Mihail Vasilyeviç Frunze (Rusça: Михаи́л Васи́льевич Фру́нзе; Rumence: Mihail Vasilievici Frunză; d. 2 Şubat 1885 – ö. 31 Ekim 1925), Ekim Devrimi'nde Bolşevik önderi. Bir Rumen ve Rus aileye mensuptu. Frunze babası Herson Guberniyası'nda görevli bir askerî doktordu. Savaşta Pyotr Vrangel'ı mağlup etmesiyle bilinir.
Mihail Frunze Михаи́л Фру́нзе | |
---|---|
Sovyetler Birliği Askeri ve Deniz İşleri Halk Komiseri | |
Görev süresi 15 Ocak 1925 - 31 Ekim 1925 | |
Hükûmet başkanı | Aleksey Rikov |
Yerine geldiği | Lev Troçki |
Yerine gelen | Kliment Voroşilov |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | Mihail Vasilyeviç Frunze 2 Şubat 1885 Bişkek, Rus Türkistanı, Rus İmparatorluğu |
Ölüm | 31 Ekim 1925 (40 yaşında) Moskova, Rusya SFSC, Sovyetler Birliği |
Partisi | Sovyetler Birliği Komünist Partisi |
Ödülleri | |
İmzası |
Hayatı
Öğretimini Almatı'da tamamlayan Frunze, 1904'te Saint Petersburg Politeknik Üniversitesi'ne girdi. Frunze, Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nde (RSDLP) aktif hale geldi. RSDİP'nin Vladimir Lenin ve Julius Martov'dan oluşan iki ana lideri vardı. 18 yaşındaki Frunze, Martov'un azınlığı Menşeviklerin aksine, Lenin'in çoğunluğunun, yani Bolşeviklerin yanında yer aldı. 1905 Devrimi'nde tutuklandı. İşkencelerden sonra cezası sürgüne yollamak olarak belirlendi.
Çarlık döneminde on sene kadar sürgünde yaşadıktan sonra kaçmayı başardı ve Minsk'teki Bolşevik yeraltı örgütünün başına geçti. Lenin tarafından sırasıyla Aleksandr Kolçak,Basmacı İsyanı, Nestor Mahno ve Pyotr Vrangel gibi kişilerin çıkarttığı ayaklanmaları bastırmakla görevlendirildi.
13 Aralık 1921 tarihinde Sovyet Rus delegasyonunun başı olarak Ankara'ya geldi ve Mustafa Kemal Paşa ile görüştü. Bu ziyaret esnasında, Türkiye ile Sovyetler Birliği arasında bir iş birliği antlaşması imzalandı. İstanbul'da Taksim Meydanı'nda bulunan Özgürlük Anıtı'nda Kliment Voroşilov ile birlikte heykeli vardır.
Sovyetler Birliği döneminde de, Kırgızistan'ın başkenti Bişkek'e onun şerefine "Frunze" adı verilmişti.
Türkiye'ye yaptığı geziyle ilgili anılarını kalem almıştır. Anıları 'in Rusçadan çevirisiyle 1978 yılında yayınlanmıştır.
Frunze'nin Grigori Zinovyev'e verdiği destek onu Zinoviev'in başlıca muhaliflerinden biri olan Josef Stalin ile arasını açtı.
Frunze, komünist liderler arasında politik düşünceleri ve uygulamaları kısmında çok yaratıcı ve alışılmışın dışında bir görüşe sahip olmasıyla sıyrılmıştı. Komünist partinin yasadışı olduğu dönemdeki dayanıklılığı ve karmaşık askeri hedefler peşinde koşması sayesinde yoldaşlarının saygısını ve hayranlığını kazandı. Komünist parti gündemindeki çalışmalar konusundaki hem teorik hem de pratik konulardaki gücü ve partiden ayrı kişisel hırsından yoksun olması nedeniyle Lenin 'in potansiyel halefi olarak görülüyordu. Özellikle bir diğer halef olan Yakov Sverdlov'un da ani ölümünden sonra bu konumda güçlü bir adaydı.
Ölümü
Frunze'nin kronik bir ülser rahatsızlığı vardı. 1925'te özellikle şiddetli bir sancıdan sonra Frunze hastaneye kaldırıldı. Stalin ve Anastas Mikoyan, onu operasyonundan hemen önce ziyarete geldiler. Frunze ameliyat sırasında hayatını kaybetti. Frunze, ölümünden kısa bir süre önce karısına: "Şu anda kendimi tamamen sağlıklı hissediyorum ve ameliyatı düşünmek saçma görünüyor. Yine de, her iki parti temsilcisi de bunu istiyor'' yazdı.
2010'da İzvestiya'da yayımlanan bir makalede Frunze'ye normalinden yedi kat fazla kloroform verildiği ispatlandı. Frunze, Kremlin Duvarı Mezarlığı'na gömüldü .
- Özgürlük Anıtı, İstanbul, Türkiye
- Mihail Frunze'nin cenazesi, 1925, Moskova
Kaynakça
- ^ a b Robert Service, Lenin: A Political Life: Volume 3: The Iron Ring, Indiana University Press, 1995, ISNB 978-0253351814, p194
- ^ Martin McCauley, Who's Who in Russia Since 1900, Routledge, 1997, ISBN 0-415-13897-3 p. 87-88
- ^ "Yılmaz Özdil'in 1 Mayıs tarihli Hürriyet gazetesindeki Taksim isimli yazısı". 9 Haziran 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Mayıs 2008.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Ocak 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Temmuz 2012.
- ^ . İzvestiya. 24 Şubat 2021. 5 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2010.
Wikimedia Commons'ta Mihail Frunze ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Bir Rus'un biyografisi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Askerî görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Yeni makam | Kızıl Ordu Kurmay Başkanı 1924-1925 | Sonra gelen: Sergey Kamenev |
Siyasi görevi | ||
Önce gelen: Lev Troçki | Sovyetler Birliği Askeri ve Deniz İşleri Halk Komiseri 1925 | Sonra gelen: Kliment Voroşilov |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mihail Vasilyevic Frunze Rusca Mihai l Vasi levich Fru nze Rumence Mihail Vasilievici Frunză d 2 Subat 1885 o 31 Ekim 1925 Ekim Devrimi nde Bolsevik onderi Bir Rumen ve Rus aileye mensuptu Frunze babasi Herson Guberniyasi nda gorevli bir askeri doktordu Savasta Pyotr Vrangel i maglup etmesiyle bilinir Mihail Frunze Mihai l Fru nzeSovyetler Birligi Askeri ve Deniz Isleri Halk KomiseriGorev suresi 15 Ocak 1925 31 Ekim 1925Hukumet baskani Aleksey RikovYerine geldigi Lev TrockiYerine gelen Kliment VorosilovKisisel bilgilerDogum Mihail Vasilyevic Frunze 2 Subat 1885 1885 02 02 Biskek Rus Turkistani Rus ImparatorluguOlum 31 Ekim 1925 40 yasinda Moskova Rusya SFSC Sovyetler BirligiPartisi Sovyetler Birligi Komunist PartisiOdulleriImzasiHayatiOgretimini Almati da tamamlayan Frunze 1904 te Saint Petersburg Politeknik Universitesi ne girdi Frunze Rusya Sosyal Demokrat Isci Partisi nde RSDLP aktif hale geldi RSDIP nin Vladimir Lenin ve Julius Martov dan olusan iki ana lideri vardi 18 yasindaki Frunze Martov un azinligi Menseviklerin aksine Lenin in cogunlugunun yani Bolseviklerin yaninda yer aldi 1905 Devrimi nde tutuklandi Iskencelerden sonra cezasi surgune yollamak olarak belirlendi Carlik doneminde on sene kadar surgunde yasadiktan sonra kacmayi basardi ve Minsk teki Bolsevik yeralti orgutunun basina gecti Lenin tarafindan sirasiyla Aleksandr Kolcak Basmaci Isyani Nestor Mahno ve Pyotr Vrangel gibi kisilerin cikarttigi ayaklanmalari bastirmakla gorevlendirildi 13 Aralik 1921 tarihinde Sovyet Rus delegasyonunun basi olarak Ankara ya geldi ve Mustafa Kemal Pasa ile gorustu Bu ziyaret esnasinda Turkiye ile Sovyetler Birligi arasinda bir is birligi antlasmasi imzalandi Istanbul da Taksim Meydani nda bulunan Ozgurluk Aniti nda Kliment Vorosilov ile birlikte heykeli vardir Sovyetler Birligi doneminde de Kirgizistan in baskenti Biskek e onun serefine Frunze adi verilmisti Turkiye ye yaptigi geziyle ilgili anilarini kalem almistir Anilari in Ruscadan cevirisiyle 1978 yilinda yayinlanmistir Frunze nin Grigori Zinovyev e verdigi destek onu Zinoviev in baslica muhaliflerinden biri olan Josef Stalin ile arasini acti Frunze komunist liderler arasinda politik dusunceleri ve uygulamalari kisminda cok yaratici ve alisilmisin disinda bir goruse sahip olmasiyla siyrilmisti Komunist partinin yasadisi oldugu donemdeki dayanikliligi ve karmasik askeri hedefler pesinde kosmasi sayesinde yoldaslarinin saygisini ve hayranligini kazandi Komunist parti gundemindeki calismalar konusundaki hem teorik hem de pratik konulardaki gucu ve partiden ayri kisisel hirsindan yoksun olmasi nedeniyle Lenin in potansiyel halefi olarak goruluyordu Ozellikle bir diger halef olan Yakov Sverdlov un da ani olumunden sonra bu konumda guclu bir adaydi OlumuFrunze nin kronik bir ulser rahatsizligi vardi 1925 te ozellikle siddetli bir sancidan sonra Frunze hastaneye kaldirildi Stalin ve Anastas Mikoyan onu operasyonundan hemen once ziyarete geldiler Frunze ameliyat sirasinda hayatini kaybetti Frunze olumunden kisa bir sure once karisina Su anda kendimi tamamen saglikli hissediyorum ve ameliyati dusunmek sacma gorunuyor Yine de her iki parti temsilcisi de bunu istiyor yazdi 2010 da Izvestiya da yayimlanan bir makalede Frunze ye normalinden yedi kat fazla kloroform verildigi ispatlandi Frunze Kremlin Duvari Mezarligi na gomuldu Ozgurluk Aniti Istanbul Turkiye Mihail Frunze nin cenazesi 1925 MoskovaKaynakca a b Robert Service Lenin A Political Life Volume 3 The Iron Ring Indiana University Press 1995 ISNB 978 0253351814 p194 Martin McCauley Who s Who in Russia Since 1900 Routledge 1997 ISBN 0 415 13897 3 p 87 88 Yilmaz Ozdil in 1 Mayis tarihli Hurriyet gazetesindeki Taksim isimli yazisi 9 Haziran 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Mayis 2008 Arsivlenmis kopya 25 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Temmuz 2012 Izvestiya 24 Subat 2021 5 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Ekim 2010 Wikimedia Commons ta Mihail Frunze ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Bir Rus un biyografisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Askeri goreviOnce gelen Yeni makam Kizil Ordu Kurmay Baskani 1924 1925 Sonra gelen Sergey KamenevSiyasi goreviOnce gelen Lev Trocki Sovyetler Birligi Askeri ve Deniz Isleri Halk Komiseri 1925 Sonra gelen Kliment Vorosilov