Martin Bormann, (17 Haziran 1900, Wegeleben, Prusya, Almanya - 2 Mayıs 1945, Berlin), NSDAP’nin parti sözcüsü, aynı zamanda Adolf Hitler’in özel sekreteri. Adolf Hitler'in özel sekreteri olarak ülkedeki bilgi akışını ve Hitler'e erişimi kontrol etti. Bunun sonucunda muazzam bir güç elde etti. Diğer birçok NSDAP yetkilisi gibi II. Dünya Savaşı sırasında kendi otoritesini oluşturdu. Otoritesini ülke ve savaşla ilgili karar alma süreçlerine mümkün olduğunca dahil olmak için kullandı. Adolf Hitler'in sözlü emirlerini yazılı emirlere çeviren de çoğunlukla Bormann idi.
Martin Bormann | |
---|---|
Başkanı | |
Görev süresi 12 Mayıs 1941 - 2 Mayıs 1945 | |
Yerine geldiği | Rudolf Hess (Führer Vekili olarak) |
Yerine gelen | Makam kaldırıldı |
NSDAP Başkanı | |
Görev süresi 30 Nisan 1945 - 2 Mayıs 1945 | |
Yerine geldiği | Yeni makam |
Yerine gelen | Makam kaldırıldı |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | Martin Bormann 17 Haziran 1900 Wegeleben, Prusya, Almanya |
Ölüm | 2 Mayıs 1945 (44 yaşında) Berlin, Almanya |
Partisi | Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi |
Evlilik(ler) | Gerda Buch (e. 1929) |
Çocuk(lar) |
|
Ödülleri | |
İmzası |
Hayatı
Babası Prusya bölgesindeki posta ofisinde yardımcılık yapıyordu. Babasının ölümünden sonra miras olarak kalan çiftliği işletmek için okulu bıraktı. Tarımsal ticaret lisesini bıraktı. I. Dünya Savaşı'nın son günlerinde, Haziran 1918'de bir topçu olarak 55. Topçu Alayına katıldı. I. Dünya Savaşı'nda sahra topçusu olarak görev aldı. Savaş bittikten sonra çiftliğin bulunduğu Mecklenburg şehrine geri döndü. Burada 'larına katıldı. Kısa zamanda örgüt adına çeşitli olaylara karıştı. Bu olayların hiçbirinden ceza almadan kurtulmayı başardı. Fakat 1924 yılının Mart ayında kendisinin de ilkokul öğretmeni olan Walther Kadow örgütün bütün gizli sırlarını açıklamıştı ve öldürülmesi gerekiyordu. Bormann ve adamları gereken infazı gerçekleştirdi. Olayın farkına varan polis tarafından tutuklandı ve arkadaşı Rudolf Höss'ün (daha sonra Auschwitz toplama kampının komutanı) suç ortağı olarak bir yıl hapis cezası aldı.
Hapishaneden çıktıktan sonra 1927'de NSDAP'ye katıldı ve üç yıl içerisinde önce Türingiya bölgesi basın müdürü, daha sonra da idari menajer oldu. 1928 ve 1930 yılları arasında SA yüksek komuta merkezinde görev aldı. İdari alanda yükselişini devam ettirdi ve 1933 Ekiminde NSDAP'nin parti sözcüsü, 12 Ağustos 1935'te Adolf Hitler'in özel sekreteri oldu. Bir ay sonra Nazi Partisi'nin milletvekili olarak meclisteki yerini aldı. Bu zaman zarfı içerisinde Rudolf Hess'in de özel sekreterliğini yapıyordu. 1937'de Schutzstaffel'e (SS) katıldı.
Yaptığı özel sekreterlik bir türlü yardımcılık gibiydi ve bu yardımcılığı sırasında gerek Hitler'in gerekse Hess'in güvenini fazlasıyla kazanmıştı. Partinin bütün mali işleriyle ilgileniyordu. Hitler'in evi olarak bilinen "Kartal Yuvası" Berghof fikrini Bormann verdi. Berchtesgaden’in böyle bir ev için çok uygun olduğunu düşünüyordu ve aynı zamanda Obersalzberg’deki büyük Nazi kompleksini de işletiyordu.
