Mengü Ertel, (d. 16 Mart 1931, İstanbul – ö. 15 Mart 2000), grafik sanatçısı.
Mengü Ertel | |
---|---|
Doğum | 1931 İstanbul |
Ölüm | 15 Mart 2000 (69 yaşında) |
Evlilik(ler)i | Ülfet Selçuk |
Yakınları | Turhan Selçuk, İlhan Selçuk |
Çocukları | Murat Ertel |
Alanı | Grafik Tasarım |
Sanat eğitimi | İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi |
Ödüller | |
Uluslararası Paris Sinema Afişleri Sergisi Büyük Ödül 1975 Moskova Olimpiyat Oyunları Afiş Yarışması Üçüncülük Ödülü 1983 | |
Türkiye'de modern grafik tasarım sanatının öncülerindendir.
Yaşamı
1931 yılında İstanbul'un Üsküdar semtinde doğdu. Babası Üsküdar Evkaf Dairesi kıdemli memurlarından Muhsin Bey idi. 12 yaşında babasını yitirdi.
Küçük yaşta tiyatroya ve sinemaya merak sardı. Filmlerde figüranlık ve dublaj yaptı.
Resim öğretmeninin yönlendirmesi ile İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Süsleme Sanatları Bölümü'ne girdi. Öğrencilik yıllarından itibaren sanat ve edebiyat çevresi ile tanıştı. Muhsin Ertuğrul'un kurduğu Küçük Sahne'de Almanya’dan gelen dekoratör Kurt Halleper’in yanında çalışarak tiyatro dekoru deneyimi kazandı. Renkli ilk Türk filmi olan Halıcı Kız'da dekoratör yardımcılığı yaptı. Aynı dönemde Adalet Cimcoz’un kurduğu Maya Sanat Galerisi’nde arkadaşı Kuzgun Acar'la birlikte çalıştı.
1953 yılında Karaköy'de Grafik Sanatlar Atölyesi’ni kurdu. Atölye, 1982 yılında da bir şirkete dönüşerek faaliyetlerini sürdürdü. Büyük firmalar, markalar, kamu kurumları, festivaller için özgün amblem ve logolar tasarladı. 1. İstanbul Festivali'nin afişi, tasarladığı işlerdendir.
Muhsin Ertuğrul'un ondan Kenterlerin sahnelediği Salıncakta İki Kişi adlı oyun için afiş yapmasını istemesi üzerine 1960'lı yıllarda tiyatro afişi çalışmalarına başladı. Dönemim tüm özel tiyatroları için afiş tasarladı. 1967'de Keşanlı Ali Destanı için yaptığı çalışma başyapıtlarından birisi oldu. Ertel, Meslek hayatında tiyatro için 150'den fazla afiş tasarladı.
1966’dan başlayarak çeşitli uluslararası afiş sergilerine ve bienallere katıldı.Aslan Asker Şvayk ve Godot'yu Beklerken afişleri 1966 Varşova Afiş Bienali kataloğunda yer aldı. Keşanlı Ali Destanı ve Kafkas Tebeşir Dairesi afişleri ,se 1968'de Wilanów Poster Müzesi'nin düzenlediği Uluslararası Poster Bienali’ne kabul edildi ve müzenin arşivine girdi.
Sanatçı, ilk kişisel sergisini 1969 yılında İstanbul’daki Alman Kültür Merkezi'nde açtı.Jeanne d’Arc’ın Çilesi adlı afişi 1974'te Cannes 2. Uluslararası Sinema Afişleri Sergisi’nde özel ödüle aday gösterildi ancak afişin basılmamış olması nedeniyle ödülü alamadı. Ertesi yıl aynı afişi özel olarak bastırıp Uluslararası Paris Film Afişleri Sergisi’ne gönderdi ve Büyük Ödülü İngiliz sanatçı Oscar Zárate’yle paylaştı.
Sinema sanatı ile yakından ilgilendi, sinemayı "beslenme kaynağı" olarak gördü. Uzun yıllar Türk Sinematek Derneği yönetiminde yer aldı.
Grafik çalışmaları dışında İslamabad'da mimar Vedat Dalokay'ın tasarladığı Şah Faysal Camii seramik panoları için tasarım yaptı.
Ölümüne değin TRT 2 kanalında televizyonunda her hafta yayımlanan Cumhuriyete Kanat Gerenler başlıklı programın sunuculuğunu yaptı.
1998'de devlet sanatçısı unvanı ile taltif edildi. Son sergisi, 1999 yılında İstanbul'da Dolmabahçe Kültür Merkezi'nde açtığı “Büyültmeler” isimli sergidir. Bu sergide su bazlı boya ve hat kalemiyle yaptığı çalışmaları dijital baskı tekniğiyle hazırladığı 15 adet ‘"büyültme’’yi sergiledi.
Yaşamının son yıllarında parkinson hastalığı nedeniyle rahatsız olan Ertel, 15 Mart 2000'de zatürreden öldü.
Bazı ödülleri
- 1975 Uluslararası Paris Sinema Afişleri Sergisi Büyük Ödül (Carl Dreyer'in "Jeanne D'arc'ın Çilesi" filmi için yaptığı afişle)
- 1980 Moskova Olimpiyat Oyunları Afiş Yarışması Üçüncülük Ödülü
- 1983 Grafik 83 Sergisi, İhap Hulusi Afiş Yarışması Başarı Ödülü
Kaynakça
- ^ "San Grafik A.Ş." www.sangrafik.com.tr. 23 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Kasım 2023.
- ^ "Afişin Sonsuz Gücünün Bilincinde Bir Büyük Usta: Mengü Ertel". ekitap.ktb.gov.tr. 30 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Kasım 2023.
- ^ Özdemir, Özlem (2 Ağustos 2015). ""İkinci Cumhuriyet şu anda iktidarda!"". birgun.net. 1 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Kasım 2023.
- ^ Gökalan, Merve; Sevindik, Orhan (31 Aralık 2022). "Mengü Ertel's Design Style (Sample of Poster Designs)". Meriç Uluslararası Sosyal ve Stratejik Araştırmalar Dergisi (İngilizce). 6 (17): 259-279. doi:10.54707/meric.1133170. ISSN 2587-2206. 21 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Kasım 2023.
- ^ Salkaya, Dilan (2 Aralık 2022). "Bir Tiyatro Olayı ve Afişler de Konuşur". Punctum. 28 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Kasım 2023.
- ^ Ayşe Derya Kahraman, Süleyman Durgultluoğlu. "Rengin Afişe Katkıs ıve Mengü ERtel" (PDF). İdil Sanat ve Dil Dergisi. 21 Ocak 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 16 Kasım 2023.
- ^ a b . web.archive.org. 9 Nisan 2023. 9 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2023.
- ^ "Mengü Ertel Hayatı ve Eserleri (1931 - 2000)". İstanbul Sanat Evi. 5 Aralık 2019. 24 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Kasım 2023.
- ^ . Milliyet. 17 Mart 2000. 16 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2023.
- ^ Madra, Ömer (Haziran 1992). "Mengü Ertel: "Bu kumaşın dokusunda benim de bir ipliğim var"" (PDF). Arredamento Dekorasyon. 22 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 16 Kasım 2023.
- ^ HIZLAN, Doğan (21 Mart 2000). "Doğan Hızlan: Mengü Ertel de Kanat Gerenler'dendi". Hürriyet. 29 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Kasım 2023.
- ^ "Mengü Ertel'in Büyültmeleri". Hürriyet. 16 Nisan 1999. 22 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Kasım 2023.
- ^ "Mengü Ertel ve tiyatrografi". 13 Ağustos 2014. 11 Eylül 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Kasım 2023.
Dış bağlantılar
- Sedef Kabaş ile Portreler:Mengü Ertel, 1999
- Mengü Ertel7 Ağustos 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Bir usta: Mengü Ertel 2 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (ss.72)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mengu Ertel d 16 Mart 1931 Istanbul o 15 Mart 2000 grafik sanatcisi Mengu ErtelDogum1931 IstanbulOlum15 Mart 2000 69 yasinda Evlilik ler iUlfet SelcukYakinlariTurhan Selcuk Ilhan SelcukCocuklariMurat ErtelAlaniGrafik TasarimSanat egitimiIstanbul Guzel Sanatlar AkademisiOdullerUluslararasi Paris Sinema Afisleri Sergisi Buyuk Odul 1975 Moskova Olimpiyat Oyunlari Afis Yarismasi Ucunculuk Odulu 1980 Grafik 83 Sergisi Ihap Hulusi Afis Yarismasi Basari Odulu 1983 Turkiye de modern grafik tasarim sanatinin onculerindendir Yasami1931 yilinda Istanbul un Uskudar semtinde dogdu Babasi Uskudar Evkaf Dairesi kidemli memurlarindan Muhsin Bey idi 12 yasinda babasini yitirdi Kucuk yasta tiyatroya ve sinemaya merak sardi Filmlerde figuranlik ve dublaj yapti Resim ogretmeninin yonlendirmesi ile Istanbul Devlet Guzel Sanatlar Akademisi Susleme Sanatlari Bolumu ne girdi Ogrencilik yillarindan itibaren sanat ve edebiyat cevresi ile tanisti Muhsin Ertugrul un kurdugu Kucuk Sahne de Almanya dan gelen dekorator Kurt Halleper in yaninda calisarak tiyatro dekoru deneyimi kazandi Renkli ilk Turk filmi olan Halici Kiz da dekorator yardimciligi yapti Ayni donemde Adalet Cimcoz un kurdugu Maya Sanat Galerisi nde arkadasi Kuzgun Acar la birlikte calisti 1953 yilinda Karakoy de Grafik Sanatlar Atolyesi ni kurdu Atolye 1982 yilinda da bir sirkete donuserek faaliyetlerini surdurdu Buyuk firmalar markalar kamu kurumlari festivaller icin ozgun amblem ve logolar tasarladi 1 Istanbul Festivali nin afisi tasarladigi islerdendir Muhsin Ertugrul un ondan Kenterlerin sahneledigi Salincakta Iki Kisi adli oyun icin afis yapmasini istemesi uzerine 1960 li yillarda tiyatro afisi calismalarina basladi Donemim tum ozel tiyatrolari icin afis tasarladi 1967 de Kesanli Ali Destani icin yaptigi calisma basyapitlarindan birisi oldu Ertel Meslek hayatinda tiyatro icin 150 den fazla afis tasarladi 1966 dan baslayarak cesitli uluslararasi afis sergilerine ve bienallere katildi Aslan Asker Svayk ve Godot yu Beklerken afisleri 1966 Varsova Afis Bienali katalogunda yer aldi Kesanli Ali Destani ve Kafkas Tebesir Dairesi afisleri se 1968 de Wilanow Poster Muzesi nin duzenledigi Uluslararasi Poster Bienali ne kabul edildi ve muzenin arsivine girdi Sanatci ilk kisisel sergisini 1969 yilinda Istanbul daki Alman Kultur Merkezi nde acti Jeanne d Arc in Cilesi adli afisi 1974 te Cannes 2 Uluslararasi Sinema Afisleri Sergisi nde ozel odule aday gosterildi ancak afisin basilmamis olmasi nedeniyle odulu alamadi Ertesi yil ayni afisi ozel olarak bastirip Uluslararasi Paris Film Afisleri Sergisi ne gonderdi ve Buyuk Odulu Ingiliz sanatci Oscar Zarate yle paylasti Sinema sanati ile yakindan ilgilendi sinemayi beslenme kaynagi olarak gordu Uzun yillar Turk Sinematek Dernegi yonetiminde yer aldi Grafik calismalari disinda Islamabad da mimar Vedat Dalokay in tasarladigi Sah Faysal Camii seramik panolari icin tasarim yapti Olumune degin TRT 2 kanalinda televizyonunda her hafta yayimlanan Cumhuriyete Kanat Gerenler baslikli programin sunuculugunu yapti 1998 de devlet sanatcisi unvani ile taltif edildi Son sergisi 1999 yilinda Istanbul da Dolmabahce Kultur Merkezi nde actigi Buyultmeler isimli sergidir Bu sergide su bazli boya ve hat kalemiyle yaptigi calismalari dijital baski teknigiyle hazirladigi 15 adet buyultme yi sergiledi Yasaminin son yillarinda parkinson hastaligi nedeniyle rahatsiz olan Ertel 15 Mart 2000 de zaturreden oldu Bazi odulleri1975 Uluslararasi Paris Sinema Afisleri Sergisi Buyuk Odul Carl Dreyer in Jeanne D arc in Cilesi filmi icin yaptigi afisle 1980 Moskova Olimpiyat Oyunlari Afis Yarismasi Ucunculuk Odulu 1983 Grafik 83 Sergisi Ihap Hulusi Afis Yarismasi Basari OduluKaynakca San Grafik A S www sangrafik com tr 23 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Kasim 2023 Afisin Sonsuz Gucunun Bilincinde Bir Buyuk Usta Mengu Ertel ekitap ktb gov tr 30 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Kasim 2023 Ozdemir Ozlem 2 Agustos 2015 Ikinci Cumhuriyet su anda iktidarda birgun net 1 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Kasim 2023 Gokalan Merve Sevindik Orhan 31 Aralik 2022 Mengu Ertel s Design Style Sample of Poster Designs Meric Uluslararasi Sosyal ve Stratejik Arastirmalar Dergisi Ingilizce 6 17 259 279 doi 10 54707 meric 1133170 ISSN 2587 2206 21 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Kasim 2023 Salkaya Dilan 2 Aralik 2022 Bir Tiyatro Olayi ve Afisler de Konusur Punctum 28 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Kasim 2023 Ayse Derya Kahraman Suleyman Durgultluoglu Rengin Afise Katkis ive Mengu ERtel PDF Idil Sanat ve Dil Dergisi 21 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 16 Kasim 2023 a b web archive org 9 Nisan 2023 9 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Nisan 2023 Mengu Ertel Hayati ve Eserleri 1931 2000 Istanbul Sanat Evi 5 Aralik 2019 24 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Kasim 2023 Milliyet 17 Mart 2000 16 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Kasim 2023 Madra Omer Haziran 1992 Mengu Ertel Bu kumasin dokusunda benim de bir ipligim var PDF Arredamento Dekorasyon 22 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 16 Kasim 2023 HIZLAN Dogan 21 Mart 2000 Dogan Hizlan Mengu Ertel de Kanat Gerenler dendi Hurriyet 29 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Kasim 2023 Mengu Ertel in Buyultmeleri Hurriyet 16 Nisan 1999 22 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Kasim 2023 Mengu Ertel ve tiyatrografi 13 Agustos 2014 11 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Kasim 2023 Dis baglantilarSedef Kabas ile Portreler Mengu Ertel 1999 Mengu Ertel7 Agustos 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Bir usta Mengu Ertel 2 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ss 72