Bu maddedeki bilgilerin için ek kaynaklar gerekli.Ocak 2017) () ( |
Bekir Sami Kunduh ya da Kunduk (Osetçe: Къуындыхаты Муссæйы фырт Бечыр; 1867, ,Osetya - 16 Ocak 1933, İstanbul), ilk TBMM hükûmetinin, bu anlamda da Türkiye'nin ilk dışişleri bakanı olma unvanını taşıyan siyasetçi ve diplomattır.
Bekir Sami Kunduh | |
---|---|
TBMM Hariciye Vekili | |
Görev süresi 3 Mayıs 1920 - 8 Mayıs 1921 | |
Başbakan | Mustafa Kemal Atatürk Fevzi Çakmak |
Yerine geldiği | Makam oluşturuldu |
Yerine gelen | Ahmet Muhtar Mollaoğlu |
Türkiye Büyük Millet Meclisi 1. ve 2. Dönem Milletvekili | |
Görev süresi 23 Nisan 1920 - 26 Haziran 1927 | |
Seçim bölgesi | 1920 – Adana 1923 – Tokat |
Meclis-i Mebûsan 4. Dönem Mebusu | |
Görev süresi 12 Ocak 1920 - 18 Mart 1920 | |
Seçim bölgesi | 1920 – Amasya |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 1867 , Osetya |
Ölüm | 16 Ocak 1933 (66 yaşında) İstanbul, Türkiye |
Partisi | Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası |
Bitirdiği okul | Galatasaray Lisesi |
Biyografi
Kuzey Kafkasya'nın Osetya Bölgesi'nde 1865'te doğmuş ve aynı yıl Anadolu'ya göç etmiş olup, Rus ordusunda General iken hemşehrileriyle birlikte Osmanlı Devleti tarafına geçip, Türk ordusunda da paşalık yapmış olan Musa Kunduh Paşa'nın oğludur. Galatasaray Lisesini bitirdikten sonra Paris'te siyasal bilgiler tahsilini tamamladı.
Petersburg Elçiliği'nde kâtiplikle başlayan memuriyeti Amasya Mutasarrıflığı, Van, Trabzon, Bursa, Beyrut ve Halep Valilikleriyle devam etti. Mütareke öncesi son görevi Beyrut Valiliğidir. Mustafa Kemal Paşa ve Rauf Bey'in çağrısı ile Anadolu'ya geçmiş ve Sivas Kongresi'nden itibaren Milli Mücadele'nin içinde yer almıştır. Erzurum Kongresi sırasında Sivas'ta olmasına rağmen Heyet-i Temsiliye üyesi seçilmiştir.
Sivas Kongresi tarafından da Heyet-i Temsiliye üyeliğine seçilmiştir. Sivas ve Amasya Çerkesleri üzerinde geniş bir nüfuza sahip olan Bekir Sami Bey, tarihte Amasya Mülakatı olarak bilinen ve İstanbul Hükûmeti ile Anadolu Temsilcileri arasındaki ilk resmi görüşmede de Mustafa Kemal Paşa ve Rauf Bey ile birlikte hazır bulunmuştur.
Heyet-i Temsiliye'nin Ankara'ya taşınmasından sonra yapılmış olan son Osmanlı Meclis-i Mebûsan toplantısına Amasya Milletvekili olarak katılmış, bu Meclis'in İngilizler tarafından basılmasını takiben Ankara'ya dönüp TBMM'ye katılmıştır.
Londra Konferansı
TBMM bünyesinde oluşturulan ilk hükûmetin dışişleri bakanı olmuştur. Bu sıfatla Sovyetler Birliğine ve Londra Konferansına giden heyetlerin başkanlığını yapmıştır.
Konferansta Ankara Hükûmeti'ni Bekir Sami Bey, İstanbul Hükûmeti'ni ise Osmanlı Sadrazamı Tevfik Paşa temsil etti. Konferans sırasında Türkiye'nin tek temsilcisinin Ankara Hükûmeti olduğunu belirten Sadrazamı Tevfik Paşa, sözü Bekir Sami Bey'e bıraktı.
Londra Konferansı sırasında diyalog kurduğu, Birleşik Krallık, Fransa ve İtalya Dışişleri Bakanları ile özel birer anlaşma parafe etse de Ankara'nın onayını almadan yaptığı bu anlaşmalar Türkiye'nin hükümranlık haklarına aykırı olması nedeniyle 8 Mayıs 1921'de Dışişleri Bakanlığı görevinden istifa etmiştir.
İstifa öncesinde ve sonrasında TBMM Genel Kurulunda heyet içinde yer alan diğer yetkililerin, ağır eleştirilere uğraması üzerine her türlü sorumluluğun kendisine ait olduğunu, hiçbir yetkilinin sorumluluğunun bulunmadığını ifade etmiştir.
Orta Doğu Konferansı
Londra'da 12 Şubat-12 Mart 1921 tarihleri arasında yapılan Orta Doğu Konferansında bu tezin savunuculuğunu yapmıştır. İstanbul'da kurulmuş olan "Şimali Kafkas Cemiyeti" ve "Şimali Kafkas Göçmenleri Komitesi" gibi Kafkas göçmenlerinin sorunlarıyla ilgili kuruluşlarda görev yapmıştır.
Milletvekilliği
TBMM'nin ilk dönemlerinde iki dönem Tokat Milletvekilliği yapmış olan Bekir Sami Bey, Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası'nin kurucuları arasında yer almıştır. İzmir Suikastı nedeniyle bu partinin tüm üye ve kurucularının yargılanması sırasında yargılanmış ve beraat etmiştir. Bu olay kendisini çok üzdüğü için aktif siyasetten 1927’de ayrılıp köyünde sessiz yaşamayı tercih etti.
1933'te İstanbul'da ölmüştür.
Kaynakça
- ^ . 15 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Seyt Ossetians.com 11 Kasım 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (rusça)
- ^ . 27 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Önce gelen yoktur. | TBMM Hariciye Vekili 3 Mayıs 1920 - 8 Mayıs 1921 | Sonra gelen: Ahmet Muhtar Mollaoğlu |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Bekir Sami Kunduh haber gazete kitap akademik JSTOR Ocak 2017 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Bekir Sami Kunduh ya da Kunduk Osetce Kuyndyhaty Mussaejy fyrt Bechyr 1867 Osetya 16 Ocak 1933 Istanbul ilk TBMM hukumetinin bu anlamda da Turkiye nin ilk disisleri bakani olma unvanini tasiyan siyasetci ve diplomattir Bekir Sami KunduhTBMM Hariciye VekiliGorev suresi 3 Mayis 1920 8 Mayis 1921Basbakan Mustafa Kemal Ataturk Fevzi CakmakYerine geldigi Makam olusturulduYerine gelen Ahmet Muhtar MollaogluTurkiye Buyuk Millet Meclisi 1 ve 2 Donem MilletvekiliGorev suresi 23 Nisan 1920 26 Haziran 1927Secim bolgesi 1920 Adana 1923 TokatMeclis i Mebusan 4 Donem MebusuGorev suresi 12 Ocak 1920 18 Mart 1920Secim bolgesi 1920 AmasyaKisisel bilgilerDogum 1867 OsetyaOlum 16 Ocak 1933 66 yasinda Istanbul TurkiyePartisi Anadolu ve Rumeli Mudafaa i Hukuk Cemiyeti Terakkiperver Cumhuriyet FirkasiBitirdigi okul Galatasaray LisesiBiyografiKuzey Kafkasya nin Osetya Bolgesi nde 1865 te dogmus ve ayni yil Anadolu ya goc etmis olup Rus ordusunda General iken hemsehrileriyle birlikte Osmanli Devleti tarafina gecip Turk ordusunda da pasalik yapmis olan Musa Kunduh Pasa nin ogludur Galatasaray Lisesini bitirdikten sonra Paris te siyasal bilgiler tahsilini tamamladi Petersburg Elciligi nde katiplikle baslayan memuriyeti Amasya Mutasarrifligi Van Trabzon Bursa Beyrut ve Halep Valilikleriyle devam etti Mutareke oncesi son gorevi Beyrut Valiligidir Mustafa Kemal Pasa ve Rauf Bey in cagrisi ile Anadolu ya gecmis ve Sivas Kongresi nden itibaren Milli Mucadele nin icinde yer almistir Erzurum Kongresi sirasinda Sivas ta olmasina ragmen Heyet i Temsiliye uyesi secilmistir Sivas Kongresi tarafindan da Heyet i Temsiliye uyeligine secilmistir Sivas ve Amasya Cerkesleri uzerinde genis bir nufuza sahip olan Bekir Sami Bey tarihte Amasya Mulakati olarak bilinen ve Istanbul Hukumeti ile Anadolu Temsilcileri arasindaki ilk resmi gorusmede de Mustafa Kemal Pasa ve Rauf Bey ile birlikte hazir bulunmustur Heyet i Temsiliye nin Ankara ya tasinmasindan sonra yapilmis olan son Osmanli Meclis i Mebusan toplantisina Amasya Milletvekili olarak katilmis bu Meclis in Ingilizler tarafindan basilmasini takiben Ankara ya donup TBMM ye katilmistir Londra KonferansiTBMM bunyesinde olusturulan ilk hukumetin disisleri bakani olmustur Bu sifatla Sovyetler Birligine ve Londra Konferansina giden heyetlerin baskanligini yapmistir Konferansta Ankara Hukumeti ni Bekir Sami Bey Istanbul Hukumeti ni ise Osmanli Sadrazami Tevfik Pasa temsil etti Konferans sirasinda Turkiye nin tek temsilcisinin Ankara Hukumeti oldugunu belirten Sadrazami Tevfik Pasa sozu Bekir Sami Bey e birakti Londra Konferansi sirasinda diyalog kurdugu Birlesik Krallik Fransa ve Italya Disisleri Bakanlari ile ozel birer anlasma parafe etse de Ankara nin onayini almadan yaptigi bu anlasmalar Turkiye nin hukumranlik haklarina aykiri olmasi nedeniyle 8 Mayis 1921 de Disisleri Bakanligi gorevinden istifa etmistir Istifa oncesinde ve sonrasinda TBMM Genel Kurulunda heyet icinde yer alan diger yetkililerin agir elestirilere ugramasi uzerine her turlu sorumlulugun kendisine ait oldugunu hicbir yetkilinin sorumlulugunun bulunmadigini ifade etmistir Orta Dogu KonferansiLondra da 12 Subat 12 Mart 1921 tarihleri arasinda yapilan Orta Dogu Konferansinda bu tezin savunuculugunu yapmistir Istanbul da kurulmus olan Simali Kafkas Cemiyeti ve Simali Kafkas Gocmenleri Komitesi gibi Kafkas gocmenlerinin sorunlariyla ilgili kuruluslarda gorev yapmistir MilletvekilligiTBMM nin ilk donemlerinde iki donem Tokat Milletvekilligi yapmis olan Bekir Sami Bey Terakkiperver Cumhuriyet Firkasi nin kuruculari arasinda yer almistir Izmir Suikasti nedeniyle bu partinin tum uye ve kurucularinin yargilanmasi sirasinda yargilanmis ve beraat etmistir Bu olay kendisini cok uzdugu icin aktif siyasetten 1927 de ayrilip koyunde sessiz yasamayi tercih etti 1933 te Istanbul da olmustur Kaynakca 15 Haziran 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Seyt Ossetians com 11 Kasim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde rusca 27 Nisan 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Siyasi goreviOnce gelen Once gelen yoktur TBMM Hariciye Vekili 3 Mayis 1920 8 Mayis 1921 Sonra gelen Ahmet Muhtar Mollaoglu