Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mesut Sabri (d.1886–ö.1952), (Uygurca مسعود صبري), (Çince (basitleştirilmiş): 麦斯武德; Çince (geleneksel): 麥斯武德; pinyin: Màisīwǔdé), Uygur siyasi lider. İli İsyanı sırasında (Doğu Türkistan) Sinkiang'da bölge valisi idi. İlk eğitimini Gulca'da tamamladı. Lise ve üniversite eğitimi için, ailesi tarafından 1904 yılında İstanbul'a gönderildi. İstanbul'da 10 yıl kaldı. Bu süre zarfında İttihatçıların da tesiriyle, milliyetçilikle tanıştı. Milli hisleri gelişti. Osmanlıda da bu döneme damgasını vuran Türkçülük akımının etkisini, Dr.Mesud Sabri'nin eserlerinde, siyasi çalışmalarında görmek mümkündür.
| Mesut Sabri | |
|---|---|
 | |
| Sinkiang Valisi | |
| Görev süresi 1947-1949 | |
| Yerine geldiği | |
| Yerine gelen | Burhan Şehidi |
| Sinkiang Bölgesi Genel Müfettişi | |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1887 Gulca, Sinkiang |
| Ölüm | 1952 Sinkiang |
| Milliyeti | Uygur |
| Partisi | Kuomintang partisi CC Fraksiyonu |
| Evlilik(ler) | Sare Baykozi |
| Bitirdiği okul | Darülfünun İstanbul |
| Mesleği | Tıp Doktoru |
| Dini | İslam |
Doğduğu topraklarda var olan cehaletin ve eğitimsizliğin farkında idi. İstanbul'dan döndükten sonra, eğitim konusunda bir takım çalışmalara başladı. Gulca'da bakımsız ve öğretmensiz kalan bir okulun açılması için çalışmalarda bulunda. Bir yandan mesleki çalışmalarını da sürdüren Dr.Mesut Sabri, bir muayenehane açmış, diğer taraftan da seminerler vererek halkı bilinçlendirmeye çalışmıştır. Onun bu çalışmaları Çinli yetkilileri rahatsız etti. Bölge valisi tarafından, milliyetçi faaliyetleri sebep gösterilerek tutuklanarak, bölgeden uzaklaştırılmıştır.
Mesud 1933'te kurulan Doğu Türkistan İslâm Cumhuriyeti'ni (Birinci Doğu Türkistan Cumhuriyeti) destekledi. Aksu'da, Mahmud Sijan olarak da bilinen General Mahmut Muhiti'nin kuvvetlerine katıldı. Türkistan Cumhuriyet birlikleri, Çin Ulusal Devrim Ordusu'nun 36. Tümeni tarafından ağır bir yenilgiye uğratıldı. Bunun üzerine 1934 yılında Hindistan'a kaçmak zorunda kaldı. Daha sonra tekrar Çin'e, Nankin şehrine geldi. Burada Çin Cumhuriyeti Kuomintang partisine katıldı. Çin Cumhuriyeti parlamentosuna Doğu Türkistan'ı temsilen aday gösterilerek siyasi hayata atıldı. 12 Aralık 1935'te Kuomintang partisi V. kurultayında merkez komitesi üyeliğine seçildi. 1942 yılında, 36 sandalyeli Devlet Konseyi'nde, Hui (Çinli müslüman grup) toplumundan General ve Mesud Sabri dışında müslüman üye yoktu.
Müslüman Çinli Savunma Bakanı General Bai Chongxi, Sinkiang bölgesinin Valisi olarak addediliyordu. Bu görev daha sonra Mesut Sabri'ye verildi. 'un yerine göreve atandı. Sabri, katı bir Sovyetler Birliği karşıtı ve Kuomintang taraftarıydı. İli'deki Uygur komünist lider , sürekli olarak Mesut'un valilik görevinden alınması için hükûmete talepte bulunuyordu.
Mesut Sabri sırasında yönetimde bulunan, Sovyet kuklası İli Uygur yönetimine muhalefet etti. Hui toplumundan Wang Tseng-shan (1946-1947 Sinkiang koalisyon hükûmeti sırasında, Kuomintang partisinin sivil ilişkiler komiseri olarak görevli kişi) gibi kişilerle birlik olarak, 'la pazarlık yapılmasına şiddetle karşı çıktı. Bu konuda partinin CC Fraksiyonu'nun da desteği arkasındaydı. Çünkü Mesut Sabri de Çin Tatarlarından Burhan Şehidi ve Han Çinlilerinden Kuomintang üyesi General gibi CC Fraksiyonu üyesiydi. 1948-1949 yılları arasında,Sinkiang koalisyon hükûmetine liderlik yaptı. ve İsa Yusuf Alptekin gibi Türk milliyetçileri ile birlikte bir grup oluşturarak, Kuomintang'ın Sinkiang bölgesi koalisyon hükûmetine katıldılar ve İkinci Doğu Türkistan Cumhuriyeti'ndeki Uygur Komünist İli rejimine muhalefet ettiler. , Sabri ve arkadaşlarını "Kuomintang'ın yardakçıları" ve "emperyalistlerin kuklası" olarak tanımlayarak, karşı saldırılarda bulundu.
Türkçü, cedidist ve Türkistan'ın bağımsızlığı için hareket eden Sabri ve , Sovyetler Birliği'nin, Doğu Türkistan'da yaşayan Türkleri olarak adlandırılarak, Türk kimliklerinin yok sayılmasını reddediyorlardı. Bunun yerine, "Türk kökenli-Türk milletinden" (Çincesi; Tujue zu) tanımının kullanılmasını istiyorlardı. Mesut Sabri, bunun yanı sıra Hui halkının, müslüman Han Çinlileri olarak değerlendirilmesini ve sadece müslüman olmaları hasebiyle, Uygur Türkleri ile bir tutulmaması gerektiğini savunmuştur. da, halkının özellikle "Türk" olarak tanımlanmasını istemiştir. Sheng Shicai'in Türk müslümanlarını değişik etnik topluluklara ayırarak, etnik birliği ayırıcı şekildeki tanımlamalarını şiddetle eleştirdi.
Ocak 1949'da Sinkiang bölge valiliği görevi, Sabri'den alınarak 'ye verildi.
Sabri'ye, 1948 yılında İran'a büyükelçi olması teklif edildi. Fakat bu görevi kabul etmedi. Nihayetinde Komünist Parti tarafından tutuklanarak hapsedildi. 1952 yılında hapishanede hayatını kaybetti.
Kaynakça
- ^ http://www.hurgokbayrak.com/yeni_sayfa_171.htm 6 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . "Biyografi"
- ^ http://www.gokbayrak.com/sayfa.asp?id=50 24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . "Mesud Sabri"
- ^ a b David D. Wang (1999). Clouds over Tianshan: essays on social disturbance in Xinjiang in the 1940s. NIAS Press. s. 28. ISBN . 29 Haziran 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Haziran 2010.
- ^ Howard L. Boorman, Richard C. Howard, Joseph K. H. Cheng (1970). Biographical dictionary of Republican China, Volume 3. Columbia University Press. s. 23. ISBN . 29 Haziran 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Haziran 2010.
- ^ "UNSUCCESSFUL ATTEMPTS TO RESEOLVE POLITICAL PROBLEMS IN SINKIANG; EXTENT OF SOVIET AID AND ENCOURAGEMENT TO REBEL GROUPS IN SINKIANG; BORDER INCIDENT AT PEITASHAN" (PDF). 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 4 Mart 2014.
- ^ Andrew D. W. Forbes (1986). Warlords and Muslims in Chinese Central Asia: a political history of Republican Sinkiang 1911-1949. Cambridge, England: CUP Archive. s. 376. ISBN . 11 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Haziran 2010.
- ^ Hsiao-ting Lin (2010). Modern China's Ethnic Frontiers: A Journey to the West. Taylor & Francis. s. 101. ISBN . 11 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Haziran 2010.
- ^ [1] 6 Haziran 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Wei 2002, s. 181
- ^ [2] 8 Haziran 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Millward 2007, s. 209
- ^ Benson 1990: 155
- ^ Andrew D. W. Forbes (1986). Warlords and Muslims in Chinese Central Asia: a political history of Republican Sinkiang 1911-1949. Cambridge, England: CUP Archive. s. 247. ISBN . 29 Haziran 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Haziran 2010.
- Benson, Linda (1990). The Ili Rebellion: the Moslem challenge to Chinese authority in Xinjiang, 1944-1949. M.E. Sharpe. ISBN . 29 Haziran 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Mart 2014.
- Millward, James A. (2007). Eurasian Crossroads: A History of Xinjiang (illustrated bas.). Columbia University Press. ISBN . 16 Haziran 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Mart 2013.
- C. X. George Wei, Xiaoyuan Liu, (Ed.) (2002). Exploring Nationalisms of China: Themes and Conflicts. Volume 102 of Contributions to the Study of World History Series. Greenwood Publishing Group. ISBN . 16 Haziran 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Mart 2013.
Dış bağlantılar
- The Soviets in Xinjiang (1911-1949) by Mark Dickens
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mesut Sabri d 1886 o 1952 Uygurca مسعود صبري Cince basitlestirilmis 麦斯武德 Cince geleneksel 麥斯武德 pinyin Maisiwǔde Uygur siyasi lider Ili Isyani sirasinda Dogu Turkistan Sinkiang da bolge valisi idi Ilk egitimini Gulca da tamamladi Lise ve universite egitimi icin ailesi tarafindan 1904 yilinda Istanbul a gonderildi Istanbul da 10 yil kaldi Bu sure zarfinda Ittihatcilarin da tesiriyle milliyetcilikle tanisti Milli hisleri gelisti Osmanlida da bu doneme damgasini vuran Turkculuk akiminin etkisini Dr Mesud Sabri nin eserlerinde siyasi calismalarinda gormek mumkundur Mesut SabriSinkiang ValisiGorev suresi 1947 1949Yerine geldigiYerine gelen Burhan SehidiSinkiang Bolgesi Genel MufettisiKisisel bilgilerDogum 1887 Gulca SinkiangOlum 1952 SinkiangMilliyeti UygurPartisi Kuomintang partisi CC FraksiyonuEvlilik ler Sare BaykoziBitirdigi okul Darulfunun IstanbulMeslegi Tip DoktoruDini Islam Dogdugu topraklarda var olan cehaletin ve egitimsizligin farkinda idi Istanbul dan dondukten sonra egitim konusunda bir takim calismalara basladi Gulca da bakimsiz ve ogretmensiz kalan bir okulun acilmasi icin calismalarda bulunda Bir yandan mesleki calismalarini da surduren Dr Mesut Sabri bir muayenehane acmis diger taraftan da seminerler vererek halki bilinclendirmeye calismistir Onun bu calismalari Cinli yetkilileri rahatsiz etti Bolge valisi tarafindan milliyetci faaliyetleri sebep gosterilerek tutuklanarak bolgeden uzaklastirilmistir Mesud 1933 te kurulan Dogu Turkistan Islam Cumhuriyeti ni Birinci Dogu Turkistan Cumhuriyeti destekledi Aksu da Mahmud Sijan olarak da bilinen General Mahmut Muhiti nin kuvvetlerine katildi Turkistan Cumhuriyet birlikleri Cin Ulusal Devrim Ordusu nun 36 Tumeni tarafindan agir bir yenilgiye ugratildi Bunun uzerine 1934 yilinda Hindistan a kacmak zorunda kaldi Daha sonra tekrar Cin e Nankin sehrine geldi Burada Cin Cumhuriyeti Kuomintang partisine katildi Cin Cumhuriyeti parlamentosuna Dogu Turkistan i temsilen aday gosterilerek siyasi hayata atildi 12 Aralik 1935 te Kuomintang partisi V kurultayinda merkez komitesi uyeligine secildi 1942 yilinda 36 sandalyeli Devlet Konseyi nde Hui Cinli musluman grup toplumundan General ve Mesud Sabri disinda musluman uye yoktu Musluman Cinli Savunma Bakani General Bai Chongxi Sinkiang bolgesinin Valisi olarak addediliyordu Bu gorev daha sonra Mesut Sabri ye verildi un yerine goreve atandi Sabri kati bir Sovyetler Birligi karsiti ve Kuomintang taraftariydi Ili deki Uygur komunist lider surekli olarak Mesut un valilik gorevinden alinmasi icin hukumete talepte bulunuyordu Mesut Sabri sirasinda yonetimde bulunan Sovyet kuklasi Ili Uygur yonetimine muhalefet etti Hui toplumundan Wang Tseng shan 1946 1947 Sinkiang koalisyon hukumeti sirasinda Kuomintang partisinin sivil iliskiler komiseri olarak gorevli kisi gibi kisilerle birlik olarak la pazarlik yapilmasina siddetle karsi cikti Bu konuda partinin CC Fraksiyonu nun da destegi arkasindaydi Cunku Mesut Sabri de Cin Tatarlarindan Burhan Sehidi ve Han Cinlilerinden Kuomintang uyesi General gibi CC Fraksiyonu uyesiydi 1948 1949 yillari arasinda Sinkiang koalisyon hukumetine liderlik yapti ve Isa Yusuf Alptekin gibi Turk milliyetcileri ile birlikte bir grup olusturarak Kuomintang in Sinkiang bolgesi koalisyon hukumetine katildilar ve Ikinci Dogu Turkistan Cumhuriyeti ndeki Uygur Komunist Ili rejimine muhalefet ettiler Sabri ve arkadaslarini Kuomintang in yardakcilari ve emperyalistlerin kuklasi olarak tanimlayarak karsi saldirilarda bulundu Turkcu cedidist ve Turkistan in bagimsizligi icin hareket eden Sabri ve Sovyetler Birligi nin Dogu Turkistan da yasayan Turkleri olarak adlandirilarak Turk kimliklerinin yok sayilmasini reddediyorlardi Bunun yerine Turk kokenli Turk milletinden Cincesi Tujue zu taniminin kullanilmasini istiyorlardi Mesut Sabri bunun yani sira Hui halkinin musluman Han Cinlileri olarak degerlendirilmesini ve sadece musluman olmalari hasebiyle Uygur Turkleri ile bir tutulmamasi gerektigini savunmustur da halkinin ozellikle Turk olarak tanimlanmasini istemistir Sheng Shicai in Turk muslumanlarini degisik etnik topluluklara ayirarak etnik birligi ayirici sekildeki tanimlamalarini siddetle elestirdi Ocak 1949 da Sinkiang bolge valiligi gorevi Sabri den alinarak ye verildi Sabri ye 1948 yilinda Iran a buyukelci olmasi teklif edildi Fakat bu gorevi kabul etmedi Nihayetinde Komunist Parti tarafindan tutuklanarak hapsedildi 1952 yilinda hapishanede hayatini kaybetti Kaynakca http www hurgokbayrak com yeni sayfa 171 htm 6 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Biyografi http www gokbayrak com sayfa asp id 50 24 Eylul 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Mesud Sabri a b David D Wang 1999 Clouds over Tianshan essays on social disturbance in Xinjiang in the 1940s NIAS Press s 28 ISBN 87 87062 62 3 29 Haziran 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Haziran 2010 Howard L Boorman Richard C Howard Joseph K H Cheng 1970 Biographical dictionary of Republican China Volume 3 Columbia University Press s 23 ISBN 0 231 08957 0 29 Haziran 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Haziran 2010 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link UNSUCCESSFUL ATTEMPTS TO RESEOLVE POLITICAL PROBLEMS IN SINKIANG EXTENT OF SOVIET AID AND ENCOURAGEMENT TO REBEL GROUPS IN SINKIANG BORDER INCIDENT AT PEITASHAN PDF 3 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 4 Mart 2014 Andrew D W Forbes 1986 Warlords and Muslims in Chinese Central Asia a political history of Republican Sinkiang 1911 1949 Cambridge England CUP Archive s 376 ISBN 0 521 25514 7 11 Mayis 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Haziran 2010 Hsiao ting Lin 2010 Modern China s Ethnic Frontiers A Journey to the West Taylor amp Francis s 101 ISBN 0 415 58264 4 11 Mayis 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Haziran 2010 1 6 Haziran 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Wei 2002 s 181 2 8 Haziran 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Millward 2007 s 209 Benson 1990 155 Andrew D W Forbes 1986 Warlords and Muslims in Chinese Central Asia a political history of Republican Sinkiang 1911 1949 Cambridge England CUP Archive s 247 ISBN 0 521 25514 7 29 Haziran 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Haziran 2010 Benson Linda 1990 The Ili Rebellion the Moslem challenge to Chinese authority in Xinjiang 1944 1949 M E Sharpe ISBN 0 87332 509 5 29 Haziran 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Mart 2014 Millward James A 2007 Eurasian Crossroads A History of Xinjiang illustrated bas Columbia University Press ISBN 0231139241 16 Haziran 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Mart 2013 C X George Wei Xiaoyuan Liu Ed 2002 Exploring Nationalisms of China Themes and Conflicts Volume 102 of Contributions to the Study of World History Series Greenwood Publishing Group ISBN 0313315124 16 Haziran 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Mart 2013 KB1 bakim Editorler parametresini kullanan link Dis baglantilarThe Soviets in Xinjiang 1911 1949 by Mark Dickens