Metropolis, kuruluşu günümüzden yaklaşık 5000 yıl öncesine dayanan, İzmir'in Torbalı ilçesinin 5 km güneybatısında bulunan bir antik kenttir.
Metropolis | |
Metropolis Antik Kenti | |
Diğer adı | Bilinen adıyla Kybele |
---|---|
Konum | İzmir, Torbalı |
Bölge | İyonya (Ege) |
Tür | Kybele Kült merkezi, Yerleşim |
Tarihçe | |
Kuruluş | MÖ.3 bin - MÖ.7.yüzyıl |
Devir(ler) | Erken Tunç Çağı, Orta Tunç Çağı, Hitit Dönemi |
Kültür(ler) | Helenistik Dönem, Roma Dönemi, Selçuklu |
Bağlı olduğu | Frigya, Lydia, Pers, Roma, Bizans, 1071-1317 Selçuklular, Aydınoğulları, Osmanlı İmparatorluğu |
Olay(lar) | Aristonikos isyanı |
Sit ayrıntıları | |
Buluntu(lar) | Akropolis, nekropolis, tiyatro, bouleuterion, Roma hamamı, kuzey mozaikli salon, Vedius gymnasionu |
Kazı tarihleri | 2014 |
Arkeologlar | Prof. Dr. Günther Schörner, Doç. Dr. Serdar Aybek, Arkeolog Belgin Okuducu, Prof. Dr. Mark Vetter, Prof. Dr. Boris Dreyer, Arkeolog İbrahim Acagök |
Durum | Restore |
Kamusal erişim | Açık |
Konumu
Metropolis Antik Kenti, İzmir ili, Torbalı ilçesi sınırlarında Yeniköy ve Özbey mahalleleri arasında bir tepenin üzerinde yer almaktadır. Antik Ionia Bölgesi'ne dahil kent, Efes’e 30 km, İzmir'e ise 40 km uzaklıkta olup, Küçük Menderes (Kaystros) havzasına hakim konumdadır.
Adının Kökeni
Metropolis, “Ana Tanrıça Kenti” anlamına gelmektedir. Μετηρ Δαλλησια (Meter Gallesia) isimli Ana Tanrıça’ya (daha bilinen adıyla Kybele) ait bir kült yeri işlevi gören kutsal mağara, kentin 5 km. kadar kuzeyindeki Uyuzdere Mevkii’nde bulunmaktadır. Mağarada yapılan arkeolojik kazılarda çok sayıda pişmiş toprak Ana Tanrıça heykelciği bulunmuştur. Bunun yanı sıra kent sikkeleri üzerinde rastlanılan Ana Tanrıça betimleri de bu görüşü doğrulamaktadır.
Bilimsel Çalışmalar
Metropolis Antik Kenti'nde ilk araştırmalar 1970'li yıllarda Prof. Dr. tarafından yürütülmüştür. Araştırmaların ardından 1989 yılında başlayan arkeolojik kazı çalışmaları 2007 yılından bu yana Prof. Dr. tarafından yürütülmektedir.
Metropolis Antik Kenti'nde gerçekleştirilen kazı ve araştırma çalışmaları T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Manisa Celal Bayar Üniversitesi, Torbalı Belediyesi, Sabancı Vakfı ve MESEDER (Metropolis Sevenler Derneği) tarafından desteklenmektedir.
Kentin Tarihçesi
Erken Tunç Çağı’ndan itibaren yerleşim gördüğü saptanan Metropolis Antik Kenti’nde 1989 yılından beri devam etmekte olan arkeolojik kazılar sonucu tiyatro, bouleuterion (meclis yapısı), stoa (üstü kapalı gezinti yolu), latrina (genel tuvalet), hamam-gymnasium kompleksi, atrium’lu ve peristylli evler (ortasında sütunlu bir avlu ve havuz bulunan konut tipi), hamam-palaestra kompleksi (güreş alanı) ortaya çıkarılmış ve bu yapıların bir kısmında restorasyon çalışmaları tamamlanmıştır.
Kentin akropolisinde yürütülen arkeolojik kazı çalışmaları sırasında burada Erken Tunç Çağı ve Orta Tunç Çağı’na ait bazı seramik parçaları ile taş baltalar ve Hitit Dönemi ile çağdaş bir mühür ele geçmiştir.
