Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde, uygun değildir. (Aralık 2022) |
Mançutekin (Arapça: منجوتكين) Fâtımî Halifesi Azîz'in (h. 975-996) askeri bir kölesiydi (Gulam). Türk kökenlidir, Azîz yönetiminde önde gelen Fatımi generallerinden biri oldu, Suriye'de Hamdaniler ve Bizanslılara karşı savaşmıştır. Hâkim'in (h. 996-1021) ilk yıllarında Berberilerin hakim olduğu rejime başkaldırdı, ancak yenildi ve esaret altında öldü.
Hayatı
Mançutekin, Azîz ve selefi Muiz (h. 953-975) tarafından Fâtımî sarayına getirilen ve ağırlıklı olarak Berberi ordusuna (çoğunlukla Kutama kabilesinden gelen) karşı bir denge olarak tercih edildi.
Yaşamı boyunca Fâtımî siyasetine hâkim olan uzun süredir vezirlik yapan Yâkup bin Killis'in 991 yılında ölümünden sonra Azîz, Suriye'de daha saldırgan bir duruş sergilemeyi seçti ve Mançutekin'i Şam valisi olarak atadı. Emir Said el-Devle'nin ölümünden sonra iltica edenlerin cesaretlendirdiği Azîz, Halep'in Hamdani emirliğine yönelik saldırılarını yenilemeye karar verdi ve Mançutekin'i sefer için görevlendirdi. Fâtımî generali, Haziran 992'de Emirliği işgal etti, Antakya Doux'u Mihail Burces komutasındaki Bizans kuvvetlerini yendi ve Halep'i kuşattı ancak kuşatmayı gayretle sürdürmeyi başaramadı ve şehir, 993 baharında, 13 aylık bir seferin ardından Mançutekin, erzak yetersizliği nedeniyle Şam'a geri dönmek zorunda kalana kadar kolayca direnebildi. 994 baharında, Mançutekin başka bir istila başlattı, Eylül'deki Orontes Muharebesi'nde Burces'ı yeniden yendi, Humus, Epemiye ve Şayzar'ı alarak Halep'i kuşattı. Abluka bu sefer çok daha etkiliydi ve kısa süre sonra ciddi bir yiyecek kıtlığına neden oldu, ancak şehrin savunucuları, Nisan 995'te şahsen Bizans imparatoru II. Basileios'un ani gelişine kadar Hamdaniler de facto naibi Lu'lu'nun kararlı rehberliği altında direndi. Bulgaristan'da sefer yapan Basileios, Hamdanilerin yardım talebine yanıt verdi ve bir ordunun başında sadece 16 gün içinde Küçük Asya'yı geçti; ani gelişi ve ordusu için dolaşan abartılı sayılar Fâtımî ordusunda paniğe neden oldu, özellikle Mançutekin hiçbir tehdit beklemediği için süvari atlarının otlak için kentin etrafına dağıtılmasını emretti. Mançutekin, epey büyük ve iyi dinlenmiş bir orduya sahip olmasına rağmen, bu nedenle bir dezavantajdaydı. Kampını yaktı ve savaşmadan Şam'a çekildi. Bizanslılar Trablusşam kuşatmaları başarısız oldu ve Tartus'u işgal ettiler. Azîz'in kendisi artık Bizanslılara karşı sahaya çıkmaya hazırlandı ancak seferine başlamadan önce 14 Ekim 996'da öldü.
Azîz'in ölümünden sonra genç oğlu Hâkim tahta geçti. Berberi Kutama kabilesi, liderleri Hasan ibn 'Ammar'ı başbakan olarak kurma ve merkezi hükûmetin kontrolünü kendileri için etkili bir şekilde ele geçirme fırsatını kullandı. Bu, Mançutekin liderliğindeki Türk hizbinin tepkisine neden oldu. Hâkim'in hadım hocası Barjawan'ın gizli teşviki ile Mançutekin ordusunu güneye Mısır'a götürürken, Berberiler Süleyman ibn Ja'far ibn Fallah komutasında toplandı. İki ordu Ramla ya da Aşkelon'da karşılaştı ve savaş esir alınan Mançutekin için yenilgiyle sonuçlandı. İbn Fallah, valilik görevini üstlendiği Şam'a yürüdü, bu sırada Mançutekin'in kendisi de İbn Ammar tarafından iyi karşılandı ve bu yüzden - sonuçta başarılı olamadığı için - Türkleri kendi rejimiyle uzlaştırmayı ve onları iktidarı dengelemek için kullanmayı umuyordu. 1007'de öldüğü Kahire'de emeklilik yıllarını geçirmesine izin verildi.
Ayrıca bakınız
- , Fâtımîlerin Halep'teki ilk valisi Mançutekin'in gulamı (köle asker)
Kaynakça
- Özel
- ^ Kennedy 2004, s. 322.
- ^ O'Leary 1923, s. 125.
- ^ Kennedy 2004, ss. 324-325.
- ^ Stevenson 1926, s. 251.
- ^ Whittow 1996, ss. 379-380.
- ^ Stevenson 1926, ss. 251-252.
- ^ Kennedy 2004, s. 325.
- ^ Whittow 1996, s. 380.
- ^ Kennedy 2004, ss. 327–328; O'Leary 1923, ss. 123–126.
- ^ Kennedy 2004, s. 328; O'Leary 1923, ss. 126–127.
- Genel
- Kennedy, Hugh (2016). The Prophet and the Age of the Caliphates: The Islamic Near East from the 6th to the 11th Century (İngilizce) (Second bas.). Oxford ve New York: Routledge. ISBN .
- (1923). A Short History of the Fatimid Khalifate (İngilizce). Londra: Kegan Paul, Trench, Trubner & Co. Limited.
- Stevenson, William B. (1926). "Chapter VI. Islam in Syria and Egypt (750–1100)". Bury, John Bagnell (Ed.). The Cambridge Medieval History, Volume V: Contest of Empire and Papacy (İngilizce). New York: The Macmillan Company. ss. 242-264.
- Whittow, Mark (1996). The Making of Byzantium, 600-1025 (İngilizce). Berkeley and Los Angeles, Kaliforniya: University of California Press. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Aralik 2022 Mancutekin Arapca منجوتكين Fatimi Halifesi Aziz in h 975 996 askeri bir kolesiydi Gulam Turk kokenlidir Aziz yonetiminde onde gelen Fatimi generallerinden biri oldu Suriye de Hamdaniler ve Bizanslilara karsi savasmistir Hakim in h 996 1021 ilk yillarinda Berberilerin hakim oldugu rejime baskaldirdi ancak yenildi ve esaret altinda oldu HayatiMancutekin Aziz ve selefi Muiz h 953 975 tarafindan Fatimi sarayina getirilen ve agirlikli olarak Berberi ordusuna cogunlukla Kutama kabilesinden gelen karsi bir denge olarak tercih edildi Yasami boyunca Fatimi siyasetine hakim olan uzun suredir vezirlik yapan Yakup bin Killis in 991 yilinda olumunden sonra Aziz Suriye de daha saldirgan bir durus sergilemeyi secti ve Mancutekin i Sam valisi olarak atadi Emir Said el Devle nin olumunden sonra iltica edenlerin cesaretlendirdigi Aziz Halep in Hamdani emirligine yonelik saldirilarini yenilemeye karar verdi ve Mancutekin i sefer icin gorevlendirdi Fatimi generali Haziran 992 de Emirligi isgal etti Antakya Doux u Mihail Burces komutasindaki Bizans kuvvetlerini yendi ve Halep i kusatti ancak kusatmayi gayretle surdurmeyi basaramadi ve sehir 993 baharinda 13 aylik bir seferin ardindan Mancutekin erzak yetersizligi nedeniyle Sam a geri donmek zorunda kalana kadar kolayca direnebildi 994 baharinda Mancutekin baska bir istila baslatti Eylul deki Orontes Muharebesi nde Burces i yeniden yendi Humus Epemiye ve Sayzar i alarak Halep i kusatti Abluka bu sefer cok daha etkiliydi ve kisa sure sonra ciddi bir yiyecek kitligina neden oldu ancak sehrin savunuculari Nisan 995 te sahsen Bizans imparatoru II Basileios un ani gelisine kadar Hamdaniler de facto naibi Lu lu nun kararli rehberligi altinda direndi Bulgaristan da sefer yapan Basileios Hamdanilerin yardim talebine yanit verdi ve bir ordunun basinda sadece 16 gun icinde Kucuk Asya yi gecti ani gelisi ve ordusu icin dolasan abartili sayilar Fatimi ordusunda panige neden oldu ozellikle Mancutekin hicbir tehdit beklemedigi icin suvari atlarinin otlak icin kentin etrafina dagitilmasini emretti Mancutekin epey buyuk ve iyi dinlenmis bir orduya sahip olmasina ragmen bu nedenle bir dezavantajdaydi Kampini yakti ve savasmadan Sam a cekildi Bizanslilar Trablussam kusatmalari basarisiz oldu ve Tartus u isgal ettiler Aziz in kendisi artik Bizanslilara karsi sahaya cikmaya hazirlandi ancak seferine baslamadan once 14 Ekim 996 da oldu Aziz in olumunden sonra genc oglu Hakim tahta gecti Berberi Kutama kabilesi liderleri Hasan ibn Ammar i basbakan olarak kurma ve merkezi hukumetin kontrolunu kendileri icin etkili bir sekilde ele gecirme firsatini kullandi Bu Mancutekin liderligindeki Turk hizbinin tepkisine neden oldu Hakim in hadim hocasi Barjawan in gizli tesviki ile Mancutekin ordusunu guneye Misir a gotururken Berberiler Suleyman ibn Ja far ibn Fallah komutasinda toplandi Iki ordu Ramla ya da Askelon da karsilasti ve savas esir alinan Mancutekin icin yenilgiyle sonuclandi Ibn Fallah valilik gorevini ustlendigi Sam a yurudu bu sirada Mancutekin in kendisi de Ibn Ammar tarafindan iyi karsilandi ve bu yuzden sonucta basarili olamadigi icin Turkleri kendi rejimiyle uzlastirmayi ve onlari iktidari dengelemek icin kullanmayi umuyordu 1007 de oldugu Kahire de emeklilik yillarini gecirmesine izin verildi Ayrica bakiniz Fatimilerin Halep teki ilk valisi Mancutekin in gulami kole asker KaynakcaOzel Kennedy 2004 s 322 O Leary 1923 s 125 Kennedy 2004 ss 324 325 Stevenson 1926 s 251 Whittow 1996 ss 379 380 Stevenson 1926 ss 251 252 Kennedy 2004 s 325 Whittow 1996 s 380 Kennedy 2004 ss 327 328 O Leary 1923 ss 123 126 Kennedy 2004 s 328 O Leary 1923 ss 126 127 GenelKennedy Hugh 2016 The Prophet and the Age of the Caliphates The Islamic Near East from the 6th to the 11th Century Ingilizce Second bas Oxford ve New York Routledge ISBN 978 1 138 78761 2 1923 A Short History of the Fatimid Khalifate Ingilizce Londra Kegan Paul Trench Trubner amp Co Limited Stevenson William B 1926 Chapter VI Islam in Syria and Egypt 750 1100 Bury John Bagnell Ed The Cambridge Medieval History Volume V Contest of Empire and Papacy Ingilizce New York The Macmillan Company ss 242 264 Whittow Mark 1996 The Making of Byzantium 600 1025 Ingilizce Berkeley and Los Angeles Kaliforniya University of California Press ISBN 978 0 520 20496 6