Bormann, Hitler'in yakın çevresine girdi ve ona her yerde eşlik ederek olaylar ve talepleri hakkında brifingler verdi. Hess'in İngiliz hükûmeti ile barış müzakereleri yapmak için 10 Mayıs 1941'de İngiltere'ye tek başına uçuşunun ardından Bormann, Parteikanzlei (Parti Şansölyeliği) Başkanı unvanıyla Hess'in eski görevlerini üstlendi. Kamu hizmeti atamaları üzerinde nihai onayları verdi, mevzuatı tekrar gözden geçirdi ve 1943'te tüm iç meseleler üzerinde fiilen kontrol sahibi oldu. Bormann, Hristiyan kiliselerine yönelik devam eden zulmün önde gelen savunucularından biriydi ve II. Dünya Savaşı sırasında Almanya tarafından fethedilen bölgelerde Yahudilere ve Slavlara yönelik sert muameleyi destekledi.
Ölümü ve cesedinin bulunması
1 Mayıs'ta, saat 11:00 civarında, Bormann, Sovyet kuşatmasından kurtulmak isteyen gruplardan birinin üyesi olarak, SS doktoru Ludwig Stumpfegger, Hitler Gençliği lideri Artur Axmann ve Hitler'in pilotu Hans Baur ile Führerbunker'i terk ettiler. Yanında Hitler'in vasiyetinin bir kopyasını taşıyordu. Partinin birçok üyesi Tiger tankı arkasında çömelerek, Weidendammer Köprüsünden Spree Nehrini geçmeye çalıştılar. Bormann, Stumpfegger ve diğer birkaç kişi, sonunda üçüncü denemede nehri geçtiler. Bormann, Stumpfegger ve Axmann diğerlerini bırakarak ters yönde gitmeye karar verdiler. Lehrter istasyonu Demiryolu boyunca yürüdüler. Bir Kızıl Ordu devriyesi ile karşılaştılar. Axmann daha sonra geri döndüğünde Bormann ve Stumpfegger'in cesetlerini gördü.
İlerleyen yıllarda, CIA ve Batı Almanya Hükûmeti de dahil olmak üzere çeşitli kuruluşlar, başarısızlıkla Bormann'ı bulmaya çalıştılar. 1964 yılında Batı Almanya hükûmeti, Bormann'ın yakalanmasını sağlayacak bilgi için 100.000 Alman markı ödül sundu.Avustralya, Danimarka, İtalya ve Güney Amerika dahil olmak üzere tüm dünyada görüldüğü bildirildi. Otobiyografisinde, Nazi istihbarat subayı Reinhard Gehlen, Bormann'ın bir Sovyet casusu olduğunu iddia ederek Moskova'ya kaçtığını belirtti. Nazi avcısı Simon Wiesenthal ise, Bormann'ın Güney Amerika'da yaşadığına inanıyordu. Batı Alman hükûmeti, Bormann'a koyduğu ödül avını 1971 yılında sona erdirdiğini ilan etti.
Ölümü konusunda çeşitli fikirler olsa da gerçek daha sonra ortaya çıktı. Hitler'in özel şoförü Erich Kempka'ya göre Martin Bormann Sovyet hatlarını geçmeye çalışırken tank ateşi ile öldü. Hitler Gençliği (Hitlerjugend) lideri Artur Axmann'a göre ise Bormann intihar etmişti.
1963 yılında, Albert Krumnow adında emekli bir posta işçisi, 8 Mayıs 1945 tarihinde, Sovyet askerlerin emri ile Lehrter istasyonu yakınındaki demiryolu köprüsü yakınında bulunan iki cesedi gömdüğü gerekçesi ile polise haber verdi. Cesetlerinden biri Wehrmacht üniforması giymiş ve diğerinin ise üstünde sadece iç çamaşırı olduğunu söyledi. Axmann ve Krumnow tarafından belirtilen yerlerde 20-21 Temmuz 1965 tarihlerinde yapılan kazılarda cesetleri arama çalışmaları başarısızlıkla sonuçlandı.
