Benderli Mehmed Selim Sırrı Paşa (1771-1831) II. Mahmud saltanatında 14 Eylül 1824 - 24 Ekim 1828 tarihleri arasında dört yıl bir ay on gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.
Benderli Mehmet Selim Sırrı Paşa | |
---|---|
Osmanlı Sadrazamı | |
Görev süresi 14 Eylül 1824 - 24 Ekim 1828 | |
Hükümdar | II. Mahmud |
Yerine geldiği | Mehmed Said Galip Paşa |
Yerine gelen | Topal İzzet Mehmed Paşa |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 1771 Bender |
Ölüm | 1831 (59-60 yaşlarında) Şam, Suriye |
Hayatı
1771 yılında Bender’de doğmuştur. Hotin'li Kapıcıbaşı Mustafa Ağa'nın oğlu olduğundan Hotinli diye de bilinir. Mehmet Selim Sırrı Paşa devlet kapısında kapıcıbaşılık, bostancıbaşılık gibi çeşitli görevlerde bulundu.
1819’da vezirlik rütbesiyle Silistre Beylerbeyliğine atandı. Eylül 1824'te Mehmed Said Galip Paşa’nın yerine sadrazamlığa getirildi. II. Mahmud, Yeniçeri Ocağı'nda bir şekilde kendine yakın adamlan başa getirerek güç kazandıktan sonra yeniçerilerle ilgili düşüncelerini gerçekleştirmeyi başaracak güçlü bir sadrazam gerekiyordu. Padişah, o sıradaki sadrazam Galip Paşa'ya düşüncelerini açtığında, Paşa, kendisinin bu işte başarılı olamayacağını, cesur, gözü pek bir sadrazamın örneğin Benderli Selim Paşa'nın başarılı olabileceğini söylemiştir. Böylece Selim Paşa 1824 Eylül'ünde (1240 Muharremi) sadrazam olmuştur. Selim Paşa, yeniçeri ortalarından muallem (eğitim eri) yazılması ve bunların batı yöntemleriyle eğitilip Eşkinci (sefere katılan yeniçeri) yetiştirilmesini benimsetmiştir. Avrupa tarzında üniforma giydirilen yeni ordu, 11 Haziran 1826'da eğitime başladı. Bundan 3 gün sonra yeniçeriler bu uygulamaya karşı çıkarak ayaklandılar ve kazanlarını Etmeydanı'na çıkararak gösterilere başladılar (14 Haziran 1826). Ulemayı yanına alan II. Mahmud, Sancak-ı Şerif'i çıkararak halkı yeniçerilere karşı savaşmaya çağırdı. Yeniçeri Ocağı dışındaki bütün ocaklar, padişaha sadakatlerini bildirdiler. Aksaray'daki Etmeydanı'nda bulunan yeniçeri kışlaları top ateşine tutuldu. 6.000'den fazla yeniçeri öldürüldü. 20.000 civarında isyancı da tutuklandı. Osmanlı tarihinde Vaka-i Hayriye olarak bilinen bu olaylar sırasında ayaklanan yeniçerileri sert biçimde bastıran Sadrazam Mehmed Selim Sırrı Paşa büyük bir rol almıştır. 18 Haziran 1826’da bir fermanla Yeniçeri ocağı kaldırılarak, yerine Asakir-i Mansure-i Muhammediye'nin kurulacağı duyuruldu.
Mehmed Selim Sırrı Paşa, bu yeni orduyu örgütleme çalışmalarını başlattıysa da 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı'nda başarısızlığa uğraması ve Varna’nın Ruslar’ın eline geçmesi üzerine 26 Ekim 1828 günü sadrazamlık görevinden görevinden azledilmiştir.
Azline müteakip, önce Gelibolu sürgüne gönderildi. Sonra da ardından Sofya’ya sürüldü. 1830’da bağışlanarak Halep Beylerbeyliğine atandı. 1831 yılında Şam Beylerbeyliği görevine getirildi ve bu görevi sırasında, Aralık 1831 tarihinde Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa 'nın tertibi ile ayaklanan ahali, Mehmed Selim Sırrı Paşa'nın konağına hücum ederek yakmış ve bu yangın sırasında Selim Paşa da yanarak şehid olmuştu.
Eserleri
Ailesinin, Üsküdar'da Büyük Selim Paşa Caddesi ile Gündoğumu Caddesi'nin birleştiği yerde ve yüksek bir set üzerinde bulunan mezarlığına Selim Paşa adına kalın, silindir şeklinde mermer bir hatıra taşı dikilmiştir.
Cumhuriyet döneminde İstanbul'da bulunan Bigados kasabasına onun adından esinlenerek Selim Paşa ismi verilmiştir.
Mehmed Selim Sırrı Paşa, Silistre Beylerbeyliği görevi sonunda İstanbul'a dönerken Bigados'a uğramış, çok beğendiği bu belde ile daha sonra sadrazamlığı döneminde de ilgilenerek bir takım imar faaliyetlerinde bulunmuştur. O dönemden kalan bir çeşmenin kitabesinde 1828 yılında Selim Sırrı Paşa tarafından yaptırıldığı belirtilmektedir.
Dış bağlantılar
- Danışmend, İsmail Hâmi, (1961) Osmanlı Devlet Erkâni, İstanbul:Türkiye Yayınevi.
- Buz, Ayhan, (2009) Osmanlı Sadrazamları, İstanbul: Neden Kitap, .
Siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Mehmed Said Galip Paşa | Osmanlı Sadrazamı 14 Eylül 1824 - 24 Ekim 1828 | Sonra gelen: Topal İzzet Mehmed Paşa |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Benderli Mehmed Selim Sirri Pasa 1771 1831 II Mahmud saltanatinda 14 Eylul 1824 24 Ekim 1828 tarihleri arasinda dort yil bir ay on gun sadrazamlik yapmis bir Osmanli devlet adamidir Benderli Mehmet Selim Sirri PasaOsmanli SadrazamiGorev suresi 14 Eylul 1824 24 Ekim 1828Hukumdar II MahmudYerine geldigi Mehmed Said Galip PasaYerine gelen Topal Izzet Mehmed PasaKisisel bilgilerDogum 1771 BenderOlum 1831 59 60 yaslarinda Sam SuriyeHayati1771 yilinda Bender de dogmustur Hotin li Kapicibasi Mustafa Aga nin oglu oldugundan Hotinli diye de bilinir Mehmet Selim Sirri Pasa devlet kapisinda kapicibasilik bostancibasilik gibi cesitli gorevlerde bulundu 1819 da vezirlik rutbesiyle Silistre Beylerbeyligine atandi Eylul 1824 te Mehmed Said Galip Pasa nin yerine sadrazamliga getirildi II Mahmud Yeniceri Ocagi nda bir sekilde kendine yakin adamlan basa getirerek guc kazandiktan sonra yenicerilerle ilgili dusuncelerini gerceklestirmeyi basaracak guclu bir sadrazam gerekiyordu Padisah o siradaki sadrazam Galip Pasa ya dusuncelerini actiginda Pasa kendisinin bu iste basarili olamayacagini cesur gozu pek bir sadrazamin ornegin Benderli Selim Pasa nin basarili olabilecegini soylemistir Boylece Selim Pasa 1824 Eylul unde 1240 Muharremi sadrazam olmustur Selim Pasa yeniceri ortalarindan muallem egitim eri yazilmasi ve bunlarin bati yontemleriyle egitilip Eskinci sefere katilan yeniceri yetistirilmesini benimsetmistir Avrupa tarzinda uniforma giydirilen yeni ordu 11 Haziran 1826 da egitime basladi Bundan 3 gun sonra yeniceriler bu uygulamaya karsi cikarak ayaklandilar ve kazanlarini Etmeydani na cikararak gosterilere basladilar 14 Haziran 1826 Ulemayi yanina alan II Mahmud Sancak i Serif i cikararak halki yenicerilere karsi savasmaya cagirdi Yeniceri Ocagi disindaki butun ocaklar padisaha sadakatlerini bildirdiler Aksaray daki Etmeydani nda bulunan yeniceri kislalari top atesine tutuldu 6 000 den fazla yeniceri olduruldu 20 000 civarinda isyanci da tutuklandi Osmanli tarihinde Vaka i Hayriye olarak bilinen bu olaylar sirasinda ayaklanan yenicerileri sert bicimde bastiran Sadrazam Mehmed Selim Sirri Pasa buyuk bir rol almistir 18 Haziran 1826 da bir fermanla Yeniceri ocagi kaldirilarak yerine Asakir i Mansure i Muhammediye nin kurulacagi duyuruldu Mehmed Selim Sirri Pasa bu yeni orduyu orgutleme calismalarini baslattiysa da 1828 1829 Osmanli Rus Savasi nda basarisizliga ugramasi ve Varna nin Ruslar in eline gecmesi uzerine 26 Ekim 1828 gunu sadrazamlik gorevinden gorevinden azledilmistir Azline muteakip once Gelibolu surgune gonderildi Sonra da ardindan Sofya ya suruldu 1830 da bagislanarak Halep Beylerbeyligine atandi 1831 yilinda Sam Beylerbeyligi gorevine getirildi ve bu gorevi sirasinda Aralik 1831 tarihinde Misir Valisi Kavalali Mehmet Ali Pasa nin tertibi ile ayaklanan ahali Mehmed Selim Sirri Pasa nin konagina hucum ederek yakmis ve bu yangin sirasinda Selim Pasa da yanarak sehid olmustu EserleriAilesinin Uskudar da Buyuk Selim Pasa Caddesi ile Gundogumu Caddesi nin birlestigi yerde ve yuksek bir set uzerinde bulunan mezarligina Selim Pasa adina kalin silindir seklinde mermer bir hatira tasi dikilmistir Cumhuriyet doneminde Istanbul da bulunan Bigados kasabasina onun adindan esinlenerek Selim Pasa ismi verilmistir Mehmed Selim Sirri Pasa Silistre Beylerbeyligi gorevi sonunda Istanbul a donerken Bigados a ugramis cok begendigi bu belde ile daha sonra sadrazamligi doneminde de ilgilenerek bir takim imar faaliyetlerinde bulunmustur O donemden kalan bir cesmenin kitabesinde 1828 yilinda Selim Sirri Pasa tarafindan yaptirildigi belirtilmektedir Dis baglantilarDanismend Ismail Hami 1961 Osmanli Devlet Erkani Istanbul Turkiye Yayinevi Buz Ayhan 2009 Osmanli Sadrazamlari Istanbul Neden Kitap ISBN 978 975 254 278 5 Siyasi goreviOnce gelen Mehmed Said Galip Pasa Osmanli Sadrazami 14 Eylul 1824 24 Ekim 1828 Sonra gelen Topal Izzet Mehmed Pasa