Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddede bulunmasına karşın yetersizliği nedeniyle bazı bilgilerin hangi kaynaktan alındığı belirsizdir. (Haziran 2021) () |
Bu madde önerilmeyen biçimde kaynaklandırılmıştır. (Haziran 2021) () |
Mekke tarihi, Mekke kentinde geçen olayları kapsar. Mekke, tarihi boyunca pek çok devlete ev sahipliği yapsa da bu devletler genelde İslam devletiydi. Mekke, İslam dinin kutsal kentidir. Kâbe, Mekke tarihinin şekillenmesinde etkili olmuştu. Mekke ilk başta Arap kabilleleri tarafından kontrol edilmiş daha sonraları Muhammed tarafından fethedilmiştir. Dört Halife, Emevi Hanedanlığı, Abbasi Hanedanlığı, Fatımiler ve Osmanlı İmparatorluğunun idaresinde kalmıştı. Modern zamanda ise Hicaz Emirliği ve şu anda Suudi Arabistan'ın kontrolündedir. İslam tarihi boyunca Hac görevi için müslümanlar, Mekke’ye gitmiş ve İslam devletleri Mekke’ye gidişi kolaylaştırmak için bazı yerlere dinlenme yerleri kurmuşlardır.
İslamiyet Öncesi
Tarih Öncesi
2010 yılında Mekke ve çevresi, erken Oligosen döneminden kalma (yaklaşık 28-29 myö) Saadanius fosilinin bulunmasıyla, primat evrimi açısından önemli bir paleontolojik araştırma merkezi haline aldı. Suudi Arabistan'da şu anda Kızıldeniz olan yerin yakınlarında araştırmalarda bulunan fosilin yaşam alanı, 28 milyon ya da 29 milyon yıl önce orman alanıydı. Bölgede Araştırma yapan paleontologlar bölgede başka fosillerin de olabileceğini tahmin ediyorlar.
Mekke'nin İslam Öncesi Dönemi
Mekke tarihi boyunca Kâbe çok önemli bir yer edinmiştir. Kâbe’nin nasıl yapıldığı tartışmalı bir konudur ve hatta Kâbe’nin, Mekke’de değil Petra’da olduğuna dair iddialar vardır.
5. yüzyılın ilk yarısında Kusay b. Kilâb Kinâne ile Kudâa kabilesinin yardımıyla Mekke’ye hâkim oldu. Böylece Mekke ve Kâbe’nin yönetimi Kureyş’e geçti. Kureyş kabilesi Peygamber Muhammed’in kabilesiydi. Kusay, Mekke’nin idaresini üstlendi daha sonrasında oğlu Abdüddâr devraldı. Mekke’de, Kureyş kabilesinin Haşimoğulları kolu hakimdi. Mekke, ticaret konusunda gelişmişti. Mekke’de belli bir dönem krallık sistemi uygulanmaya çalışılsa da Kureyşliler buna karşı çıkmıştı. İslami inanca göre, Muhammed doğmadan önce Fil olayı yaşanmıştı.
Fil Olayı
İslami inanca göre
Yemen'de bulunan Ebrehe Hristiyanlık dinini yaymak istiyordu. Bunun içinde şaşalı bir kilise yaptırmıştı ama bu kilise çok fazla ilgi çekmemiş, Kâbe ise daha çok ilgi çekmişti. Ebrehe, Kâbe’ye verilen bu ilgiden dolayı Hristiyanlık dinin Arabistan’da tek yayılmasını sağlayacak şeyin Kâbe’yi yıkmak olduğunu düşünmüştü. Ebrehe bir ordu hazırlayıp Kâbe'ye yürümüştü. İslam dinine göre belli bir yerden sonra fil durmuş ve Kâbe dışında nereye çevirirlerse çevirsinler hareket etmiş ama Kâbe’ye yöneltince gene donmuş. Gene İslam dinine göre Ebabil kuşları Kâbe'yi yıkmak isteyen askerleri taşlayarak öldürmüşler.
