Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Lübnan Dağı'nın Büyük Kıtlığı (1915–1918) (Arapça: مجاعة لبنان), I. Dünya Savaşı sırasında ortaya çıkan, yaklaşık 200.000 ölümle sonuçlanan kitlesel açlık olayıdır.
| Lübnan Dağı'nın Büyük Kıtlığı | |
|---|---|
| مجاعة لبنان | |
 | |
| Ülke | Cebel-i Lübnan Sancağı, Osmanlı İmparatorluğu, günümüzde Lübnan |
| Bölge | Lübnan Dağı |
| Dönem | 1915-1918 |
| Toplam ölü | Yaklaşık 200.000 |
| Demografik etki | 400.000'lik nüfus %50 azaldı. |
İtilaf Devletleri, Alman İmparatorluğu'na karşı yürütülen uygulamaya benzer biçimde, bölgedeki siviller üzerinde şiddetli bir etkiye yol açabileceği bilgisiyle ekonomiyi baskılamak amacıyla Doğu Akdeniz'i ablukaya almışlardı. Bu durum, komşu Suriye'den gelen mahsullerin Lübnan Dağı'na girmesini engelleyen Dördüncü Ordu komutanı Cemâl Paşa tarafından daha da kötüleştirildi. Ek olarak, kalan mahsullerin de göçmen çekirge sürülerinin istilasına uğramasıylaOsmanlı İmparatorluğu'nun yarı özerk bir alt bölümü ve günümüz Lübnan'ının öncülü olan Cebel-i Lübnan Mutasarrıflığı nüfusunun yarısının ölümüne yol açan bir kıtlık meydana geldi.
Arka plan
Cebel-i Lübnan Mutasarrıflığı veya Cebel-i Lübnan Sancağı, Maruni ve Katolik Rum (Melkani) Hristiyanları ile Dürzîleri karşı karşıya getiren 1860 Lübnan İç Savaşı'nın ardından Osmanlı İmparatorluğu'nun yarı özerk bir alt bölümü olarak 1861'de kuruldu. Lübnan Dağı'nın ekonomisi büyük ölçüde ipek böcekçiliğine dayanıyordu; ham ipek tezgahlarda işleniyor ve bitmiş mamuller Avrupa pazarına gönderiliyordu.
Nedenleri
Osmanlı İmparatorluğu'nun Merkezi Devletler ile kurduğu ittifak, İtilaf Devletleri'nin Osmanlı ürün tedarikini engellemek için uluslararası ticaret yollarını bloke etmesine neden oldu. Bu abluka, Lübnan Dağı ekonomisinin bel kemiği olan ipek ticaretini hasara uğrattı. Tarım mahsulleri hâlihazırda dağlık bölgede zor bulunmaktaydı ve bölge sakinleri komşu Bekaa Vadisi ve Suriye'den yapılacak gıda ithalatına güveniyorlardı. Osmanlılar, müttefik ablukasının üstesinden gelebilmek için tüm gıda kaynaklarının öncelikli olarak orduya tahsis edildiği katı bir satın alma politikası benimsediler. Suriye'deki Dördüncü Ordusu komutanı Cemal Paşa, ürünlerin Lübnan Dağı'na girmesini engelledi. Kalan ürünler de çekirge istilasıyla tahrip oldu. Kriz, bağlantıları iyi olan bazı tefeciler tarafından organize edilen bir karaborsayı daha da kötü hale getirdi.
İlk tahıl kıtlığı
Osmanlı İmparatorluğu, 28 Ekim 1914'te I. Dünya Savaşı'nın Merkezi Devletleri'ne dahil oldu. Osmanlı hükûmeti, imparatorluğun tüm demiryolu hizmetlerini askeri kullanım için tahsis etmiş, bu da imparatorluğun bazı bölgelerine tarım ürünlerinin teminini aksatmıştır. Tahıl sıkıntısıyla ilk karşılaşan şehirlerden birisi Beyrut'tu.
13 Kasım 1914'te, Osmanlı İmparatorluğu'nun savaşa katılmasından sadece iki hafta sonra, bir grup vatandaş, belediye konseyini kentteki ciddi buğday ve un sıkıntısı konusunda uyarmak için Beyrut belediyesine saldırdı. Halep'ten düzenli olarak tahıl taşıyan yük vagonları gelmemişti ve fırınların rafları boştu. Öfkeli gruplar, az da olsa un ve tahıl rezervi bulunduran fırınları yağmaladılar. Belediye meclisi, Halep valisinden hububat tedariki talep eden Beyrut valisi Bekir Sami Kunduh'a bir mesaj göndererek Osmanlı makamlarına Beyrut'a hububat nakliyesine öncelik verilmesi yönünde baskı yaptı. Ancak Beyrut vilayetine yük taşımak için vagon tahsis etmek, komutanlara ve demiryolu otoritelerine rüşvet vermeden imkânsızdı. Tahıl fiyatlarının hızla tırmanması, Beyrut belediye başkanı Ahmed Muhtar Beyhum'un bizzat tahıl arzı sorununu ele almasına yol açtı.
14 Kasım 1914'te Beyhum, Halep'e gitti ve yetkililerle müzakere ederek Dördüncü Ordu'dan tahıl vagonları aldı. Ücret belediye hazinesinden ödendi. Vagonlar 19 Kasım 1914'te halkın rahatlaması için Beyrut'a gelse de Osmanlı yetkililerinin raporları ve Suriye Protestan Koleji yazışmaları, gıda kıtlığının Kasım ayında günlük bir olay haline geleceğini belirttiğinden kriz daha da kötüleşecekti.
Etkisi
Nüfusunun yaklaşık 400.000 kişi olduğu tahmin edilen Lübnan Dağı halkından yaklaşık 200.000 kişi açlıktan öldü. Kıtlık, nüfus bazında I. Dünya Savaşı'nın en yüksek ölüm oranına sahip olayı oldu. Cesetlerin sokaklarda yığıldığı ve insanların sokak hayvanlarını yediği bildirilmiştir. Bazı insanların ise yamyamlığa başvurduğu söyleniyordu.
Aşevleri kurulsa da durumu düzeltmede çok faydalı olamadılar.Mısır'daki Lübnanlılar, Lübnan'a Arvad yoluyla gıda tedarikini finanse etti. Bu yardım, Maruni patrikhanesine ulaşıp manastırlar aracılığıyla halka dağıtıldı.
Suriye-Lübnan Dağı Yardım Komitesi, Haziran 1916'da ABD'de Najib Maalouf başkanlığında ve Ameen Rihani başkan yardımcılığı altında kuruldu.
Edebi atıflar
26 Mayıs 1916'da Halil Cibran, Mary Haskell'e yolladığı mektubunda "Lübnan Dağı'ndaki kıtlık Türk hükümeti tarafından planlanıp yürürlüğe sokuldu. Hâlihazırda 80.000 kişi açlıktan öldü ve her gün binlerce insan ölmekte. Lübnan Dağı'ndaki Hristiyanların geçtiği süreç Hristiyan Ermenilerin de başına geldi." ifadelerini kullandı. Cibran, kıtlıkta ölenlere "Dead Are My People" (Ölenler Benim İnsanlarım) isimli bir şiir adadı.
Tawfiq Yusuf Awwad'ın Al-Raghif (somun) (1939) isimli romanı I. Dünya Savaşı sırasında fakir bir dağ köyü olan Saqiyat al-Misk'te geçer. Romanda Awwad büyük kıtlıktan çeşitli sahneleri anlatır.
Sırt üstü yatan, bitlerle kaplı bir kadın vardı. Büyük gözlü bir bebek kadının çıplak göğsüne asılıydı. Adamlardan biri kadını ayağıyla itti ve bekledi... Tom, onun parmaklarını ısırdı ve öne çıktı. Kadının başı geriye eğikti ve saçları seyrekti. Koynundan, bebeğin minik elleriyle ovuşturup dudaklarıyla sıktığı, sonra vazgeçip ağladığı çizik ve hırpalanmış bir memeyi çıkardı.
Anıtlar
Kıtlık kurbanlarını anmak için ilk anıt 2018'de, kıtlığın sona ermesinden 100 yıl sonra, Beyrut'ta dikildi. Anıtın bulunduğu konum "The Great Famine Memorial" olarak adlandırılır ve Saint-Joseph Üniversitesi'nin önünde yer alır. Anıt, Lübnanlı tarihçi Christian Taoutel (aynı zamanda anıtın küratörü) ve Lübnanlı yazar Ramzi Toufic Salame'ın girişimleri ile inşa edilmiştir.
Dış bağlantılar
- Lübnan Dağı'nın Büyük Kıtlığı hakkında BBC'nin hazırladığı dosya haber. 21 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
- ^ Taoutel, Christian; Wittouck, Pierre. Le peuple libanais dans la tourmente de la grande guerre 1914-1918 d'après les Pères Jésuites au Liban (in French). Presses de l'Université Saint-Joseph. .
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 7 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 25 Aralık 2019.
- ^ a b c d e f g Ghazal, Rym (14 Nisan 2015). "Lebanon's dark days of hunger: The Great Famine of 1915–18". The National. 4 Haziran 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Ocak 2016.
- ^ a b c d e f g BBC staff (26 Kasım 2014). "Six unexpected WW1 battlegrounds". BBC News. BBC. BBC News Services. 3 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Ocak 2016.
- ^ Lutsky, Vladimir Borisovich (1969). "Modern History of the Arab Countries". Progress Publishers. 12 Ocak 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Kasım 2009.
- ^ United States Library of Congress – Federal Research Division (2004). Lebanon A Country Study. Kessinger Publishing. s. 264. ISBN .
- ^ a b Tawk, Rania (18 Nisan 2015). "Le centenaire de la Grande famine au Liban : pour ne jamais oublier (The Centenary of Lebanon's great famine: so that we don't forget)". L'Orient Le Jour (Fransızca). Beirut: L'Orient – Le Jour. 1 Şubat 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ocak 2016.
- ^ (1936). A history of Europe: The liberal experiment. University of Michigan. s. 1161. Erişim tarihi: 15 Mart 2016.
- ^ a b Tanielian 2014, p.738
- ^ Tanielian 2014, p.737
- ^ Tanielian 2014, p.741
- ^ Harris 2012, p.174
- ^ Mujais, Salim (2004). Antoun Saadeh: The youth years. s. 107. 3 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Aralık 2019.
- ^ Gibran, Khalil Gibran. . Poem hunter. Poem Hunter. 25 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2016.
- ^ Allen, Roger; Allen, Roger M. A.; Lowry, Joseph Edmund; Stewart, Devin J. (2009). Essays in Arabic Literary Biography: 1850-1950 (İngilizce). Otto Harrassowitz Verlag. ISBN . 27 Kasım 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Aralık 2019.
- ^ "Victims of the Great Famine of Mount Lebanon finally have a memorial monument in Beirut". The961 (İngilizce). Lebanon: The961.com. 22 Temmuz 2018. 25 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Temmuz 2018.
Bibliyografya
- Najwa, Al-Qattan (Kasım 2014). "When mothers ate their children: Wartime memory and the language of food in Syria and Lebanon". International Journal of Middle East Studies. 46 (4). ss. 719-736. doi:10.1017/S0020743814001032. 25 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Aralık 2019.
- Harris, William (2012). Lebanon: A History, 600–2011. Oxford University Press. ss. 173-179. ISBN . 27 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından .
- Tanielian, Melanie Schulze (2014). "Feeding the city: the Beirut municipality and the politics of food during World War I". International Journal of Middle East Studies. 46 (4). ss. 737-758. doi:10.1017/S0020743814001044. 25 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Aralık 2019.
- Tanielian, Melanie Schulze (2018). Charity of War: Famine, Humanitarian Aid and World War I in the Middle East. Stanford University Press. ISBN . 12 Eylül 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Aralık 2019.
- Taoutel, Christian; Wittouck, Pierre. Le peuple libanais dans la tourmente de la grande guerre 1914-1918 d'après les Pères Jésuites au Liban (Fransızca). Presses de l'Université Saint-Joseph. ISBN .
- "Victims of the Great Famine of Mount Lebanon finally have a memorial monument in Beirut". The961 (İngilizce). Lebanon: The961.com. 22 Temmuz 2018. 25 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Aralık 2019.
Dış bağlantılar
- Tylor Brand: Caesar Affair25 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., in: 1914-1918-online. International Encyclopedia of the First World War30 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Lubnan Dagi nin Buyuk Kitligi 1915 1918 Arapca مجاعة لبنان I Dunya Savasi sirasinda ortaya cikan yaklasik 200 000 olumle sonuclanan kitlesel aclik olayidir Lubnan Dagi nin Buyuk Kitligiمجاعة لبنانUlkeCebel i Lubnan Sancagi Osmanli Imparatorlugu gunumuzde LubnanBolgeLubnan DagiDonem1915 1918Toplam oluYaklasik 200 000Demografik etki400 000 lik nufus 50 azaldi Itilaf Devletleri Alman Imparatorlugu na karsi yurutulen uygulamaya benzer bicimde bolgedeki siviller uzerinde siddetli bir etkiye yol acabilecegi bilgisiyle ekonomiyi baskilamak amaciyla Dogu Akdeniz i ablukaya almislardi Bu durum komsu Suriye den gelen mahsullerin Lubnan Dagi na girmesini engelleyen Dorduncu Ordu komutani Cemal Pasa tarafindan daha da kotulestirildi Ek olarak kalan mahsullerin de gocmen cekirge surulerinin istilasina ugramasiylaOsmanli Imparatorlugu nun yari ozerk bir alt bolumu ve gunumuz Lubnan inin onculu olan Cebel i Lubnan Mutasarrifligi nufusunun yarisinin olumune yol acan bir kitlik meydana geldi Arka planCebel i Lubnan Mutasarrifligi veya Cebel i Lubnan Sancagi Maruni ve Katolik Rum Melkani Hristiyanlari ile Durzileri karsi karsiya getiren 1860 Lubnan Ic Savasi nin ardindan Osmanli Imparatorlugu nun yari ozerk bir alt bolumu olarak 1861 de kuruldu Lubnan Dagi nin ekonomisi buyuk olcude ipek bocekciligine dayaniyordu ham ipek tezgahlarda isleniyor ve bitmis mamuller Avrupa pazarina gonderiliyordu Nedenleri Osmanli Imparatorlugu nun Merkezi Devletler ile kurdugu ittifak Itilaf Devletleri nin Osmanli urun tedarikini engellemek icin uluslararasi ticaret yollarini bloke etmesine neden oldu Bu abluka Lubnan Dagi ekonomisinin bel kemigi olan ipek ticaretini hasara ugratti Tarim mahsulleri halihazirda daglik bolgede zor bulunmaktaydi ve bolge sakinleri komsu Bekaa Vadisi ve Suriye den yapilacak gida ithalatina guveniyorlardi Osmanlilar muttefik ablukasinin ustesinden gelebilmek icin tum gida kaynaklarinin oncelikli olarak orduya tahsis edildigi kati bir satin alma politikasi benimsediler Suriye deki Dorduncu Ordusu komutani Cemal Pasa urunlerin Lubnan Dagi na girmesini engelledi Kalan urunler de cekirge istilasiyla tahrip oldu Kriz baglantilari iyi olan bazi tefeciler tarafindan organize edilen bir karaborsayi daha da kotu hale getirdi Ilk tahil kitligiOsmanli Imparatorlugu 28 Ekim 1914 te I Dunya Savasi nin Merkezi Devletleri ne dahil oldu Osmanli hukumeti imparatorlugun tum demiryolu hizmetlerini askeri kullanim icin tahsis etmis bu da imparatorlugun bazi bolgelerine tarim urunlerinin teminini aksatmistir Tahil sikintisiyla ilk karsilasan sehirlerden birisi Beyrut tu 13 Kasim 1914 te Osmanli Imparatorlugu nun savasa katilmasindan sadece iki hafta sonra bir grup vatandas belediye konseyini kentteki ciddi bugday ve un sikintisi konusunda uyarmak icin Beyrut belediyesine saldirdi Halep ten duzenli olarak tahil tasiyan yuk vagonlari gelmemisti ve firinlarin raflari bostu Ofkeli gruplar az da olsa un ve tahil rezervi bulunduran firinlari yagmaladilar Belediye meclisi Halep valisinden hububat tedariki talep eden Beyrut valisi Bekir Sami Kunduh a bir mesaj gondererek Osmanli makamlarina Beyrut a hububat nakliyesine oncelik verilmesi yonunde baski yapti Ancak Beyrut vilayetine yuk tasimak icin vagon tahsis etmek komutanlara ve demiryolu otoritelerine rusvet vermeden imkansizdi Tahil fiyatlarinin hizla tirmanmasi Beyrut belediye baskani Ahmed Muhtar Beyhum un bizzat tahil arzi sorununu ele almasina yol acti 14 Kasim 1914 te Beyhum Halep e gitti ve yetkililerle muzakere ederek Dorduncu Ordu dan tahil vagonlari aldi Ucret belediye hazinesinden odendi Vagonlar 19 Kasim 1914 te halkin rahatlamasi icin Beyrut a gelse de Osmanli yetkililerinin raporlari ve Suriye Protestan Koleji yazismalari gida kitliginin Kasim ayinda gunluk bir olay haline gelecegini belirttiginden kriz daha da kotulesecekti EtkisiNufusunun yaklasik 400 000 kisi oldugu tahmin edilen Lubnan Dagi halkindan yaklasik 200 000 kisi acliktan oldu Kitlik nufus bazinda I Dunya Savasi nin en yuksek olum oranina sahip olayi oldu Cesetlerin sokaklarda yigildigi ve insanlarin sokak hayvanlarini yedigi bildirilmistir Bazi insanlarin ise yamyamliga basvurdugu soyleniyordu Asevleri kurulsa da durumu duzeltmede cok faydali olamadilar Misir daki Lubnanlilar Lubnan a Arvad yoluyla gida tedarikini finanse etti Bu yardim Maruni patrikhanesine ulasip manastirlar araciligiyla halka dagitildi Suriye Lubnan Dagi Yardim Komitesi Haziran 1916 da ABD de Najib Maalouf baskanliginda ve Ameen Rihani baskan yardimciligi altinda kuruldu Edebi atiflar26 Mayis 1916 da Halil Cibran Mary Haskell e yolladigi mektubunda Lubnan Dagi ndaki kitlik Turk hukumeti tarafindan planlanip yururluge sokuldu Halihazirda 80 000 kisi acliktan oldu ve her gun binlerce insan olmekte Lubnan Dagi ndaki Hristiyanlarin gectigi surec Hristiyan Ermenilerin de basina geldi ifadelerini kullandi Cibran kitlikta olenlere Dead Are My People Olenler Benim Insanlarim isimli bir siir adadi Tawfiq Yusuf Awwad in Al Raghif somun 1939 isimli romani I Dunya Savasi sirasinda fakir bir dag koyu olan Saqiyat al Misk te gecer Romanda Awwad buyuk kitliktan cesitli sahneleri anlatir Sirt ustu yatan bitlerle kapli bir kadin vardi Buyuk gozlu bir bebek kadinin ciplak gogsune asiliydi Adamlardan biri kadini ayagiyla itti ve bekledi Tom onun parmaklarini isirdi ve one cikti Kadinin basi geriye egikti ve saclari seyrekti Koynundan bebegin minik elleriyle ovusturup dudaklariyla siktigi sonra vazgecip agladigi cizik ve hirpalanmis bir memeyi cikardi AnitlarKitlik kurbanlarini anmak icin ilk anit 2018 de kitligin sona ermesinden 100 yil sonra Beyrut ta dikildi Anitin bulundugu konum The Great Famine Memorial olarak adlandirilir ve Saint Joseph Universitesi nin onunde yer alir Anit Lubnanli tarihci Christian Taoutel ayni zamanda anitin kuratoru ve Lubnanli yazar Ramzi Toufic Salame in girisimleri ile insa edilmistir Dis baglantilarLubnan Dagi nin Buyuk Kitligi hakkinda BBC nin hazirladigi dosya haber 21 Agustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca Taoutel Christian Wittouck Pierre Le peuple libanais dans la tourmente de la grande guerre 1914 1918 d apres les Peres Jesuites au Liban in French Presses de l Universite Saint Joseph 9953455449 Arsivlenmis kopya PDF 7 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 25 Aralik 2019 a b c d e f g Ghazal Rym 14 Nisan 2015 Lebanon s dark days of hunger The Great Famine of 1915 18 The National 4 Haziran 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Ocak 2016 a b c d e f g BBC staff 26 Kasim 2014 Six unexpected WW1 battlegrounds BBC News BBC BBC News Services 3 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Ocak 2016 Lutsky Vladimir Borisovich 1969 Modern History of the Arab Countries Progress Publishers 12 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Kasim 2009 United States Library of Congress Federal Research Division 2004 Lebanon A Country Study Kessinger Publishing s 264 ISBN 978 1 4191 2943 8 a b Tawk Rania 18 Nisan 2015 Le centenaire de la Grande famine au Liban pour ne jamais oublier The Centenary of Lebanon s great famine so that we don t forget L Orient Le Jour Fransizca Beirut L Orient Le Jour 1 Subat 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ocak 2016 1936 A history of Europe The liberal experiment University of Michigan s 1161 Erisim tarihi 15 Mart 2016 a b Tanielian 2014 p 738 Tanielian 2014 p 737 Tanielian 2014 p 741 Harris 2012 p 174 Mujais Salim 2004 Antoun Saadeh The youth years s 107 3 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Aralik 2019 Gibran Khalil Gibran Poem hunter Poem Hunter 25 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Ocak 2016 Allen Roger Allen Roger M A Lowry Joseph Edmund Stewart Devin J 2009 Essays in Arabic Literary Biography 1850 1950 Ingilizce Otto Harrassowitz Verlag ISBN 9783447061414 27 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Aralik 2019 Victims of the Great Famine of Mount Lebanon finally have a memorial monument in Beirut The961 Ingilizce Lebanon The961 com 22 Temmuz 2018 25 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Temmuz 2018 BibliyografyaNajwa Al Qattan Kasim 2014 When mothers ate their children Wartime memory and the language of food in Syria and Lebanon International Journal of Middle East Studies 46 4 ss 719 736 doi 10 1017 S0020743814001032 25 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Aralik 2019 Harris William 2012 Lebanon A History 600 2011 Oxford University Press ss 173 179 ISBN 9780195181111 27 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Tanielian Melanie Schulze 2014 Feeding the city the Beirut municipality and the politics of food during World War I International Journal of Middle East Studies 46 4 ss 737 758 doi 10 1017 S0020743814001044 25 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Aralik 2019 Tanielian Melanie Schulze 2018 Charity of War Famine Humanitarian Aid and World War I in the Middle East Stanford University Press ISBN 9781503603523 12 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Aralik 2019 Taoutel Christian Wittouck Pierre Le peuple libanais dans la tourmente de la grande guerre 1914 1918 d apres les Peres Jesuites au Liban Fransizca Presses de l Universite Saint Joseph ISBN 9953455449 Victims of the Great Famine of Mount Lebanon finally have a memorial monument in Beirut The961 Ingilizce Lebanon The961 com 22 Temmuz 2018 25 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Aralik 2019 Dis baglantilarTylor Brand Caesar Affair25 Aralik 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde in 1914 1918 online International Encyclopedia of the First World War30 Aralik 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde