Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Likyalılar, Antik Çağda güneybatı Anadolu’daki Likya ülkesinin, günümüzde Teke Yarımadasına karşılık gelen bölgenin Antik Çağlardaki halkı.
Milat Öncesi çağlarda Anadolu’da yaşamış halklar arasında Likyalılar her zaman kendilerine özgü bir konuma sahip olmuşlardır.[] Yerleşimlerinin özellikle kıyı bölgelerinde, günümüzde Fethiye ile Antalya arasında uzanan sahil şeridinde yoğunlaşmış olmasına rağmen, çok dağlık ve ulaşılması, ele geçirilmesi güç bir hinterlanda sahip olmaları, özgür ve başıbuyruk bir kültür geliştirmelerine zemin oluşturmuştur. Öz yönetimi ilke edinmiş, ancak aralarında birlik ve federasyon kurma geleneğini geliştirmiş şehirler kurmuşlardır. Kendilerine özgü özellikler taşıyan ve hâlâ kısmen çözülebilmiş Likya dilini ve yine Yunan alfabesi ile Anadolu hiyeroglif çivi yazısı geleneği arasında özgün bir harmanlama oluşturan Likya alfabesini kullanmışlardır. Roma İmparatorluğu’nun bir vilayet olarak bünyesine kattığı Anadolu toprakları arasında Likya son sırada gelmiştir.
Kökenleri
Herodot’a göre Likyalılar Girit kökenli olup, Kral Minos tarafından yurtlarından sürülen ve Minos'un kardeşi Sarpedon liderliğindeki bir grubun uzantılarıdır. Güneybatı Anadolu’da o çağa kadar "Milyas" olarak anılagelmiş ve "Solymoi" (veya "Milyalılar") şeklinde kayda geçmiş bir halkın topraklarına yerleşmişlerdir. Bu şekilde ortaya çıkan toplum kendi aralarında başlangıçtan itibaren "Termilae" ismini kullanmışlar, Likya ve Likyalılar isimlerini benimseyen eski Yunan kaynakları hariç, bazı komşuları arasında da "TRMMILI" ismi ile tanınmışlardır. Buna göre, gelenekleri Girit ve Karya geleneklerinin bir karışımı olarak ortaya çıkmıştır. Herodot’un Likya ismi için verdiği açıklama, bu ismi Atina kralı Pandion'un oğlu Likus’un aralarına katılmasıyla ilişkilendirmekte ise de, Minos ve Sarpedon ile denkleştirilen tarihlerden (yaklaşık olarak MÖ 15’inci yüzyılın ikinci yarısı) daha erken tarihlerde, söz konusu bölge halkının Hitit ve Mısır kaynaklarında "Lukka" veya "Lukki" şeklinde anılması eski Yunan tarihçisinin bu iddiasını çürütmektedir. Hitit kaynakları Kral I. Şuppiluliuma’nın saltanatı döneminde (MÖ 14’üncü yüzyılın ortaları) Likya ülkesinin, sağlam bir şekilde olmasa ve sürekli isyanlar çıksa da, Hitit İmparatorluğu topraklarına fetih yolu ile katıldığını belirtmektedir. Mısır kaynakları da, Lukki’leri korsanlık yapan halklar arasında zikretmekte, Ksantos vadisindeki Dalawa (Tlawa, Tlos), Hinduwa (Candyba) gibi şehirlerin ismini vermektedir. Yine de, Likya halkının Girit’ten göçlerle takviye edildiği düşünülebilir.
Herodot, Likyalıların özgün gelenekleri arasında şecerelerini anneden itibaren saymalarını, bir köle ile evlenen kadının çocuklarının hür yurttaş sıfatına sahip olmasına karşın, bir köle ile evlenen erkeğin çocuklarının bu hakka sahip olmamasını belirtmektedir.
Öte yandan, Arnna Antik Kent’tindeki en erken tabakanın MÖ 8’inci yüzyıla ait olması gibi unsurlar, bazı uzmanları tarihlerinin başlangıcından sonra uzun bir süre göçebe kültürünü muhafaza ettikleri savını öne sürmelerine zemin oluşturmuştur.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- Anadolu Lykia Uygarlığı, Fahri Işık - Ankara Üniversitesi 20 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
- George E. Bean (1978). Lycian Turkey (İngilizce). Ernest Benn Ltd., Londra.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Likyalilar Antik Cagda guneybati Anadolu daki Likya ulkesinin gunumuzde Teke Yarimadasina karsilik gelen bolgenin Antik Caglardaki halki Arnna Nereid Aniti MO 390 380 yillarina ait Likya nin baskenti olan Arnna da Likce Arnna Yunanca Ksantos bulunan ve Atinalilara karsi kazanilan zaferi betimleyen bir alcak kabartma barolyef British Museum Likya Lisiya Milat Oncesi caglarda Anadolu da yasamis halklar arasinda Likyalilar her zaman kendilerine ozgu bir konuma sahip olmuslardir kaynak belirtilmeli Yerlesimlerinin ozellikle kiyi bolgelerinde gunumuzde Fethiye ile Antalya arasinda uzanan sahil seridinde yogunlasmis olmasina ragmen cok daglik ve ulasilmasi ele gecirilmesi guc bir hinterlanda sahip olmalari ozgur ve basibuyruk bir kultur gelistirmelerine zemin olusturmustur Oz yonetimi ilke edinmis ancak aralarinda birlik ve federasyon kurma gelenegini gelistirmis sehirler kurmuslardir Kendilerine ozgu ozellikler tasiyan ve hala kismen cozulebilmis Likya dilini ve yine Yunan alfabesi ile Anadolu hiyeroglif civi yazisi gelenegi arasinda ozgun bir harmanlama olusturan Likya alfabesini kullanmislardir Roma Imparatorlugu nun bir vilayet olarak bunyesine kattigi Anadolu topraklari arasinda Likya son sirada gelmistir Guneybati Anadolu da Likyalilarin ulkesiKokenleriMO 490 yilinda Pers Imparatorlugu nun sinirlari icinde yer alan Likya Herodot a gore Likyalilar Girit kokenli olup Kral Minos tarafindan yurtlarindan surulen ve Minos un kardesi Sarpedon liderligindeki bir grubun uzantilaridir Guneybati Anadolu da o caga kadar Milyas olarak anilagelmis ve Solymoi veya Milyalilar seklinde kayda gecmis bir halkin topraklarina yerlesmislerdir Bu sekilde ortaya cikan toplum kendi aralarinda baslangictan itibaren Termilae ismini kullanmislar Likya ve Likyalilar isimlerini benimseyen eski Yunan kaynaklari haric bazi komsulari arasinda da TRMMILI ismi ile taninmislardir Buna gore gelenekleri Girit ve Karya geleneklerinin bir karisimi olarak ortaya cikmistir Herodot un Likya ismi icin verdigi aciklama bu ismi Atina krali Pandion un oglu Likus un aralarina katilmasiyla iliskilendirmekte ise de Minos ve Sarpedon ile denklestirilen tarihlerden yaklasik olarak MO 15 inci yuzyilin ikinci yarisi daha erken tarihlerde soz konusu bolge halkinin Hitit ve Misir kaynaklarinda Lukka veya Lukki seklinde anilmasi eski Yunan tarihcisinin bu iddiasini curutmektedir Hitit kaynaklari Kral I Suppiluliuma nin saltanati doneminde MO 14 uncu yuzyilin ortalari Likya ulkesinin saglam bir sekilde olmasa ve surekli isyanlar ciksa da Hitit Imparatorlugu topraklarina fetih yolu ile katildigini belirtmektedir Misir kaynaklari da Lukki leri korsanlik yapan halklar arasinda zikretmekte Ksantos vadisindeki Dalawa Tlawa Tlos Hinduwa Candyba gibi sehirlerin ismini vermektedir Yine de Likya halkinin Girit ten goclerle takviye edildigi dusunulebilir Misir da MO 200 yilinda hukum surmekte olan Ptolemaios Hanedani nin denetiminde olan Likya Kas ta bir Likya lahiti Herodot Likyalilarin ozgun gelenekleri arasinda secerelerini anneden itibaren saymalarini bir kole ile evlenen kadinin cocuklarinin hur yurttas sifatina sahip olmasina karsin bir kole ile evlenen erkegin cocuklarinin bu hakka sahip olmamasini belirtmektedir Ote yandan Arnna Antik Kent tindeki en erken tabakanin MO 8 inci yuzyila ait olmasi gibi unsurlar bazi uzmanlari tarihlerinin baslangicindan sonra uzun bir sure gocebe kulturunu muhafaza ettikleri savini one surmelerine zemin olusturmustur Ayrica bakinizKaryalilar Kilikyalilar Misyalilar LidyalilarDis baglantilarAnadolu Lykia Uygarligi Fahri Isik Ankara Universitesi 20 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde KaynakcaGeorge E Bean 1978 Lycian Turkey ISBN 0 510 03205 2 Ingilizce Ernest Benn Ltd Londra