Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Bu madde, ; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Eylül 2022) |
Mimarlık felsefesi, mimarlığın estetik değeri, semantiği ve kültürün gelişimiyle ilişkilerini üzerine çalışmalar yapan bir sanat felsefesi dalıdır.
Tarihi
Erken dönem
Platon, ilhamını Pythagoras gibi erken filozoflardan almakla birlikte, klasik bir geometrik kozmoloji modelinin öncüsüdür. Erken bir tarihte filozoflar, mimari (tekhnikon) ve inşayı (demiourgos) birbirinden ayırmıştı. İlki bilişsel olan, ikincisi ise ilahi veya doğal olan olarak yorumlanmıştı. Demiourgos (mimar veya zanaatkar) ancak Sokratik ironi ile Tanrı'nın bir adı olarak kullanılabilirdi.
Eleştirinin doğası gereği, mimarlık felsefesi 20. yüzyılda sanat felsefesinin en çok gelişen dalı oldu. Bundan önce mimarlık, estetikle değil teknoloji ve mühendislikle yakından ilişkili görülüyordu. Bu görüşün bayraktarları Immanuel Kant ve Alexander Baumgarten'di ve "saf sanat" ideali için uğraşıyorlardı.
Modern dönem
Postmodern filozof Michel Foucault'nun aktardığına göre mimari toplum yaşamında belirleyici unsur olabilir ve bundan ötürü kişinin değerini ve kültürünü anlaması için önemlidir. Hapishanenin Doğuşu adlı eserinde Foucault, Panoptikon vesilesiyle çağdaş kültür üzerine yorumlarda bulunmuştur. Jeremy Bentham tarafından hazırlanan bu projenin amacı mahkûmların sürekli gözetim altında olacağı şeffaf bir ortam hazırlamaktı. Proje hayata geçmese de Bentham'ın düşünceleri hapishanelerin yapısını hayli etkilemiş ve cezalandırmadaki toplumsal uygulamaları değiştirmiştir.
Bununla birlikte, mimarlık felsefesinin tam olarak değişim sağlaması avangart ile ilişkiye geçmeden mümkün olamazdı. Önce Konstrüktivizm ve Fonksiyonalizm akımlarının hakim olduğu alana daha sonra sanat felsefesinin bir dalı olmasının doğal bir sonucu olarak Kübizm ve Fütürizm egemen konuma gelmiştir.
Wittgenstein ve mimarlık felsefesi
Haus Wittgenstein (Türkçe: Wittgenstein evi), felsefe ile mimari arasındaki etkileşimin en iyi örneklerinden biri olarak kabul edilir. Bizzat Ludwig Wittgenstein'ın yaptığı ev, üslup özellikleri, Wittgenstein'in kişiliği ve felsefesiyle ilişkilendirilerek birçok araştırmaya konu olmuştur.
Kaynakça
- ^ Harries K. (Kış 1987). "Philosophy and the Task of Architecture". Journal of Architectural Education. 40 (2): 29. doi:10.2307/1424928.
- ^ Himmelfarb G. "Jeremy Bentham’s Haunted House." Victorian Minds. (Knopf, 1968).
- ^ Tilghman B.R. "Ludwig Wittgenstein, Architect." Journal of Aesthetics and Art Criticism. Vol. 53 (Fall)., Wijdeveld P. Ludwig Wittgenstein, Architect. (MIT Press, 1994).
- ^ Wilson S.J. "The Play of Use and the Use of Play: an Interpretation of Wittgenstein’s Comments on Architecture." Architectural Review. 180.1073 (July 1986).
- ^ Macarthur, David (2014). "Working on Oneself in Philosophy and Architecture: A Perfectionist Reading of the Wittgenstein House". Architectural Theory Review. 19 (2): 124-140. doi:10.1080/13264826.2014.951869.]
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde oksuz maddedir zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmis bir baglanti yoktur Lutfen ilgili maddelerden bu sayfaya baglanti vermeye calisin Eylul 2022 Mimarlik felsefesi mimarligin estetik degeri semantigi ve kulturun gelisimiyle iliskilerini uzerine calismalar yapan bir sanat felsefesi dalidir TarihiErken donem Platon ilhamini Pythagoras gibi erken filozoflardan almakla birlikte klasik bir geometrik kozmoloji modelinin oncusudur Erken bir tarihte filozoflar mimari tekhnikon ve insayi demiourgos birbirinden ayirmisti Ilki bilissel olan ikincisi ise ilahi veya dogal olan olarak yorumlanmisti Demiourgos mimar veya zanaatkar ancak Sokratik ironi ile Tanri nin bir adi olarak kullanilabilirdi Elestirinin dogasi geregi mimarlik felsefesi 20 yuzyilda sanat felsefesinin en cok gelisen dali oldu Bundan once mimarlik estetikle degil teknoloji ve muhendislikle yakindan iliskili goruluyordu Bu gorusun bayraktarlari Immanuel Kant ve Alexander Baumgarten di ve saf sanat ideali icin ugrasiyorlardi Modern donem Jeremy Bentham in 1791 de cizdigi Panoptikon Postmodern filozof Michel Foucault nun aktardigina gore mimari toplum yasaminda belirleyici unsur olabilir ve bundan oturu kisinin degerini ve kulturunu anlamasi icin onemlidir Hapishanenin Dogusu adli eserinde Foucault Panoptikon vesilesiyle cagdas kultur uzerine yorumlarda bulunmustur Jeremy Bentham tarafindan hazirlanan bu projenin amaci mahkumlarin surekli gozetim altinda olacagi seffaf bir ortam hazirlamakti Proje hayata gecmese de Bentham in dusunceleri hapishanelerin yapisini hayli etkilemis ve cezalandirmadaki toplumsal uygulamalari degistirmistir Bununla birlikte mimarlik felsefesinin tam olarak degisim saglamasi avangart ile iliskiye gecmeden mumkun olamazdi Once Konstruktivizm ve Fonksiyonalizm akimlarinin hakim oldugu alana daha sonra sanat felsefesinin bir dali olmasinin dogal bir sonucu olarak Kubizm ve Futurizm egemen konuma gelmistir Wittgenstein ve mimarlik felsefesiWittgenstein in evinden bir gorunum Haus Wittgenstein Turkce Wittgenstein evi felsefe ile mimari arasindaki etkilesimin en iyi orneklerinden biri olarak kabul edilir Bizzat Ludwig Wittgenstein in yaptigi ev uslup ozellikleri Wittgenstein in kisiligi ve felsefesiyle iliskilendirilerek bircok arastirmaya konu olmustur Kaynakca Harries K Kis 1987 Philosophy and the Task of Architecture Journal of Architectural Education 40 2 29 doi 10 2307 1424928 Himmelfarb G Jeremy Bentham s Haunted House Victorian Minds Knopf 1968 Tilghman B R Ludwig Wittgenstein Architect Journal of Aesthetics and Art Criticism Vol 53 Fall Wijdeveld P Ludwig Wittgenstein Architect MIT Press 1994 Wilson S J The Play of Use and the Use of Play an Interpretation of Wittgenstein s Comments on Architecture Architectural Review 180 1073 July 1986 Macarthur David 2014 Working on Oneself in Philosophy and Architecture A Perfectionist Reading of the Wittgenstein House Architectural Theory Review 19 2 124 140 doi 10 1080 13264826 2014 951869