Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mehmet Kazah veya Gülmemmed Gülmemmedov, Azerbaycan Cumhuriyeti Ordusu'nun subayı, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Albayıdır.
| Gülmemmed Gülmemmedov | |
|---|---|
 | |
| Lakabı | Mehmet Kazah |
| Doğum | 1899 Yukarı Salahlı, Kazah, Yelizavetpol Guberniyası, Rus İmparatorluğu |
| Ölüm | 1970 Amasya, Türkiye |
| Bağlılığı |  Azerbaycan Cumhuriyeti (1918-1920)  Türkiye |
| Rütbesi |  Albay |
| Birimi |  Azerbaycan Cumhuriyeti Kara Kuvvetleri  Türk Kara Kuvvetleri |
| Çatışma/savaşları | Karabağ ve Zengezur döyüşleri (1918-1920) Askeran savaşı (1920) Terter İsyanı (1920) (1920) Türk Kurtuluş Savaşı (1920-1923) Şeyh Said İsyanı (1925) Ağrı ayaklanmaları (1926-1930) |
| Ödülleri |  |
Karabağ ve Zengezur savaşlarına, Askeran savaşına, Nisan işgalinden sonra işgale karşı olan Terter İsyanına ve Karabağ isyanına katıldı.
Türk Kurtuluş Savaşı'na katıldı. Uzun yıllar Türk Silahlı Kuvvetlerinde görev yaptı.
Hayatı ve eğitimi
Gulmemmed Gulmemmedov, 1899 yılında Kazah ilçesine bağlı Salahlı köyünde doğdu. İlkokulu Salahlı'da iyi notlarla bitirdikten sonra eğitimine Gori'deki Transkafkasya Öğretmenler Okulu'nda devam etti. 1917 yılında eğitimini tamamlayarak geri döndü. 1918 yılında Azerbaycan Cumhuriyeti'nin ilanından sonra Azerbaycan ordusuna katılan ilk gönüllülerden biridir. Askerlik görevine Gence'de Albay Süleyman Bey Efendiyev komutasındaki askerî birlikte başladı.
Askeri hizmeti
Şamhor savaşı
Şubat Devrimi'nden sonra Transkafkasya Komiserliği'nin talebi üzerine Güney Kafkasya'yı terk eden Rus askerî birlikleri silahlarını teslim etmek zorunda kaldı. Ancak birçok durumda, Rus askeri birimleri silahları teslim etmek istemediler. 9 Ocak 1918'de Gürcistan'dan Azerbaycan'a trenle geçen Rus ordusuna ait askerî birliklerin silah teslim etmemesi Şamhor olayına neden oldu. Gulmammad Gulmammadov'un da görev yaptığı 5. Yelizavetpol keskin nişancı alayı, askerî birliklerle birlikte bu savaşa katıldı. Silahsızlandırılan Rus ordusundan 20 top, 70 makineli tüfek ve 15.000 tüfek ele geçirildi ve Müslüman Kolordusu'na teslim edildi.
Azerbaycan Cumhuriyeti'nde
Azerbaycan'ın bağımsızlığını ilan etmesinden sonra Gülmemmed Gülmemmedov Haziran 1918'de Gence'de açılan askeri okula girdi. Buradaki eğitimini tamamladıktan sonra Azerbaycan Cumhuriyeti Ordusu Tatar Süvari Alayında çavuş rütbesiyle askerlik hizmetine başladı.
15 Eylül 1918'de Bakü'nün işgalden kurtarılmasından sonra 23 Eylül 1918'de Karabağ hareketi başladı. Karabağ hareketine katılan güçler arasında 9. ve 106. Türk alayları, milli gönüllü birlikleri ve 1. Azerbaycan tümeni yer aldı. Gulmammad Bey, Tatar Süvari Alayı subayı olan amcası Osman Ağa Gülmammadov komutasındaki süvari birliğine katıldı. 4 Ekim'de Kafkas İslam Ordusu Ağdam'dan başlayarak Şuşa istikametine saldırdı ve 8 Ekim 1918'de Şuşa şehri Ermeni-Taşnak kuvvetlerinden tamamen temizlendi.
Kasım 1918'den itibaren Azerbaycan Cumhuriyeti Ordusunda yeni askerî birliklerin oluşturulmasına başlandı. Böyle bir askeri birim 1. Süvari Tümeniydi. Tatar Süvari Alayı temelinde oluşturulan tümen, 1. Tatar Süvari Alayı, 2. Karabağ Süvari Alayı ve 3. Şeki Süvari Alayı'ndan oluşuyordu. Gulmammad Gulmammadov, 1919'da yeni kurulan III. Şeki Süvari Alayında göreve başladı.
21 Mart 1920'de Ermeni-Taşnak kuvvetleri Askeran'da bulunan Cavanşir Piyade Alayı mevzilerine aniden saldırarak Askeran geçidini ele geçirdiler ve isyan başlattılar. Taarruzun ilk gününde milli ordu subayı Gülmemmed Gülmemmedov'un da saflarında bulunduğu III. Şeki Süvari Alayı Terter istikametine hücum ederek Çaylı ve Burcu köylerini ele geçirdi. 2 Nisan'da Taliş köyü yönünde saldırdılar. İlk saldırı başarısızlıkla sonuçlansa da ikinci saldırıda Taliş ve Göyarh köyleri ele geçirildi. Askeran'da başlayan çetin muharebeler, Azerbaycan ordusunun zaferiyle sona erdi. Nisan ortasına kadar süren muharebelerde düşman kuvvetleri tamamen yok edildi.
32-ler
21 Mart 1920'de Terter'de bulunan 32. Piyade Tümeni'ne bağlı 282. Alay, yeni gelen Kızıl Ordu birliklerine askerî birliği teslim edince, 282. Alay 3. Şeki Süvari Alayı'nın atlarını yanlarına almak istedi. 3. Şeki Süvari Alayı'nın askerleri buna silahlı direniş gösterdiler. 282. alayın topçu ateşi ile karşılık vermesinin ardından 3. Şeki Süvari Alayı, 282. alayın askerlerine saldırdı ve neredeyse 282. alayı tamamen yok etti. 24-25 Mayıs 1920 gecesi Gence'de Sovyet işgaline karşı bir ayaklanma başladı. Haberi açıklığa kavuşturmak ve Gence isyanına yardım etmek için Yevlah'a giden III. Şeki Atlı Alayı komutanı Ehsan Khan Nahchivanski ve beraberindeki birkaç asker tutuklandı. 11. Kızıl Ordu'nun Yevlah'taki karargahına getirildiler ve orada öldürüldüler. Alay komutanlarının kurşuna dizilmesinden sonra III. Şeki Süvari Alayı bölündü. Daha sonra Gulmammad Gulmammadov, 4 subay ve 27 askerden oluşan 32 kişilik küçük bir birlik ile Karabağ'a doğru ilerliyor.Berde şehrinin sağ yakasına ilerledikten sonra 1200-1500 kişilik yerel isyancılara katılırlar. Burada isyancılara önderlik ederek Berde'nın sağ yakasındaki Bolşevik güçleri şehrin dış mahallelerine ittiler ve Karabağ'a hareket için ciddi stratejik öneme sahip bu mevzii bir haftaya kadar kontrol etmeyi başardılar.
Karabağ isyanı
Berde'den sonra isyancılar Şuşa yönüne çekilmek zorunda kalır. Gülmemmed Bey'in amcası Osman Ağa, 1. Tatar Süvari Alayı subayıydı. Gülmemmed Bey, silah arkadaşlarıyla birlikte geri çekilip 1. Tatar Süvari Alayına, ardından Cavanşir Piyade Alayı ve diğer askerî birliklere katılarak Nuru Paşa komutasındaki Karabağ isyanına katıldı. 3-4 Haziran gecesi Şuşa'ya girdiler ve devrimci komite üyelerini ve aktif komünistleri tutukladılar. 15 Haziran'a kadar süren isyan, takviye kuvvetlerin gelmesi ve düşman uçaklarının bombalanmasıyla bozguna uğratıldı. Bundan sonra Cumhuriyet Ordusu'nun süvari ve piyade alaylarından sağ kalan askerlerle birlikte Gülmemmed Gülmemmedov, Garyagin ve Cebrayil istikametine çekilerek Araz Nehri'ni geçerek İran'a girdi.
Türkiyede
Sovyet işgaline karşı çıkan ayaklanmaların yenilgiye uğratılmasından sonra Azerbaycan Cumhuriyeti Ordusu'nun kalan askerlerinin bir kısmı Zengezur'u geçerek Nahçıvan'a, bir kısmı da Hudaferin yönüne İran'a geçerek Türkiye'ye gittiler. Azerbaycan ordusuna komuta eden Nuh bey Sofiyev Türkiye sınırlarına yaklaşırken komutayı Samet bey Rafibeyli'ye devretti. Samet Bey önderliğinde önce Doğubayazıta, ardından Haziran-Temmuz aylarında Hasankale ve Erzurum'a ulaştılar. Topçu bataryaları ve piyade müfrezeleri de diğer tümenlere katıldılar. Bir süre Erzurum'da kaldıktan sonra Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin kararı ile bir süvari, bir piyade alayı ve bir topçu bataryasından oluşan 1.200 kişilik Azerbaycan birliği Kazım Karabekir Paşanın komutasındakı Doğu Ordusu (XV. Kolordu) saflarına kabul edildi. Mehmet Kazah, 1200 kişilik Azerbaycan birliğinin 56 subayından biriydi.
1920 sonbaharından 1921 başına kadar Doğu Anadolu'nun Ermenilerden temizlenmesiyle sonuçlanan Doğu hareketinde yer alan Gülmemmed Bey, Sarıkamış, Kars, Iğdır, Kağızma ve Gümrü'nün geri alınması için yapılan savaşlara katıldı.
Savaştan sonra 1925'te Şeyh Sait, 1926'da Birinci Ağrı Harekâtı ve 1927'de İkinci Ağrı Harekâtına katıldı.
1928'de İstanbul'da askeri okula girdi. 1929 yılında Harp Okulu'ndan mezun olduktan sonra üsteğmen rütbesiyle Türk Silahlı Kuvvetleri'ndeki hizmetine devam etti.
21 Haziran 1934'te Türkiye'de kabul edilen Soyadı Kanunu sonrasında, Gülmemmed Gülmemmedov, Mehmet Kazah soyadını aldı.
Uzun yıllar orduda hizmet ettikten sonra albay rütbesiyle emekli oldu.
Mehmet Kazah 1970 yılında Amasya şehrinde vefat etti ve orada toprağa verildi.
Ailesi
Gülmemmed Gülmemmedov 5 yaşındayken babası Memmed Ağa, bir süre sonra da annesi Kıymet Hanım öldü. Annesi, Kıymet Hanım Vekilovlar soyundan geliyordu. Anne ve babasını kaybettikten sonra amcası Ahmet Ağa Gülmemmedov'un himayesinde büyüdü.
Mammad Gazah, Amasya şehrinde görev yaptığı sırada aslen Kazah'ın Aslanbeyli köyünden olan din adamı Hacı Mahmud Efendi'nin torunu Veyis Efendi'nin oğlu İbrahim Kara'nın kızı Semiha Hanım ile evlendi. Semiha Hanım'ın annesi aslen Taş Salahlı'dan gelen Mustafa Ağa kızı Miralayeva'dır ve 1920 yılında kardeşleri Yasin Bey ve Nasib Bey ile birlikte Türkiye'ye göç etmiştir. Albay Mehmet Kazah'ın Semiha ile olan evliliğinden Eyyub, Kıymet ve Zekiyye adında çocukları oldu. Semiha Hanım 1996 yılında Amasya'da ölmüş ve eşi Memmed Bey'in yanına defnedilmiştir.
Ödülleri
![image]()
— 1923 yılında Türk Kurtuluş Savaşı'ndaki hizmetlerinden dolayı "İstiklal" madalyasıyla ödüllendirildi.
Kaynakça
Özel
- ^ a b c Ədalət Tahirzadə, Orxan Cəbrayıl (2022). Qurtuluş Savaşının azərbaycanlı zabitləri. Bakü: Çapar nəşriyyatı. s. 114. ISBN .
- ^ . 25 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2023.
- ^ Mehman Süleymanov (2018). Azərbaycan Ordusunun tarixi: I cild: 1917-1918. Bakü: Maarif. s. 172. 11 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Mart 2023.
- ^ Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası (PDF). II. Bakü: Lider nəşriyyat. 2005. s. 371. 18 Ekim 2015 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 28 Mart 2023.
- ^ a b c Ədalət Tahirzadə, Orxan Cəbrayıl (2022). Qurtuluş Savaşının azərbaycanlı zabitləri. Bakü: Çapar nəşriyyatı. s. 116. ISBN .
- ^ Nəsiman Yaqublu (2013). Qafqaz İslam Ordusu Azərbaycanda (PDF). Bakü: Ol. s. 32. ISBN . 24 Şubat 2023 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 28 Mart 2023.
- ^ Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası (PDF). II. Bakı: Lider nəşriyyat. 2005. s. 106. 18 Ekim 2015 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 28 Mart 2023.
- ^ Mehmet Rıhtım, Mehman Süleymanov (2008). Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti və Qafqaz İslam Ordusu. Bakü: Qafqaz Araşdırmaları İnstitutu. s. 214. 24 Şubat 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Mart 2023.
- ^ Mehman Süleymanov (2014). Nuru paşa və silahdaşları. Bakü. s. 137. 23 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Mart 2023.
- ^ Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası (PDF). I. Bakü: Lider nəşriyyat. 2004. s. 192. 6 Mart 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 28 Mart 2023.
- ^ a b Ədalət Tahirzadə, Orxan Cəbrayıl (2022). Qurtuluş Savaşının azərbaycanlı zabitləri. Bakü: Çapar nəşriyyatı. s. 117.
- ^ Şəmistan Nəzirli (8 Ağustos 2017). (Azerice). anl.az. 7 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2023.
- ^ Mehman Süleymanov (2018). Azərbaycan Ordusunun tarixi: noyabr 1918-aprel 1920. II. Bakü: Maarif. s. 620. 17 Şubat 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Mart 2023.
- ^ . VIII. Bakü: AMEA "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi. 2018. Archived from the original on 7 Nisan 2020. Erişim tarihi: 28 Mart 2023.
- ^ Vilayat Guliyev (2010). Из наследия политической эмиграции Азербайджана в Польше: 30-ые годы XX века. Torun: Изд-во Адама Маршалека. s. 285. ISBN . 23 Şubat 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Mart 2023.
- ^ Xanlar Bayramov (2010). Gəncə Üsyanı – 1920 (Azerice). Bakü: «Ləman» nəşriyyat-poliqrafiya. s. 54. 24 Şubat 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Mart 2023.
- ^ Ədalət Tahirzadə, Orxan Cəbrayıl (2022). Qurtuluş Savaşının azərbaycanlı zabitləri. Bakü: Çapar nəşriyyatı. s. 118.
- ^ a b Mehman Süleymanov (2018). Azərbaycan Ordusunun tarixi:1920-1922. III. Bakü: Maarif. s. 82-83. 24 Şubat 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Mart 2023.
- ^ Vilayat Guliyev (2010). Из наследия политической эмиграции Азербайджана в Польше: 30-ые годы XX века. Torun: Изд-во Адама Маршалека. s. 289. 23 Şubat 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Mart 2023.
- ^ Xaləddin İbrahimli (2012). Azərbaycan mühacirəti tarixi. Bakü: Elm və təhsil. s. 50. 17 Şubat 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Mart 2023.
- ^ Çingiz Salahlı (13 Eylül 2003). (Rusça). zerbaijan.com. 17 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2023.
- ^ Vilayat Guliyev (2010). Из наследия политической эмиграции Азербайджана в Польше: 30-ые годы XX века. Torun: Изд-во Адама Маршалека. s. 295. 23 Şubat 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Mart 2023.
- ^ a b c d Ədalət Tahirzadə, Orxan Cəbrayıl (2022). Qurtuluş Savaşının azərbaycanlı zabitləri. Bakü: Çapar nəşriyyatı. s. 119.
- ^ Orxan Cəbrayıl (10 Aralık 2017). (Azerice). interposta.info. 15 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2023.
- ^ Mehman Ağayev (2008). (PDF). İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık. s. 196. ISBN . 18 Ocak 2023 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2023.
- ^ Abdulhamit Avşar (2007). Türkiyənin İstiqlal müharibəsində Azərbaycan türkləri: Türkiyə arxiv sənədləri və mətbuatında: 1919-1922. Bakü: AzAtaM. s. 45. 27 Haziran 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Ocak 2023.
- ^ Mehman Ağayev (2008). (PDF). İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık. s. 197. ISBN . 18 Ocak 2023 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2023.
- ^ Orxan Cəbrayıl (10 Aralık 2017). (Azerice). interposta.info. 15 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2023.
- ^ Vasif Qafarov (25 Nisan 2015). (Azerice). Azərbaycan qəzeti. 11 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2023.
- ^ (PDF), T.C. Resmî Gazete, Ankara, s. 1, 2 Temmuz 1934, 3 Mart 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi
- ^ a b Ədalət Tahirzadə, Orxan Cəbrayıl (2022). Qurtuluş Savaşının azərbaycanlı zabitləri. Bakü: Çapar nəşriyyatı. s. 121. ISBN .
- ^ a b Ədalət Tahirzadə, Orxan Cəbrayıl (2022). Qurtuluş Savaşının azərbaycanlı zabitləri. Bakü: Çapar nəşriyyatı. s. 120. ISBN .
Genel
- Adalet Tahirzade, Orhan Cebrayil (2022). Qurtuluş Savaşının azərbaycanlı zabitləri. Bakü: Çapar nəşriyyatı. ISBN .
- Mehman Ağayev (2008). (PDF). İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık. ISBN . 18 Ocak 2023 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mehmet Kazah veya Gulmemmed Gulmemmedov Azerbaycan Cumhuriyeti Ordusu nun subayi Turk Silahli Kuvvetleri nin Albayidir Gulmemmed GulmemmedovLakabiMehmet KazahDogum1899 Yukari Salahli Kazah Yelizavetpol Guberniyasi Rus ImparatorluguOlum1970 Amasya TurkiyeBagliligiAzerbaycan Cumhuriyeti 1918 1920 TurkiyeRutbesiAlbayBirimiAzerbaycan Cumhuriyeti Kara Kuvvetleri Turk Kara KuvvetleriCatisma savaslariKarabag ve Zengezur doyusleri 1918 1920 Askeran savasi 1920 Terter Isyani 1920 1920 Turk Kurtulus Savasi 1920 1923 Seyh Said Isyani 1925 Agri ayaklanmalari 1926 1930 Odulleri Karabag ve Zengezur savaslarina Askeran savasina Nisan isgalinden sonra isgale karsi olan Terter Isyanina ve Karabag isyanina katildi Turk Kurtulus Savasi na katildi Uzun yillar Turk Silahli Kuvvetlerinde gorev yapti Hayati ve egitimiGulmemmed Gulmemmedov 1899 yilinda Kazah ilcesine bagli Salahli koyunde dogdu Ilkokulu Salahli da iyi notlarla bitirdikten sonra egitimine Gori deki Transkafkasya Ogretmenler Okulu nda devam etti 1917 yilinda egitimini tamamlayarak geri dondu 1918 yilinda Azerbaycan Cumhuriyeti nin ilanindan sonra Azerbaycan ordusuna katilan ilk gonullulerden biridir Askerlik gorevine Gence de Albay Suleyman Bey Efendiyev komutasindaki askeri birlikte basladi Askeri hizmetiSamhor savasi Subat Devrimi nden sonra Transkafkasya Komiserligi nin talebi uzerine Guney Kafkasya yi terk eden Rus askeri birlikleri silahlarini teslim etmek zorunda kaldi Ancak bircok durumda Rus askeri birimleri silahlari teslim etmek istemediler 9 Ocak 1918 de Gurcistan dan Azerbaycan a trenle gecen Rus ordusuna ait askeri birliklerin silah teslim etmemesi Samhor olayina neden oldu Gulmammad Gulmammadov un da gorev yaptigi 5 Yelizavetpol keskin nisanci alayi askeri birliklerle birlikte bu savasa katildi Silahsizlandirilan Rus ordusundan 20 top 70 makineli tufek ve 15 000 tufek ele gecirildi ve Musluman Kolordusu na teslim edildi Azerbaycan Cumhuriyeti nde Azerbaycan in bagimsizligini ilan etmesinden sonra Gulmemmed Gulmemmedov Haziran 1918 de Gence de acilan askeri okula girdi Buradaki egitimini tamamladiktan sonra Azerbaycan Cumhuriyeti Ordusu Tatar Suvari Alayinda cavus rutbesiyle askerlik hizmetine basladi 15 Eylul 1918 de Baku nun isgalden kurtarilmasindan sonra 23 Eylul 1918 de Karabag hareketi basladi Karabag hareketine katilan gucler arasinda 9 ve 106 Turk alaylari milli gonullu birlikleri ve 1 Azerbaycan tumeni yer aldi Gulmammad Bey Tatar Suvari Alayi subayi olan amcasi Osman Aga Gulmammadov komutasindaki suvari birligine katildi 4 Ekim de Kafkas Islam Ordusu Agdam dan baslayarak Susa istikametine saldirdi ve 8 Ekim 1918 de Susa sehri Ermeni Tasnak kuvvetlerinden tamamen temizlendi Kasim 1918 den itibaren Azerbaycan Cumhuriyeti Ordusunda yeni askeri birliklerin olusturulmasina baslandi Boyle bir askeri birim 1 Suvari Tumeniydi Tatar Suvari Alayi temelinde olusturulan tumen 1 Tatar Suvari Alayi 2 Karabag Suvari Alayi ve 3 Seki Suvari Alayi ndan olusuyordu Gulmammad Gulmammadov 1919 da yeni kurulan III Seki Suvari Alayinda goreve basladi 21 Mart 1920 de Ermeni Tasnak kuvvetleri Askeran da bulunan Cavansir Piyade Alayi mevzilerine aniden saldirarak Askeran gecidini ele gecirdiler ve isyan baslattilar Taarruzun ilk gununde milli ordu subayi Gulmemmed Gulmemmedov un da saflarinda bulundugu III Seki Suvari Alayi Terter istikametine hucum ederek Cayli ve Burcu koylerini ele gecirdi 2 Nisan da Talis koyu yonunde saldirdilar Ilk saldiri basarisizlikla sonuclansa da ikinci saldirida Talis ve Goyarh koyleri ele gecirildi Askeran da baslayan cetin muharebeler Azerbaycan ordusunun zaferiyle sona erdi Nisan ortasina kadar suren muharebelerde dusman kuvvetleri tamamen yok edildi 32 ler 21 Mart 1920 de Terter de bulunan 32 Piyade Tumeni ne bagli 282 Alay yeni gelen Kizil Ordu birliklerine askeri birligi teslim edince 282 Alay 3 Seki Suvari Alayi nin atlarini yanlarina almak istedi 3 Seki Suvari Alayi nin askerleri buna silahli direnis gosterdiler 282 alayin topcu atesi ile karsilik vermesinin ardindan 3 Seki Suvari Alayi 282 alayin askerlerine saldirdi ve neredeyse 282 alayi tamamen yok etti 24 25 Mayis 1920 gecesi Gence de Sovyet isgaline karsi bir ayaklanma basladi Haberi acikliga kavusturmak ve Gence isyanina yardim etmek icin Yevlah a giden III Seki Atli Alayi komutani Ehsan Khan Nahchivanski ve beraberindeki birkac asker tutuklandi 11 Kizil Ordu nun Yevlah taki karargahina getirildiler ve orada oldurulduler Alay komutanlarinin kursuna dizilmesinden sonra III Seki Suvari Alayi bolundu Daha sonra Gulmammad Gulmammadov 4 subay ve 27 askerden olusan 32 kisilik kucuk bir birlik ile Karabag a dogru ilerliyor Berde sehrinin sag yakasina ilerledikten sonra 1200 1500 kisilik yerel isyancilara katilirlar Burada isyancilara onderlik ederek Berde nin sag yakasindaki Bolsevik gucleri sehrin dis mahallelerine ittiler ve Karabag a hareket icin ciddi stratejik oneme sahip bu mevzii bir haftaya kadar kontrol etmeyi basardilar Karabag isyani Berde den sonra isyancilar Susa yonune cekilmek zorunda kalir Gulmemmed Bey in amcasi Osman Aga 1 Tatar Suvari Alayi subayiydi Gulmemmed Bey silah arkadaslariyla birlikte geri cekilip 1 Tatar Suvari Alayina ardindan Cavansir Piyade Alayi ve diger askeri birliklere katilarak Nuru Pasa komutasindaki Karabag isyanina katildi 3 4 Haziran gecesi Susa ya girdiler ve devrimci komite uyelerini ve aktif komunistleri tutukladilar 15 Haziran a kadar suren isyan takviye kuvvetlerin gelmesi ve dusman ucaklarinin bombalanmasiyla bozguna ugratildi Bundan sonra Cumhuriyet Ordusu nun suvari ve piyade alaylarindan sag kalan askerlerle birlikte Gulmemmed Gulmemmedov Garyagin ve Cebrayil istikametine cekilerek Araz Nehri ni gecerek Iran a girdi Turkiyede Ayakta duranlar soldan saga Baba Behbud Mehmet Kazah Firudin Daryal Demir Bey Oturanlar soldan saga Abdullatif bey Abdussamed bey Hudadad bey Hamid bey Sovyet isgaline karsi cikan ayaklanmalarin yenilgiye ugratilmasindan sonra Azerbaycan Cumhuriyeti Ordusu nun kalan askerlerinin bir kismi Zengezur u gecerek Nahcivan a bir kismi da Hudaferin yonune Iran a gecerek Turkiye ye gittiler Azerbaycan ordusuna komuta eden Nuh bey Sofiyev Turkiye sinirlarina yaklasirken komutayi Samet bey Rafibeyli ye devretti Samet Bey onderliginde once Dogubayazita ardindan Haziran Temmuz aylarinda Hasankale ve Erzurum a ulastilar Topcu bataryalari ve piyade mufrezeleri de diger tumenlere katildilar Bir sure Erzurum da kaldiktan sonra Turkiye Buyuk Millet Meclisi nin karari ile bir suvari bir piyade alayi ve bir topcu bataryasindan olusan 1 200 kisilik Azerbaycan birligi Kazim Karabekir Pasanin komutasindaki Dogu Ordusu XV Kolordu saflarina kabul edildi Mehmet Kazah 1200 kisilik Azerbaycan birliginin 56 subayindan biriydi 1920 sonbaharindan 1921 basina kadar Dogu Anadolu nun Ermenilerden temizlenmesiyle sonuclanan Dogu hareketinde yer alan Gulmemmed Bey Sarikamis Kars Igdir Kagizma ve Gumru nun geri alinmasi icin yapilan savaslara katildi Savastan sonra 1925 te Seyh Sait 1926 da Birinci Agri Harekati ve 1927 de Ikinci Agri Harekatina katildi 1928 de Istanbul da askeri okula girdi 1929 yilinda Harp Okulu ndan mezun olduktan sonra ustegmen rutbesiyle Turk Silahli Kuvvetleri ndeki hizmetine devam etti 21 Haziran 1934 te Turkiye de kabul edilen Soyadi Kanunu sonrasinda Gulmemmed Gulmemmedov Mehmet Kazah soyadini aldi Uzun yillar orduda hizmet ettikten sonra albay rutbesiyle emekli oldu Mehmet Kazah 1970 yilinda Amasya sehrinde vefat etti ve orada topraga verildi AilesiGulmemmed Gulmemmedov 5 yasindayken babasi Memmed Aga bir sure sonra da annesi Kiymet Hanim oldu Annesi Kiymet Hanim Vekilovlar soyundan geliyordu Anne ve babasini kaybettikten sonra amcasi Ahmet Aga Gulmemmedov un himayesinde buyudu Mammad Gazah Amasya sehrinde gorev yaptigi sirada aslen Kazah in Aslanbeyli koyunden olan din adami Haci Mahmud Efendi nin torunu Veyis Efendi nin oglu Ibrahim Kara nin kizi Semiha Hanim ile evlendi Semiha Hanim in annesi aslen Tas Salahli dan gelen Mustafa Aga kizi Miralayeva dir ve 1920 yilinda kardesleri Yasin Bey ve Nasib Bey ile birlikte Turkiye ye goc etmistir Albay Mehmet Kazah in Semiha ile olan evliliginden Eyyub Kiymet ve Zekiyye adinda cocuklari oldu Semiha Hanim 1996 yilinda Amasya da olmus ve esi Memmed Bey in yanina defnedilmistir Odulleri 1923 yilinda Turk Kurtulus Savasi ndaki hizmetlerinden dolayi Istiklal madalyasiyla odullendirildi KaynakcaOzel a b c Edalet Tahirzade Orxan Cebrayil 2022 Qurtulus Savasinin azerbaycanli zabitleri Baku Capar nesriyyati s 114 ISBN 978 9952 5513 4 1 25 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Mart 2023 Mehman Suleymanov 2018 Azerbaycan Ordusunun tarixi I cild 1917 1918 Baku Maarif s 172 11 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Mart 2023 Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Ensiklopediyasi PDF II Baku Lider nesriyyat 2005 s 371 18 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 28 Mart 2023 a b c Edalet Tahirzade Orxan Cebrayil 2022 Qurtulus Savasinin azerbaycanli zabitleri Baku Capar nesriyyati s 116 ISBN 978 9952 5513 4 1 Nesiman Yaqublu 2013 Qafqaz Islam Ordusu Azerbaycanda PDF Baku Ol s 32 ISBN 978 9952 484 53 3 24 Subat 2023 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 28 Mart 2023 Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Ensiklopediyasi PDF II Baki Lider nesriyyat 2005 s 106 18 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 28 Mart 2023 Mehmet Rihtim Mehman Suleymanov 2008 Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti ve Qafqaz Islam Ordusu Baku Qafqaz Arasdirmalari Institutu s 214 24 Subat 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Mart 2023 Mehman Suleymanov 2014 Nuru pasa ve silahdaslari Baku s 137 23 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Mart 2023 Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Ensiklopediyasi PDF I Baku Lider nesriyyat 2004 s 192 6 Mart 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 28 Mart 2023 a b Edalet Tahirzade Orxan Cebrayil 2022 Qurtulus Savasinin azerbaycanli zabitleri Baku Capar nesriyyati s 117 Semistan Nezirli 8 Agustos 2017 Azerice anl az 7 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Mart 2023 Mehman Suleymanov 2018 Azerbaycan Ordusunun tarixi noyabr 1918 aprel 1920 II Baku Maarif s 620 17 Subat 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Mart 2023 VIII Baku AMEA Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi Elmi Merkezi 2018 Archived from the original on 7 Nisan 2020 Erisim tarihi 28 Mart 2023 KB1 bakim Uygun olmayan url link Vilayat Guliyev 2010 Iz naslediya politicheskoj emigracii Azerbajdzhana v Polshe 30 ye gody XX veka Torun Izd vo Adama Marshaleka s 285 ISBN 978 83 7611 754 6 23 Subat 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Mart 2023 Xanlar Bayramov 2010 Gence Usyani 1920 Azerice Baku Leman nesriyyat poliqrafiya s 54 24 Subat 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Mart 2023 Edalet Tahirzade Orxan Cebrayil 2022 Qurtulus Savasinin azerbaycanli zabitleri Baku Capar nesriyyati s 118 a b Mehman Suleymanov 2018 Azerbaycan Ordusunun tarixi 1920 1922 III Baku Maarif s 82 83 24 Subat 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Mart 2023 Vilayat Guliyev 2010 Iz naslediya politicheskoj emigracii Azerbajdzhana v Polshe 30 ye gody XX veka Torun Izd vo Adama Marshaleka s 289 23 Subat 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Mart 2023 Xaleddin Ibrahimli 2012 Azerbaycan muhacireti tarixi Baku Elm ve tehsil s 50 17 Subat 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Mart 2023 Cingiz Salahli 13 Eylul 2003 Rusca zerbaijan com 17 Mayis 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Mart 2023 Vilayat Guliyev 2010 Iz naslediya politicheskoj emigracii Azerbajdzhana v Polshe 30 ye gody XX veka Torun Izd vo Adama Marshaleka s 295 23 Subat 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Mart 2023 a b c d Edalet Tahirzade Orxan Cebrayil 2022 Qurtulus Savasinin azerbaycanli zabitleri Baku Capar nesriyyati s 119 Orxan Cebrayil 10 Aralik 2017 Azerice interposta info 15 Subat 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Mart 2023 Mehman Agayev 2008 PDF Istanbul IQ Kultur Sanat Yayincilik s 196 ISBN 9789752552364 18 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 28 Mart 2023 Abdulhamit Avsar 2007 Turkiyenin Istiqlal muharibesinde Azerbaycan turkleri Turkiye arxiv senedleri ve metbuatinda 1919 1922 Baku AzAtaM s 45 27 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Ocak 2023 Mehman Agayev 2008 PDF Istanbul IQ Kultur Sanat Yayincilik s 197 ISBN 9789752552364 18 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 28 Mart 2023 Orxan Cebrayil 10 Aralik 2017 Azerice interposta info 15 Subat 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Mart 2023 Vasif Qafarov 25 Nisan 2015 Azerice Azerbaycan qezeti 11 Subat 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Mart 2023 PDF T C Resmi Gazete Ankara s 1 2 Temmuz 1934 3 Mart 2022 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi a b Edalet Tahirzade Orxan Cebrayil 2022 Qurtulus Savasinin azerbaycanli zabitleri Baku Capar nesriyyati s 121 ISBN 978 9952 5513 4 1 a b Edalet Tahirzade Orxan Cebrayil 2022 Qurtulus Savasinin azerbaycanli zabitleri Baku Capar nesriyyati s 120 ISBN 978 9952 5513 4 1 Genel Adalet Tahirzade Orhan Cebrayil 2022 Qurtulus Savasinin azerbaycanli zabitleri Baku Capar nesriyyati ISBN 978 9952 5513 4 1 Mehman Agayev 2008 PDF Istanbul IQ Kultur Sanat Yayincilik ISBN 9789752552364 18 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 28 Mart 2023