Malik Aksel (1901 - 15 Şubat 1987), Türk ressam ve yazar.
Malik Aksel | |
---|---|
Genel bilgiler | |
Doğum adı | Malik Aksel |
Doğum | 1901 Selanik, Osmanlı Devleti |
Ölüm | 1987 (85-86 yaşlarında) İstanbul, Türkiye |
Uyruk | Türk |
Alanı | Resim, edebiyat |
Etkilendikleri | Şevket Dağ |
Yaşamı
İlköğrenimini Beyazıt Numûne Mektebi'nde tamamladı. Dârülmuallimîn'e (erkek öğretmen okulu) 1918 yılında kaydolan Aksel, burada geleceğine yön verecek olan ressam Şevket Dağ'ın öğrencisi oldu. 1918-1921 yılları arasında hocası Şevket Dağ'ın üyesi olduğu Güzel Sanatlar Birliği'nin düzenlediği Galatasaray Sergileri ile tanışan Aksel, cumhuriyetin ilanından sonra sanat etkinliklerinin içinde görülmeye başladı.
Dârülmuallmîn'den mezun olduktan sonra, Şile'nin Kayagöz köyünde bir süre öğretmenlik yaptı. Bu arada, 1923-1928 yılları arasında Galatasaray Sergileri'ne:
- 1923 Mektebe Giderken
- 1924 Köy Mektebi, Düğün
- 1925 Mektepte Bayrak Merasimi, Görücüler ve Çocuklar
- 1926 İmtihan Neticesi
- 1927 Bayram Yerinde adlı eserlerle katıldı.
Atatürk'ün isteği üzerine Türkiye'ye davet edilen Amerikalı eğitim bilimci John Dewey'in hazırladığı raporda resim ve iş eğitimi alanında yeteri kadar eğitimci ve öğretmen bulunmadığını belirtti. Bu açığın doldurulması amacıyla öğretmen adaylarının yurtdışına eğitime gönderilmesine karar verildi. "Öğretmen okulu" mezunları arasında yapılan sınavı kazanarak Avrupa'ya gidecek olan ilk beş kişinin arasında yer alan Aksel, 1928 yılında Almanya'ya gitti.
Berlin'de Yüksek Öğretmen Okulu'nda "sanat pedagojisi" ve "iş eğitimi" konularında eğitim gördü. Bir yandan da Berlin Yüksek Sanat Okulu'nda Rudolf Großmann'ın atölyesinde yağlı boya ve gravür derslerine devam etti.
1932 yılında yurda döndüğünde Ankara'da yeni açılan ve daha sonra Gazi Eğitim Enstitüsü'ne dönüşecek olan "Resim Öğretmen Okulu"nda resim ve sanat tarihi öğretmeni olarak göreve başladı. O dönemde cumhuriyetin ilk kuşak sanatçılarının oluşturduğu Müstakil Ressamlar ve Heykeltıraşlar Birliği, D Grubu gibi sanat topluluklarında yer almayan sanatçı, halkevleri aracılığıyla düzenlenen "yurt gezileri"nin ikincisinde Sivas'a, beşincisinde ise Denizli'ye gitti. Buralarda yaptığı çalışmalarıyla Devlet Resim ve Heykel Sergileri'ne katıldı. Sivas'taki çalışmaları, Cevat Dereli'nin birincilik, Refik Epikman'ın ikincilik aldığı jüri değerlendirmesinde üçüncülük ödülüne değer görüldü.
Yurt Gezileri'nin Türk resim sanatı açısından belki de en önemli çalışması Malik Aksel'in "Kale Mahallesi" adlı eserdir. Bu çalışma ile ilgili olarak: "Malik Aksel'in "marazi" bulunan resimlerinden "Kale Mahallesi", Yurt Gezileri'nde yapılmış ve bilinen resimler arasında toplumsal gerçekçi denebilecek hemen tek resimdir. Gezilerde yapılan öteki resimlerde güzellik arayışı ve iyimser bir bakış varken, Aksel’in Kale Mahallesi’nde toplumda yaşanan yoksulluğun izleri görülüyor.” görüşü bildirilmektedir.
1943 yılında kurulan ve başkanlığını İbrahim Çallı'nın yaptığı Türk Ressamlar ve Heykeltıraşlar Birliği'ne üye olan Aksel, 1940'ların ikinci yarısından itibaren Galatasaray Sergileri'ne yeniden katılmaya başladı. 1951 yılında daha sonra Atatürk Eğitim Enstitüsü'ne dönüşecek olan İstanbul Çapa Eğitim Enstitüsü'ne atandı. 1968 yılında emekli oldu.
Soyut yaklaşımların egemen olduğu dönemde figüratif çalışmalarından taviz vermeyen sanatçı ile ilgili Ahmet Muhip Dranas, "Tablolarına en fazla insan figürü koyanlardan biri" olarak bahsetmektedir. Varlık, Hisar, Türk Edebiyatı dergilerinde deneme ve sohbet türü yazıları yayımlandı. Resim çalışmalarının yanı sıra kitapları da yayımlanan sanatçı 86 yaşında İstanbul'da öldü. Kabri, Zincirlikuyu Mezarlığındadır.
Yayınlanan kitapları
- 1943 Sanat Hayatı, Resim Sergisinde Otuz Gün
- 1959 İstanbul Mimarisinde Kuş Evleri
- 1960 Anadolu Halk Resimleri
- 1967 Türk'lerde Dini Resimler
- 1971 Sanat ve Folklor
- 1977 İstanbul'un Ortası
- 2017 Masal ve Resim (haz. Beşir Ayvazoğlu, kitaplarına girmemiş yazılarının derlemesi)
Kaynakça
- Özel
- ^ . Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, Sanal Müze. 23 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2015.
- ^ Üstünipek, Mehmet. . lebriz.com. 1 Mart 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2008. (Not: Yazının ilk sayfası başlamaktadır. "Sonraki Sayfa" diyerek ilerleyiniz.)
- ^ Malik Aksel 15 Ağustos 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., www.biyografya.com. Erişim Tarihi: 19.03.2020.
- ^ AKSEL, Malik, 15 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . islamansiklopedisi.org.tr. Erişim Tarihi: 19.03.2020.
- Genel
- Arslan, N. (1997). Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi. 1. Yapı-Endüstri Merkezi Yayınları. s. 44. ISBN .
Dış bağlantılar
- Görmezden Gelinen ‘‘Evimizin Ressamı’’: Folklorun 100. Yılında Malik Aksel ve Görsel Halkbilimine Katkıları21 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - Yrd. Doç. Dr. Evrim Ölçer Özünel, Millî Folklor dergisi
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Malik Aksel 1901 15 Subat 1987 Turk ressam ve yazar Malik AkselGenel bilgilerDogum adiMalik AkselDogum1901 Selanik Osmanli DevletiOlum1987 85 86 yaslarinda Istanbul TurkiyeUyrukTurkAlaniResim edebiyatEtkilendikleriSevket DagYasamiIlkogrenimini Beyazit Numune Mektebi nde tamamladi Darulmuallimin e erkek ogretmen okulu 1918 yilinda kaydolan Aksel burada gelecegine yon verecek olan ressam Sevket Dag in ogrencisi oldu 1918 1921 yillari arasinda hocasi Sevket Dag in uyesi oldugu Guzel Sanatlar Birligi nin duzenledigi Galatasaray Sergileri ile tanisan Aksel cumhuriyetin ilanindan sonra sanat etkinliklerinin icinde gorulmeye basladi Darulmuallmin den mezun olduktan sonra Sile nin Kayagoz koyunde bir sure ogretmenlik yapti Bu arada 1923 1928 yillari arasinda Galatasaray Sergileri ne 1923 Mektebe Giderken 1924 Koy Mektebi Dugun 1925 Mektepte Bayrak Merasimi Goruculer ve Cocuklar 1926 Imtihan Neticesi 1927 Bayram Yerinde adli eserlerle katildi Ataturk un istegi uzerine Turkiye ye davet edilen Amerikali egitim bilimci John Dewey in hazirladigi raporda resim ve is egitimi alaninda yeteri kadar egitimci ve ogretmen bulunmadigini belirtti Bu acigin doldurulmasi amaciyla ogretmen adaylarinin yurtdisina egitime gonderilmesine karar verildi Ogretmen okulu mezunlari arasinda yapilan sinavi kazanarak Avrupa ya gidecek olan ilk bes kisinin arasinda yer alan Aksel 1928 yilinda Almanya ya gitti Berlin de Yuksek Ogretmen Okulu nda sanat pedagojisi ve is egitimi konularinda egitim gordu Bir yandan da Berlin Yuksek Sanat Okulu nda Rudolf Grossmann in atolyesinde yagli boya ve gravur derslerine devam etti 1932 yilinda yurda dondugunde Ankara da yeni acilan ve daha sonra Gazi Egitim Enstitusu ne donusecek olan Resim Ogretmen Okulu nda resim ve sanat tarihi ogretmeni olarak goreve basladi O donemde cumhuriyetin ilk kusak sanatcilarinin olusturdugu Mustakil Ressamlar ve Heykeltiraslar Birligi D Grubu gibi sanat topluluklarinda yer almayan sanatci halkevleri araciligiyla duzenlenen yurt gezileri nin ikincisinde Sivas a besincisinde ise Denizli ye gitti Buralarda yaptigi calismalariyla Devlet Resim ve Heykel Sergileri ne katildi Sivas taki calismalari Cevat Dereli nin birincilik Refik Epikman in ikincilik aldigi juri degerlendirmesinde ucunculuk odulune deger goruldu Yurt Gezileri nin Turk resim sanati acisindan belki de en onemli calismasi Malik Aksel in Kale Mahallesi adli eserdir Bu calisma ile ilgili olarak Malik Aksel in marazi bulunan resimlerinden Kale Mahallesi Yurt Gezileri nde yapilmis ve bilinen resimler arasinda toplumsal gercekci denebilecek hemen tek resimdir Gezilerde yapilan oteki resimlerde guzellik arayisi ve iyimser bir bakis varken Aksel in Kale Mahallesi nde toplumda yasanan yoksullugun izleri goruluyor gorusu bildirilmektedir 1943 yilinda kurulan ve baskanligini Ibrahim Calli nin yaptigi Turk Ressamlar ve Heykeltiraslar Birligi ne uye olan Aksel 1940 larin ikinci yarisindan itibaren Galatasaray Sergileri ne yeniden katilmaya basladi 1951 yilinda daha sonra Ataturk Egitim Enstitusu ne donusecek olan Istanbul Capa Egitim Enstitusu ne atandi 1968 yilinda emekli oldu Soyut yaklasimlarin egemen oldugu donemde figuratif calismalarindan taviz vermeyen sanatci ile ilgili Ahmet Muhip Dranas Tablolarina en fazla insan figuru koyanlardan biri olarak bahsetmektedir Varlik Hisar Turk Edebiyati dergilerinde deneme ve sohbet turu yazilari yayimlandi Resim calismalarinin yani sira kitaplari da yayimlanan sanatci 86 yasinda Istanbul da oldu Kabri Zincirlikuyu Mezarligindadir Yayinlanan kitaplari1943 Sanat Hayati Resim Sergisinde Otuz Gun 1959 Istanbul Mimarisinde Kus Evleri 1960 Anadolu Halk Resimleri 1967 Turk lerde Dini Resimler 1971 Sanat ve Folklor 1977 Istanbul un Ortasi 2017 Masal ve Resim haz Besir Ayvazoglu kitaplarina girmemis yazilarinin derlemesi KaynakcaOzel Turkiye Cumhuriyet Merkez Bankasi Sanal Muze 23 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Kasim 2015 Ustunipek Mehmet lebriz com 1 Mart 2004 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Mart 2008 Not Yazinin ilk sayfasi baslamaktadir Sonraki Sayfa diyerek ilerleyiniz Malik Aksel 15 Agustos 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde www biyografya com Erisim Tarihi 19 03 2020 AKSEL Malik 15 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde islamansiklopedisi org tr Erisim Tarihi 19 03 2020 GenelArslan N 1997 Eczacibasi Sanat Ansiklopedisi 1 Yapi Endustri Merkezi Yayinlari s 44 ISBN 975 7438 52 9 Dis baglantilarGormezden Gelinen Evimizin Ressami Folklorun 100 Yilinda Malik Aksel ve Gorsel Halkbilimine Katkilari21 Aralik 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Yrd Doc Dr Evrim Olcer Ozunel Milli Folklor dergisi