Muhammed ve Dört Halife Dönemi
İslam Peygamberi Muhammed, 570-571 yılında Mekke’de doğdu. Muhammed, otuz beş yaşlarında iken gerçekleşen Kâbe’nin yeniden inşası sırasında Hacerülesved’in yerine konulmasında hakem seçildi ve Mekkeliler için büyük önem taşıyan bu şerefe herkesi ortak ederek şehirde muhtemel bir çatışmayı önledi. İslam inancında vahyin ilk kez Nur dağının Hira mağarasında Allah tarafından Cebrail aracılığı ile 610 yılında Muhammed’e bildirildiğine inanılır. Muhammed dinini ilk başta çevresine bildirirken, sonrasında açık açık bildirmiştir. İslam’ın yayılma sürecinde Müslümanlar, Mekkeliler tarafından baskı görünce Medine’ye Hicret etmişlerdir. Mekke ve Medine arasındaki bir dizi savaştan sonra Muhammed, Mekke’yi fethetmiş ve Kâbe’deki putları yıkmıştır. Mekke’ye girilirken Fetih suresi okunmuş ve Muhammed eğer direniş olmaz ise kimseye zarar verilmeyeceğini söylemiş ve sadece küçük bir grup direnmiştir. Mekke’nin fethinde iki tarafta toplam 15 kayıp yaşanmıştı. Mekke’nin fethinin ardından herkesin özgür olduğunu söylemiş. Mekke feth edildikten sonra kent İslam dinine uygun hale getirilmeye çalışılmıştı. 'ne dair izler yok edilmiş ve belli bir süreden sonra kent tamamen İslam dinine mensup kişilerin girebileceği bir Hac merkezi olmuştur. Ebubekir, Muhammed tarafından hac emiri olarak görevlendirilmiştir. Ölümünün ardından şehir Dört Halife’nin idaresine girdi. Ömer ve Osman dönemlerinde çalışmalar yapılarak şehrin Mekke’nin su baskını felaketine tekrar uğramaması için şehrin yüksek kesimlerine setler inşa edildi.
Emevi Dönemi
Ali ve I. Muâviye arasındaki anlaşmazlıklar sonucunda İslam dünyası bölündü. Ali suikaste uğradıktan sonra Emevi hanedanlığı kuruldu. Emeviler döneminde genelde Medine’ye bağlı olarak Ümeyyeoğulları’na mensup valiler tarafından idare edildi.Muaviye döneminde Mekke’de sulama sistemi kuruldu. Emeviler döneminde Kâbe arazisi genişledi. Muâviye’nin ölümünün ardından Hüseyin ve Abdullah b. Zübeyr, Muâviye’nin oğlu Yezîd’e biat etmeyerek Medine’den Mekke’ye gittiler. I. Yezîd döneminde valilerin sık sık değiştirilmesi Medineliler’in Emevîlere karşı olan tutumunu arttırmıştı. Abdullah b. Zübeyr, Hüseyin’nin Kerbelâ’da şehid edilmesinin ardından Emevi hanedanlığına açık açık muhalif oldu. Medine’de gerçekleşen Harre savaşından sonra Mekke kuşatıldı. Mekke, kuşatmasında Kâbe zarar gördü ve mancılıklar ile taşlandı. Kuşatma ikiye sürdü ve Yezid’in ölüm haberi ile kuşatma son buldu. İbnü’z-Zübeyr Halifeliğini, Mekke merkezde olmak üzere Hicaz’da ilân etti. Daha sonraları Mekke, Emeviler tarafından kuşatıldı. İbnü’z-Zübeyr’in ölümünün ardından Mekke, Emevi kontrolüne girdi. Daha sonraları çıkan Ebû Hamza eş-Şârî’nin isyanı Mekke’yede yayıldı. Hariciler, Mekke’de fikirlerini yaymaya çalıştı. Ebû Hamza ile taraftarları öldürülerek şehir yeniden Emevî kontrolüne bağlandı.
Abbasi Dönemi
Abbasi hanedanlığı, Muhammed’in amcası Abbas’a dayanıyordu soyları. Abbasi hanedanlığı, Emevileri devirerek Halifeliklerini ilan ettiler. Abbasiler Mekke için harcamalar yaptı. Abbasiler döneminde yapılan harcamalardan birisi ribaların yapılması idi.Abbâsîler’in ilk Haremeyn valisi olan Dâvûd b. Ali, görevine başlayınca yaptığı icraatlarden birisi Mekke’de yaşayan Emevî ailesi ve taraftarlarını cezalandırmakla başladı.Daha sonrasında Türklerde Mekke’de görev yapmaya başladı. Mekke, Ali’nin soyundan gelenlerin Abbasiler’e yaptıkları muhalefetin merkezi oldu. Peygamberin soyundan gelenler Hicaz’da hakimiyet kurmaya çalıştı. Karmatîler 930 yılında Mekke’ye baskın düzenleyip birçok hacıyı katledip Hacerülesved’i beraberlerinde götürdüler. Mekke’de daha sonrasında hutbe İhşidoğulları adına okutuldu. Hutbe okutulduktan sonra Abbasiler, Mekke’yi geri almaya çalıştılar.
Fâtımîler Dönemi
Fatımiler Hasan’ın dokuzuncu kuşaktan torunu Ca‘fer b. Muhammed’in Mekke’yi hâkimiyeti altına alıp hutbeyi Fâtımîler adına okutmasıyla Mekke’deki hakimiyeti başladı. Halife’nin yanında artık Şerifler’in adınada hutbe okunuyordu.Fatımiler döneminde ilk defa Hac için vergi alınmaya başlandı. Fatımiler ile Abbasiler, Mekke için hakimiyet yarışına girdi. Yemen’de arada bir hakimiyet kurmaya çalışıyordu. Fatımiler döneminde Mekke’deki işler Şiiliğe göre yürütüldü. Ali’nin soyundan gelenler daha etkili olmaya başladı
1069-1517 Yılları Arasında Mekke
1069 yılında Selçuklu adına hutbe okundu. Selçuklu ile birlikte şehirde yeniden Sünni mezhebinin etkilerini geri getirmek istenmişti. Mekke, Selâhaddîn-i Eyyûbî’nin kardeşi Turan Şah’ın sayesinde Fâtımî kontrolünden çıktı ve 1174 yılından itibaren Abbâsî Halifelerine ve Nûreddin Mahmud Zengî adına hutbe okunmaya başlandı. Eyyubiler döneminde Mekke’de Şaffilik mezhebi yaygındı. Selahattin Eyyubi, Hac için verilen vergiyi kaldırdı. Abbasi Halifeliği,Moğol saldırısı sonucunda yıkıldı. Abbasi hanedanlığı, Memlükler’e sığınınca Mekke, Memlükler’in kontrolüne geçti. Eyyubiler ve Memlükler döneminde kentte ilmi çalışmalar arttırılmaya çalışıldı.1349 yılında Mekke’de Kara veba yayılmıştı. 1503 yılında Mekke’ye bilindiği kadarıyla ilk defa Müslüman olmayan bir kişi olan Ludovico di Varthema girdi.
Osmanlı Dönemi
Osmanlı, ilk başlarda Söğüt'te kurulmuş küçük bir Türkmen beyliği iken 16. yüzyıldan sonra hilafet iddiasında bulundu. 1517 yılında Yavuz Sultan Selim, Memlükler’i yıktı. Memlükler’in yıkılması ile birlikte Mekke’de Osmanlı kontrolüne girdi. Osmanlı döneminde Mekke’ye çok önem verdi. Osmanlı Mekke’deki yönetim sisteminde çok fazla değişiklik yapmadı ve belli bir miktar özerklik verdi. 1612 yılında Kâbe onarılmıştı. 1630 yılında gerçekleşen bir fırtına sonucunda Kâbe büyük bir zarar görmüş ve büyük bir tadilattan geçirilmişti. IV. Murad döneminde hacda çıkardıkları sorunlar nedeniyle Şiiler'in hacca gitmeleri yasaklanmıştı. Bu durum Sünni-Şii çatışmalarının Mekke'ye kadar yayılmasına neden oldu. Osmanlı emirleri bu uygulamalara pekte yanaşmadı. Daha sonraları emirler arasında sorunlar çıktı. 19. Yüzyılda Vahabiler Emir Mesud komutasında Mekke’yi aldılar. Mekke emiri her ne kadar geri almaya çalışsa da başarısız oldu . Daha sonraları Mehmet Ali paşa tarafından geri alındı.1830 ve 1920 yılları arasında Kolera patlak verdi. II. Abdülhamit döneminde Mekke’ye daha hızlı ulaşabilmek için Hicaz demiryolu yapıldı. Hicaz demiryolunun bakımı itinayla yapılıyor ve gül suyu dökülüyordu.
