Mikhail Fokine (Rusça: Михаи́л Миха́йлович Фо́кин, Mihail Mihayloviç Fokin) (d. 23 Nisan 1880 [ EU 11 Nisan ], ö. 22 Ağustos 1942) Bale sanatında çığır açmış, Rus koreograf ve balet.
Michel Fokine | |
---|---|
balesindeki kıyafeti ile. 1905 | |
Genel bilgiler | |
Doğum adı | Mihail Mihayloviç Fokin |
Doğum | 23 Nisan 1880 Sankt-Peterburg |
Ölüm | 22 Ağustos 1942 (62 yaşında) New York, ABD |
Uyruk | ABD (1932'de vatandaşlık elde etti) |
Alanı | Bale |
Etkin yıllar | 1902-1942 |
Sanat eğitimi | |
Biyografi
İlk yılları
1880 yılında varsıl bir tüccarın oğlu olarak Sankt-Peterburg'da dünyaya geldi. Dokuz yaşında İmparatorluk Bale Okulu'na kabul edildi. Seyirci karşısına ilk kez 1898 yılında, 18. yaş gününde, Mariinsky Tiyatrosu'nda İmparatorluk Bale Topluluğu'nun (şimdiki Mariinsky Balesi) sahnelediği Paquita isimli eserdeki rolü ile çıktı. Dans eğitimini yanı sıra Eski Yunan ve Mısır sanatları konusunda da eğitim aldı. Vazo boyama ve heykel sanatına duyduğu ilgi, onun yaratıcılığına katkı sağladı.
1898'de mezun olunca Mariinski Balesi'nde solo dansçı oldu. Balerin Anna Pavlova'nın ilk partneri idi. Mariinski Balesi'nde geçirdiği dört yıl boynca baleyi nasıl yenilikler getireceği konusunda fikirler geliştirdi.
Koreograf olması
1902 yılında İmparatorluk Okulu'nda bale öğretmeni oldu. Fokine, St. Petersburg'da görev yapan Fransız öğretmen ve koreograf Marius Petipa'nın yarattığı, değişmez kuralları olan dans ekolünü kısıtlayıcı buluyor basmakalıp bale geleneklerinin dışına çıkmayı arzuluyordu. Ona göre bale sanatı, modası geçmiş kıyafetlerden ve figürlerden kurtarılmalıydı. 1904'te tiyatro müdürüne Longus'un Dafnis ile Hloi eserine dayanan bir bale librettosunu kendi ilkelerini ortaya koyan ayrıntılı bir çalışma ile birlikte sundu. Teklifi reddedildi. Ancak o, yakın bulduğu öğrencileri ile fikirlerini denemeye başladı.
1904'te balerin Vera Antonova ile evlendi. Çift hayat boyunca birbirinin dans partneri oldu. Tek çocukları Vitale Fokine, 1905'te doğdu.
Michel Fokine, 1905'te Pan kılığında genç dansçıların akrobatik dansını da içeren Acis ve Galetea balesini sahneye koydu. Bu balede rol alan genç dansçılardan birisi de balet Vaslav Nijinsky'di. Fokine daha sonra, Les Sylphides (Periler) gibi birçok eserinde Nijinsky'i ön plana çıkarttı.
1905'te Anna Pavlova için Kuğunun Ölümü adlı solo dans koreografisini yarattı. Onun düşüncesine göre balede ifade pandomimle sınırlanmamalı, bütün bedene yayılmalıydı. Bu düşünceden hareketle Fokine, bir kuğunun ölümünü temsil eden Kuğunun Ölümü'nde, uçmaya çalışıp da uçamayan, giderek halsizleşen kuğunun kanat hareketlerini balerinin kol hareketleri ile yansıttı.
Fokine'in Tiyatro'ya sunduğu önerilerden biri, 1907 yılında sahnelenen Eunice isimli balede sanatçıların çıplak ayak dans etmeleriydi. Bu teklifi de reddedildi ancak Fokine dansçıları, taytlarının üzerini ayak parmağı şeklinde boyayarak ve sanki yalın ayak dans ediyorlarmış izlenimi vererek sahneye çıkarttı. Aynı yıl öğrenci temsili için Le Pavillon d'Armide balesinin koreografisini yaptı. 25 Kasım 1907'de Le Pavillion d'armide, 8 Mart 1908'de ise Chopin'in müziği ile yaratığı Chopiniana Balesi,Mariinski Tiyatrosu'nda sahnelendi.
Ballet Russes
1909 yılında, onu Ballets Russes Topluluğunda koreograf olarak çalışması için Paris'e davet etti.1909 sezonu için yeni eser üretme imkanı olmadığından daha önce St.Petersburg'da sahnelenip başarı kazanan iki balesi Paris'te sahnelendi: Le Pavillion d'armide ve Chopiniana. Paris'te sahnelenirken Chopiniana Balesi'nin adı değiştirilip Les Sylphides (Periler) yapıldı. Bu eser, her ne kadar Romantik balelere bir çok yönden benzese de bir hikâye anlatmayıp ay ışığında genç bir şairle dans eden orman perilerinin dansından ibaret soyut bir danstır.
Fokin, daha sonra grubun diğer sanatçılarının da yardımıyla Şehrazad (1910) , "" (1910), Gülün Ruhu Balesi (1911) ve "'ni" sahneye koydu (1912). Gülün Ruhu Balesi'ni 1911'de sahnelediğinde, Vaclav Nijinski, bir genç kıza takdim edilen gülün ruhu rolünde dans etmekteydi; bu rolle çok büyük bir başarı elde etti; finalde ziplayarak açık pencereden çıkışı efsane haline geldi. Yenilik arayışında olan Diaglihev'in yeni denemelere daha açık olan Nijinsky'i gizlice koreograflığa hazırladığını fark eden Fokine çok kırıldı; 1912'de istifa etti. Topluluktan ayrılmadan önce üç yeni bale daha yaptı (Mavi Tanrı Balesi, Thamar Balesi, Dafnis ile Hloi Balesi).
Diaglihev, 1914'te Fokine'i yeniden topluluğa dönmeye ikna etti. O yıl Paris'te prömiyeri yapılan Altın Horoz operası, Fokine tarafından sahnelenen "opera-bale" tarzı bir gösteridir. Bestecinin eşi Madam Rimski-Korsakov, bu sahnelenişin kocasının eserinin konseptine çok aykırı olduğunu duyurup Fransa'da mahkemeye başvurunca eser sahneden indirildi. Ancak Fokine'in sahneye koyuşu İngiliz yasalarına uygun görüldü ve eser aynı kadro ile Londra'da sahnelendi.
ABD yılları
I. Dünya Savaşı nedeniyle Paris'teki birçok dansçı kendi ülkesinde döndü; Fokine eşi ile birlikte savaş boyunca Avrupa'da kaldı. Çift, "Fokine ve Fokina” adıyla dans etti. Fokine, 1918 yılında ailesi ile İsveç'e taşındı. 1919'da ise hayatının geri kalanını geçireceği New York'a yerleşti. New York'ta bir bale okulu açtı ve eşi ile çalışmalarına devam etti.
1924'te Fokine Amerikan Balesi adıyla kendi bale topluluğunu kurdu. Topluluk, ilk sahne performansını Metropolitan Opera'da gerçekleştirdi. Fokine, baleyi geniş kitlelere ulaştırmak için konser salonlarındaki temsillerin yetmeyeceğini gördü; kumpanyasıyla birlikte vodvil ve sinema salonlarını gezerek, genellikle komedi gösterileri arasında ya da filmlerden önce sahneye çıktı. Bir zamanlar aristokrasi ve Avrupa sosyetesiyle ilişkilendirilen balenin herkes için erişilebilir olması için çalıştı. 1932'de ABD vatandaşı oldu. 1933'e kadar eşi ile birlikte dans etmeyi sürdürdü.
Ölümü
Fokine Avrupa ve ABD'de yetmişten fazla bale sahneledi. Offenbach'ın Truvalı Helen öyküsünden uyarlanan 81. balesi "Güzel Helene "i tamamladıktan kısa bir süre sonra 22 Ağustos 1942 tarihinde zatürre ve zatülcenpten öldü.
Eserleri günümüzde dünyanın her yerinde pek çok topluluk tarafından icra edilmektedir. Mariinsky Balesi Temmuz 2011'de Covent Garden'da onun eserlerinden oluşan bir retrospektif gösteri gerçekleştirmiştir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Kurtulmuş, Murat (1999). "Ballet Russes'ün kısa tarihçesi ve giysi tasarımlarının incelenmesi". İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü yüksek lisans tezi.
- ^ "Vitale Mikhaylovich Fokine (1905-1977) - Find a..." www.findagrave.com (İngilizce). Erişim tarihi: 2024-06-26.
- ^ Fırıncıoğlu, Semih (2010-11-11). "27 Bale Üzerine 3 (Dramatik Aksiyon)". Gösteri Sanatları Üzerine Notlar (İngilizce). Erişim tarihi: 2024-06-26.
- ^ "Chopiniana. Pas de quatre. The Swan. Carnaval". www.mariinsky.ru. Erişim tarihi: 2024-06-26.
- ^ "Les Sylphides – A brief history of the ballet – The Ballet Spot" (İngilizce). Erişim tarihi: 2024-06-26.
- ^ Au, Susan (2002). Ballet and Modern Dance. New York, NY: Thames and Hudson. ss. 80-81. ISBN .
- ^ a b c Yazıcı, Oral (1990). "Dünya Balesinde Erkek Dansçılar". İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü yüksek lisans tezi.
- ^ "Fokina, Vera (1886–1958) | Encyclopedia.com". www.encyclopedia.com. Erişim tarihi: 2024-06-26.
- ^ a b "Michel Fokine". The New York Community Trust (İngilizce). 2024-05-31. Erişim tarihi: 2024-06-26.
- Beaumont, C. W., Michel Fokine and His Ballets,
Makaleler
- Sunday NY Times, , September 7, 19802 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Michel Fokine ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- IMDb'de Michel Fokine
- The Fokine Estate archive29 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mikhail Fokine Rusca Mihai l Miha jlovich Fo kin Mihail Mihaylovic Fokin d 23 Nisan 1880 EU 11 Nisan o 22 Agustos 1942 Bale sanatinda cigir acmis Rus koreograf ve balet Michel Fokinebalesindeki kiyafeti ile 1905Genel bilgilerDogum adiMihail Mihaylovic FokinDogum23 Nisan 1880 1880 04 23 Sankt PeterburgOlum22 Agustos 1942 62 yasinda New York ABDUyrukABD 1932 de vatandaslik elde etti AlaniBaleEtkin yillar1902 1942Sanat egitimiBiyografiIlk yillari 1880 yilinda varsil bir tuccarin oglu olarak Sankt Peterburg da dunyaya geldi Dokuz yasinda Imparatorluk Bale Okulu na kabul edildi Seyirci karsisina ilk kez 1898 yilinda 18 yas gununde Mariinsky Tiyatrosu nda Imparatorluk Bale Toplulugu nun simdiki Mariinsky Balesi sahneledigi Paquita isimli eserdeki rolu ile cikti Dans egitimini yani sira Eski Yunan ve Misir sanatlari konusunda da egitim aldi Vazo boyama ve heykel sanatina duydugu ilgi onun yaraticiligina katki sagladi 1898 de mezun olunca Mariinski Balesi nde solo dansci oldu Balerin Anna Pavlova nin ilk partneri idi Mariinski Balesi nde gecirdigi dort yil boynca baleyi nasil yenilikler getirecegi konusunda fikirler gelistirdi Koreograf olmasi 1902 yilinda Imparatorluk Okulu nda bale ogretmeni oldu Fokine St Petersburg da gorev yapan Fransiz ogretmen ve koreograf Marius Petipa nin yarattigi degismez kurallari olan dans ekolunu kisitlayici buluyor basmakalip bale geleneklerinin disina cikmayi arzuluyordu Ona gore bale sanati modasi gecmis kiyafetlerden ve figurlerden kurtarilmaliydi 1904 te tiyatro mudurune Longus un Dafnis ile Hloi eserine dayanan bir bale librettosunu kendi ilkelerini ortaya koyan ayrintili bir calisma ile birlikte sundu Teklifi reddedildi Ancak o yakin buldugu ogrencileri ile fikirlerini denemeye basladi 1904 te balerin Vera Antonova ile evlendi Cift hayat boyunca birbirinin dans partneri oldu Tek cocuklari Vitale Fokine 1905 te dogdu Michel Fokine 1905 te Pan kiliginda genc danscilarin akrobatik dansini da iceren Acis ve Galetea balesini sahneye koydu Bu balede rol alan genc danscilardan birisi de balet Vaslav Nijinsky di Fokine daha sonra Les Sylphides Periler gibi bircok eserinde Nijinsky i on plana cikartti 1905 te Anna Pavlova icin Kugunun Olumu adli solo dans koreografisini yaratti Onun dusuncesine gore balede ifade pandomimle sinirlanmamali butun bedene yayilmaliydi Bu dusunceden hareketle Fokine bir kugunun olumunu temsil eden Kugunun Olumu nde ucmaya calisip da ucamayan giderek halsizlesen kugunun kanat hareketlerini balerinin kol hareketleri ile yansitti Fokine in Tiyatro ya sundugu onerilerden biri 1907 yilinda sahnelenen Eunice isimli balede sanatcilarin ciplak ayak dans etmeleriydi Bu teklifi de reddedildi ancak Fokine danscilari taytlarinin uzerini ayak parmagi seklinde boyayarak ve sanki yalin ayak dans ediyorlarmis izlenimi vererek sahneye cikartti Ayni yil ogrenci temsili icin Le Pavillon d Armide balesinin koreografisini yapti 25 Kasim 1907 de Le Pavillion d armide 8 Mart 1908 de ise Chopin in muzigi ile yaratigi Chopiniana Balesi Mariinski Tiyatrosu nda sahnelendi Ballet Russes 1909 yilinda onu Ballets Russes Toplulugunda koreograf olarak calismasi icin Paris e davet etti 1909 sezonu icin yeni eser uretme imkani olmadigindan daha once St Petersburg da sahnelenip basari kazanan iki balesi Paris te sahnelendi Le Pavillion d armide ve Chopiniana Paris te sahnelenirken Chopiniana Balesi nin adi degistirilip Les Sylphides Periler yapildi Bu eser her ne kadar Romantik balelere bir cok yonden benzese de bir hikaye anlatmayip ay isiginda genc bir sairle dans eden orman perilerinin dansindan ibaret soyut bir danstir Fokine ve esi Sehrazat Balesi 1914 Fokin daha sonra grubun diger sanatcilarinin da yardimiyla Sehrazad 1910 1910 Gulun Ruhu Balesi 1911 ve ni sahneye koydu 1912 Gulun Ruhu Balesi ni 1911 de sahnelediginde Vaclav Nijinski bir genc kiza takdim edilen gulun ruhu rolunde dans etmekteydi bu rolle cok buyuk bir basari elde etti finalde ziplayarak acik pencereden cikisi efsane haline geldi Yenilik arayisinda olan Diaglihev in yeni denemelere daha acik olan Nijinsky i gizlice koreografliga hazirladigini fark eden Fokine cok kirildi 1912 de istifa etti Topluluktan ayrilmadan once uc yeni bale daha yapti Mavi Tanri Balesi Thamar Balesi Dafnis ile Hloi Balesi Diaglihev 1914 te Fokine i yeniden topluluga donmeye ikna etti O yil Paris te promiyeri yapilan Altin Horoz operasi Fokine tarafindan sahnelenen opera bale tarzi bir gosteridir Bestecinin esi Madam Rimski Korsakov bu sahnelenisin kocasinin eserinin konseptine cok aykiri oldugunu duyurup Fransa da mahkemeye basvurunca eser sahneden indirildi Ancak Fokine in sahneye koyusu Ingiliz yasalarina uygun goruldu ve eser ayni kadro ile Londra da sahnelendi ABD yillari I Dunya Savasi nedeniyle Paris teki bircok dansci kendi ulkesinde dondu Fokine esi ile birlikte savas boyunca Avrupa da kaldi Cift Fokine ve Fokina adiyla dans etti Fokine 1918 yilinda ailesi ile Isvec e tasindi 1919 da ise hayatinin geri kalanini gecirecegi New York a yerlesti New York ta bir bale okulu acti ve esi ile calismalarina devam etti 1924 te Fokine Amerikan Balesi adiyla kendi bale toplulugunu kurdu Topluluk ilk sahne performansini Metropolitan Opera da gerceklestirdi Fokine baleyi genis kitlelere ulastirmak icin konser salonlarindaki temsillerin yetmeyecegini gordu kumpanyasiyla birlikte vodvil ve sinema salonlarini gezerek genellikle komedi gosterileri arasinda ya da filmlerden once sahneye cikti Bir zamanlar aristokrasi ve Avrupa sosyetesiyle iliskilendirilen balenin herkes icin erisilebilir olmasi icin calisti 1932 de ABD vatandasi oldu 1933 e kadar esi ile birlikte dans etmeyi surdurdu Olumu Fokine Avrupa ve ABD de yetmisten fazla bale sahneledi Offenbach in Truvali Helen oykusunden uyarlanan 81 balesi Guzel Helene i tamamladiktan kisa bir sure sonra 22 Agustos 1942 tarihinde zaturre ve zatulcenpten oldu Eserleri gunumuzde dunyanin her yerinde pek cok topluluk tarafindan icra edilmektedir Mariinsky Balesi Temmuz 2011 de Covent Garden da onun eserlerinden olusan bir retrospektif gosteri gerceklestirmistir Ayrica bakinizRus bale danscilari listesiKaynakca Kurtulmus Murat 1999 Ballet Russes un kisa tarihcesi ve giysi tasarimlarinin incelenmesi Istanbul Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu yuksek lisans tezi Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Vitale Mikhaylovich Fokine 1905 1977 Find a www findagrave com Ingilizce Erisim tarihi 2024 06 26 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Firincioglu Semih 2010 11 11 27 Bale Uzerine 3 Dramatik Aksiyon Gosteri Sanatlari Uzerine Notlar Ingilizce Erisim tarihi 2024 06 26 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Chopiniana Pas de quatre The Swan Carnaval www mariinsky ru Erisim tarihi 2024 06 26 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Les Sylphides A brief history of the ballet The Ballet Spot Ingilizce Erisim tarihi 2024 06 26 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Au Susan 2002 Ballet and Modern Dance New York NY Thames and Hudson ss 80 81 ISBN 9780500203521 a b c Yazici Oral 1990 Dunya Balesinde Erkek Danscilar Istanbul Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu yuksek lisans tezi Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Fokina Vera 1886 1958 Encyclopedia com www encyclopedia com Erisim tarihi 2024 06 26 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link a b Michel Fokine The New York Community Trust Ingilizce 2024 05 31 Erisim tarihi 2024 06 26 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Beaumont C W Michel Fokine and His Ballets ISBN 1 85273 050 1MakalelerSunday NY Times September 7 19802 Kasim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dis baglantilarWikimedia Commons ta Michel Fokine ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir IMDb de Michel Fokine The Fokine Estate archive29 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde