Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Misyalılar veya Misler, Antik Çağ'da Anadolu'nun kuzeybatısındaki Misya bölgesinde yaşamış olan halk.
Homeros, atlı birlikleri ile ünlü Trakyalılar, kısrak sütü içen Hippomolgiler ve itaatkâr Abiilerle birlikte, "çıplak elle ve mızrakla savaşan aslan yürekli" Misyalıları da Truvalıların müttefikleri arasında zikretmekte, savaşa katılan bazı Misyalıların isimlerini saymaktadır.
Strabo'ya göre Misyalılar canlı varlıkları yemekten kaçınmakta, süt, peynir ve balla beslenmekteydi. Herodot Misyalıların başlangıçta bir Lidya kolonisi olarak ortaya çıktıklarını ve Lidyalılar ve Karyalılar ile akraba oldukları için Milas'taki Karya Zeus'u tapınağında ibadet etme hakkına sahip olan bu üç halk arasında yer aldıklarını belirtmektedir. Yine Herodot, Misyalıların bir dönemde Avrupa yakasına geçerek Adriyatik Denizi'ne kadar uzanan ve güneyde Peneus Nehri'ne kadar inen bölgeyi ele geçirdiklerini yazmaktadır.
Misya isminin Lidya dilinde bir çeşit kayın ağacı anlamına gelen "mysus" kelimesinde türediği açıklaması antik çağ kaynaklarında yer almaktadır.
Kökeni
Misya kökenlerini Balkanlarda arayan kaynaklar da mevcuttur. Strabo da her iki tezi dile getirmektedir. Misyalılar için Anadolu veya Trakya kökeni savları arasında veya bu halkın her iki kökenden kavimlerin kaynaşması sonucu ortaya çıkmış olabileceğini öne süren görüşler arasındaki tartışmalar sürmektedir. MÖ XIII. yüzyılın sonları ve XII. yüzyılın başlarında Thrakia üzerinden Anadolu’ya giren Mysialılar, İstros nehrinin her iki yakasında oturan ve Thrak uluslarından olan Moeslerin bir kolu olarak Anadolu’ya göç eden deniz kavimlerinden biridir. Daha sonradan kendi isimleriyle anılacak bölgede kardeş uluslar olarak Phrygialılar ve Bithynialılar ile birlikte aynı yörede yan yana oturmaları bu toplumların akrabalık boyutunu göstermektedir. Strabon, (VII, 3, 2) Myslerin Getlerle birlikte Kuzey Thrakia’da yaşadığını ve Brygler (Phrygler), Thynler (Bithynler), Mariandinler, Bebrikler ve Myhgdonlar gibi Thrak kökenli olduklarını belirtmektedir. Mysialıların bir kısmının hala orada yaşadığını, Anadolu’ya göç edenlerin Troialılar, Phrygler ve Lydialılar arasındaki topraklarda oturduğunu bize nakletmektedir. Ayrıca Homeros’un Mysialıların İskitler, Sarmatlardan olan Abiiler, Galactophogiler ve Hippomolgiler ile ilişkisini anlamlı bularak onları Thrakia’da yaşayan komşu halklar olarak adlandırır. Mysialıların dillerine ait birkaç yazar tarafından yazılmış anekdotlar dışında hiçbir şey bilinmediği için, onların hangi halkın dilini konuştuğunu linguistik açıdan bilmemiz olanaklı değildir. Strabon Getler arasında yaşayan ve Thrakialılar ile aynı lisanı konuşan bir halktan söz eder. Bu halkın Thrakia’da yaşayan Moesler olma ihtimali, verilen bilginin müphemliği nedeniyle kesin değildir. Yüzyıllar boyunca dili anlaşılamayan insanlara “Mysialılar gibi barbarca konuşan” sıfatının yakıştırılması, onların dağlık bölgede ve insandan uzak yaşamayı sevmelerinden ileri geldiği söylenebilir. Strabon’un belirttiği Phryg ve Lyd dilinin bir karışımı olduğunu içeren açıklaması ise komşuları olan Lydia ve Phrygia dillerinin tam çözülememesi sebebiyle akrabalığın ne ölçüde olduğunu ve Thrak dilleriyle benzerliğini bulmamızı engellemektedir. Mysialıların menşeine ilişkin başka bir açıklamayı Herodotos’ta buluruz (I, 171). Herodotos, Karialıları anlatırken onların Karia Zeus’una ait tapınağa sadece Lydialıların ve Mysialıların kabul edildiğini; çünkü Lydos ve Myros’un Kar’ın kardeşleri olduklarına inandıklarını belirtir. Herodotos burada kendisine ters gelen bir şeyler olduğunu belirtir ve diğer yerlerde duyduklarınışöyle ifade eder: “bana anlatılanlara uygun değil“. Bunun nedenini de Karialıların eskiden Leleg adı altında adalarda oturduklarını ve ana karaya sonradan gelmiş olmalarına bağlar. Lelegler, Ege adalarında, Orta Yunanistan’da ve Peloponnesos’ta oturmuşlar ve Dorların ve İonların buralara yerleşmesiyle Güneybatı Anadolu’ya göç etmişlerdir (Strabon, XII, 7, 3; XIII, 1, 59; XIII, 3, 1; XIV, 1, 3; XIV, 1, 6; XIV, 1, 26; Thukydides, I, 8, 1; Mansel, 1999; Çapar, 1986; Sevin, 2001). Leleglerin ve Karların prehellenik kavimler olması sebebiyle Myslerle akrabalığının bulunması her iki kavminde beslendiği kaynakların farklı olması sebebiyle mümkün görünmemektedir (Mansel, 1999). Ancak Stabon, Leleglerin bazı yazarlar tarafından Karialılar olarak zikredildiğini, fakat her iki kavmin birbirinden farklı olduğunun altını çizmektedir. Belki de Karia Zeus’u tapınağına Lydlerin ve Myslerin kabul edilmesinin sebebi Strabon’un belirttiği gibi bölgede yoğun olarak yaşayan Mysialılara ve Lydialılara bağlanabilir.
Kültür
Dil
Misya dili veya Misçe, Hint-Avrupa dil ailesi içindeki Paleo-Balkan dilleri grubunda yer almıştır.
Ayrıca bakınız
| Wikimedia Commons'ta Misyalılar ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Kaynakça
- Ekrem Akurgal (1998). Anadolu Uygarlıkları . Net Yayıncılık.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Misyalilar veya Misler Antik Cag da Anadolu nun kuzeybatisindaki Misya bolgesinde yasamis olan halk Strabon a gore Kuzeybati Anadolu daki Misya Bolgesi Homeros atli birlikleri ile unlu Trakyalilar kisrak sutu icen Hippomolgiler ve itaatkar Abiilerle birlikte ciplak elle ve mizrakla savasan aslan yurekli Misyalilari da Truvalilarin muttefikleri arasinda zikretmekte savasa katilan bazi Misyalilarin isimlerini saymaktadir Strabo ya gore Misyalilar canli varliklari yemekten kacinmakta sut peynir ve balla beslenmekteydi Herodot Misyalilarin baslangicta bir Lidya kolonisi olarak ortaya ciktiklarini ve Lidyalilar ve Karyalilar ile akraba olduklari icin Milas taki Karya Zeus u tapinaginda ibadet etme hakkina sahip olan bu uc halk arasinda yer aldiklarini belirtmektedir Yine Herodot Misyalilarin bir donemde Avrupa yakasina gecerek Adriyatik Denizi ne kadar uzanan ve guneyde Peneus Nehri ne kadar inen bolgeyi ele gecirdiklerini yazmaktadir Misya isminin Lidya dilinde bir cesit kayin agaci anlamina gelen mysus kelimesinde turedigi aciklamasi antik cag kaynaklarinda yer almaktadir KokeniMisya kokenlerini Balkanlarda arayan kaynaklar da mevcuttur Strabo da her iki tezi dile getirmektedir Misyalilar icin Anadolu veya Trakya kokeni savlari arasinda veya bu halkin her iki kokenden kavimlerin kaynasmasi sonucu ortaya cikmis olabilecegini one suren gorusler arasindaki tartismalar surmektedir MO XIII yuzyilin sonlari ve XII yuzyilin baslarinda Thrakia uzerinden Anadolu ya giren Mysialilar Istros nehrinin her iki yakasinda oturan ve Thrak uluslarindan olan Moeslerin bir kolu olarak Anadolu ya goc eden deniz kavimlerinden biridir Daha sonradan kendi isimleriyle anilacak bolgede kardes uluslar olarak Phrygialilar ve Bithynialilar ile birlikte ayni yorede yan yana oturmalari bu toplumlarin akrabalik boyutunu gostermektedir Strabon VII 3 2 Myslerin Getlerle birlikte Kuzey Thrakia da yasadigini ve Brygler Phrygler Thynler Bithynler Mariandinler Bebrikler ve Myhgdonlar gibi Thrak kokenli olduklarini belirtmektedir Mysialilarin bir kisminin hala orada yasadigini Anadolu ya goc edenlerin Troialilar Phrygler ve Lydialilar arasindaki topraklarda oturdugunu bize nakletmektedir Ayrica Homeros un Mysialilarin Iskitler Sarmatlardan olan Abiiler Galactophogiler ve Hippomolgiler ile iliskisini anlamli bularak onlari Thrakia da yasayan komsu halklar olarak adlandirir Mysialilarin dillerine ait birkac yazar tarafindan yazilmis anekdotlar disinda hicbir sey bilinmedigi icin onlarin hangi halkin dilini konustugunu linguistik acidan bilmemiz olanakli degildir Strabon Getler arasinda yasayan ve Thrakialilar ile ayni lisani konusan bir halktan soz eder Bu halkin Thrakia da yasayan Moesler olma ihtimali verilen bilginin muphemligi nedeniyle kesin degildir Yuzyillar boyunca dili anlasilamayan insanlara Mysialilar gibi barbarca konusan sifatinin yakistirilmasi onlarin daglik bolgede ve insandan uzak yasamayi sevmelerinden ileri geldigi soylenebilir Strabon un belirttigi Phryg ve Lyd dilinin bir karisimi oldugunu iceren aciklamasi ise komsulari olan Lydia ve Phrygia dillerinin tam cozulememesi sebebiyle akrabaligin ne olcude oldugunu ve Thrak dilleriyle benzerligini bulmamizi engellemektedir Mysialilarin menseine iliskin baska bir aciklamayi Herodotos ta buluruz I 171 Herodotos Karialilari anlatirken onlarin Karia Zeus una ait tapinaga sadece Lydialilarin ve Mysialilarin kabul edildigini cunku Lydos ve Myros un Kar in kardesleri olduklarina inandiklarini belirtir Herodotos burada kendisine ters gelen bir seyler oldugunu belirtir ve diger yerlerde duyduklarinisoyle ifade eder bana anlatilanlara uygun degil Bunun nedenini de Karialilarin eskiden Leleg adi altinda adalarda oturduklarini ve ana karaya sonradan gelmis olmalarina baglar Lelegler Ege adalarinda Orta Yunanistan da ve Peloponnesos ta oturmuslar ve Dorlarin ve Ionlarin buralara yerlesmesiyle Guneybati Anadolu ya goc etmislerdir Strabon XII 7 3 XIII 1 59 XIII 3 1 XIV 1 3 XIV 1 6 XIV 1 26 Thukydides I 8 1 Mansel 1999 Capar 1986 Sevin 2001 Leleglerin ve Karlarin prehellenik kavimler olmasi sebebiyle Myslerle akrabaliginin bulunmasi her iki kavminde beslendigi kaynaklarin farkli olmasi sebebiyle mumkun gorunmemektedir Mansel 1999 Ancak Stabon Leleglerin bazi yazarlar tarafindan Karialilar olarak zikredildigini fakat her iki kavmin birbirinden farkli oldugunun altini cizmektedir Belki de Karia Zeus u tapinagina Lydlerin ve Myslerin kabul edilmesinin sebebi Strabon un belirttigi gibi bolgede yogun olarak yasayan Mysialilara ve Lydialilara baglanabilir KulturDil Misya dili veya Misce Hint Avrupa dil ailesi icindeki Paleo Balkan dilleri grubunda yer almistir Ayrica bakinizWikimedia Commons ta Misyalilar ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Misya Lidya Lidya dili Karya Karyalilar Likyalilar KilikyalilarKaynakca a b c d e AKSAR Ahmet 2008 Eskicag Literaturunde MYSIA Cografya Kentler ve Kultler PDF Balikesir Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Tarih Ana Bilim Dali Yuksek Lisans Tezi ss 16 17 7 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 7 Eylul 2021 Ekrem Akurgal 1998 Anadolu Uygarliklari ISBN 975 479 031 0 Net Yayincilik