Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Litvanya Büyük Düklüğü, Avrupa'da 13. yüzyıl ile 1795 arasında varlığını sürdürmüş bir devlettir. Aukštaitija bölgesindeki çok tanrılı Baltık kabilelerinden biri olan Litvanlar tarafından kuruldu. Daha sonra Kiev Knezliği'nin büyük bir kısmını ve diğer Slav topraklarını ele geçirdi. Böylece bugünkü Belarus, Letonya, Litvanya'nın tamamı ile Moldova, Polonya, Rusya ve Ukrayna'nın bir kısmını kapsar hâle gelmişti. 15. yüzyılda en geniş sınırlara ulaştığında Avrupa'daki en geniş sınırlara sahip ülke konumundaydı. Etnisite ve din açısından çeşitliliğin var olduğu ülkede, kültür unsurları oldukça geniş bir yelpaze oluşturuyordu.
Litvanya Büyük Dükalığı | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| y. 1236-1795 | |||||||||||
 Litvanya Büyük Dükalığı 15. yüzyılda gücünün zirvesindeyken, modern sınırların üzerine bindirilmiş | |||||||||||
| Tür |
| ||||||||||
| Başkent | Kernavė (1279'dan sonra-1321'den önce) Vilnius (1323'ten itibaren) | ||||||||||
| Yaygın dil(ler) | Litvanca, Rutence, Lehçe, Latince, Almanca, Yidiş, Tatarca, Karayca | ||||||||||
| Hükûmet |
| ||||||||||
| Dük | |||||||||||
| |||||||||||
| Yasama organı | Sejm | ||||||||||
| Tarihçe | |||||||||||
| |||||||||||
| Yüzölçümü | |||||||||||
| 1260 | 200.000 km2 | ||||||||||
| 1430 | 930.000 km2 | ||||||||||
| 1572 | 320.000 km2 | ||||||||||
| 1791 | 250.000 km2 | ||||||||||
| 1793 | 132.000 km2 | ||||||||||
| Nüfus | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Litvan topraklarının birleşmesi 12. yüzyılın sonlarına doğru başlamıştı. Büyük Düklüğün ilk hükümdarı Mindaugas, Litvanya Kralı olarak taç giydi. Aynı zamanda Katolik olarak vaftiz olup putperest olan halkına Töton Şövalyeleri ve Livonya Tarikatının saldırmasını engellemeye çalıştı; fakat bu fayda vermedi. Gediminas'ın hükümdarlığının son dönemlerinde ülke karışık etnik yapılı ve çok dinli bir hâl aldı ve oğlu döneminde bu durum ilerleme kaydetti. Algirdas'ın ardılı Jogaila, 1386'da 'ni imzalayarak Litvanya'nın Hristiyanlığa girişi ve Lehistan Krallığı ile Litvanya Büyük Düklüğü arasında kurulması gibi iki büyük değişikliği gerçekleştirdi.
Vytautas döneminde ülkenin sınırları çokça genişledi ve 1410'da Grunwald Savaşı'nda Töton Şövalyeleri bozguna uğratıldı. Yine bu dönemde Litvanya soylu sınıfı güçlendi. Vytautas'nın ölümünden sonra Lehistan ile olan ilişkiler oldukça kötü bir hâl aldı. ailesinin de bulunduğu Litvan soyluları, Lehistan ile olan birliğe son verme girişiminde bulundu; lakin Moskova Knezliği ile yapılan savaşlar birliğin korunmasını sağladı.
1569 tarihli Lublin Birliği'nin sonucu olarak Lehistan-Litvanya Birliği kuruldu. Bu federasyon içinde Litvanya Büyük Düklüğü, ayrı bir siyasi yapıya ve kendine ait ordu, hazine, hükûmet ve yasalara sahipti. Tek hükümdar ve tek parlamentoyu öngören 'nın kabulüyle federatif yapı sona erdi. 1792'de birlik Rusya tarafından işgal edildi ve komşuları arasında paylaşıldı. Birliğe ait Kraków, Varşova ve Vilnius gibi şehir devletleri ise hukuki açıdan bağımsızlığını korudu. 'ndan sonra 1795'te birlik; Rusya, Prusya ve Avusturya arasında resmen paylaşıldı.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
| Wikimedia Commons'ta Litvanya Büyük Dükalığı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- ^ Baranauskas, Tomas (2000). Lietuvos valstybės ištakos. Vilnius.
- ^ Sužiedėlis, Saulius (2011). Historical dictionary of Lithuania. Lanham, Md.: Scarecrow Press. s. 119. ISBN .
- ^ a b Rowell, Stephen Christopher (1994). Lithuania Ascending. Cambridge University Press. ss. 289-290.
- ^ Allmand, Christopher (1998). The New Cambridge Medieval History. Cambridge University Press. s. 731.
- ^ "Grand Duchy of Lithuania". Encyclopædia Britannica. 30 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Temmuz 2013.
- ^ Bideleux, Robert (1998). A History of Eastern Europe. Routledge. ss. 122.
- ^ Z. Kiaupa. "Algirdas ir LDK rytų politika." Gimtoji istorija 2: Nuo 7 iki 12 klasės (Lietuvos istorijos vadovėlis). CD. (2003). Elektroninės leidybos namai: Vilnius.
- ^ Davies, Norman (1996). Europe: A History. Oxford. s. 392.
- ^ J. Kiaupienė. Gediminaičiai ir Jogailaičiai prie Vytauto palikimo. Gimtoji istorija 2: Nuo 7 iki 12 klasės (Lietuvos istorijos vadovėlis). CD. (2003) Elektroninės leidybos namai: Vilnius.
- ^ J. Kiaupienë, "Valdžios krizës pabaiga ir Kazimieras Jogailaitis." Gimtoji istorija 2: Nuo 7 iki 12 klasės (Lietuvos istorijos vadovėlis). CD. (2003). Elektroninės leidybos namai: Vilnius.
- ^ Stone, Daniel (2001). Polish-Lithuanian State, 1386-1795. University of Washington Press. ss. 63.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Litvanya Buyuk Duklugu Avrupa da 13 yuzyil ile 1795 arasinda varligini surdurmus bir devlettir Aukstaitija bolgesindeki cok tanrili Baltik kabilelerinden biri olan Litvanlar tarafindan kuruldu Daha sonra Kiev Knezligi nin buyuk bir kismini ve diger Slav topraklarini ele gecirdi Boylece bugunku Belarus Letonya Litvanya nin tamami ile Moldova Polonya Rusya ve Ukrayna nin bir kismini kapsar hale gelmisti 15 yuzyilda en genis sinirlara ulastiginda Avrupa daki en genis sinirlara sahip ulke konumundaydi Etnisite ve din acisindan cesitliligin var oldugu ulkede kultur unsurlari oldukca genis bir yelpaze olusturuyordu Litvanya Buyuk Dukaligiy 1236 1795Bayrak ArmaLitvanya Buyuk Dukaligi 15 yuzyilda gucunun zirvesindeyken modern sinirlarin uzerine bindirilmisTurEgemen devlet 1236 1386 Polonya Kralligi ile sahsi birlik 1386 1569 Polonya Kralligi ile gercek birlik 1569 1655 Isvec Imparatorlugu nun korumasi altindaki egemen devlet 1655 1657 Polonya Kralligi ile gercek birlik 1657 1795 BaskentKernave 1279 dan sonra 1321 den once Vilnius 1323 ten itibaren Yaygin dil ler Litvanca Rutence Lehce Latince Almanca Yidis Tatarca KaraycaHukumetIrsi monarsi 1230 1572 Secimli monarsi 1572 1795 Duk 1236 1263Mindaugas ilk 1764 1795II Stanislaw August Poniatowski son Yasama organiSejmTarihce Kurulusuy 1236 Litvanya Kralligi1251 1263 Lublin Birligi1 Temmuz 1569 Polonya nin ucuncu parcalanmasi24 Ekim 1795Yuzolcumu1260200 000 km21430930 000 km21572320 000 km21791250 000 km21793132 000 km2Nufus 1260400 000 14302 500 000 15721 700 000 17912 500 000 17931 800 000Onculler ArdillarLitvanya Kralligi Prusya KralligiRus Imparatorlugu Litvan topraklarinin birlesmesi 12 yuzyilin sonlarina dogru baslamisti Buyuk Duklugun ilk hukumdari Mindaugas Litvanya Krali olarak tac giydi Ayni zamanda Katolik olarak vaftiz olup putperest olan halkina Toton Sovalyeleri ve Livonya Tarikatinin saldirmasini engellemeye calisti fakat bu fayda vermedi Gediminas in hukumdarliginin son donemlerinde ulke karisik etnik yapili ve cok dinli bir hal aldi ve oglu doneminde bu durum ilerleme kaydetti Algirdas in ardili Jogaila 1386 da ni imzalayarak Litvanya nin Hristiyanliga girisi ve Lehistan Kralligi ile Litvanya Buyuk Duklugu arasinda kurulmasi gibi iki buyuk degisikligi gerceklestirdi Vytautas doneminde ulkenin sinirlari cokca genisledi ve 1410 da Grunwald Savasi nda Toton Sovalyeleri bozguna ugratildi Yine bu donemde Litvanya soylu sinifi guclendi Vytautas nin olumunden sonra Lehistan ile olan iliskiler oldukca kotu bir hal aldi ailesinin de bulundugu Litvan soylulari Lehistan ile olan birlige son verme girisiminde bulundu lakin Moskova Knezligi ile yapilan savaslar birligin korunmasini sagladi 1569 tarihli Lublin Birligi nin sonucu olarak Lehistan Litvanya Birligi kuruldu Bu federasyon icinde Litvanya Buyuk Duklugu ayri bir siyasi yapiya ve kendine ait ordu hazine hukumet ve yasalara sahipti Tek hukumdar ve tek parlamentoyu ongoren nin kabuluyle federatif yapi sona erdi 1792 de birlik Rusya tarafindan isgal edildi ve komsulari arasinda paylasildi Birlige ait Krakow Varsova ve Vilnius gibi sehir devletleri ise hukuki acidan bagimsizligini korudu ndan sonra 1795 te birlik Rusya Prusya ve Avusturya arasinda resmen paylasildi Magnus Ducatus Lithuania Tobias Lotter 1780Ayrica bakinizLitvanya Kralligi Prusya Kralligi Rus Imparatorlugu Polonya Litvanya Birligi LitvanyaKaynakcaWikimedia Commons ta Litvanya Buyuk Dukaligi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Baranauskas Tomas 2000 Lietuvos valstybes istakos Vilnius Suziedelis Saulius 2011 Historical dictionary of Lithuania Lanham Md Scarecrow Press s 119 ISBN 978 0 8108 4914 3 a b Rowell Stephen Christopher 1994 Lithuania Ascending Cambridge University Press ss 289 290 Allmand Christopher 1998 The New Cambridge Medieval History Cambridge University Press s 731 Grand Duchy of Lithuania Encyclopaedia Britannica 30 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Temmuz 2013 Bideleux Robert 1998 A History of Eastern Europe Routledge ss 122 Z Kiaupa Algirdas ir LDK rytu politika Gimtoji istorija 2 Nuo 7 iki 12 klases Lietuvos istorijos vadovelis CD 2003 Elektronines leidybos namai Vilnius Davies Norman 1996 Europe A History Oxford s 392 J Kiaupiene Gediminaiciai ir Jogailaiciai prie Vytauto palikimo Gimtoji istorija 2 Nuo 7 iki 12 klases Lietuvos istorijos vadovelis CD 2003 Elektronines leidybos namai Vilnius J Kiaupiene Valdzios krizes pabaiga ir Kazimieras Jogailaitis Gimtoji istorija 2 Nuo 7 iki 12 klases Lietuvos istorijos vadovelis CD 2003 Elektronines leidybos namai Vilnius Stone Daniel 2001 Polish Lithuanian State 1386 1795 University of Washington Press ss 63