluna gitmistir Nice toplumsal kabul 20 yuzyilda saglanmaya baslanmissa da ABD de sodomi yasalarinin ulke genelinde kaldirilmasi 2003 te o yil anayasaya aykiri olduguna hukmetmesinin ardindan gelmistir KulturLGBT bireyleri ve kulturunu temsil eden gokkusagi bayragi Cinsel kimlik ve yonelimi lezbiyen gey ciftcinsel ve transgender bireylerce duzenlenen etkinlikler ya da yine LGBT ile ilgili yapilanlar ve yapilacaklari tanimlamakta genel adlandirma LGBT kulturu dur Terim es anlamli olmadigi halde yine bu kavrami tanimlamak icin Gey kulturu adi da kullanilir Yasal statuLGBT yi etkileyen yasalar ulkeden ulkeye bolgeden bolgeye cok buyuk farkliliklar gosterir Kimi ulkeler escinsel evlilik medeni birliktelik gibi haklari tanirken kimi ulkeler de olum cezasi basta olmak uzere cesitli cezalar uygulamaktadir LGBT bireyler ile ilgili yasalardan bazilari LGBT evlat edinme cinsel yonelimler ve askerlik hizmeti ayrimcilik karsitligi bireylere karsi siddet nefret suclari oglancilik ve adil esit olmayan resit olma yasi gibi yasalardir Birlesmis Milletler 2011 yilinda LGBT bireylerle ilgili ilk onergesini yayinladi ve bunu nefret suclari escinselligin yasaklanmasi ve ayrimciligin da icinde bulundugu LGBT bireylere yonelik siddetin belgelenmesi ile ilgili raporlar izledi Dunyada escinselligin yasal durumu Escinselligin serbest oldugu ulkeler Escinsel evlilik Medeni birliktelik Escinsel ciftlerin resmi tanimalari yok Diger ulkelerden evlilik cuzdanlari kabul edilmektedir Escinselligin yasa disi oldugu ulkeler Ufak ceza Buyuk ceza Omur boyu hapis cezasi Olum cezasiUlkelere gore cinsiyet kimligi yasalari Ameliyat olmadan yasal cinsiyet cinsel kimlik degisimi mumkun Ameliyat ile yasal cinsiyet cinsel kimlik degisimi mumkun Cinsiyet cinsel kimlik degisimi yasa disi BilinmiyorBirlesmis Milletler de LGBT haklari Destek Bir Birlesmis Milletler Genel Kurulu nda LGBT haklarini desteklemis veya Birlesmis Milletler Insan Haklari Konseyi nde LGBT haklarina iliskin 2011 onergesini sunmus ulkeler 96 uye Karsi 2008 yilinda LGBT haklarina karsi BM icin olusturulmus bildiriyi imzalamis ulkeler baslangicta 57 uye gunumuzde Fiji Ruanda ve Sierra Leone nin cekilmesiyle 54 uye Hicbiri BM de LGBT haklari hususunda herhangi bir destek veya karsi pozisyon almamis ulkeler 44 uye Dunyada LGBT haklarina ve LGBT bireylerin yasal durumuna iliskin haritalarLGBT toplumsal hareketleriLGBT ler ve etkinciler arasinda toplumsal hareketin sikca belirtilen bir amaci LGBT kisiler icin toplumsal esitliktir bazi kisiler ayrica LGBT topluluklarini gelistirmek ya da daha genis anlamda toplumu cinsel baskilardan kurtarmak icin cabalamislardir Gunumuzde orgutlenen LGBT hareketleri lobicilik ve sokak yuruyusleri sosyal gruplar destek gruplari ve topluluk etkinlikleri dergiler filmler ve edebiyat bilimsel arastirma ve yazi is faaliyetleri gibi cok cesitli siyasal eylemcilik ve kulturel eylemlerden olusur Onur yuruyusuTanimlamalarAtanmis Bedensel Biyolojik Cinsiyet Dogumda ya da daha oncesinde dis cinsiyet ozelliklerine atanan kimi ozellikler ve bunlar uzerinden yapilan varsayimlardan yola cikilarak kisilere atanan cinsiyet Cogunlukla ikili bir kiz ve oglan kadin ve erkek ile sinirlidir Siklikla biyolojik cinsiyet ya da bedensel cinsiyet anlatimlari kullanilsa da kisinin kendi istenci disinda tip ve toplumsal on kabuller araciligiyla atandigi icin atanmis cinsiyet kavrami da kullanilir Toplumsal cinsiyet Ayri ekinlerde ayri cografyalarda ve ayri tarihsel zamanlarda kadinlara ve erkeklere toplumsal olarak yuklenen roller ve sorumluluklar butunudur Toplumsal cinsiyet kavrami kadin ve erkegin toplum icindeki ayri rollerini toplumsal konumlarini ekonomik ve siyasal guclerini yansitir ve ayrica tum bunlari etkiler Ayrica toplumsal cinsiyet toplumsal onyargi durumuna gelmis iki degismez toplumsal cinsiyet kimligi dusuncesinin otesine gecerek diger cinsiyetleri ve cinsiyet kimliklerini de iceren bir kavramsallastirmadir Lezbiyen kadin escinsel Duygusal romantik ve cinsel yonelimleri kendi cinsinden olanlara yonelik kadinlari tanimlar Gey erkek escinsel Duygusal romantik ve cinsel yonelimleri kendi cinsinden olanlara yonelik erkekleri tanimlar Homoseksuel sozcugu tip tarafindan tanimlanmis oldugu halde gey kelimesi escinseller tarafindan tanimlandi Biseksuel ciftcinsel Birden cok cinsiyete duygusal ve veya cinsel ilgi duyan kisi Biseksuellik tarihsel olarak iki cinsiyete de cekim duymak olarak tanimlansa da son yillarda ikili cinsiyet duzenine yonelik elestirilerle birlikte genelde birden cok cinsiyete cekim duymak anlaminda kullanilmaktadir Panseksuel tumcinsel Herhangi bir cinsiyete karsi cekim duymaya acik olmak anlamina gelir ve buna ozellikle non binary cinsiyet kimlikleri de dahildir Panseksuel kisiler biseksuel teriminin henuz kadin ve erkekten hoslanmak olarak yorumlandigi yillarda non binary insanlara cekim duyduklarini veya kendi cinsiyet kimliklerinin non binary oldugunu anlatmak icin bu terimi ortaya koymustur Trans Cinsiyeti ve veya cinsiyet kimligi dogumda atanan ve varsayilan cinsiyetle uyumlu olmayan kisilerin tumunu karsilar Semsiye bir terim olarak da kullanilir Kisilere dogumda atanan cinsiyet bir atama olmasi ve aslinda kisinin kendi istemini ve hayatini yansitmamasi dolayisiyla bircok durumda dogru olmayabilir Dogdugunda kendine erkek cinsiyeti atanan ancak kendi kadin olan kisilere trans kadin kadin cinsiyeti atanan ancak kendi erkek olan kisilere trans erkek denir Transeksuel Trans sozcugunun tersine transseksuel semsiye bir terim degildir daha cok tip insanlarinin tercih ettigi eski bir terimdir Hormon iyilestirmesi beden uyum operasyonu mastektomi gibi tibbi mudahalelere basvuran ya da bunu amaclayan kisileri anlatir Kuir Genel anlamiyla heteronormativiteyi yalnizca duzcinselligin dogal kabul edilmesi geri ceviren ve duzcinsel olmayan insanlara isaret eder Ancak zaman zaman duzcinsel trans kisiler tarafindan da sahiplenilmektedir Kuir ozunde siyasal bir kavramdir topluma dayatilan duzcinsel anlatilari ve bunlari guclendiren makbul LGBTI siyasetini reddeder Kuir kimi zaman LGBTI yerine duzcinsel olmayan anlaminda genis anlamli bir terim olarak da kullanilmakla birlikte pek cok kuirin yani sira duzcinsel trans insanlarin bir kismi da buna karsi cikmaktadir Non binary dogrudan ceviriyle ikili olmayan Cinsiyet kimligi baglaminda en genel anlamiyla kendini geleneksel kadin ve erkek tanimlarinin icinde bulunmadigini soyleyen insanlarin cinsiyet kimligini tanimlar Interseks dogrudan ceviriyle cinsiyetlerarasi Interseks terimi cinsiyet durumuna niteligine isaret eder Kisilere dogduklarinda atanan eril ya da niteliklerin disinda bu kategorilere varsayildigi bicimde uymayan ya da her iki kategorinin ozelliklerini kromozomlar cinsel organlar ve veya hormonal yapi de tasiyan kisilerdir Doktorlar cogunlukla ebeveynlere interseks cocuklar uzerinde cerrahi ve baska tibbi mudahaleler yapilmasini boylece bedenlerinin gorunurde kadin ya da erkek ozelliklerine kavusturulmasini onerir Pek cok durumda bu mudahaleler tibben gereksizdir ve interseks cocuklar buyudukce uzerlerinde cok olumsuz etkileri olabilir Kisilerin beden ozerkliklerine karisilan bu istem disi islemler insan haklari acisindan da hak ihlalidir Aseksuel Genel olarak cinsel cekim ya da bir baskasiyla gerceklestirilecek cinsel uygulamalara yonelik istek duymayan kisileri tanimlamak icin kullanilan bir terimdir Ancak aseksuellik cinsel cekimin degiskenlik gostermesiyle ya da boyle bir cekim olmamasiyla tanimlanan genis bir spektrumdur Aseksuel spektrumunun icinde yer alan demiseksueller genellikle degisen olculerde cinsel cekim hisseder ancak bunun icin once duygusal veya romantik bir bag kurmaya ihtiyac duyarlar Herhangi bir cinsiyete karsi romantik cekim hissetmeyen kisi Heteroseksuel duzcinsel Duygusal romantik ve cinsel olarak kadinsa erkeklere erkekse kadinlara yonelmis olan kisi Resim galerisiOnur yuruyusu bircok ulkede geleneksel olarak duzenlenir Gey barlar LGBT bireylerin ugrak yerlerindendir Ayrica bakinizEscinsellik LGBT turizmi LGBT haklari LGBT kulturu LGBT tarihi Onur yuruyusu LGBT temasi iceren filmler listesi LGBT lerin evlat edinmesi LGBT haklari kuruluslari listesi LGBT gencler arasinda intihar LGBT bayragi LGBT ebeveynligi Turkiye de LGBT haklari LGBT sosyal hareketleri LGBT argosu LGBT lere yonelik siddet LGBT sembolleri LGBT sloganlari LGBT ile ilgili kuruluslar listesi LGBT haklari aktivistleri listesi LGBT yazarlarinin listesiNotlar LGBT Lezbiyen Gey Biseksuel ve Transgender terimlerinin bas harflerinden olusan bir kisaltmadir Diger kullanimlardaki Q kuiri I interseksueli ise kisaltmada yer almayan cinsel yonelimleri ya da cinsiyet durumlarini belirtir Kaynakca Cahill Sean and Bryan Kim Butler Policy priorities for the LGBT community Pride Survey 2006 New York NY National Gay and Lesbian Task Force 2006 ABC7 Chicago Ingilizce 1 Haziran 2022 1 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Subat 2023 Acronyms initialisms amp abbreviations dictionary Volume 1 Part 1 Gale Research Co 1985 ISBN 978 0 8103 0683 7 Factsheet five Issues 32 36 Mike Gunderloy 1989 6 Eylul 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Gay pride needs new direction 27 Kasim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce KAOS GL 29 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Kasim 2010 Lambdaistanbul 9 Kasim 2010 19 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Kasim 2010 Medyada Cinsiyet Alanlari Marjinal Bir Kimlik Algisi Olarak Escinselligin Tv Haberlerinde Sunumu 27 Kasim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Yazar Yusuf Yurdigul I Etem Zinderen Yayinlayan Iys Inonu edu tr Is Inonu Universitesi Doc Dr Ozgur Ozturk Ipe 10 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Kasim 2013 a b c ZihniminKadraji 5 Haziran 2011 29 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Kasim 2013 Kaya Mehmet Ali Ege ve Eski Yunan Tarihi 1 Bilge Kultur Sanat Yayinlari Istanbul 2020 ISBN 978 605 9241 88 5 Engin Tatlibal 29 Mayis 2013 MGKmedya 26 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Kasim 2013 Tannail R Tarihte Escinsellik cev Sinem Gul Dost 2003 Akt Gezgin I a g e s 253 Halperin D Cinsellikten once Seks s 46 Colin Spencer KAOS GL Temmuz Agustos 1998 Sayi 4748 Geocities 27 Ekim 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sabah 6 Ekim 2006 25 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Mayis 2015 www astrotheme com Ingilizce 19 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Mayis 2015 PDF Suzanne Pharr 1997 22 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 15 Haziran 2013 Jordans Frank 17 Haziran 2011 U N Gay Rights Protection Resolution Passes Hailed As Historic Moment Associated Press 13 Kasim 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Subat 2012 UN issues first report on human rights of gay and lesbian people Birlesmis Milletler 15 Aralik 2011 31 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Subat 2012 a b c d e f g h i j k l m n o Kerem Dikmen Yasemin Oz Ed Eylul 2021 PDF Ankara KAOS GL Dernegi 30 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 5 Subat 2023 KB1 bakim Editorler parametresini kullanan link Dis baglantilarVikipedi nin kardes projelerinden LGBT hakkinda daha fazla bilgi edininVikisozluk te tanimlarCommons ta dosyalarVikihaber de haberlerVikisoz de alintilarMeta Wiki de tartisma Ingilizce Ingilizce Escinselligin Toplumsal Tarihi27 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde