Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Muğam üçlüsü - Azerbaycan'ın ulusal müzik aletleri olan tar, kamança ve gaval ile performans gösteren klasik bir muğam üçlüsü, Azerbaycan muğam destgahını seslendiren geleneksel bir müzisyen topluluğu; şarkıcı ve sazende grubu.
Üçlünün seslendirdiği muğamın tamamına muğam desgahı denir. Dasgah, muğamın tamamı, yani derâmedi, bütün dalları olduğu gibi tasnif ve her bir kolun renkleri veya diringleri sırasıyla seslendirilir. Muğam bestesinde yer alan bölümler, eserin müzikal-şiirsel içeriğini belirleyen doğaçlama resitatif tarzda ses ezgilerinden oluşmaktadır. Bunlar, kesin ritimli şarkı ve dans bölümleriyle serpiştirilmiştir. Şarkının bölümlerine tesnif, bölümlerine de renkler denir.
Yapısı
Adından da anlaşılacağı gibi Muğam üçlüsü üç kişiden oluşuyor. Bu grup muğamları bir bütün olarak, bir destgah halinde, tüm incelikleriyle dinleyiciye ulaştıran tek müzisyen üçlüsüdür.
İlk zamanlarda sazanda grubunda tar, kamança ve balaban, tesnif ve renkler çalındığında nakkare kullanılmıştır. Ünlü tarzan Mirza Sadık Esad oğlu tarafından rekonstrüksiyonundan sonra artık yüksek sesli nakkareye gerek kalmamış, yerini şarkıcının tuttuğu yumuşak sesli tef almıştır. Böylece bu grup sadece 3 kişiden oluşmaktadır. Bu grup, 19. yüzyılın ikinci yarısından günümüze kadar bir tarzen, bir kemançacı ve bir hanendeden oluşmaktadır. Azerbaycan halk müziğinin gelişmesinde ve muğam icra okulunun yaratılmasındaki rolleri benzersizdir.
Üçlünün ana icracısı def çalan bir hanendedir. Zevkine ve kişisel yeteneklerine göre bir kompozisyon oluşturur. Daha doğrusu, hangi guşelerin hangi bölümlere dahil edileceğine, büyüklüklerine, renklerine veya sınıflandırmaların yerleşimine karar veren hanendedir. Hanende muğamı söylerken kavalı yüzüne yaklaştırarak sesinin dinleyicilere yönelmesini ve yankılanmasını sağlar. Renklerin ve tasniflerin icrası sırasında hanende def ile muadillerine ve kendisine eşlik eder.
Üçlünün ikinci üyesi tarzen, çaldığı alet ise tardır. Hanende muğam söylerken, tarzen org notasına eşlik ediyor, nefesler arasında solo muğam parçaları çalıyor ve yeni açılara modülasyon yapıyor. Destgah icrası, hanende ile üslup arasındaki bir tür diyalogdan oluşur. Çünkü tarzen herhangi bir guşeyi önce enstrümantal olarak çalıyor sonra yerini hanendeye bırakıyor. Tarzen, muğam bölümleriyle birbirini izleyen saz oyunlarında tek solisttir. Tarzen harika bir topluluk duygusuna sahip olmalı, hanendeye eşlik ederken, nefes almasına izin verdiğinde, bireysel yeteneklerini büyük bir hassasiyetle hissetmeli.
Üçlünün son üyesi olan eğik kamança biraz sınırlı bir işleve sahiptir. Aynı zamanda, hanendeye ve tarzene eşlik eden kamancı, sonuçta karmaşık bir muğam ifade tarzı oluşturmaya hizmet eder. Ayrıca tar'ın hanende tarafından, kemençenin de tar tarafından taklit edilmesi, müzikolojide çifte taklit adı verilen karmaşık bir ifade tarzı oluşturur. Ancak kemençe sadece bir eşlikçi değildir.Muğam'ın en lirik, yakıcı bölümlerinde, hanendenin belagat bölümlerinden sonra, kemençenin soloları insan sesi kadar anlamlı ve etkileyicidir.
Kullanılan müzik aletleri
Def - parmak vuruşlarıyla çalınan müzik aletidir. Def, bir tarafında balık derisi bulunan yuvarlak bir ahşap halkadan oluşur. Küçük halkalar, 60–75 mm genişliğinde ve 350–450 mm çapındaki dairesel küçük halkaların içine sabitlenir ve çalındığında ses çıkarır. Muğam söylenmesinde yaygın olarak kullanılır. Hanende def çalar ve üçlünün müzikal bölümlerinin icrasına kesin bir ritimle katılır.
Tar - mizrab ile çalınan telli bir müzik aletidir. Sekiz şeklindeki gövdesi, büyük ve küçük çanaktan oluşur. Çanakların yüzü (yani ön tarafı) deri ile kaplıdır. Küçük çanağa bağlı olan "kol" - "griff" e hayvan bağırsaklarından yapılmış yirmi iki perde tutturulmuştur. Tarın kolu üzerinden geçen ipler yukarıdan "düşmeler" yoluyla "kafatası"na, aşağıdan da leğen kemiği altındaki sedyeye bağlanır. Tar, muğam üçlüsünün önde gelen aletidir.
Muğam üçlüsünde kullanılan Azerbaycan tarı kendine has bir yapı, yapım, sanatsal ve teknik özelliklere sahiptir. Bu nedenle, 11 telli modern Azerbaycan tarı, geniş bir ses aralığına ve zengin performans özelliklerine sahip bir enstrümandır. Eşsiz tını güzelliğine ve tükenmez virtüöz özelliklere sahip olan Azerbaycan tarı, 19. yüzyılın ikinci yarısında Sadıkcan olarak bilinen seçkin usta Mirza Sadık tarafından İran tarı temel alınarak geliştirilmiştir. İran tarının tel sayısını beşten on bire çıkarmış, gövdeyi hafifletmiş, diz üstüne kaldırıp gövdeye bastırmış ve Azerbaycan tarını yaratmıştır. Sonuç olarak, enstrümanın tınısı ve teknik özellikleri önemli ölçüde artmıştır.
Kamança - yaylı bir müzik aletidir. Azerbaycan'ın en eski müzik aletlerinden biridir. Kamança, Azerbaycan halk çalgıları arasında telli tek çalgıdır. Nizami Gencevi'nin "Hüsrev ve Şirin"inde adı geçmektedir ve Tebriz minyatür resimlerinde (Ağamirak İsfahani, Mir Seyid Ali) tasvir edilmiştir. Kamança ağırlıklı olarak ceviz ağacından yapılır. Bu alet şarap benzeri bir gövdeden oluşur - küresel bir kase, dairesel bir kol, "şiş" adı verilen demir bir şaftdan oluşuyor. Gövdeye alttan bağlanan metal bir destek kamançanın diz üstünde çalınmasını sağlar. Metal sehpa aynı zamanda yayın kollarının ve gövdesinin üzerinden geçen alttan dört ipi de tutar. İpler yukarıdan "düşmeler" vasıtasıyla kafatasına bağlanır. Kamançanın gövdesine önden deri örtülüyor. Çanak yüzü - zar balık derisinden veya sazan karaciğerinin zarından yapılır, kol zarsızdır. Teller yay ile çalınıyor. Yay, uçlarına bir at kılı kancası takılmış yay şeklinde bir tahta çubuktur. Aletin toplam uzunluğu 65–90 cm'dir. Önceleri 1-3 simden oluşuyordu. Şu anda 4 sim var: Minör oktavda "lya", birinci oktavda "mi, lya" ve ikinci oktavda "mi" sesleri. Küçük oktavın "lya"sıdır - üçüncü oktavın "mi" (bazen solo). Yumuşak, hüzünlü bir sesi var.
- Muğam üçlüsünün müzik aletleri
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
Ünlü üçlüler
19. yüzyılın ünlü şarkıcısı Mirza Sadıkcan, önce kemençeci Ata Bağdagül oğlu ile Doğu'nun büyük hanendesi Hacı Husu'ya eşlik etmiş, ardından şuşali hanande Meşedi İsi'nin üçlüsüne geçmiştir. 1880'de Nasireddin Şah Kaçar'ın oğlu Muzafferdin Kaçar Mirza'nın Tebriz'deki düğününe davet edildi. Birçok sanatçı düğünde çalar ve şarkı söyler. Ancak Hacı Hüsü en iyi şarkıcı, Sadıkcan ise en güzel sanatçı olarak kabul edildi ve "Şiri-Hurşid" fahri nişanı ile ödüllendirilir.
20. yüzyılın başında Keçeçioğlu Muhammed'in grubu ünlü muğam üçlülerinden biriydi. Hatta bu topluluk 1912'de Polonya'nın başkenti Varşova'da da sahne aldı. O sırada grubu Kurban Primov ve Kamançacı Saşa Oganezashvili'den oluşuyordu.
Tarzen Kurban Primov'un usta şarkıcı Cabbar Karyağdıoğlu ve kemençe sanatçısı Saşa Oganezaşvili ile birlikte oluşturduğu üçlünün etkinliğinden de bahsetmeliyiz. Çünkü 1905'ten başlayarak 20 yıl faaliyet gösteren bu muğam üçlüsü, onların yaratıcılıklarında özel bir aşamaydı. Bu üçlü sadece Azerbaycan ve Kafkasya'da değil, tüm Orta Asya'da tanınmaya başlıyor. Bu faaliyet döneminde ünlü oldular, farklı ülkeleri gezdiler ve seslendirdikleri muğamlar gramofon plaklarına kaydedildi. Bu anlamda 1906-1916 yıllarında Riga, Varşova ve Kiev şehirlerinde "Potte", "Sport-Rekord", "Grammafon" şirketlerinin kaydettiği kayıtlardan söz edebiliriz. Bu nadir kayıtlarda Kurban Primov, Cabbar Karyağdıoğludan başka Keçeçioğlu Muhammed, Meşedi Muhammed Farzaliyev, İslam Abdullayev, Alasgar Abdullayev, Seyid Şuşinski gibi hanendelere eşlik ettiğini de belirtmek gerekir.
1970'lerde muğam üçlüsü yeni bir formatta ortaya çıktı. Böyle ki ünlü besteci, piyanist, caz-muğam tarzının kurucusu Vakıf Mustafazade, 1977'de "Muğam" caz üçlüsünü yaratmıştır. Daha sonra bu üçlüye liderlik ederek Tallinn ve Tiflis'te düzenlenen festivallerde ödüller kazanmıştır.
1987 yılında Azerbaycan Devlet Akademik Filarmonisi bünyesinde M. Magomayev adına ilk muğam üçlüsü, "Cabbar Karyağdıoğlu'nun adını taşıyan Muğam üçlüsü" kuruldu. Muğam üçlüsü Halk sanatçıları Mohlat Muslimov (tarzen), Fahreddin Dadaşov (kemançacı) ve Zahid Kuliyev'den (hanende) oluşuyordu. Daha sonraki yıllarda bu muğam üçlüsü birçok hanendeyle çalıştı ve dünyanın birçok ülkesinde turneye çıktı. Üçlünün çeşitli hanendeler eşliğinde seslendirdiği yabancı ülkelerde çok sayıda CD yayınlandı.
1992 yılında hanende Agahan Abdullayev, tarzen Zamiq Aliyev ve kamançaçı Adalet Vezirov birlikte "Zülfü Adigozalov Muğam Üçlüsü"nü kurdular. Bu üçlü, İran ve Irak'ta, Mehmed Fuzuli'nin 500. yıldönümü münasebetiyle UNESCO etkinliklerinde sahne almıştır. 1997'den itibaren bu üçlüye Agahan Abdullayev'in yerine ünlü olmayan bir kız öğrenci olan Simara İmanova katıldı ve "Doğu Bülbülü Muğam Üçlüsü" adı altında sahne aldılar. 1997 yılında Özbekistan'ın Semerkant kentinde düzenlenen "Doğu İlahiler" festivaline katılan üçlü, 46 ülkeden müzisyenler arasında en yüksek ödül olan "Grand Prix" ile ödüllendirildi. Üçlü, kazandıkları başarılı zaferle Azerbaycan müziğini bir kez daha dünyaya tanıtdı. Üçlünün başarılı performansı ve parlak zaferi vesilesiyle, dönemin cumhurbaşkanı - Azerbaycan Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev kazananları kabul etti ve üçüne de "emekdar sanatçı" fahri unvanı verildi. Bundan sonra bu muğam üçlüsü devlet etkinliklerini süslemeye başladı. Muğam üçlüsü devlet etkinliklerinde hak ettiği yeri alıyor ve ülke liderliği tarafından düzenli olarak destekleniyor.
2005 yılında, "Ümumittifak ödüllü" tarzen Rafik Rustamov liderliğindeki Ağdam bölgesinde faaliyet gösteren "Han Şuşinski muğam üçlüsü", Fransa'da turneye çıktı ve 5 gün boyunca Lille ve Lyon şehirlerinde sahne aldı. Konserin ardından müzisyenler, Lille Konservatuvarı'nda öğrencilere ustalık dersleri verdi. Fransa genel olarak Azerbaycan'ın genç muğam üçlülerinin en çok performans gösterdiği ülkelerden biridir. Örneğin 13-14 Mayıs 2010 tarihlerinde Azerbaycan Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın desteğiyle Fransa'nın Azerbaycan Büyükelçiliği'nin daveti üzerine Uluslararası Muğam Festivali ödüllü muğam üçlüsü, Fransa'nın Egle kentinden genç şarkıcı Vafa Orujova, tarzan Rufat Hasanov ve kemençe sanatçısı Elnur Mikayilov Egle kenti'nin 1000. yıl dönümü etkinliklerine katıldılar.
Muğam sanatının en muhteşem icracılarından biri olarak kabul edilen dünyaca ünlü şarkıcı Alim Kasımov liderliğindeki muğam üçlüsü, Fransa'da ve diğer yabancı ülkelerde de muğam sanatının birçok kez tanıtımını yaptı. Alim Kasımov'un 1989'dan beri Mansurov kardeşler - Tarzen Camal ve kamançacı Elşen ile performans göstermeye başladığı belirtilmelidir.
Aralık 2009'dan beri faaliyet gösteren "Aypara" muğam üçlüsü ulusal ve uluslararası yarışmalara, festivallere ve etkinliklere katılarak Azerbaycan muğamının genç temsilcisi olmuştur.
Kadınların bu alana artan ilgisi sonucunda sadece kadınlardan oluşan bir takım muğam üçlüleri de oluşturulmuştur. 1989 yılında Sekine İsmailova ilk defa kadınlardan oluşan bir muğam üçlüsü kurmuş ve bu küçük grupla birkaç yabancı ülkede sahne almıştır. Üçlünün ilk seyahati 1992'de Fransa'ya olmuş ve orada büyük başarı elde etmişler. Daha sonra bu üçlü İngiltere, İtalya, İran, Türkiye, Hollanda, Hindistan ve diğer ülkelerde kapalı gişe konserler verdi ve bir dizi diploma ve ödül aldı. Bu konserler o ülkelerin medyasında geniş yer buldu.
Çeşitli alanlarda
Kültürde
Muğam üçlüsü, Azerbaycan'ın ulusal düğün geleneklerinde özel bir role sahiptir. Örneğin Lenkeran düğün törenlerinin en meşakkatli aşaması ve doruk noktası olan erkek nikahında geleneksel muğamların özel bir yeri vardır. Çoğu zaman düğüne davet edilecek müzisyenler önce köy kahvesine davet edilir ve güzel bir destgah çalınırdı. Bundan sonra köyün ileri gelenleri ve aydınları anlaşırsa nikahı o müzisyenler yönetirdi. Muğam üçlüsü, damadın düğününün özellikle ikinci gününde büyük bir "konser programı" veriyordu. Düğününün ikinci gecesi, muğam sanatçıları için sorumlu bir gece olarak kabul edilirdi. Çünkü bu gecede muğamları dinlemek için köyün ileri gelenleri, yaşlıları ve aydınları toplanırdı. 1950'li yıllardan itibaren Lenkeran ve köylerinde bir muğam üçlüsünün parçası olarak sık sık düğünlere davet edilen ve son yıllarda Lenkeran'da yeni açılan Muğam tiyatrosunun başlatıcısı ve aktif katılımcısı olan Kemençeci Tariyel Aliyev, bu düğünlerle ilgili şunları söylemiştir:
| “ | Muğam üçlümüz için ayrı bir oda tahsis ettiler. Orada istirahat eder ve isteğimize göre antrenman yapardık. Meclise girmeden bir saat önce siyah zurna yerine yassı balaban çalındı. Bu, muğam üçlüsünün incelikli bir ses çıkarmasını sağlardı. | ” |
Eskiden düğünlerde ve diğer kutlamalarda yer alan bu grup, şimdi tiyatrolarda ve konser salonlarında sahne almaktadır. Aslında bu değişimin tarihi 19. yüzyılın sonlarında başlıyor. Hanendelik sanatının partiler, düğünler, kutlamalar çerçevesinin dışına çıktığı bu dönemde müzik sahneleri de ortaya çıkmaya başlamıştır. Böyle bir fikir Şuşa'da ilk kez, o zamanlar St. Petersburg Üniversitesi'nde öğrenci olan seçkin yazar Abdurrahim bey Hagverdiyev tarafından hayata geçirildi. Onun teşkilatında 1897'de "Mecnun Leyli'nin kabrinde" adlı müzikal sahnesi gösterildi. Büyük Azerbaycan şairi Muhammed Fuzuli'nin "Leyli ve Mecnun" şiirinin son bölümünün teatral müzikli sunumuydu. Burada ilk defa tiyatro, şiir ve muğam birleşmiştir. Gösteriye katılanlar - hanendeler, muğam üzerinde şiir metninden bazı parçaları seslendirdiler. Rollerde o dönemde Şuşa'da büyük ün kazanan hanendeler Cabbar Karyağdıoğlu ve Ahmed Ağdamski rol aldı. Performanslarına Mirza Sadık Esatoğlu liderliğindeki geleneksel muğam üçlüsü eşlik etti.
Sanatta
"Muğam üçlüsü" Azerbaycanlı sanatçılar (örneğin Toğrul Nerimanbeyov'un "Muğam" tablosu) ve heykeltıraşlar (örneğin Zakir Ahmadov) tarafından yaygın olarak işlenen bir konudur. Ayrıca giyim koleksiyonlarında def, tarve kamançadan oluşan bu üçlüyü yansıtan giysiler teşhir edilerek sunulmuştur. Ayrıca, örneğin nakışçı Mihriban Halilzade bir iğne ile "Muğam üçlüsü" tablosunu yaratmıştır. Bu bağlamda Samadaga Cafarov'un çini bir levha üzerine resmettiği "Muğam üçlüsü" tablosu da dikkat çekmektedir.
Sinemada
Muğam üçlüsü bir dizi filmde ele alınmıştır. Örneğin 1956 yapımı Azerbaycan filmi "O olmasın, bu olsun" filminde Han Şuşinski, Bahram Mansurov ve Talat Bakıhanov üçlüsü rol almıştır.
Ekonomide
Muğam üçlüsünün müzik aletleri, Azerbaycan Cumhuriyeti Merkez Bankası tarafından 2005 ve 2009 yıllarında çıkarılan 1 manatlık banknotlarda ve 2006 yılında çıkarılan 1 kepikliklerde tasvir edilmiştir.
İlginç gerçekler
Ünlü Azerbaycanlı milyoner ve hayırsever Hacı Zeynelabidin Tağıyev'e Paris ziyaretinde sadece bir iş ekibi değil, muğam üçlüsü de eşlik etmiştir. Ünlü olmak ya da yabancılar arasında etkileyici bir imaj yaratmak için değil, manevi bir ihtiyaç nedeniyle bir grup müzisyeni Avrupa gezisine çıkarmıştır.
Kaynakça
- ^ a b c d e f g h i j Həcər Babayeva. Azərbaycan muğamı 19 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. strategiya.az, 30.04.2013 (Azerice)
- ^ Muğam Üçlüyü 17 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . mugam.musigi-dunya.az (Azerice)
- ^ a b c Əhməd, Vüqar (2010). (PDF). Bakı. 28 Ekim 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2016.
- ^ a b c d Səadət Abdullayeva. AZƏRBAYCAN ÇALĞI ALƏTLƏRİ ANSAMBLLARI TƏSVİRİ SƏNƏTDƏ 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . azyb.net (Azerice)
- ^ a b c d e Azərbaycan muğamı 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 09.05.2013 (Azerice)
- ^ Kamança 15 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . mugam.musigi-dunya.az (Azerice)
- ^ a b İradə Sarıyeva. Tarı diz üstdən sinəyə qaldıran virtuoz musiqiçi - Sadıqcan... 25 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . "Bakı Xəbər" qəzeti. 26 noyabr 2014, səh. 15. (Azerice)
- ^ a b c d Səadət Təhmirazqızı. Qurbansız qalan tarım 31 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . "Mədəniyyət" qəzeti, 3 noyabr 2010, səh. 12. (Azerice)
- ^ Məhərrəmova T. Azərbaycan musiqisinin atası Qurban Pirimov hamı üçün nümunə idi 25 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . "Kaspi" qəzeti, 28 avqust 2011, səh. 11. (Azerice)
- ^ Həmidə Nizamiqızı. «Sevil»in dörd gözəli 25 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . "Mədəniyyət" qəzeti, 9 dekabr 2011, səh. 12. (Azerice)
- ^ a b c Cabbar Qaryağdı oğlu adına muğam üçlüyü 25 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . mugam.musigi-dunya.az (Azerice)
- ^ a b Əliyev Zamiq Balarza oğlu (25.05.1950, Bakı) 23 Şubat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . mugam.musigi-dunya.az (Azerice)
- ^ Alim Nəbioğlu. Nə tez ötdü illərim, nə tez keçdi günlərim 27 Eylül 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . "Olaylar" qəzeti, 21 may 2010, səh. 12. (Azerice)
- ^ ""Əməkdar artist" fəxri adının verilməsi haqqında" Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 24 may 1998-ci il tarixli, 711 nömrəli Fərmanı 25 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Azerice)
- ^ AĞDAMIN XAN ŞUŞİNSKİ ADINA MUĞAM ÜÇLÜYÜ FRANSADA ÇIXIŞ ETMİŞ, USTAD DƏRSLƏRİ KEÇMİŞDİR 1 Ağustos 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. azertag.az, 19.12.2005 (Azerice)
- ^ Təranə. Fransızlar Azərbaycan muğamının cazibəsində 25 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . "Mədəniyyət" qəzeti, 21 may 2010, səh. 5. (Azerice)
- ^ . ONLAR VƏ MƏMLƏKƏTİMİZ 25 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . "Ədalət" qəzeti. 23 iyul 2011, səh. 15. (Azerice)
- ^ Ceyhun Zərbəliyev. “Muğama sevgi bizi bir araya gətirib”. “Aypara” muğam üçlüyünün üzvləri ilə söhbət 25 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . "Mədəniyyət" qəzeti, 24 iyul 2013, səh. 12. (Azerice)
- ^ a b c Qocayeva A.Muğam və xalq mahnılarımızın mahir ifaçısı 3 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . "İki sahil" qəzeti, 2007, səh. 8. (Azerice)
- ^ "Musiqi sənəti" fakültəsinin kafedrası 21 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . admiu.edu.az (Azerice)
- ^ Шушински Ф. Азәрбайҹан халг мусигичиләри / Под ред. Т. Ахмедова. — Б.: Јазычы, 1985. — С. 182. — 478 с. (Azerice)
- ^ a b c d LƏNKƏRANDA TOY MƏRASİMİ 3 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . musigi-dunya.az (Azerice)
- ^ a b c QARABAĞ MUĞAM MƏKTƏBİ 6 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., səh. 3, e-library.musigi-dunya.az (Azerice)
- ^ a b QARABAĞ MUĞAM MƏKTƏBİ 3 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., səh. 4, e-library.musigi-dunya.az (Azerice)
- ^ Тогрул Нариманбеков - "Мугам" 12 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. baku.ru
- ^ Закир Ахмедов - Мугам 12 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. baku.ru
- ^ "Muğam və Milli Geyimlər" adli moda nümayişi keçirilib 13 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. anspress.com, 18.05.2010 (Azerice)
- ^ Durna Səfərli. İynə ilə «çəkən» rəssam 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. azadliq.org, 16.08.2011 (Azerice)
- ^ Məhəmməd Nərimanoğlu. Tikmələrin izi ilə 25 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. "Azərbaycan" qəzeti. 2011, səh. 5.
- ^ Səadət Abdullayeva. AZƏRBAYCAN XALQ MUSİQİSİ VƏ TƏSVİRİ SƏNƏTİ 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Hacı Zeynal Abdin Tağıyevin ev muzeyi 10 Şubat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. azhistorymuseum.az (Azerice)
Dış bağlantılar
- Vügar Ahmed. "Əfsanəvi tarzən" 14 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- "Aypara" muğam üçlüyünün TRT Avaz və İctimai TV-nin birgə hazırladığı "Yeni Gün" verilişində ifası: "Mən aşiq gözlərinə" 14 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., "Yandırar səni" 14 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., "Gözəldir" 14 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- "YouTube"də Mugam Azerbaycan 14 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Zülfü Adıgözəlov adına muğam üçlüyü 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Muğam axşamları 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mugam uclusu Azerbaycan in ulusal muzik aletleri olan tar kamanca ve gaval ile performans gosteren klasik bir mugam uclusu Azerbaycan mugam destgahini seslendiren geleneksel bir muzisyen toplulugu sarkici ve sazende grubu Nizami i Gencevi nin Husrev ve Sirin inin XVI yuzyil minyaturunde Azerbaycan Mugam uclusu Uclunun seslendirdigi mugamin tamamina mugam desgahi denir Dasgah mugamin tamami yani deramedi butun dallari oldugu gibi tasnif ve her bir kolun renkleri veya diringleri sirasiyla seslendirilir Mugam bestesinde yer alan bolumler eserin muzikal siirsel icerigini belirleyen dogaclama resitatif tarzda ses ezgilerinden olusmaktadir Bunlar kesin ritimli sarki ve dans bolumleriyle serpistirilmistir Sarkinin bolumlerine tesnif bolumlerine de renkler denir YapisiAdindan da anlasilacagi gibi Mugam uclusu uc kisiden olusuyor Bu grup mugamlari bir butun olarak bir destgah halinde tum incelikleriyle dinleyiciye ulastiran tek muzisyen uclusudur Ilk zamanlarda sazanda grubunda tar kamanca ve balaban tesnif ve renkler calindiginda nakkare kullanilmistir Unlu tarzan Mirza Sadik Esad oglu tarafindan rekonstruksiyonundan sonra artik yuksek sesli nakkareye gerek kalmamis yerini sarkicinin tuttugu yumusak sesli tef almistir Boylece bu grup sadece 3 kisiden olusmaktadir Bu grup 19 yuzyilin ikinci yarisindan gunumuze kadar bir tarzen bir kemancaci ve bir hanendeden olusmaktadir Azerbaycan halk muziginin gelismesinde ve mugam icra okulunun yaratilmasindaki rolleri benzersizdir nakkare nin da dahil oldugu mugam grubu Bulbulcan in 19 yuzyilin sonundaki toplulugudur nakkare nin da dahil oldugu grubu Seyid Susinski nin grubu 1916 Uclunun ana icracisi def calan bir hanendedir Zevkine ve kisisel yeteneklerine gore bir kompozisyon olusturur Daha dogrusu hangi guselerin hangi bolumlere dahil edilecegine buyukluklerine renklerine veya siniflandirmalarin yerlesimine karar veren hanendedir Hanende mugami soylerken kavali yuzune yaklastirarak sesinin dinleyicilere yonelmesini ve yankilanmasini saglar Renklerin ve tasniflerin icrasi sirasinda hanende def ile muadillerine ve kendisine eslik eder Uclunun ikinci uyesi tarzen caldigi alet ise tardir Hanende mugam soylerken tarzen org notasina eslik ediyor nefesler arasinda solo mugam parcalari caliyor ve yeni acilara modulasyon yapiyor Destgah icrasi hanende ile uslup arasindaki bir tur diyalogdan olusur Cunku tarzen herhangi bir guseyi once enstrumantal olarak caliyor sonra yerini hanendeye birakiyor Tarzen mugam bolumleriyle birbirini izleyen saz oyunlarinda tek solisttir Tarzen harika bir topluluk duygusuna sahip olmali hanendeye eslik ederken nefes almasina izin verdiginde bireysel yeteneklerini buyuk bir hassasiyetle hissetmeli Uclunun son uyesi olan egik kamanca biraz sinirli bir isleve sahiptir Ayni zamanda hanendeye ve tarzene eslik eden kamanci sonucta karmasik bir mugam ifade tarzi olusturmaya hizmet eder Ayrica tar in hanende tarafindan kemencenin de tar tarafindan taklit edilmesi muzikolojide cifte taklit adi verilen karmasik bir ifade tarzi olusturur Ancak kemence sadece bir eslikci degildir Mugam in en lirik yakici bolumlerinde hanendenin belagat bolumlerinden sonra kemencenin sololari insan sesi kadar anlamli ve etkileyicidir Kullanilan muzik aletleriDef parmak vuruslariyla calinan muzik aletidir Def bir tarafinda balik derisi bulunan yuvarlak bir ahsap halkadan olusur Kucuk halkalar 60 75 mm genisliginde ve 350 450 mm capindaki dairesel kucuk halkalarin icine sabitlenir ve calindiginda ses cikarir Mugam soylenmesinde yaygin olarak kullanilir Hanende def calar ve uclunun muzikal bolumlerinin icrasina kesin bir ritimle katilir Tar mizrab ile calinan telli bir muzik aletidir Sekiz seklindeki govdesi buyuk ve kucuk canaktan olusur Canaklarin yuzu yani on tarafi deri ile kaplidir Kucuk canaga bagli olan kol griff e hayvan bagirsaklarindan yapilmis yirmi iki perde tutturulmustur Tarin kolu uzerinden gecen ipler yukaridan dusmeler yoluyla kafatasi na asagidan da legen kemigi altindaki sedyeye baglanir Tar mugam uclusunun onde gelen aletidir Mugam uclusunde kullanilan Azerbaycan tari kendine has bir yapi yapim sanatsal ve teknik ozelliklere sahiptir Bu nedenle 11 telli modern Azerbaycan tari genis bir ses araligina ve zengin performans ozelliklerine sahip bir enstrumandir Essiz tini guzelligine ve tukenmez virtuoz ozelliklere sahip olan Azerbaycan tari 19 yuzyilin ikinci yarisinda Sadikcan olarak bilinen seckin usta Mirza Sadik tarafindan Iran tari temel alinarak gelistirilmistir Iran tarinin tel sayisini besten on bire cikarmis govdeyi hafifletmis diz ustune kaldirip govdeye bastirmis ve Azerbaycan tarini yaratmistir Sonuc olarak enstrumanin tinisi ve teknik ozellikleri onemli olcude artmistir Kamanca yayli bir muzik aletidir Azerbaycan in en eski muzik aletlerinden biridir Kamanca Azerbaycan halk calgilari arasinda telli tek calgidir Nizami Gencevi nin Husrev ve Sirin inde adi gecmektedir ve Tebriz minyatur resimlerinde Agamirak Isfahani Mir Seyid Ali tasvir edilmistir Kamanca agirlikli olarak ceviz agacindan yapilir Bu alet sarap benzeri bir govdeden olusur kuresel bir kase dairesel bir kol sis adi verilen demir bir saftdan olusuyor Govdeye alttan baglanan metal bir destek kamancanin diz ustunde calinmasini saglar Metal sehpa ayni zamanda yayin kollarinin ve govdesinin uzerinden gecen alttan dort ipi de tutar Ipler yukaridan dusmeler vasitasiyla kafatasina baglanir Kamancanin govdesine onden deri ortuluyor Canak yuzu zar balik derisinden veya sazan karacigerinin zarindan yapilir kol zarsizdir Teller yay ile caliniyor Yay uclarina bir at kili kancasi takilmis yay seklinde bir tahta cubuktur Aletin toplam uzunlugu 65 90 cm dir Onceleri 1 3 simden olusuyordu Su anda 4 sim var Minor oktavda lya birinci oktavda mi lya ve ikinci oktavda mi sesleri Kucuk oktavin lya sidir ucuncu oktavin mi bazen solo Yumusak huzunlu bir sesi var Mugam uclusunun muzik aletleri Def Tar KamancaUnlu ucluler19 yuzyilin unlu sarkicisi Mirza Sadikcan once kemenceci Ata Bagdagul oglu ile Dogu nun buyuk hanendesi Haci Husu ya eslik etmis ardindan susali hanande Mesedi Isi nin uclusune gecmistir 1880 de Nasireddin Sah Kacar in oglu Muzafferdin Kacar Mirza nin Tebriz deki dugunune davet edildi Bircok sanatci dugunde calar ve sarki soyler Ancak Haci Husu en iyi sarkici Sadikcan ise en guzel sanatci olarak kabul edildi ve Siri Hursid fahri nisani ile odullendirilir Kececioglu Muhammed in grubu Varsova da 1912 Mugam uclusu Segah Islam in grubu Baku 1912 Soldan saga Islam Abdullayev Sirin Salyanli Levon Karahanov 20 yuzyilin basinda Kececioglu Muhammed in grubu unlu mugam uclulerinden biriydi Hatta bu topluluk 1912 de Polonya nin baskenti Varsova da da sahne aldi O sirada grubu Kurban Primov ve Kamancaci Sasa Oganezashvili den olusuyordu Tarzan Kurban Primov un usta sarkici Cabbar Karyagdioglu ve kamanca sanatcisi Sasa Oganezasvili ile birlikte olusturdugu uclu Tarzen Kurban Primov un usta sarkici Cabbar Karyagdioglu ve kemence sanatcisi Sasa Oganezasvili ile birlikte olusturdugu uclunun etkinliginden de bahsetmeliyiz Cunku 1905 ten baslayarak 20 yil faaliyet gosteren bu mugam uclusu onlarin yaraticiliklarinda ozel bir asamaydi Bu uclu sadece Azerbaycan ve Kafkasya da degil tum Orta Asya da taninmaya basliyor Bu faaliyet doneminde unlu oldular farkli ulkeleri gezdiler ve seslendirdikleri mugamlar gramofon plaklarina kaydedildi Bu anlamda 1906 1916 yillarinda Riga Varsova ve Kiev sehirlerinde Potte Sport Rekord Grammafon sirketlerinin kaydettigi kayitlardan soz edebiliriz Bu nadir kayitlarda Kurban Primov Cabbar Karyagdiogludan baska Kececioglu Muhammed Mesedi Muhammed Farzaliyev Islam Abdullayev Alasgar Abdullayev Seyid Susinski gibi hanendelere eslik ettigini de belirtmek gerekir 1970 lerde mugam uclusu yeni bir formatta ortaya cikti Boyle ki unlu besteci piyanist caz mugam tarzinin kurucusu Vakif Mustafazade 1977 de Mugam caz uclusunu yaratmistir Daha sonra bu ucluye liderlik ederek Tallinn ve Tiflis te duzenlenen festivallerde oduller kazanmistir 1987 yilinda Azerbaycan Devlet Akademik Filarmonisi bunyesinde M Magomayev adina ilk mugam uclusu Cabbar Karyagdioglu nun adini tasiyan Mugam uclusu kuruldu Mugam uclusu Halk sanatcilari Mohlat Muslimov tarzen Fahreddin Dadasov kemancaci ve Zahid Kuliyev den hanende olusuyordu Daha sonraki yillarda bu mugam uclusu bircok hanendeyle calisti ve dunyanin bircok ulkesinde turneye cikti Uclunun cesitli hanendeler esliginde seslendirdigi yabanci ulkelerde cok sayida CD yayinlandi 1992 yilinda hanende Agahan Abdullayev tarzen Zamiq Aliyev ve kamancaci Adalet Vezirov birlikte Zulfu Adigozalov Mugam Uclusu nu kurdular Bu uclu Iran ve Irak ta Mehmed Fuzuli nin 500 yildonumu munasebetiyle UNESCO etkinliklerinde sahne almistir 1997 den itibaren bu ucluye Agahan Abdullayev in yerine unlu olmayan bir kiz ogrenci olan Simara Imanova katildi ve Dogu Bulbulu Mugam Uclusu adi altinda sahne aldilar 1997 yilinda Ozbekistan in Semerkant kentinde duzenlenen Dogu Ilahiler festivaline katilan uclu 46 ulkeden muzisyenler arasinda en yuksek odul olan Grand Prix ile odullendirildi Uclu kazandiklari basarili zaferle Azerbaycan muzigini bir kez daha dunyaya tanitdi Uclunun basarili performansi ve parlak zaferi vesilesiyle donemin cumhurbaskani Azerbaycan Cumhurbaskani Haydar Aliyev kazananlari kabul etti ve ucune de emekdar sanatci fahri unvani verildi Bundan sonra bu mugam uclusu devlet etkinliklerini suslemeye basladi Mugam uclusu devlet etkinliklerinde hak ettigi yeri aliyor ve ulke liderligi tarafindan duzenli olarak destekleniyor 2005 yilinda Umumittifak odullu tarzen Rafik Rustamov liderligindeki Agdam bolgesinde faaliyet gosteren Han Susinski mugam uclusu Fransa da turneye cikti ve 5 gun boyunca Lille ve Lyon sehirlerinde sahne aldi Konserin ardindan muzisyenler Lille Konservatuvari nda ogrencilere ustalik dersleri verdi Fransa genel olarak Azerbaycan in genc mugam uclulerinin en cok performans gosterdigi ulkelerden biridir Ornegin 13 14 Mayis 2010 tarihlerinde Azerbaycan Cumhuriyeti Kultur ve Turizm Bakanligi nin destegiyle Fransa nin Azerbaycan Buyukelciligi nin daveti uzerine Uluslararasi Mugam Festivali odullu mugam uclusu Fransa nin Egle kentinden genc sarkici Vafa Orujova tarzan Rufat Hasanov ve kemence sanatcisi Elnur Mikayilov Egle kenti nin 1000 yil donumu etkinliklerine katildilar Mugam sanatinin en muhtesem icracilarindan biri olarak kabul edilen dunyaca unlu sarkici Alim Kasimov liderligindeki mugam uclusu Fransa da ve diger yabanci ulkelerde de mugam sanatinin bircok kez tanitimini yapti Alim Kasimov un 1989 dan beri Mansurov kardesler Tarzen Camal ve kamancaci Elsen ile performans gostermeye basladigi belirtilmelidir Aralik 2009 dan beri faaliyet gosteren Aypara mugam uclusu ulusal ve uluslararasi yarismalara festivallere ve etkinliklere katilarak Azerbaycan mugaminin genc temsilcisi olmustur Kadinlarin bu alana artan ilgisi sonucunda sadece kadinlardan olusan bir takim mugam ucluleri de olusturulmustur 1989 yilinda Sekine Ismailova ilk defa kadinlardan olusan bir mugam uclusu kurmus ve bu kucuk grupla birkac yabanci ulkede sahne almistir Uclunun ilk seyahati 1992 de Fransa ya olmus ve orada buyuk basari elde etmisler Daha sonra bu uclu Ingiltere Italya Iran Turkiye Hollanda Hindistan ve diger ulkelerde kapali gise konserler verdi ve bir dizi diploma ve odul aldi Bu konserler o ulkelerin medyasinda genis yer buldu Cesitli alanlardaKulturde Mugam uclusunden olusan Mesadi Mammad Farzaliyev Toplulugu Gence 1911 Mugam uclusu Azerbaycan in ulusal dugun geleneklerinde ozel bir role sahiptir Ornegin Lenkeran dugun torenlerinin en mesakkatli asamasi ve doruk noktasi olan erkek nikahinda geleneksel mugamlarin ozel bir yeri vardir Cogu zaman dugune davet edilecek muzisyenler once koy kahvesine davet edilir ve guzel bir destgah calinirdi Bundan sonra koyun ileri gelenleri ve aydinlari anlasirsa nikahi o muzisyenler yonetirdi Mugam uclusu damadin dugununun ozellikle ikinci gununde buyuk bir konser programi veriyordu Dugununun ikinci gecesi mugam sanatcilari icin sorumlu bir gece olarak kabul edilirdi Cunku bu gecede mugamlari dinlemek icin koyun ileri gelenleri yaslilari ve aydinlari toplanirdi 1950 li yillardan itibaren Lenkeran ve koylerinde bir mugam uclusunun parcasi olarak sik sik dugunlere davet edilen ve son yillarda Lenkeran da yeni acilan Mugam tiyatrosunun baslaticisi ve aktif katilimcisi olan Kemenceci Tariyel Aliyev bu dugunlerle ilgili sunlari soylemistir Mugam uclumuz icin ayri bir oda tahsis ettiler Orada istirahat eder ve istegimize gore antrenman yapardik Meclise girmeden bir saat once siyah zurna yerine yassi balaban calindi Bu mugam uclusunun incelikli bir ses cikarmasini saglardi Eskiden dugunlerde ve diger kutlamalarda yer alan bu grup simdi tiyatrolarda ve konser salonlarinda sahne almaktadir Aslinda bu degisimin tarihi 19 yuzyilin sonlarinda basliyor Hanendelik sanatinin partiler dugunler kutlamalar cercevesinin disina ciktigi bu donemde muzik sahneleri de ortaya cikmaya baslamistir Boyle bir fikir Susa da ilk kez o zamanlar St Petersburg Universitesi nde ogrenci olan seckin yazar Abdurrahim bey Hagverdiyev tarafindan hayata gecirildi Onun teskilatinda 1897 de Mecnun Leyli nin kabrinde adli muzikal sahnesi gosterildi Buyuk Azerbaycan sairi Muhammed Fuzuli nin Leyli ve Mecnun siirinin son bolumunun teatral muzikli sunumuydu Burada ilk defa tiyatro siir ve mugam birlesmistir Gosteriye katilanlar hanendeler mugam uzerinde siir metninden bazi parcalari seslendirdiler Rollerde o donemde Susa da buyuk un kazanan hanendeler Cabbar Karyagdioglu ve Ahmed Agdamski rol aldi Performanslarina Mirza Sadik Esatoglu liderligindeki geleneksel mugam uclusu eslik etti Sanatta Mugam uclusu Azerbaycanli sanatcilar ornegin Togrul Nerimanbeyov un Mugam tablosu ve heykeltiraslar ornegin Zakir Ahmadov tarafindan yaygin olarak islenen bir konudur Ayrica giyim koleksiyonlarinda def tarve kamancadan olusan bu ucluyu yansitan giysiler teshir edilerek sunulmustur Ayrica ornegin nakisci Mihriban Halilzade bir igne ile Mugam uclusu tablosunu yaratmistir Bu baglamda Samadaga Cafarov un cini bir levha uzerine resmettigi Mugam uclusu tablosu da dikkat cekmektedir Sinemada Mugam uclusu bir dizi filmde ele alinmistir Ornegin 1956 yapimi Azerbaycan filmi O olmasin bu olsun filminde Han Susinski Bahram Mansurov ve Talat Bakihanov uclusu rol almistir Ekonomide Mugam uclusunun muzik aletleri Azerbaycan Cumhuriyeti Merkez Bankasi tarafindan 2005 ve 2009 yillarinda cikarilan 1 manatlik banknotlarda ve 2006 yilinda cikarilan 1 kepikliklerde tasvir edilmistir Ilginc gerceklerUnlu Azerbaycanli milyoner ve hayirsever Haci Zeynelabidin Tagiyev e Paris ziyaretinde sadece bir is ekibi degil mugam uclusu de eslik etmistir Unlu olmak ya da yabancilar arasinda etkileyici bir imaj yaratmak icin degil manevi bir ihtiyac nedeniyle bir grup muzisyeni Avrupa gezisine cikarmistir Kaynakca a b c d e f g h i j Hecer Babayeva Azerbaycan mugami 19 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde strategiya az 30 04 2013 Azerice Mugam Ucluyu 17 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde mugam musigi dunya az Azerice a b c Ehmed Vuqar 2010 PDF Baki 28 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 19 Ocak 2016 a b c d Seadet Abdullayeva AZERBAYCAN CALGI ALETLERI ANSAMBLLARI TESVIRI SENETDE 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde azyb net Azerice a b c d e Azerbaycan mugami 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde 09 05 2013 Azerice Kamanca 15 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde mugam musigi dunya az Azerice a b Irade Sariyeva Tari diz ustden sineye qaldiran virtuoz musiqici Sadiqcan 25 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Baki Xeber qezeti 26 noyabr 2014 seh 15 Azerice a b c d Seadet Tehmirazqizi Qurbansiz qalan tarim 31 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Medeniyyet qezeti 3 noyabr 2010 seh 12 Azerice Meherremova T Azerbaycan musiqisinin atasi Qurban Pirimov hami ucun numune idi 25 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaspi qezeti 28 avqust 2011 seh 11 Azerice Hemide Nizamiqizi Sevil in dord gozeli 25 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Medeniyyet qezeti 9 dekabr 2011 seh 12 Azerice a b c Cabbar Qaryagdi oglu adina mugam ucluyu 25 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde mugam musigi dunya az Azerice a b Eliyev Zamiq Balarza oglu 25 05 1950 Baki 23 Subat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde mugam musigi dunya az Azerice Alim Nebioglu Ne tez otdu illerim ne tez kecdi gunlerim 27 Eylul 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Olaylar qezeti 21 may 2010 seh 12 Azerice Emekdar artist fexri adinin verilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin 24 may 1998 ci il tarixli 711 nomreli Fermani 25 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Azerice AGDAMIN XAN SUSINSKI ADINA MUGAM UCLUYU FRANSADA CIXIS ETMIS USTAD DERSLERI KECMISDIR 1 Agustos 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde azertag az 19 12 2005 Azerice Terane Fransizlar Azerbaycan mugaminin cazibesinde 25 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Medeniyyet qezeti 21 may 2010 seh 5 Azerice ONLAR VE MEMLEKETIMIZ 25 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Edalet qezeti 23 iyul 2011 seh 15 Azerice Ceyhun Zerbeliyev Mugama sevgi bizi bir araya getirib Aypara mugam ucluyunun uzvleri ile sohbet 25 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Medeniyyet qezeti 24 iyul 2013 seh 12 Azerice a b c Qocayeva A Mugam ve xalq mahnilarimizin mahir ifacisi 3 Aralik 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Iki sahil qezeti 2007 seh 8 Azerice Musiqi seneti fakultesinin kafedrasi 21 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde admiu edu az Azerice Shushinski F Azәrbajҹan halg musigichilәri Pod red T Ahmedova B Јazychy 1985 S 182 478 s Azerice a b c d LENKERANDA TOY MERASIMI 3 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde musigi dunya az Azerice a b c QARABAG MUGAM MEKTEBI 6 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde seh 3 e library musigi dunya az Azerice a b QARABAG MUGAM MEKTEBI 3 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde seh 4 e library musigi dunya az Azerice Togrul Narimanbekov Mugam 12 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde baku ru Zakir Ahmedov Mugam 12 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde baku ru Mugam ve Milli Geyimler adli moda numayisi kecirilib 13 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde anspress com 18 05 2010 Azerice Durna Seferli Iyne ile ceken ressam 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde azadliq org 16 08 2011 Azerice Mehemmed Nerimanoglu Tikmelerin izi ile 25 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Azerbaycan qezeti 2011 seh 5 Seadet Abdullayeva AZERBAYCAN XALQ MUSIQISI VE TESVIRI SENETI 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Haci Zeynal Abdin Tagiyevin ev muzeyi 10 Subat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde azhistorymuseum az Azerice Dis baglantilarVugar Ahmed Efsanevi tarzen 14 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Aypara mugam ucluyunun TRT Avaz ve Ictimai TV nin birge hazirladigi Yeni Gun verilisinde ifasi Men asiq gozlerine 14 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Yandirar seni 14 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Gozeldir 14 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde YouTube de Mugam Azerbaycan 14 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Zulfu Adigozelov adina mugam ucluyu 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Mugam axsamlari 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde