Adalet Cimcoz, (25 Temmuz 1910, Kilitbahir, Çanakkale - 13 Mart 1970, İstanbul), Türk dublaj ustası, mütercim, sanat eleştirmeni, dedikodu yazarı.
Adalet Cimcoz | |
---|---|
Doğum | 25 Temmuz 1910 Kilitbahir |
Ölüm | 13 Mart 1970 (59 yaşında) İstanbul |
Meslek | ÇEvirmen, seslendirmen, köşe yazarı, eleştirmen |
Kardeşi | Ferdi Tayfur |
Ödüller |
|
Almancadan yaptığı çeviriler, gazetelerde "Fitne Fücur" adıyla yazdığı dedikodu yazıları ile tanındı. Yerli filmlerde Türkân Şoray, Belgin Doruk, Muhterem Nur, Sezer Sezin, Fatma Girik ve Filiz Akın'ın seslendirmelerini yaptı. 1951'de kurduğu Maya Sanat Galerisi ile Türkiye'deki sanat galerine öncülük etti.
Yaşamı
1910 yılında Çanakkale'de doğdu. Babası topçu subayı Hüseyin (Tayfur) Bey, annesi Alman bir hanım olan Alice (Aliye) Hanım'dır. Ailenin Hayri ve Ferdi adlı iki oğlundan sonra üçüncü çocuğudur.
1912'de Balkan Savaşı'nın çıkması üzerine babası eşini ve üç çocuğunu savaşın şiddetinden korunmaları amacıyla Berlin'e gönderdi. Üç kardeş 1912 yılından 1924 yılına kadar anneleriyle Berlin'de kaldı ve ilk ve ortaokulları Berlin'de tamamladı.Cumhuriyetin ilanından sonra Türkiye'ye döndüler.
“ | Adalet'in sesi neydi? Susup susmadığını, yok olup olmadığını ancak ne olduğunu kavramakla kestirebiliriz. Evet, çok yönlü bir sesi vardı Adalet Cimcoz'un. Türkân Şoray'ı da, Hülya Koçyiğit'i de, Belgin Doruk'u da dile getirirdi o. Radyoda sabundan, diş macunundan ya da kılık kıyafetten söz etti miydi bir "şey" söylerdi hepimize. Kulağımızı diker, sesi bir yandan zevkimizi okşarken, öte yandan da sözü söz ve öz olarak çın çın dolaşırdı beynimizin kıvrımlarında, incecik bir gonk gibi bir oraya, bir buraya vurur, bir kıpırtı, bir canlılık uyandırırdı kafamızda. Vurucu, kışkırtıcı bir uyarıcılığı vardı Adalet'in. Sizi gördü mü, bir bakışta sarıverir tepeden tırnağa görüntünüzü, şişmanladınız mı, zayıfladınız mı, elbiseniz yakıştı mı, yakışmadı mı, keyifli misiniz, keyifsiz mi, hemen anlar, hemen de dile getirirdi düşündüğünü; ufacık bir taş atardı size. | ” |
— Azra Erhat, Yeni Ufuklar, Mayıs 1970 |
Adalet Hanım, 1930'lu yıllarda Toprak Mahsulleri Ofisi’nde tercüman olarak çalıştı. Dublaj sanatçısı olan ağabeyi Ferdi Tayfur vesilesiyle seslendirme yapmaya başladı. Seslendirdiği ilk film, ‘King Kong’ idi. Yabancı filmlerde seslendirme yaparak başladığı dublaj sanatçılığını, 1950'deki Çete filminden itibaren yerli filmlerde seslendirme yaparak sürdürdü Türkân Şoray, Belgin Doruk, Muhterem Nur, Sezer Sezin, Fatma Girik ve Filiz Akın'ın seslendirmelerini yaptı.
1939'da avukat Mehmet Ali Cimcoz ile evlenerek Cimcoz soyadını aldı. I. Mahmut devri Osmanlı sadrazamlarından Topal Osman Paşa'nın ve Mora Sancak beylerinden İbrahim Paşa'nın torunu olan Mehmet Ali Cimcoz, sanata meraklı ve devrin sanatçıları ile yakından ilişkileri olan bir insandı. Adalet Cimcoz, eşi vesilesiyle sanata ilgi duymaya başladı sanat çevresini yakından tanıdı. Evlendikten sonra memurluğu bırakıp sadece sanatla ilgilendi.
Sabahattin Eyüboğlu ve Azra Erhat’ın onu dergilere eleştirel yazmaya ve çeviriler yapmaya teşvik etti. Bertolt Brecht, Knut Hamsun, Georg Büchner, B. Traven, Lope de Vega, Franz Kafka, Max Frisch gibi yazarların kitaplarını Almancadan Türkçeye çevirdi. Kafka'dan Milena'ya Mektuplar çevirisiyle, 1962 Türk Dil Kurumu Çeviri Ödülü'nü aldı. Yeditepe, Varlık ve Yeni Ufuklar gibi edebiyat dergilerinde şiir, öykü ve kitap tanıtım yazıları yazdı.
1951'de Türkiye'nin ilk özel sanat galerisi Maya'yı Beyoğlu'nda kurdu. Galeri beş yıl boyunca yaşamayı başardı.
O yıllarda henüz oluşmakta olan İstanbul sosyetesinin görgüsüzlüğüyle, zevksizliğiyle ince ince alay eden yazılarını Hafta, Salon, Tasvir, Aydede gibi gazetelerde yayımlayan Adalet Cimcoz, Türkiye'de dedikodu yazarlığının öncüsü oldu. Köşesinin adı Fitne Fücûr'du.
Adalet Cimcoz, 13 Mart 1970'te kanser hastalığı nedeniyle İstanbul'da öldü.
Yazar Mine Söğüt, sahaf vitrinlerinden fotoğraflarını toparlayarak Adalet Cimcoz: Bir Yaşam Öyküsü Denemesi (2018) adlı kitabı yazmıştır.
Seslendirme yaptığı filmlerden bazıları
- Hayatım Sana Feda (Türkân Şoray) - 1970
- Aşk Mabudesi (Türkân Şoray) - 1969
- (Türkân Şoray) - 1969
- (Türkân Şoray) - 1969
- Hüzünlü Aşk (Filiz Akın) - 1969
- Son Mektup (Filiz Akın) - 1969
- Lekeli Melek (Filiz Akın) – 1969
- Cilveli Kız (Filiz Akın) - 1969
- Köroğlu (Fatma Girik) - 1968
- (Türkân Şoray) - 1968
- (Türkân Şoray) - 1968
- Kahvevi Güzeli (Türkân Şoray) - 1968
- Kelepçeli Melek (Türkân Şoray) - 1967
- (Türkân Şoray) - 1966
- Düğün Gecesi (Türkân Şoray) - 1966
- Serseri Aşık (Hülya Koçyiğit) - 1965
- (Filiz Akın) - 1965
- Siyah Gözler (Türkân Şoray) - 1965
- (Türkân Şoray) - 1965
- Veda Busesi (Türkân Şoray) - 1965
- Vahşi Gelin (Türkân Şoray) - 1965
- Yılların Ardından (Türkân Şoray) - 1964
- (Semra Sar) – 1964
- Fıstık Gibi Maşallah (Türkân Şoray) - 1964
- Öksüz Kız (Türkân Şoray) - 1964
- Çalınan Aşk (Türkân Şoray) - 1963
- Kırmızı Karanfiller (Türkân Şoray) - 1962
- Otobüs Yolcuları (Türkân Şoray) - 1961
- Melekler Şahidimdir (Türkân Şoray) - 1961
- Aşk Rüzgarı (Türkân Şoray) - 1960
- - 1954
Kaynakça
- ^ . istanbulkadinmuzesi.org. 13 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2016.
- ^ a b . Onedio. 25 Temmuz 2018. 11 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2023.
- ^ web.archive.org. 14 Mart 2022. 14 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2022.
- ^ . 8 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2009.
Dış bağlantılar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Adalet Cimcoz 25 Temmuz 1910 Kilitbahir Canakkale 13 Mart 1970 Istanbul Turk dublaj ustasi mutercim sanat elestirmeni dedikodu yazari Adalet CimcozDogum25 Temmuz 1910 Kilitbahir Olum13 Mart 1970 59 yasinda Istanbul MeslekCEvirmen seslendirmen kose yazari elestirmen KardesiFerdi Tayfur OdullerTurk Dil Kurumu Ceviri Odulu 1962 Vikiveri de duzenle Almancadan yaptigi ceviriler gazetelerde Fitne Fucur adiyla yazdigi dedikodu yazilari ile tanindi Yerli filmlerde Turkan Soray Belgin Doruk Muhterem Nur Sezer Sezin Fatma Girik ve Filiz Akin in seslendirmelerini yapti 1951 de kurdugu Maya Sanat Galerisi ile Turkiye deki sanat galerine onculuk etti Yasami1910 yilinda Canakkale de dogdu Babasi topcu subayi Huseyin Tayfur Bey annesi Alman bir hanim olan Alice Aliye Hanim dir Ailenin Hayri ve Ferdi adli iki oglundan sonra ucuncu cocugudur 1912 de Balkan Savasi nin cikmasi uzerine babasi esini ve uc cocugunu savasin siddetinden korunmalari amaciyla Berlin e gonderdi Uc kardes 1912 yilindan 1924 yilina kadar anneleriyle Berlin de kaldi ve ilk ve ortaokullari Berlin de tamamladi Cumhuriyetin ilanindan sonra Turkiye ye donduler Adalet in sesi neydi Susup susmadigini yok olup olmadigini ancak ne oldugunu kavramakla kestirebiliriz Evet cok yonlu bir sesi vardi Adalet Cimcoz un Turkan Soray i da Hulya Kocyigit i de Belgin Doruk u da dile getirirdi o Radyoda sabundan dis macunundan ya da kilik kiyafetten soz etti miydi bir sey soylerdi hepimize Kulagimizi diker sesi bir yandan zevkimizi oksarken ote yandan da sozu soz ve oz olarak cin cin dolasirdi beynimizin kivrimlarinda incecik bir gonk gibi bir oraya bir buraya vurur bir kipirti bir canlilik uyandirirdi kafamizda Vurucu kiskirtici bir uyariciligi vardi Adalet in Sizi gordu mu bir bakista sariverir tepeden tirnaga goruntunuzu sismanladiniz mi zayifladiniz mi elbiseniz yakisti mi yakismadi mi keyifli misiniz keyifsiz mi hemen anlar hemen de dile getirirdi dusundugunu ufacik bir tas atardi size Azra Erhat Yeni Ufuklar Mayis 1970 Adalet Hanim 1930 lu yillarda Toprak Mahsulleri Ofisi nde tercuman olarak calisti Dublaj sanatcisi olan agabeyi Ferdi Tayfur vesilesiyle seslendirme yapmaya basladi Seslendirdigi ilk film King Kong idi Yabanci filmlerde seslendirme yaparak basladigi dublaj sanatciligini 1950 deki Cete filminden itibaren yerli filmlerde seslendirme yaparak surdurdu Turkan Soray Belgin Doruk Muhterem Nur Sezer Sezin Fatma Girik ve Filiz Akin in seslendirmelerini yapti 1939 da avukat Mehmet Ali Cimcoz ile evlenerek Cimcoz soyadini aldi I Mahmut devri Osmanli sadrazamlarindan Topal Osman Pasa nin ve Mora Sancak beylerinden Ibrahim Pasa nin torunu olan Mehmet Ali Cimcoz sanata merakli ve devrin sanatcilari ile yakindan iliskileri olan bir insandi Adalet Cimcoz esi vesilesiyle sanata ilgi duymaya basladi sanat cevresini yakindan tanidi Evlendikten sonra memurlugu birakip sadece sanatla ilgilendi Sabahattin Eyuboglu ve Azra Erhat in onu dergilere elestirel yazmaya ve ceviriler yapmaya tesvik etti Bertolt Brecht Knut Hamsun Georg Buchner B Traven Lope de Vega Franz Kafka Max Frisch gibi yazarlarin kitaplarini Almancadan Turkceye cevirdi Kafka dan Milena ya Mektuplar cevirisiyle 1962 Turk Dil Kurumu Ceviri Odulu nu aldi Yeditepe Varlik ve Yeni Ufuklar gibi edebiyat dergilerinde siir oyku ve kitap tanitim yazilari yazdi 1951 de Turkiye nin ilk ozel sanat galerisi Maya yi Beyoglu nda kurdu Galeri bes yil boyunca yasamayi basardi O yillarda henuz olusmakta olan Istanbul sosyetesinin gorgusuzluguyle zevksizligiyle ince ince alay eden yazilarini Hafta Salon Tasvir Aydede gibi gazetelerde yayimlayan Adalet Cimcoz Turkiye de dedikodu yazarliginin oncusu oldu Kosesinin adi Fitne Fucur du Adalet Cimcoz 13 Mart 1970 te kanser hastaligi nedeniyle Istanbul da oldu Yazar Mine Sogut sahaf vitrinlerinden fotograflarini toparlayarak Adalet Cimcoz Bir Yasam Oykusu Denemesi 2018 adli kitabi yazmistir Seslendirme yaptigi filmlerden bazilariHayatim Sana Feda Turkan Soray 1970 Ask Mabudesi Turkan Soray 1969 Turkan Soray 1969 Turkan Soray 1969 Huzunlu Ask Filiz Akin 1969 Son Mektup Filiz Akin 1969 Lekeli Melek Filiz Akin 1969 Cilveli Kiz Filiz Akin 1969 Koroglu Fatma Girik 1968 Turkan Soray 1968 Turkan Soray 1968 Kahvevi Guzeli Turkan Soray 1968 Kelepceli Melek Turkan Soray 1967 Turkan Soray 1966 Dugun Gecesi Turkan Soray 1966 Serseri Asik Hulya Kocyigit 1965 Filiz Akin 1965 Siyah Gozler Turkan Soray 1965 Turkan Soray 1965 Veda Busesi Turkan Soray 1965 Vahsi Gelin Turkan Soray 1965 Yillarin Ardindan Turkan Soray 1964 Semra Sar 1964 Fistik Gibi Masallah Turkan Soray 1964 Oksuz Kiz Turkan Soray 1964 Calinan Ask Turkan Soray 1963 Kirmizi Karanfiller Turkan Soray 1962 Otobus Yolculari Turkan Soray 1961 Melekler Sahidimdir Turkan Soray 1961 Ask Ruzgari Turkan Soray 1960 1954Kaynakca istanbulkadinmuzesi org 13 Subat 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Subat 2016 a b Onedio 25 Temmuz 2018 11 Mart 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Mayis 2023 web archive org 14 Mart 2022 14 Mart 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Mart 2022 8 Temmuz 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Aralik 2009 Dis baglantilar