Hellenler'e ait yerleşim ise MÖ 9. yüzyıldan sonra akropolis üzerinde kurulmuştur fakat kent asıl gelişimi MÖ 3. yüzyılda göstermiştir. Özellikle MÖ 2. yüzyılda kent Pergamon Krallığı’nın himayesinde büyük gelişme kaydetmiş, tiyatro, bouleuterion ve stoa gibi anıtsal yapılar bu dönemde inşa edilmiştir. Yoğun bir kentleşme etkinliğinin gözlendiği bu dönemi de Roma İmparatorluğu Dönemi izlemiştir. Tarih sahnesinde Metropolis ismi yine bu dönemde Aristonikos isyanına karşı Romalıların yanında yer almasıyla anılmaya başlar. Bu dönemde Roma İmparatorluğu geleneğinde zengin evleri de yapılmaya başlanmıştır.
Geç Antik Çağ'da Metropolis bir piskoposluk merkezi haline gelmiş, ancak savaşlar ve ekonomik nedenlerden dolayı küçülmeye başlayan kentte savunma amaçlı bir kale inşa edilmiştir. 14. yüzyıldan itibaren bölgenin Aydınoğulları Beyliği’nın eline geçmesiyle beraber Metropolis kenti de Aydınoğulları Beyliği idaresi altına girmiş ancak kent eski konumunda daha fazla yaşayamamış ve Torbalı’ya taşınmıştır. Torbalı adı, Metropolis adının yüzyıllar içinde söylenip değişerek günümüze gelmiş biçimidir. Osmanlı Dönemi'nde de bölge “Kızılhisar” olarak adlandırılmıştır.
Kaynakça
- ^ Aybek, Serdar (2014). 37. Uluslararası Kazı, Araştırma ve Arkeometri Sempozyumu (PDF). Dr. Adil Özme. ss. 25,26,27,29,34. ISSN 1017-7655. 21 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 28 Mayıs 2022.
- ^ "Metropolis Antik Kenti'ndeki kazı çalışmaları tanıtıldı". TRT Haber. 20 Aralık 2023. 25 Şubat 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Şubat 2024.
Kitaplar
- Aybek, S., Metropolis İonia I: Heykel, Metropolis'de Hellenistik ve Roma Dönemi Heykeltıraşlığı, İstanbul, 2009.
- Aybek, S., Ekin Meriç, A., Öz, A. K., Metropolis: A Mother Goddess City in Ionia, İstanbul, 2009.
- Aybek, S., Ekin Meriç, A., Öz, A. K., Metropolis: İonia'da Bir Ana Tanrıça Kenti, İstanbul, 2009.
- Meriç, R., Metropolis, City of the Mother Goddess, İstanbul, 2003.
- Meriç, R., Metropolis, Ana Tanrıça Kenti, İstanbul, 2003.
- Meriç, R., Späthellenistisch-römische Keramik und Kleinfunde aus einem Scachtbrunnen am Staatsmarkt in Ephesos, Wien, 2002.
- Meriç, R., Metropolis Kazıları’nın İlk 5 Yılı, İstanbul, 1996.
- Meriç, R., Metropolis, İstanbul, 1992.
- Meriç, R., Metropolis in Ionien: Ergebnisse einer Survey-Unternehmung in den Jahren 1972-1975, Königstein, 1982.
Makaleler
- Herling, L., Kasper, K., Lichter, C., Meriç, R., Im Westen nichts Neues? Ergebnisse der Grabungen 2003-2004 in Dedecik-Heybelitepe, Istanbuler Mitteilungen, 58, s. 13-65, 2008.
- Meriç, R., “Metropolis”, W. Radt ed. içinde, Byzas 3; Stadtgrabungen und Stadtforschung im westlichen Kleinasien, 2006, s. 227-240.
- Meriç, R., “Excavation at Bademgeiği Tepe (Puranda) 1999-2002: A Preliminary Report, Istanbuler Mitteilungen, 2003, s. 79-98.
- Meriç, R., Mountjoy, P., “Three Mycenaean Vases from Ionia”, Istanbuler Mitteilungen, 51, 2001, s. 133-137.
- Meriç, R., Schachner, A., “Ein Stempelsiegel des spaeten 2. Jahrtausends v. Chr. aus Metropolis in Ionien”, Studi Micenei ed Egeo-Anatolici, XLII/1-2000, s. 85-102.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Metropolis (antik kent) ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- https://metropolistr.org/ 2 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- https://twitter.com/ioniametropolis 29 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- https://www.instagram.com/ioniametropolis/ 3 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Uzay'dan Metropolis 6 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Metropolis Kazıları Facebook Sayfası
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Metropolis kurulusu gunumuzden yaklasik 5000 yil oncesine dayanan Izmir in Torbali ilcesinin 5 km guneybatisinda bulunan bir antik kenttir MetropolisMetropolis Antik Kenti MetropolisMetropolisMetropolis Antik KentiDiger adiBilinen adiyla KybeleKonumIzmir TorbaliBolgeIyonya Ege TurKybele Kult merkezi YerlesimTarihceKurulusMO 3 bin MO 7 yuzyilDevir ler Erken Tunc Cagi Orta Tunc Cagi Hitit DonemiKultur ler Helenistik Donem Roma Donemi SelcukluBagli olduguFrigya Lydia Pers Roma Bizans 1071 1317 Selcuklular Aydinogullari Osmanli ImparatorluguOlay lar Aristonikos isyaniSit ayrintilariBuluntu lar Akropolis nekropolis tiyatro bouleuterion Roma hamami kuzey mozaikli salon Vedius gymnasionuKazi tarihleri2014ArkeologlarProf Dr Gunther Schorner Doc Dr Serdar Aybek Arkeolog Belgin Okuducu Prof Dr Mark Vetter Prof Dr Boris Dreyer Arkeolog Ibrahim AcagokDurumRestoreKamusal erisimAcikIonia Bolgesi Kentlerini ve Komsu Kentleri Gosteren HaritaKonumuMetropolis Antik Kenti Izmir ili Torbali ilcesi sinirlarinda Yenikoy ve Ozbey mahalleleri arasinda bir tepenin uzerinde yer almaktadir Antik Ionia Bolgesi ne dahil kent Efes e 30 km Izmir e ise 40 km uzaklikta olup Kucuk Menderes Kaystros havzasina hakim konumdadir Metropolis Tiyatrosu nda Yurutulen GIS CalismalariAdinin KokeniMetropolis Ana Tanrica Kenti anlamina gelmektedir Methr Dallhsia Meter Gallesia isimli Ana Tanrica ya daha bilinen adiyla Kybele ait bir kult yeri islevi goren kutsal magara kentin 5 km kadar kuzeyindeki Uyuzdere Mevkii nde bulunmaktadir Magarada yapilan arkeolojik kazilarda cok sayida pismis toprak Ana Tanrica heykelcigi bulunmustur Bunun yani sira kent sikkeleri uzerinde rastlanilan Ana Tanrica betimleri de bu gorusu dogrulamaktadir Bilimsel CalismalarMetropolis Antik Kenti nde ilk arastirmalar 1970 li yillarda Prof Dr tarafindan yurutulmustur Arastirmalarin ardindan 1989 yilinda baslayan arkeolojik kazi calismalari 2007 yilindan bu yana Prof Dr tarafindan yurutulmektedir Metropolis Antik Kenti nde gerceklestirilen kazi ve arastirma calismalari T C Kultur ve Turizm Bakanligi Manisa Celal Bayar Universitesi Torbali Belediyesi Sabanci Vakfi ve MESEDER Metropolis Sevenler Dernegi tarafindan desteklenmektedir Kentin TarihcesiErken Tunc Cagi ndan itibaren yerlesim gordugu saptanan Metropolis Antik Kenti nde 1989 yilindan beri devam etmekte olan arkeolojik kazilar sonucu tiyatro bouleuterion meclis yapisi stoa ustu kapali gezinti yolu latrina genel tuvalet hamam gymnasium kompleksi atrium lu ve peristylli evler ortasinda sutunlu bir avlu ve havuz bulunan konut tipi hamam palaestra kompleksi gures alani ortaya cikarilmis ve bu yapilarin bir kisminda restorasyon calismalari tamamlanmistir Kentin akropolisinde yurutulen arkeolojik kazi calismalari sirasinda burada Erken Tunc Cagi ve Orta Tunc Cagi na ait bazi seramik parcalari ile tas baltalar ve Hitit Donemi ile cagdas bir muhur ele gecmistir Hellenler e ait yerlesim ise MO 9 yuzyildan sonra akropolis uzerinde kurulmustur fakat kent asil gelisimi MO 3 yuzyilda gostermistir Ozellikle MO 2 yuzyilda kent Pergamon Kralligi nin himayesinde buyuk gelisme kaydetmis tiyatro bouleuterion ve stoa gibi anitsal yapilar bu donemde insa edilmistir Yogun bir kentlesme etkinliginin gozlendigi bu donemi de Roma Imparatorlugu Donemi izlemistir Tarih sahnesinde Metropolis ismi yine bu donemde Aristonikos isyanina karsi Romalilarin yaninda yer almasiyla anilmaya baslar Bu donemde Roma Imparatorlugu geleneginde zengin evleri de yapilmaya baslanmistir Gec Antik Cag da Metropolis bir piskoposluk merkezi haline gelmis ancak savaslar ve ekonomik nedenlerden dolayi kuculmeye baslayan kentte savunma amacli bir kale insa edilmistir 14 yuzyildan itibaren bolgenin Aydinogullari Beyligi nin eline gecmesiyle beraber Metropolis kenti de Aydinogullari Beyligi idaresi altina girmis ancak kent eski konumunda daha fazla yasayamamis ve Torbali ya tasinmistir Torbali adi Metropolis adinin yuzyillar icinde soylenip degiserek gunumuze gelmis bicimidir Osmanli Donemi nde de bolge Kizilhisar olarak adlandirilmistir Kaynakca Aybek Serdar 2014 37 Uluslararasi Kazi Arastirma ve Arkeometri Sempozyumu PDF Dr Adil Ozme ss 25 26 27 29 34 ISSN 1017 7655 21 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 28 Mayis 2022 Metropolis Antik Kenti ndeki kazi calismalari tanitildi TRT Haber 20 Aralik 2023 25 Subat 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Subat 2024 Kitaplar Aybek S Metropolis Ionia I Heykel Metropolis de Hellenistik ve Roma Donemi Heykeltirasligi Istanbul 2009 Aybek S Ekin Meric A Oz A K Metropolis A Mother Goddess City in Ionia Istanbul 2009 Aybek S Ekin Meric A Oz A K Metropolis Ionia da Bir Ana Tanrica Kenti Istanbul 2009 Meric R Metropolis City of the Mother Goddess Istanbul 2003 Meric R Metropolis Ana Tanrica Kenti Istanbul 2003 Meric R Spathellenistisch romische Keramik und Kleinfunde aus einem Scachtbrunnen am Staatsmarkt in Ephesos Wien 2002 Meric R Metropolis Kazilari nin Ilk 5 Yili Istanbul 1996 Meric R Metropolis Istanbul 1992 Meric R Metropolis in Ionien Ergebnisse einer Survey Unternehmung in den Jahren 1972 1975 Konigstein 1982 Makaleler Herling L Kasper K Lichter C Meric R Im Westen nichts Neues Ergebnisse der Grabungen 2003 2004 in Dedecik Heybelitepe Istanbuler Mitteilungen 58 s 13 65 2008 Meric R Metropolis W Radt ed icinde Byzas 3 Stadtgrabungen und Stadtforschung im westlichen Kleinasien 2006 s 227 240 Meric R Excavation at Bademgeigi Tepe Puranda 1999 2002 A Preliminary Report Istanbuler Mitteilungen 2003 s 79 98 Meric R Mountjoy P Three Mycenaean Vases from Ionia Istanbuler Mitteilungen 51 2001 s 133 137 Meric R Schachner A Ein Stempelsiegel des spaeten 2 Jahrtausends v Chr aus Metropolis in Ionien Studi Micenei ed Egeo Anatolici XLII 1 2000 s 85 102 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Metropolis antik kent ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir https metropolistr org 2 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde https twitter com ioniametropolis 29 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde https www instagram com ioniametropolis 3 Kasim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Uzay dan Metropolis 6 Aralik 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Metropolis Kazilari Facebook Sayfasi