Artur Axmann, Bormann'ın intiharı ile ilgili haklı çıktı. 7 Aralık 1972 tarihinde, Krumnow'un onları gömdüğünü iddia ettiği 'nun yapımı sırasında inşaat işçileri, iki adet ceset buldu. Yapılan Otopsi sırasında iki cesedinde iskeletlerinin çenelerinde cam kırıklarının olduğu ve siyanür içerek öldüğü saptandı. Cesetlerden birinin Hitler’in doktoru Ludwig Stumfegger’e ait olduğu belirlendi. 1973 başlarında yüz kimliklerinin doğrulanması aşamasında testler yapılmıştır. Kısa bir süre sonra, Batı Alman hükûmeti, Bormann'ın öldüğünü ilan etti. Aile durumda daha fazla adli inceleme olması gerektiğini belirtip, cesedinin yakılmasına izin vermedi.
1998 tarihinde yapılan genetik testin sonucunda, kafatası ve kemiklerin Martin Bormann'a ait olduğu tespit edildi. Teste, Münih Ludwig Maximilian Üniversitesi'nde, Adli Bilimler Profesörü Wolfgang Eisenmenger önderlik etti. Akrabalarından birinden alınan dokudan kullanılarak yapılan DNA testleri sayesinde, Bormann'ın kafatası olduğu belirlenmiştir. Bormann'ın kalıntıları yakıldı ve külleri 16 Ağustos 1999 tarihinde Baltık Denizi'ne dağıtıldı.
Kaynakça
- Özel
- ^ Whiting 1996, ss. 127, 144.
- ^ Whiting 1996, s. 144.
- ^ Hamilton 1984, s. 94.
- ^ Whiting 1996, ss. 98-99, 101.
- ^ Whiting 1996, ss. 162-164.
- ^ Levy 2006, s. 165.
- ^ Whiting 1996, s. 191.
- ^ Lang 1979, s. 417.
- ^ Lang 1979, ss. 421-422.
- ^ Whiting 1996, ss. 217-218.
- ^ Lang 1979, s. 432.
- ^ a b Miller 2006, s. 154.
- Genel
- Bartrop, Paul R.; Dickerman, Michael, (Ed.) (2017). The Holocaust: An Encyclopedia and Document Collection. 1. Sanda Barbara; Denver: ABC-CLIO. ISBN .
- (2002). Berlin: The Downfall 1945. New York: Viking-Penguin. ISBN .
- (1999) [1952]. Hitler: A Study in Tyranny. New York: Konecky & Konecky. ISBN .
- (2005). . New York: Penguin Group. ISBN .
- Evans, Richard J. (2008). The Third Reich at War. New York: Penguin Group. ISBN .
- Fest, Joachim C. (1970). The Face of the Third Reich: Portraits of the Nazi Leadership. New York: Pantheon. ISBN .
- Hamilton, Charles (1984). Leaders & Personalities of the Third Reich, Vol. 1. San Jose, CA: R. James Bender Publishing. ISBN .
- . Security Service (MI5). 6 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2020.
- (1999) [1995]. The Last Days of Hitler: The Legends, the Evidence, the Truth. Trans. Helmut Bögler. Londra: Brockhampton Press. ISBN .
- Karacs, Imre (4 Mayıs 1998). "DNA test closes book on mystery of Martin Bormann". The Independent. Londra: Independent Print Limited. 7 Kasım 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ocak 2020.
- Kershaw, Ian (2008). Hitler: A Biography. New York: W.W. Norton & Co. ISBN .
- Lang, Jochen von (1979). The Secretary. Martin Bormann: The Man Who Manipulated Hitler. New York: Random House. ISBN .
- Le Tissier, Tony (2010) [1999]. Race for the Reichstag: The 1945 Battle for Berlin. Barnsley, South Yorkshire: Pen and Sword. ISBN .
- (2006) [1993]. Nazi Hunter: The Wiesenthal File (Revised 2002 bas.). Londra: Constable & Robinson. ISBN .
- Longerich, Peter (2012). Heinrich Himmler: A Life. Oxford; New York: Oxford University Press. ISBN .
- McGovern, James (1968). Martin Bormann. New York: William Morrow & Company. OCLC 441132.
- Miller, Michael (2006). Leaders of the SS and German Police, Vol. 1. San Jose, CA: R. James Bender. ISBN .
- Moll, Martin (2016). Spencer C. Tucker (Ed.). World War II: The Definitive Encyclopedia and Document Collection [5 volumes]. 1. Santa Barbara; Denver: ABC-CLIO. ISBN .
- (2003). Nazi Culture: Intellectual, Cultural and Social Life in the Third Reich. Madison, WI: University of Wisconsin Press. ISBN .
- (2005) [2004]. The Dictators: Hitler's Germany and Stalin's Russia. Londra: Penguin. ISBN .
- (writer, director) Kershaw, Ian (writer, consultant) (2012). The Dark Charisma of Adolf Hitler (television documentary). Birleşik Krallık: BBC. Erişim tarihi: 8 Ocak 2020.
- (1996) [1995]. Albert Speer: His Battle With Truth. New York: Vintage. ISBN .
- Shirer, William L. (1960). . New York: Simon & Schuster. ISBN .
- Speer, Albert (1971) [1969]. . New York: Avon. ISBN .
- Tofahrn, Klaus W. (2008). Das Dritte Reich und der Holocaust (Almanca). Frankfurt am Main: Peter Lang. ISBN .
- "Traueranzeigen: Martin Bormann" (Almanca). Westfälische Rundschau. 15 Mart 2013. 29 Kasım 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ocak 2020.
- Trevor-Roper, Hugh (2002) [1947]. The Last Days of Hitler. Londra: Pan Books. ISBN .
- (1996) [1973]. The Hunt for Martin Bormann: The Truth. Londra: Pen & Sword. ISBN .
Dış bağlantılar
Vikisöz'de Martin Bormann ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
Wikimedia Commons'ta Martin Bormann ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Martin Bormann: "The Brown Eminence"8 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . by the Holocaust Education & Archive Research Team
Parti siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Adolf Hitler | NSDAP Başkanı 30 Nisan 1945 – 2 Mayıs 1945 | Sonra gelen: Yok |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Martin Bormann 17 Haziran 1900 Wegeleben Prusya Almanya 2 Mayis 1945 Berlin NSDAP nin parti sozcusu ayni zamanda Adolf Hitler in ozel sekreteri Adolf Hitler in ozel sekreteri olarak ulkedeki bilgi akisini ve Hitler e erisimi kontrol etti Bunun sonucunda muazzam bir guc elde etti Diger bircok NSDAP yetkilisi gibi II Dunya Savasi sirasinda kendi otoritesini olusturdu Otoritesini ulke ve savasla ilgili karar alma sureclerine mumkun oldugunca dahil olmak icin kullandi Adolf Hitler in sozlu emirlerini yazili emirlere ceviren de cogunlukla Bormann idi Martin BormannBaskaniGorev suresi 12 Mayis 1941 2 Mayis 1945Yerine geldigi Rudolf Hess Fuhrer Vekili olarak Yerine gelen Makam kaldirildiNSDAP BaskaniGorev suresi 30 Nisan 1945 2 Mayis 1945Yerine geldigi Yeni makamYerine gelen Makam kaldirildiKisisel bilgilerDogum Martin Bormann 17 Haziran 1900 1900 06 17 Wegeleben Prusya AlmanyaOlum 2 Mayis 1945 44 yasinda Berlin AlmanyaPartisi Nasyonal Sosyalist Alman Isci PartisiEvlilik ler Gerda Buch e 1929 Cocuk lar Adolf Martin Bormann Ilse Bormann Ehrengard Bormann Irmgard Bormann Rudolf Gerhard Bormann Heinrich Hugo Bormann Eva Ute Bormann Gerda Bormann Fritz Hartmut Bormann Volker BormannOdulleriImzasiHayatiBabasi Prusya bolgesindeki posta ofisinde yardimcilik yapiyordu Babasinin olumunden sonra miras olarak kalan ciftligi isletmek icin okulu birakti Tarimsal ticaret lisesini birakti I Dunya Savasi nin son gunlerinde Haziran 1918 de bir topcu olarak 55 Topcu Alayina katildi I Dunya Savasi nda sahra topcusu olarak gorev aldi Savas bittikten sonra ciftligin bulundugu Mecklenburg sehrine geri dondu Burada larina katildi Kisa zamanda orgut adina cesitli olaylara karisti Bu olaylarin hicbirinden ceza almadan kurtulmayi basardi Fakat 1924 yilinin Mart ayinda kendisinin de ilkokul ogretmeni olan Walther Kadow orgutun butun gizli sirlarini aciklamisti ve oldurulmesi gerekiyordu Bormann ve adamlari gereken infazi gerceklestirdi Olayin farkina varan polis tarafindan tutuklandi ve arkadasi Rudolf Hoss un daha sonra Auschwitz toplama kampinin komutani suc ortagi olarak bir yil hapis cezasi aldi Hapishaneden ciktiktan sonra 1927 de NSDAP ye katildi ve uc yil icerisinde once Turingiya bolgesi basin muduru daha sonra da idari menajer oldu 1928 ve 1930 yillari arasinda SA yuksek komuta merkezinde gorev aldi Idari alanda yukselisini devam ettirdi ve 1933 Ekiminde NSDAP nin parti sozcusu 12 Agustos 1935 te Adolf Hitler in ozel sekreteri oldu Bir ay sonra Nazi Partisi nin milletvekili olarak meclisteki yerini aldi Bu zaman zarfi icerisinde Rudolf Hess in de ozel sekreterligini yapiyordu 1937 de Schutzstaffel e SS katildi Yaptigi ozel sekreterlik bir turlu yardimcilik gibiydi ve bu yardimciligi sirasinda gerek Hitler in gerekse Hess in guvenini fazlasiyla kazanmisti Partinin butun mali isleriyle ilgileniyordu Hitler in evi olarak bilinen Kartal Yuvasi Berghof fikrini Bormann verdi Berchtesgaden in boyle bir ev icin cok uygun oldugunu dusunuyordu ve ayni zamanda Obersalzberg deki buyuk Nazi kompleksini de isletiyordu Bormann Hitler in yakin cevresine girdi ve ona her yerde eslik ederek olaylar ve talepleri hakkinda brifingler verdi Hess in Ingiliz hukumeti ile baris muzakereleri yapmak icin 10 Mayis 1941 de Ingiltere ye tek basina ucusunun ardindan Bormann Parteikanzlei Parti Sansolyeligi Baskani unvaniyla Hess in eski gorevlerini ustlendi Kamu hizmeti atamalari uzerinde nihai onaylari verdi mevzuati tekrar gozden gecirdi ve 1943 te tum ic meseleler uzerinde fiilen kontrol sahibi oldu Bormann Hristiyan kiliselerine yonelik devam eden zulmun onde gelen savunucularindan biriydi ve II Dunya Savasi sirasinda Almanya tarafindan fethedilen bolgelerde Yahudilere ve Slavlara yonelik sert muameleyi destekledi Olumu ve cesedinin bulunmasi 1 Mayis ta saat 11 00 civarinda Bormann Sovyet kusatmasindan kurtulmak isteyen gruplardan birinin uyesi olarak SS doktoru Ludwig Stumpfegger Hitler Gencligi lideri Artur Axmann ve Hitler in pilotu Hans Baur ile Fuhrerbunker i terk ettiler Yaninda Hitler in vasiyetinin bir kopyasini tasiyordu Partinin bircok uyesi Tiger tanki arkasinda comelerek Weidendammer Koprusunden Spree Nehrini gecmeye calistilar Bormann Stumpfegger ve diger birkac kisi sonunda ucuncu denemede nehri gectiler Bormann Stumpfegger ve Axmann digerlerini birakarak ters yonde gitmeye karar verdiler Lehrter istasyonu Demiryolu boyunca yuruduler Bir Kizil Ordu devriyesi ile karsilastilar Axmann daha sonra geri dondugunde Bormann ve Stumpfegger in cesetlerini gordu Ilerleyen yillarda CIA ve Bati Almanya Hukumeti de dahil olmak uzere cesitli kuruluslar basarisizlikla Bormann i bulmaya calistilar 1964 yilinda Bati Almanya hukumeti Bormann in yakalanmasini saglayacak bilgi icin 100 000 Alman marki odul sundu Avustralya Danimarka Italya ve Guney Amerika dahil olmak uzere tum dunyada goruldugu bildirildi Otobiyografisinde Nazi istihbarat subayi Reinhard Gehlen Bormann in bir Sovyet casusu oldugunu iddia ederek Moskova ya kactigini belirtti Nazi avcisi Simon Wiesenthal ise Bormann in Guney Amerika da yasadigina inaniyordu Bati Alman hukumeti Bormann a koydugu odul avini 1971 yilinda sona erdirdigini ilan etti Olumu konusunda cesitli fikirler olsa da gercek daha sonra ortaya cikti Hitler in ozel soforu Erich Kempka ya gore Martin Bormann Sovyet hatlarini gecmeye calisirken tank atesi ile oldu Hitler Gencligi Hitlerjugend lideri Artur Axmann a gore ise Bormann intihar etmisti 1963 yilinda Albert Krumnow adinda emekli bir posta iscisi 8 Mayis 1945 tarihinde Sovyet askerlerin emri ile Lehrter istasyonu yakinindaki demiryolu koprusu yakininda bulunan iki cesedi gomdugu gerekcesi ile polise haber verdi Cesetlerinden biri Wehrmacht uniformasi giymis ve digerinin ise ustunde sadece ic camasiri oldugunu soyledi Axmann ve Krumnow tarafindan belirtilen yerlerde 20 21 Temmuz 1965 tarihlerinde yapilan kazilarda cesetleri arama calismalari basarisizlikla sonuclandi Artur Axmann Bormann in intihari ile ilgili hakli cikti 7 Aralik 1972 tarihinde Krumnow un onlari gomdugunu iddia ettigi nun yapimi sirasinda insaat iscileri iki adet ceset buldu Yapilan Otopsi sirasinda iki cesedinde iskeletlerinin cenelerinde cam kiriklarinin oldugu ve siyanur icerek oldugu saptandi Cesetlerden birinin Hitler in doktoru Ludwig Stumfegger e ait oldugu belirlendi 1973 baslarinda yuz kimliklerinin dogrulanmasi asamasinda testler yapilmistir Kisa bir sure sonra Bati Alman hukumeti Bormann in oldugunu ilan etti Aile durumda daha fazla adli inceleme olmasi gerektigini belirtip cesedinin yakilmasina izin vermedi 1998 tarihinde yapilan genetik testin sonucunda kafatasi ve kemiklerin Martin Bormann a ait oldugu tespit edildi Teste Munih Ludwig Maximilian Universitesi nde Adli Bilimler Profesoru Wolfgang Eisenmenger onderlik etti Akrabalarindan birinden alinan dokudan kullanilarak yapilan DNA testleri sayesinde Bormann in kafatasi oldugu belirlenmistir Bormann in kalintilari yakildi ve kulleri 16 Agustos 1999 tarihinde Baltik Denizi ne dagitildi KaynakcaOzel Whiting 1996 ss 127 144 Whiting 1996 s 144 Hamilton 1984 s 94 Whiting 1996 ss 98 99 101 Whiting 1996 ss 162 164 Levy 2006 s 165 Whiting 1996 s 191 Lang 1979 s 417 Lang 1979 ss 421 422 Whiting 1996 ss 217 218 Lang 1979 s 432 a b Miller 2006 s 154 GenelBartrop Paul R Dickerman Michael Ed 2017 The Holocaust An Encyclopedia and Document Collection 1 Sanda Barbara Denver ABC CLIO ISBN 978 1 4408 4083 8 2002 Berlin The Downfall 1945 New York Viking Penguin ISBN 978 0 670 03041 5 1999 1952 Hitler A Study in Tyranny New York Konecky amp Konecky ISBN 978 1 56852 036 0 2005 New York Penguin Group ISBN 978 0 14 303790 3 Evans Richard J 2008 The Third Reich at War New York Penguin Group ISBN 978 0 14 311671 4 Fest Joachim C 1970 The Face of the Third Reich Portraits of the Nazi Leadership New York Pantheon ISBN 978 0 394 73407 1 Hamilton Charles 1984 Leaders amp Personalities of the Third Reich Vol 1 San Jose CA R James Bender Publishing ISBN 0 912138 27 0 Security Service MI5 6 Subat 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Ocak 2020 1999 1995 The Last Days of Hitler The Legends the Evidence the Truth Trans Helmut Bogler Londra Brockhampton Press ISBN 978 1 86019 902 8 Karacs Imre 4 Mayis 1998 DNA test closes book on mystery of Martin Bormann The Independent Londra Independent Print Limited 7 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ocak 2020 Kershaw Ian 2008 Hitler A Biography New York W W Norton amp Co ISBN 0 393 06757 2 Lang Jochen von 1979 The Secretary Martin Bormann The Man Who Manipulated Hitler New York Random House ISBN 978 0 394 50321 9 Le Tissier Tony 2010 1999 Race for the Reichstag The 1945 Battle for Berlin Barnsley South Yorkshire Pen and Sword ISBN 978 1 84884 230 4 2006 1993 Nazi Hunter The Wiesenthal File Revised 2002 bas Londra Constable amp Robinson ISBN 978 1 84119 607 7 Longerich Peter 2012 Heinrich Himmler A Life Oxford New York Oxford University Press ISBN 978 0 19 959232 6 McGovern James 1968 Martin Bormann New York William Morrow amp Company OCLC 441132 Miller Michael 2006 Leaders of the SS and German Police Vol 1 San Jose CA R James Bender ISBN 978 93 297 0037 2 Moll Martin 2016 Spencer C Tucker Ed World War II The Definitive Encyclopedia and Document Collection 5 volumes 1 Santa Barbara Denver ABC CLIO ISBN 978 1 4408 4593 2 2003 Nazi Culture Intellectual Cultural and Social Life in the Third Reich Madison WI University of Wisconsin Press ISBN 978 0 299 19304 1 2005 2004 The Dictators Hitler s Germany and Stalin s Russia Londra Penguin ISBN 978 0 14 191224 0 writer director Kershaw Ian writer consultant 2012 The Dark Charisma of Adolf Hitler television documentary Birlesik Krallik BBC Erisim tarihi 8 Ocak 2020 1996 1995 Albert Speer His Battle With Truth New York Vintage ISBN 978 0 679 76812 8 Shirer William L 1960 New York Simon amp Schuster ISBN 978 0 671 62420 0 Speer Albert 1971 1969 New York Avon ISBN 978 0 380 00071 5 Tofahrn Klaus W 2008 Das Dritte Reich und der Holocaust Almanca Frankfurt am Main Peter Lang ISBN 978 3 631 57702 8 Traueranzeigen Martin Bormann Almanca Westfalische Rundschau 15 Mart 2013 29 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ocak 2020 Trevor Roper Hugh 2002 1947 The Last Days of Hitler Londra Pan Books ISBN 978 0 330 49060 3 1996 1973 The Hunt for Martin Bormann The Truth Londra Pen amp Sword ISBN 0 85052 527 6 Dis baglantilarVikisoz de Martin Bormann ile ilgili sozleri bulabilirsiniz Wikimedia Commons ta Martin Bormann ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Martin Bormann The Brown Eminence 8 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde by the Holocaust Education amp Archive Research TeamParti siyasi goreviOnce gelen Adolf Hitler NSDAP Baskani 30 Nisan 1945 2 Mayis 1945 Sonra gelen Yok