Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Moringa oleifera, "Shojne" olarak Bengalce'de, "Munagakaya" olarak Telugu dilinde, "Shevaga" in Marathi dilinde, "Moringa" olarak Tamil dilinde vs. çeşitli dillerde adlandırılır. cinsinin en çok yetiştirilen ve bilinen türüdür. Mucize ağaç olarak da adlandırılır, bu bitkinin bu adla adlandırılmasının sebebi ise hemen hemen her parçasının ayrı bir değerinin olmasıdır. Zira tohumundan köküne, sapına kadar bitkinin her parçasından yararlanılmaktadır.
| Moringa oleifera | ||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||
Moringa oleifera Lam., 1785 |
Dağılımı
Anavatanı olan Himalayalar eteklerindeki Kuzey Hindistan bölgeleridir. Ancak sonrasında dünyanın pek çok bölgesine kültür türleri gönderilerek yetiştirilmeye başlanmıştır. Şu sıralar Endonezya, Sri Lanka, Malezya,Filipinler, Meksika, Güney Amerika, Orta Amerika'da da yetiştirilmektedir. Afrika'da dahası Orta Doğu'da yetiştirildiği bilinmektedir. Yarı kurak, tropik ve tropik altı iklimlerde yetişebilen bir türdür. Soğuğa dayanıklılık haritasında USDA 9-10 olarak belirtilen bölgelerde de yetiştirilebilmektedir ancak bu tür yerlerde normal olarak ağaç -1 ile -9 santigrat derece civarındaki sıcaklıklarda yapraklarını dökerek, gövdesini kurutarak ölür bununla birlikte kendisi derine kök yaptığı için bir sonraki bahar ayında tekrar yeniden kökten filizlenip, yeniden gövde ve dallarını, yapraklarını, çiçeklerini oluşturabilmektedir. Toprak tercihi de bulunmamaktadır, genel olarak kuru kumlu topraklarda iyi yetişebilmektedir ancak en fakir topraklarda dahi yetişme kabiliyeti de bulunmaktadır. Kuraklığa da dayanıklı bir ağaçtır. Ağaç çok hızlı büyüme kabiliyetine sahiptir, ilk yıl 4 metre büyüyebilir eğer herhangi bir don vs. etkenle karşılaşmazsa sıcak iklimlerde ağacın 6-15 metre arası bir uzunluğa erişebildiği görülmüştür. Ancak kökü derine yaptığı için dar saksılarda yetişebilen bir ağaç olmayıp daha çok bahçelerde ve çok büyük saksılarda yetişebilme kabiliyetine sahiptir.
Yararlanma
Tohumları Malezya'da fıstık olarak yenilir. Kalınlaşmış kökleri yaban turpu gibi yenilebilmektedir. Aşırı derecede besleyici olan yaprakları yeşillik olarak, salatalarda, sebze yemeklerinde yenilebilir. Zira yaprakları aynı ağırlıktaki portakalın 7 misli C vitamini, sütün 4 misli kalsiyum, havucun 4 misli A vitamini, sütün iki misli protein ve muzun 3 misli potasyum içerir. Bununla birlikte ağaç kalsiyum oksalat olarak yapraklarında kalsiyumu depolamakla bu türden kalsiyum depolama vücuda biraz yabancıdır, bununla birlikte şu ana kadar bir zararlı etkisi de tespit edilememiştir. Ancak böbrek taşı sorunu olanların oksalat sebebiyle bu bitkiyi dikkatli şekilde tüketmeleri veyahut beraberinde oksalatı engelleyici gıdalar almaları gerekmektedir. Yaprakları kurutulup toz haline getirilerek de tüketilebilir. Bu durumda bir çorba kaşığı toz 1-3 yaş arası çocukların kalsiyum ihtiyacının %40'ını, protein ihtiyacının %14'ünü, demir ihtiyacının %23ünü, A vitamini ihtiyacının büyük kısmını karşılar. 6 çorba kaşığı toz ise hamilelik ve emzirme süresince bir kadının ihtiyaç duyduğu demir ve kalsiyum ihtiyacının çoğunu karşılar. Ayrıca Filipinler'de, yaprakları çorba vs. yemek yapımında ve gıda endüstrisinde kullanılmaktadır. Yine yaprakları toz haline getirilip temizlik ve dezenfekte etmek içinde kullanılabilir. Tohumları %38-40 oranında kurumayan Ben Yağı içerir; bu yağ resim, güzel sanatlarda boya içeriği olarak kullanıldığı gibi saat gibi hassas makinelerin yağlanmasında kullanılır. Bu yağ temiz, tatlı ve kokusuz olduğu için parfüm ve saç bakım ürünlerinde de kullanılır. Ağacı kereste olarak kullanılabildiği gibi; bahçelere çit olarak da kullanılabilir. Yağının çıkarılması sonrası kalan tohum posası ve tohumları anti bakteriyel özelliği sayesinde su dezenfektasyonu için belli miktarları aşmamak kaydıyla kullanılabilir.
Buna ilaveten bitki gövdesi çeşitli ülkelerde kök boya olarak kullanılmaktadır. Yine Hindistan ve Sri Lanka'da yerel halk afrodizyak olarak kadın ve erkekler için tohumlarını ilaç gibi kullanmaktadır. Ayrıca açlıkla mücadele için tavsiye edilen ve kullanılan ağaçlardan biridir.
Galeri
Kaynakça
- ^ Umberto Quattrocchi (2000). CRC world dictionary of plant names: common names, scientific names, eponyms, synonyms, and etymology, Volume 3. CRC Press. s. 1731. ISBN . 10 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Mart 2011.
- ^ National Research Council (27 Ekim 2006). "Moringa". . Lost Crops of Africa. 2. National Academies Press. ISBN . 7 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2008.
- ^ "Trees are 'crucial famine food'". BBC News. 4 Ağustos 2009. 17 Ekim 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Mayıs 2010.
- ^ Olson, M. E., and S. Carlquist. 2001. "Stem and root anatomical correlations with life form diversity, ecology, and systematics in Moringa (Moringaceae) 1 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .", 135(4): 315-348
- ^ Fuglie, L.J. (1999, 2000)
- ^ a b Jed W. Fahey (2005)
- ^ Lockett et al. (2000)
- ^ Michael Lea (2010). "Bioremediation of Turbid Surface Water Using Seed Extract fromMoringa oleiferaLam. (Drumstick) Tree". doi:10.1002/9780471729259.mc01g02s16.
- ^ Food and Agriculture Organization of the United Nations, Country Pasture/Forage Resource Profiles: Philippines 16 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Chopra et. al., Indian J. med. Res. 1932-33, 20, 533; Ghosh et. al., ibid., 1934-35, 22, 785; Chakravarti, Bull. Calcutta Sch. trop. Med., 1957, 5, 123; Chatterjee & Maitra, Sci. & Cult., 1951-52, 17, 43
- ^ D.W. Nellis. 1997. Poisonous plants and animals of Florida and the Caribbean. Pineapple Press Inc, pg 217.
- ^ Food and Agriculture Organization of the United Nations, The Vegetable Sector in Thailand 1 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., 1999
- ^ . 17 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2011.
- ^ "AHN, Philippine Lawmaker Urges Agriculture Department To Propagate Highly Potent Malunggay Vegetable". 17 Aralık 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Mart 2011.
Dış bağlantılar
- Benefits, Tips for Growers and Uses of Moringa Tree27 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- The home page of the plant family Moringaceae: Photos and information on all 13 species4 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- General info about moringa10 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Jed W. Fahey, Sc.D. . Trees for Life Journal. 25 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- Lydia M. Marero. . Philippines Food and Nutrition Research Institute. 6 Eylül 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- www.gmanews.tv/largevideo, Malunggay may be used in biofuel production - 01/25/20085 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Abs-Cbn Interactive, Guro nakaimbento ng 'malunggay polvoron'[]
- (Famine Food Guide website)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Moringa oleifera Shojne olarak Bengalce de Munagakaya olarak Telugu dilinde Shevaga in Marathi dilinde Moringa olarak Tamil dilinde vs cesitli dillerde adlandirilir cinsinin en cok yetistirilen ve bilinen turudur Mucize agac olarak da adlandirilir bu bitkinin bu adla adlandirilmasinin sebebi ise hemen hemen her parcasinin ayri bir degerinin olmasidir Zira tohumundan kokune sapina kadar bitkinin her parcasindan yararlanilmaktadir Moringa oleiferaBiyolojik siniflandirmaAlem PlantaeKlad Angiosperms Kapali tohumlular Klad Eudicots Iki cenekliler Klad Core eudicotsKlad RosidsKlad Eurosids IITakim BrassicalesFamilya MoringaceaeCins Tur M oleiferaIkili adlandirmaMoringa oleifera Lam 1785DagilimiAnavatani olan Himalayalar eteklerindeki Kuzey Hindistan bolgeleridir Ancak sonrasinda dunyanin pek cok bolgesine kultur turleri gonderilerek yetistirilmeye baslanmistir Su siralar Endonezya Sri Lanka Malezya Filipinler Meksika Guney Amerika Orta Amerika da da yetistirilmektedir Afrika da dahasi Orta Dogu da yetistirildigi bilinmektedir Yari kurak tropik ve tropik alti iklimlerde yetisebilen bir turdur Soguga dayaniklilik haritasinda USDA 9 10 olarak belirtilen bolgelerde de yetistirilebilmektedir ancak bu tur yerlerde normal olarak agac 1 ile 9 santigrat derece civarindaki sicakliklarda yapraklarini dokerek govdesini kurutarak olur bununla birlikte kendisi derine kok yaptigi icin bir sonraki bahar ayinda tekrar yeniden kokten filizlenip yeniden govde ve dallarini yapraklarini ciceklerini olusturabilmektedir Toprak tercihi de bulunmamaktadir genel olarak kuru kumlu topraklarda iyi yetisebilmektedir ancak en fakir topraklarda dahi yetisme kabiliyeti de bulunmaktadir Kurakliga da dayanikli bir agactir Agac cok hizli buyume kabiliyetine sahiptir ilk yil 4 metre buyuyebilir eger herhangi bir don vs etkenle karsilasmazsa sicak iklimlerde agacin 6 15 metre arasi bir uzunluga erisebildigi gorulmustur Ancak koku derine yaptigi icin dar saksilarda yetisebilen bir agac olmayip daha cok bahcelerde ve cok buyuk saksilarda yetisebilme kabiliyetine sahiptir YararlanmaTohumlari Malezya da fistik olarak yenilir Kalinlasmis kokleri yaban turpu gibi yenilebilmektedir Asiri derecede besleyici olan yapraklari yesillik olarak salatalarda sebze yemeklerinde yenilebilir Zira yapraklari ayni agirliktaki portakalin 7 misli C vitamini sutun 4 misli kalsiyum havucun 4 misli A vitamini sutun iki misli protein ve muzun 3 misli potasyum icerir Bununla birlikte agac kalsiyum oksalat olarak yapraklarinda kalsiyumu depolamakla bu turden kalsiyum depolama vucuda biraz yabancidir bununla birlikte su ana kadar bir zararli etkisi de tespit edilememistir Ancak bobrek tasi sorunu olanlarin oksalat sebebiyle bu bitkiyi dikkatli sekilde tuketmeleri veyahut beraberinde oksalati engelleyici gidalar almalari gerekmektedir Yapraklari kurutulup toz haline getirilerek de tuketilebilir Bu durumda bir corba kasigi toz 1 3 yas arasi cocuklarin kalsiyum ihtiyacinin 40 ini protein ihtiyacinin 14 unu demir ihtiyacinin 23unu A vitamini ihtiyacinin buyuk kismini karsilar 6 corba kasigi toz ise hamilelik ve emzirme suresince bir kadinin ihtiyac duydugu demir ve kalsiyum ihtiyacinin cogunu karsilar Ayrica Filipinler de yapraklari corba vs yemek yapiminda ve gida endustrisinde kullanilmaktadir Yine yapraklari toz haline getirilip temizlik ve dezenfekte etmek icinde kullanilabilir Tohumlari 38 40 oraninda kurumayan Ben Yagi icerir bu yag resim guzel sanatlarda boya icerigi olarak kullanildigi gibi saat gibi hassas makinelerin yaglanmasinda kullanilir Bu yag temiz tatli ve kokusuz oldugu icin parfum ve sac bakim urunlerinde de kullanilir Agaci kereste olarak kullanilabildigi gibi bahcelere cit olarak da kullanilabilir Yaginin cikarilmasi sonrasi kalan tohum posasi ve tohumlari anti bakteriyel ozelligi sayesinde su dezenfektasyonu icin belli miktarlari asmamak kaydiyla kullanilabilir Sonjna Moringa oleifera yapragi Kalkuta Bati Bengal Hindistan Buna ilaveten bitki govdesi cesitli ulkelerde kok boya olarak kullanilmaktadir Yine Hindistan ve Sri Lanka da yerel halk afrodizyak olarak kadin ve erkekler icin tohumlarini ilac gibi kullanmaktadir Ayrica aclikla mucadele icin tavsiye edilen ve kullanilan agaclardan biridir Sonjna Moringa oleifera cicekleri ve yapragi Kalkuta Bati Bengal Hindistan GaleriSonjna Moringa oleifera kabugu Kalkuta yakininda Bati Bengal Hindistan Ciceklenmis Sonjna Moringa oleifera Kalkuta yakininda Bati Bengal Hindistan Sonjna Moringa oleifera cicekleri Kalkuta Bati Bengal Hindistan Sonjna Moringa oleifera cicekleri Kalkuta Bati Bengal Hindistan Cieceklenmis Sonjna Moringa oleifera dallari Kalkuta Bati Bengal Hindistan Sonjna Moringa oleifera yapraklari Bati Bengal Hindistan Sonjna Moringa oleifera cicekleri Bati Bengal Hindistan Sonjna Moringa oleifera cicekleri Bati Bengal Hindistan Moringa oleifera Cicek ve meyvesi MacRichie Ulusal Parki Singapur Kurutulmus moringa oleifera tohumlari Dunt dalun chin yei Myanmar da ince dallarindan yapilan ozel eksi corbaKaynakca Umberto Quattrocchi 2000 CRC world dictionary of plant names common names scientific names eponyms synonyms and etymology Volume 3 CRC Press s 1731 ISBN 084932677X 10 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Mart 2011 National Research Council 27 Ekim 2006 Moringa Lost Crops of Africa 2 National Academies Press ISBN 978 0 309 10333 6 7 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Temmuz 2008 Trees are crucial famine food BBC News 4 Agustos 2009 17 Ekim 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Mayis 2010 Olson M E and S Carlquist 2001 Stem and root anatomical correlations with life form diversity ecology and systematics in Moringa Moringaceae 1 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde 135 4 315 348 Fuglie L J 1999 2000 a b Jed W Fahey 2005 Lockett et al 2000 Michael Lea 2010 Bioremediation of Turbid Surface Water Using Seed Extract fromMoringa oleiferaLam Drumstick Tree doi 10 1002 9780471729259 mc01g02s16 Food and Agriculture Organization of the United Nations Country Pasture Forage Resource Profiles Philippines 16 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Chopra et al Indian J med Res 1932 33 20 533 Ghosh et al ibid 1934 35 22 785 Chakravarti Bull Calcutta Sch trop Med 1957 5 123 Chatterjee amp Maitra Sci amp Cult 1951 52 17 43 D W Nellis 1997 Poisonous plants and animals of Florida and the Caribbean Pineapple Press Inc pg 217 Food and Agriculture Organization of the United Nations The Vegetable Sector in Thailand 1 Agustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde 1999 17 Aralik 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Mart 2011 AHN Philippine Lawmaker Urges Agriculture Department To Propagate Highly Potent Malunggay Vegetable 17 Aralik 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Mart 2011 Dis baglantilarBenefits Tips for Growers and Uses of Moringa Tree27 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde The home page of the plant family Moringaceae Photos and information on all 13 species4 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde General info about moringa10 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Jed W Fahey Sc D Trees for Life Journal 25 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Lydia M Marero Philippines Food and Nutrition Research Institute 6 Eylul 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi www gmanews tv largevideo Malunggay may be used in biofuel production 01 25 20085 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Abs Cbn Interactive Guro nakaimbento ng malunggay polvoron olu kirik baglanti Famine Food Guide website