1. Dünya savaşı
Osmanlı 1, Dünya savaşında İttifak devletlerinde yer aldı. Osmanlı Mekke’yi korumak için Hicaz-Yemen cephesinde savaşmıştı. Cephenin kumandanı Fahrettin paşaydı. Birleşik Krallık cephede kazanmak için Arapları kullanıyordu. O dönemde Mekke şerifi Şerif Hüseyin idi. II. Abdülhamit döneminde Şerif Hüseyin İstanbul’da tutuluyordu. İttihat ve Terraki döneminde Mekke’ye gidebilmişti. Şerif Hüseyin özellikle Arapları örgütleyip bağımsız bir devlet kurmak istiyordu.1. Dünya savaşının sonucunda Hicaz Emirliği kuruldu ve Mekke Hicaz Emirliğinin kontrolüne geçti.
Suudi Arabistan Dönemi
Suudi Arabistan, Abdülaziz bin Suud tarafından kuruldu. 1924 Mekke savaşı sonucunda Hicaz Emirliği yıkıldı ve Mekke Suudi Arabistan’a dahil edildi. Suudi ailesi Mekke’nin tarihi şehrini büyük oranda yıktı. Mekke, Suud yönetimi altında çok hızlı büyüdü.Mekke her yıl hac ve umre için milyonlarca Müslüman tarafından ziyaret ediliyor ve şehre gayrimüslimlerin girmesi yasak. 2020 yılında Covid-19 salgını nedeniyle geçi olarak girişler kapatılsa da yeniden açıldı.
Kaynakça
- ^ "Is Mecca Really the Birthplace of Islam?". Zwemer Center. 11 Ekim 2018. 13 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2022.
- ^ "MEKKE - TDV İslâm Ansiklopedisi". TDV İslam Ansiklopedisi. 14 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2021.
- ^ https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/143979.
|başlık=dış bağlantı () - ^ "HÂŞİM (Benî Hâşim) - TDV İslâm Ansiklopedisi". TDV İslam Ansiklopedisi. 28 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2021.
- ^ "https://en.wikipedia.org/wiki/Mecca". 8 Nisan 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi.
|başlık=dış bağlantı () - ^ "KÂBE - TDV İslâm Ansiklopedisi". TDV İslam Ansiklopedisi. 22 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2021.
- ^ "Diyanet Dergi | Diyanet - Aylık Dergi - Aile - Çocuk - İlmi Dergi - Bülten". dergi.diyanet.gov.tr. 28 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2021.
- ^ Şimşek, Osman (2016). "Kabe tarihi (Başlangıçtan Abbasi Devleti'nin sonuna kadar)".
- ^ "FİL VAK'ASI - TDV İslâm Ansiklopedisi". TDV İslam Ansiklopedisi. 14 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2021.
- ^ https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/73834. 21 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2021.
|başlık=dış bağlantı ()
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddede kaynak listesi bulunmasina karsin metin ici kaynaklarin yetersizligi nedeniyle bazi bilgilerin hangi kaynaktan alindigi belirsizdir Lutfen kaynaklari uygun bicimde metin icine yerlestirerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Haziran 2021 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Bu madde onerilmeyen bicimde kaynaklandirilmistir Gosterilen kaynaklar kaynak gosterme sablonlari kullanilarak dipnot belirtme bicemine uygun olarak duzenlenmelidir Haziran 2021 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Mekke tarihi Mekke kentinde gecen olaylari kapsar Mekke tarihi boyunca pek cok devlete ev sahipligi yapsa da bu devletler genelde Islam devletiydi Mekke Islam dinin kutsal kentidir Kabe Mekke tarihinin sekillenmesinde etkili olmustu Mekke ilk basta Arap kabilleleri tarafindan kontrol edilmis daha sonralari Muhammed tarafindan fethedilmistir Dort Halife Emevi Hanedanligi Abbasi Hanedanligi Fatimiler ve Osmanli Imparatorlugunun idaresinde kalmisti Modern zamanda ise Hicaz Emirligi ve su anda Suudi Arabistan in kontrolundedir Islam tarihi boyunca Hac gorevi icin muslumanlar Mekke ye gitmis ve Islam devletleri Mekke ye gidisi kolaylastirmak icin bazi yerlere dinlenme yerleri kurmuslardir Islamiyet OncesiTarih Oncesi 2010 yilinda Mekke ve cevresi erken Oligosen doneminden kalma yaklasik 28 29 myo Saadanius fosilinin bulunmasiyla primat evrimi acisindan onemli bir paleontolojik arastirma merkezi haline aldi Suudi Arabistan da su anda Kizildeniz olan yerin yakinlarinda arastirmalarda bulunan fosilin yasam alani 28 milyon ya da 29 milyon yil once orman alaniydi Bolgede Arastirma yapan paleontologlar bolgede baska fosillerin de olabilecegini tahmin ediyorlar Mekke nin Islam Oncesi Donemi Mekke tarihi boyunca Kabe cok onemli bir yer edinmistir Kabe nin nasil yapildigi tartismali bir konudur ve hatta Kabe nin Mekke de degil Petra da olduguna dair iddialar vardir 5 yuzyilin ilk yarisinda Kusay b Kilab Kinane ile Kudaa kabilesinin yardimiyla Mekke ye hakim oldu Boylece Mekke ve Kabe nin yonetimi Kureys e gecti Kureys kabilesi Peygamber Muhammed in kabilesiydi Kusay Mekke nin idaresini ustlendi daha sonrasinda oglu Abduddar devraldi Mekke de Kureys kabilesinin Hasimogullari kolu hakimdi Mekke ticaret konusunda gelismisti Mekke de belli bir donem krallik sistemi uygulanmaya calisilsa da Kureysliler buna karsi cikmisti Islami inanca gore Muhammed dogmadan once Fil olayi yasanmisti Fil Olayi Islami inanca gore Yemen de bulunan Ebrehe Hristiyanlik dinini yaymak istiyordu Bunun icinde sasali bir kilise yaptirmisti ama bu kilise cok fazla ilgi cekmemis Kabe ise daha cok ilgi cekmisti Ebrehe Kabe ye verilen bu ilgiden dolayi Hristiyanlik dinin Arabistan da tek yayilmasini saglayacak seyin Kabe yi yikmak oldugunu dusunmustu Ebrehe bir ordu hazirlayip Kabe ye yurumustu Islam dinine gore belli bir yerden sonra fil durmus ve Kabe disinda nereye cevirirlerse cevirsinler hareket etmis ama Kabe ye yoneltince gene donmus Gene Islam dinine gore Ebabil kuslari Kabe yi yikmak isteyen askerleri taslayarak oldurmusler Muhammed ve Dort Halife DonemiIslam peygamberi Muhammed Islam Peygamberi Muhammed 570 571 yilinda Mekke de dogdu Muhammed otuz bes yaslarinda iken gerceklesen Kabe nin yeniden insasi sirasinda Hacerulesved in yerine konulmasinda hakem secildi ve Mekkeliler icin buyuk onem tasiyan bu serefe herkesi ortak ederek sehirde muhtemel bir catismayi onledi Islam inancinda vahyin ilk kez Nur daginin Hira magarasinda Allah tarafindan Cebrail araciligi ile 610 yilinda Muhammed e bildirildigine inanilir Muhammed dinini ilk basta cevresine bildirirken sonrasinda acik acik bildirmistir Islam in yayilma surecinde Muslumanlar Mekkeliler tarafindan baski gorunce Medine ye Hicret etmislerdir Mekke ve Medine arasindaki bir dizi savastan sonra Muhammed Mekke yi fethetmis ve Kabe deki putlari yikmistir Mekke ye girilirken Fetih suresi okunmus ve Muhammed eger direnis olmaz ise kimseye zarar verilmeyecegini soylemis ve sadece kucuk bir grup direnmistir Mekke nin fethinde iki tarafta toplam 15 kayip yasanmisti Mekke nin fethinin ardindan herkesin ozgur oldugunu soylemis Mekke feth edildikten sonra kent Islam dinine uygun hale getirilmeye calisilmisti ne dair izler yok edilmis ve belli bir sureden sonra kent tamamen Islam dinine mensup kisilerin girebilecegi bir Hac merkezi olmustur Ebubekir Muhammed tarafindan hac emiri olarak gorevlendirilmistir Olumunun ardindan sehir Dort Halife nin idaresine girdi Omer ve Osman donemlerinde calismalar yapilarak sehrin Mekke nin su baskini felaketine tekrar ugramamasi icin sehrin yuksek kesimlerine setler insa edildi Emevi DonemiHacerulesved Ali ve I Muaviye arasindaki anlasmazliklar sonucunda Islam dunyasi bolundu Ali suikaste ugradiktan sonra Emevi hanedanligi kuruldu Emeviler doneminde genelde Medine ye bagli olarak Umeyyeogullari na mensup valiler tarafindan idare edildi Muaviye doneminde Mekke de sulama sistemi kuruldu Emeviler doneminde Kabe arazisi genisledi Muaviye nin olumunun ardindan Huseyin ve Abdullah b Zubeyr Muaviye nin oglu Yezid e biat etmeyerek Medine den Mekke ye gittiler I Yezid doneminde valilerin sik sik degistirilmesi Medineliler in Emevilere karsi olan tutumunu arttirmisti Abdullah b Zubeyr Huseyin nin Kerbela da sehid edilmesinin ardindan Emevi hanedanligina acik acik muhalif oldu Medine de gerceklesen Harre savasindan sonra Mekke kusatildi Mekke kusatmasinda Kabe zarar gordu ve manciliklar ile taslandi Kusatma ikiye surdu ve Yezid in olum haberi ile kusatma son buldu Ibnu z Zubeyr Halifeligini Mekke merkezde olmak uzere Hicaz da ilan etti Daha sonralari Mekke Emeviler tarafindan kusatildi Ibnu z Zubeyr in olumunun ardindan Mekke Emevi kontrolune girdi Daha sonralari cikan Ebu Hamza es Sari nin isyani Mekke yede yayildi Hariciler Mekke de fikirlerini yaymaya calisti Ebu Hamza ile taraftarlari oldurulerek sehir yeniden Emevi kontrolune baglandi Abbasi DonemiAbbasi hanedanligi Muhammed in amcasi Abbas a dayaniyordu soylari Abbasi hanedanligi Emevileri devirerek Halifeliklerini ilan ettiler Abbasiler Mekke icin harcamalar yapti Abbasiler doneminde yapilan harcamalardan birisi ribalarin yapilmasi idi Abbasiler in ilk Haremeyn valisi olan Davud b Ali gorevine baslayinca yaptigi icraatlarden birisi Mekke de yasayan Emevi ailesi ve taraftarlarini cezalandirmakla basladi Daha sonrasinda Turklerde Mekke de gorev yapmaya basladi Mekke Ali nin soyundan gelenlerin Abbasiler e yaptiklari muhalefetin merkezi oldu Peygamberin soyundan gelenler Hicaz da hakimiyet kurmaya calisti Karmatiler 930 yilinda Mekke ye baskin duzenleyip bircok haciyi katledip Hacerulesved i beraberlerinde goturduler Mekke de daha sonrasinda hutbe Ihsidogullari adina okutuldu Hutbe okutulduktan sonra Abbasiler Mekke yi geri almaya calistilar Fatimiler DonemiFatimiler Hasan in dokuzuncu kusaktan torunu Ca fer b Muhammed in Mekke yi hakimiyeti altina alip hutbeyi Fatimiler adina okutmasiyla Mekke deki hakimiyeti basladi Halife nin yaninda artik Serifler in adinada hutbe okunuyordu Fatimiler doneminde ilk defa Hac icin vergi alinmaya baslandi Fatimiler ile Abbasiler Mekke icin hakimiyet yarisina girdi Yemen de arada bir hakimiyet kurmaya calisiyordu Fatimiler doneminde Mekke deki isler Siilige gore yurutuldu Ali nin soyundan gelenler daha etkili olmaya basladi1069 1517 Yillari Arasinda Mekke1069 yilinda Selcuklu adina hutbe okundu Selcuklu ile birlikte sehirde yeniden Sunni mezhebinin etkilerini geri getirmek istenmisti Mekke Selahaddin i Eyyubi nin kardesi Turan Sah in sayesinde Fatimi kontrolunden cikti ve 1174 yilindan itibaren Abbasi Halifelerine ve Nureddin Mahmud Zengi adina hutbe okunmaya baslandi Eyyubiler doneminde Mekke de Saffilik mezhebi yaygindi Selahattin Eyyubi Hac icin verilen vergiyi kaldirdi Abbasi Halifeligi Mogol saldirisi sonucunda yikildi Abbasi hanedanligi Memlukler e sigininca Mekke Memlukler in kontrolune gecti Eyyubiler ve Memlukler doneminde kentte ilmi calismalar arttirilmaya calisildi 1349 yilinda Mekke de Kara veba yayilmisti 1503 yilinda Mekke ye bilindigi kadariyla ilk defa Musluman olmayan bir kisi olan Ludovico di Varthema girdi Osmanli DonemiKabe nin 1910 yilindaki hali Osmanli ilk baslarda Sogut te kurulmus kucuk bir Turkmen beyligi iken 16 yuzyildan sonra hilafet iddiasinda bulundu 1517 yilinda Yavuz Sultan Selim Memlukler i yikti Memlukler in yikilmasi ile birlikte Mekke de Osmanli kontrolune girdi Osmanli doneminde Mekke ye cok onem verdi Osmanli Mekke deki yonetim sisteminde cok fazla degisiklik yapmadi ve belli bir miktar ozerklik verdi 1612 yilinda Kabe onarilmisti 1630 yilinda gerceklesen bir firtina sonucunda Kabe buyuk bir zarar gormus ve buyuk bir tadilattan gecirilmisti IV Murad doneminde hacda cikardiklari sorunlar nedeniyle Siiler in hacca gitmeleri yasaklanmisti Bu durum Sunni Sii catismalarinin Mekke ye kadar yayilmasina neden oldu Osmanli emirleri bu uygulamalara pekte yanasmadi Daha sonralari emirler arasinda sorunlar cikti 19 Yuzyilda Vahabiler Emir Mesud komutasinda Mekke yi aldilar Mekke emiri her ne kadar geri almaya calissa da basarisiz oldu Daha sonralari Mehmet Ali pasa tarafindan geri alindi 1830 ve 1920 yillari arasinda Kolera patlak verdi II Abdulhamit doneminde Mekke ye daha hizli ulasabilmek icin Hicaz demiryolu yapildi Hicaz demiryolunun bakimi itinayla yapiliyor ve gul suyu dokuluyordu 1 Dunya savasi Osmanli 1 Dunya savasinda Ittifak devletlerinde yer aldi Osmanli Mekke yi korumak icin Hicaz Yemen cephesinde savasmisti Cephenin kumandani Fahrettin pasaydi Birlesik Krallik cephede kazanmak icin Araplari kullaniyordu O donemde Mekke serifi Serif Huseyin idi II Abdulhamit doneminde Serif Huseyin Istanbul da tutuluyordu Ittihat ve Terraki doneminde Mekke ye gidebilmisti Serif Huseyin ozellikle Araplari orgutleyip bagimsiz bir devlet kurmak istiyordu 1 Dunya savasinin sonucunda Hicaz Emirligi kuruldu ve Mekke Hicaz Emirliginin kontrolune gecti Suudi Arabistan DonemiKabe Suudi Arabistan Abdulaziz bin Suud tarafindan kuruldu 1924 Mekke savasi sonucunda Hicaz Emirligi yikildi ve Mekke Suudi Arabistan a dahil edildi Suudi ailesi Mekke nin tarihi sehrini buyuk oranda yikti Mekke Suud yonetimi altinda cok hizli buyudu Mekke her yil hac ve umre icin milyonlarca Musluman tarafindan ziyaret ediliyor ve sehre gayrimuslimlerin girmesi yasak 2020 yilinda Covid 19 salgini nedeniyle geci olarak girisler kapatilsa da yeniden acildi Kaynakca Is Mecca Really the Birthplace of Islam Zwemer Center 11 Ekim 2018 13 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Ocak 2022 MEKKE TDV Islam Ansiklopedisi TDV Islam Ansiklopedisi 14 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Mart 2021 https dergipark org tr tr download article file 143979 baslik dis baglanti yardim HASIM Beni Hasim TDV Islam Ansiklopedisi TDV Islam Ansiklopedisi 28 Mart 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Mart 2021 https en wikipedia org wiki Mecca 8 Nisan 2004 tarihinde kaynagindan arsivlendi baslik dis baglanti yardim KABE TDV Islam Ansiklopedisi TDV Islam Ansiklopedisi 22 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Mart 2021 Diyanet Dergi Diyanet Aylik Dergi Aile Cocuk Ilmi Dergi Bulten dergi diyanet gov tr 28 Mart 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Mart 2021 Simsek Osman 2016 Kabe tarihi Baslangictan Abbasi Devleti nin sonuna kadar FIL VAK ASI TDV Islam Ansiklopedisi TDV Islam Ansiklopedisi 14 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Mart 2021 https dergipark org tr tr download article file 73834 21 Subat 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Mart 2021 baslik dis baglanti yardim