Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Muhammed Abduh tam adıyla Muhammed Abduh bin Hasan Hayrullâh et-Türkmânî el-Mısrî (Arapça: محمد عبده) (1849, Mahalletünnasr - 11 Temmuz 1905, İskenderiye) Mısırlı Türk eğitimci, yargıç ve reformcu. Çağdaşlaşmacı İslamcılık'ın kurucusu olarak kabul edilir. İslam ve Özgürlükler gibi son kitaplarında yer alan görüşleri nedeni ile Yeni-Mutezilecilik’in de kurucusu olarak değerlendirildi. Bir Mason Üstadı olan Abduh Bahailik inancı ile de yakın ilişkiler içerisinde olan bir kişilikti.
Muhammed Abduh | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 1 Ocak 1849 Mahalletünnasr, Buheyre, Mısır |
| Ölüm | 11 Temmuz 1905 (56 yaşında) İskenderiye, Mısır |
| Meslek | Dinsel Yargıç, Eğitimci, Reformcu |
Yaşamı ve meslek hayatı
Muhammed Abduh 1849’da Aşağı Mısır’ın bir köyünde dünyaya geldi. Babası Türk, annesi Mısırlı'dır. Bir hafız tarafından eğitildi. 13 yaşına geldiğinde Mısır’ın ikinci büyük eğitim yeri olan Ahmedi Camii'nin Kur'an Kursu'nda Medrese eğitimine başladı. Kısa bir süre sonra okulu terk ederek evlendi. 1866’da Kahire’de bulunan El-Ezher’ e kayıt oldu. Burada mantık, felsefe ve gizemcilik öğrenimi gördü.
28 yaşına geldiğinde üyelerinin arasında Mısır Hidivliği'nin şehzade ve veliahtı olan Tevfik Paşa, daha sonra başbakanlık görevi yapan Muhammed Şerif Paşa, Haziran - 27 Ağustos 1882 tarihleri arasında Mısır Hidivliği'nde Milli Eğitim Bakanlığı yapan ile Saad Zaglul Paşa gibi şahsiyetlerin de bulunduğu "Kavkabu'l-Şark" (Doğunun Uydusu) ismindeki Mason Locası'na katıldı.
A. M. Broadbent'in tasvirine göre Şeyh Abduh tehlikeli görülmemesi gereken Cumhuriyetçi ve Müslüman bir Mason Locası Üstadı idi. Masonik ilkeler ile uyumlu olarak bütün dinî eğilimleri birleştirme amacına yönelik çalışmalar yaptı.
| “ | İslâmiyet ve Hristiyanlık gibi İki büyük dinin bir gün elele vererek birbirlerini kucaklayacaklarını ümid ediyorum. Daha sonra Tevrat, Kitab-ı Mukaddes ve Kur'an-ı Kerîm biribirlerini destekleyen ve her yerde okunan kitaplar haline gelecekler ve bütün milletler tarafından saygıyla karşılanacaklar. | „ |
dediği kaydedilen Abduh, bir gün Müslümanlar'ın Tevrat ile İncil'i okuyacaklarını ümid etmekteydi.
Afgani ve Muhammed Abduh
1872’de Cemaleddin Afgani ile tanışarak Afgani'nin tilmizi oldu. Risalet el-Tevhid ve Tefsir el-Manar adlı eserinde açıkladığı görüşleri Afgani etkisi ile yaklaştığı İbn Teymiyye görüşlerinin etkilerini taşıdı. Afgani’nin etkisi altında gazetecilik, siyaset ve mistik ruhaniyetçilikle ilgilendi. Abduh, Afgani’ den Mısır’ın ve diğer İslam ülkelerinin sorunlarını ve batıdaki bilimsel ve teknolojik ilerlemenin nedenlerini öğrenmeye çalıştı.
1877’de, El-Ezher’den aldığı derece ile ulema sınıfına dahil oldu ve aynı medresede mantık, teoloji ve etik öğretimine başladı. 1878’de Darül Ulum Medresesi ne Tarih profesörü olarak ve Hidiv Dil Okulu'na Arapça öğretmek üzere olarak atandı. Devletin resmi yayın organı ’ ye editör ve şef olarak atandı. Kendisini Mısır toplumunu bütün açılardan yeniden biçimlendirmeye adadı. Eğitimin bu hedefi başarmada en iyi yol olduğunu bilmekte idi. Rüşvet, batıl inanç ve zenginliğin lüks yaşamını eleştirdi.
Afgani 1879’da Mısır’dan sınır dışı edildi. Abduh da El Ezher’deki işinden azledilince köyüne döndü. Ülkedeki İngiliz kontrolü nedeni ile Mehmet Ali Paşa hanedanının 6. Hükümdarı Hidiv Tevfik Paşa’ya karşı başlatılan Urabi Ayaklanması'na verdiği destek gerekçesi ile 1882’de 6 yıl boyunca kaldığı sürgüne gönderildi. Lübnan’da birkaç yıl kaldı. Ayaklanma nedeni ile 1882’de başlayan Mısır’daki İngiliz İşgali fiili olarak 1922 yılına kadar sürdü. 1884’te Paris’e giderek akıl hocası olan Afgani ile buluştu. Paris’te Urvat'ül Vüska isimli gizli bir örgüt kurdular. Bir de görüşlerini yaymak üzere ihtilalci bir dergi çıkarttılar. Abduh, bu derginin temsilcisi sıfatı ile İngiltere’ye geçtiğinde burada İngiliz gazeteci Wilfrid Blunt tarafından desteklendi, dönemin üst düzey İngiliz yöneticileri ile tanıştırıldı ve Winston Churchill’ in babası ve diğer bazı İngiliz politikacılar ile görüştürüldü. Mısır ve Sudan konuları ile ilgili üst düzey kişilerle görüşmeler yaptı.
1885’te Beyrut’a döndü burada Yahudilik, Hristiyanlık ve Müslümanlığı bir araya getiren dernekler kurdu. Osmanlı idaresinde bulunan Beyrut’taki faaliyetleri zararlı görülerek ülke dışına sınırdışı edilmesi üzerine 1888’de Kahire’ye döndü. Mısır’a döndüğünde mesleki yükselmesine başladı.
Abduh kendisine neden hocası Cemaleddin Afgani ile birlikte Mason Locası'na girdiklerinin sorulması üzerine, bu kararı kendi siyâsî ve sosyal amaçlarını gerçekleştirebilmek için aldıklarını söylemişti.
1889’da Kahire Müftüsü yapıldı ve ölümüne kadar bu görevde kaldı. 1890’da Mısır’da bulunan ilk derece mahkemelerinin yerel kürsüsüne yargıç olarak atandı. 11 Temmuz 1905’te İskenderiye’de öldü.
Düşünceleri ve etkiledikleri
Muhammed Reşit Rıza, Abduh’un en yakın tilmizlerinden birisi oldu ve nitekim vefatından sonra Abduh’un en önemli eseri kabul edilen Tefsir El Manar, 12 cilt halinde Reşit Rıza tarafından 1927 yılında bastırıldı. Abduh, İslam dünyasında kadın erkek eşitliğinin sağlanması ve çok eşli evliliklere karşı çıkması ile de bilindi. Müslümanların banka faizi almalarında bir sakınca olmadığını belirttiği fetvası ilgileri çeken fetvalardan birisidir. İrade, akıl ve ahlak konularında açıkladığı görüşleri Mutezile görüşlerine yakın bulunur.
Abduh, Modernizm ile İslam’ı bağdaştırmaya gayret gösterdi. Kendisinden sonra Mısır’da yetişen ve görüşleri diğer Arap ülkelerine de yayılan, Selefi yorumcuların etkilendiği kişilerden biri olarak kabul edildi.
Kaynakça
- ^ a b Adams, Charles Clarence (1933), "Muhammad Abduh: Biography", Islam and Modernism in Egypt, Volume 10, , s. 18, ISBN ,
True, his father 'Abduh ibn Hasan Khair Allah, came from a family of Turkish origin that had settled in the village of Mahallat Nasr in the Buhairah Province at some remote time in the past...
- ^ Karim Wissa, “Freemasonry in Egypt 1798-1921″. The British Society for Middle Eastern Studies Bulletin, vol.16, no.2, 1989
- ^ Cole, Juan R.I., Muhammad 'Abduh and Rashid Rida: A Dialogue on the Bahá'í Faith. 24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . {{|url= |tarih=24 Eylül 2015 }} World Order Vol. 15, nos. 3-4 (Spring/Summer 1981):7-16.
- ^ Hourani, Albert (1962). Arabic Thought in the Liberal Age. Great Britain: Oxford University Press. s. 130.
- ^ . 2 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2015.
- ^ Raafat, Samir. "Freemasonry in Egypt: Is it still around?" Insight Magazine, March 1, 1999
- ^ Muhammad 'Abduh, Islam and Christianity, in Waqf Ikhlas, The Religion Reformers in Islam, Istanbul, 1995, p. 117
- ^ Rida, "Tatimmat," s. 402.
- ^ Journal of the American Oriental Society, cilt. 92, No. 1 (Ocak - Mart, 1972), sayfalar: 25-35.
- ^ (PDF). 1 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2012.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Muhammed Abduh tam adiyla Muhammed Abduh bin Hasan Hayrullah et Turkmani el Misri Arapca محمد عبده 1849 Mahalletunnasr 11 Temmuz 1905 Iskenderiye Misirli Turk egitimci yargic ve reformcu Cagdaslasmaci Islamcilik in kurucusu olarak kabul edilir Islam ve Ozgurlukler gibi son kitaplarinda yer alan gorusleri nedeni ile Yeni Mutezilecilik in de kurucusu olarak degerlendirildi Bir Mason Ustadi olan Abduh Bahailik inanci ile de yakin iliskiler icerisinde olan bir kisilikti Muhammed AbduhDogum1 Ocak 1849 1849 01 01 Mahalletunnasr Buheyre MisirOlum11 Temmuz 1905 56 yasinda Iskenderiye MisirMeslekDinsel Yargic Egitimci ReformcuYasami ve meslek hayatiMuhammed Abduh 1849 da Asagi Misir in bir koyunde dunyaya geldi Babasi Turk annesi Misirli dir Bir hafiz tarafindan egitildi 13 yasina geldiginde Misir in ikinci buyuk egitim yeri olan Ahmedi Camii nin Kur an Kursu nda Medrese egitimine basladi Kisa bir sure sonra okulu terk ederek evlendi 1866 da Kahire de bulunan El Ezher e kayit oldu Burada mantik felsefe ve gizemcilik ogrenimi gordu 28 yasina geldiginde uyelerinin arasinda Misir Hidivligi nin sehzade ve veliahti olan Tevfik Pasa daha sonra basbakanlik gorevi yapan Muhammed Serif Pasa Haziran 27 Agustos 1882 tarihleri arasinda Misir Hidivligi nde Milli Egitim Bakanligi yapan ile Saad Zaglul Pasa gibi sahsiyetlerin de bulundugu Kavkabu l Sark Dogunun Uydusu ismindeki Mason Locasi na katildi A M Broadbent in tasvirine gore Seyh Abduh tehlikeli gorulmemesi gereken Cumhuriyetci ve Musluman bir Mason Locasi Ustadi idi Masonik ilkeler ile uyumlu olarak butun dini egilimleri birlestirme amacina yonelik calismalar yapti Islamiyet ve Hristiyanlik gibi Iki buyuk dinin bir gun elele vererek birbirlerini kucaklayacaklarini umid ediyorum Daha sonra Tevrat Kitab i Mukaddes ve Kur an i Kerim biribirlerini destekleyen ve her yerde okunan kitaplar haline gelecekler ve butun milletler tarafindan saygiyla karsilanacaklar dedigi kaydedilen Abduh bir gun Muslumanlar in Tevrat ile Incil i okuyacaklarini umid etmekteydi Afgani ve Muhammed Abduh1872 de Cemaleddin Afgani ile tanisarak Afgani nin tilmizi oldu Risalet el Tevhid ve Tefsir el Manar adli eserinde acikladigi gorusleri Afgani etkisi ile yaklastigi Ibn Teymiyye goruslerinin etkilerini tasidi Afgani nin etkisi altinda gazetecilik siyaset ve mistik ruhaniyetcilikle ilgilendi Abduh Afgani den Misir in ve diger Islam ulkelerinin sorunlarini ve batidaki bilimsel ve teknolojik ilerlemenin nedenlerini ogrenmeye calisti 1877 de El Ezher den aldigi derece ile ulema sinifina dahil oldu ve ayni medresede mantik teoloji ve etik ogretimine basladi 1878 de Darul Ulum Medresesi ne Tarih profesoru olarak ve Hidiv Dil Okulu na Arapca ogretmek uzere olarak atandi Devletin resmi yayin organi ye editor ve sef olarak atandi Kendisini Misir toplumunu butun acilardan yeniden bicimlendirmeye adadi Egitimin bu hedefi basarmada en iyi yol oldugunu bilmekte idi Rusvet batil inanc ve zenginligin luks yasamini elestirdi Afgani 1879 da Misir dan sinir disi edildi Abduh da El Ezher deki isinden azledilince koyune dondu Ulkedeki Ingiliz kontrolu nedeni ile Mehmet Ali Pasa hanedaninin 6 Hukumdari Hidiv Tevfik Pasa ya karsi baslatilan Urabi Ayaklanmasi na verdigi destek gerekcesi ile 1882 de 6 yil boyunca kaldigi surgune gonderildi Lubnan da birkac yil kaldi Ayaklanma nedeni ile 1882 de baslayan Misir daki Ingiliz Isgali fiili olarak 1922 yilina kadar surdu 1884 te Paris e giderek akil hocasi olan Afgani ile bulustu Paris te Urvat ul Vuska isimli gizli bir orgut kurdular Bir de goruslerini yaymak uzere ihtilalci bir dergi cikarttilar Abduh bu derginin temsilcisi sifati ile Ingiltere ye gectiginde burada Ingiliz gazeteci Wilfrid Blunt tarafindan desteklendi donemin ust duzey Ingiliz yoneticileri ile tanistirildi ve Winston Churchill in babasi ve diger bazi Ingiliz politikacilar ile gorusturuldu Misir ve Sudan konulari ile ilgili ust duzey kisilerle gorusmeler yapti 1885 te Beyrut a dondu burada Yahudilik Hristiyanlik ve Muslumanligi bir araya getiren dernekler kurdu Osmanli idaresinde bulunan Beyrut taki faaliyetleri zararli gorulerek ulke disina sinirdisi edilmesi uzerine 1888 de Kahire ye dondu Misir a dondugunde mesleki yukselmesine basladi Abduh kendisine neden hocasi Cemaleddin Afgani ile birlikte Mason Locasi na girdiklerinin sorulmasi uzerine bu karari kendi siyasi ve sosyal amaclarini gerceklestirebilmek icin aldiklarini soylemisti 1889 da Kahire Muftusu yapildi ve olumune kadar bu gorevde kaldi 1890 da Misir da bulunan ilk derece mahkemelerinin yerel kursusune yargic olarak atandi 11 Temmuz 1905 te Iskenderiye de oldu Dusunceleri ve etkiledikleriMuhammed Resit Riza Abduh un en yakin tilmizlerinden birisi oldu ve nitekim vefatindan sonra Abduh un en onemli eseri kabul edilen Tefsir El Manar 12 cilt halinde Resit Riza tarafindan 1927 yilinda bastirildi Abduh Islam dunyasinda kadin erkek esitliginin saglanmasi ve cok esli evliliklere karsi cikmasi ile de bilindi Muslumanlarin banka faizi almalarinda bir sakinca olmadigini belirttigi fetvasi ilgileri ceken fetvalardan birisidir Irade akil ve ahlak konularinda acikladigi gorusleri Mutezile goruslerine yakin bulunur Abduh Modernizm ile Islam i bagdastirmaya gayret gosterdi Kendisinden sonra Misir da yetisen ve gorusleri diger Arap ulkelerine de yayilan Selefi yorumcularin etkilendigi kisilerden biri olarak kabul edildi Kaynakca a b Adams Charles Clarence 1933 Muhammad Abduh Biography Islam and Modernism in Egypt Volume 10 Taylor amp Francis s 18 ISBN 0415209080 True his father Abduh ibn Hasan Khair Allah came from a family of Turkish origin that had settled in the village of Mahallat Nasr in the Buhairah Province at some remote time in the past Karim Wissa Freemasonry in Egypt 1798 1921 The British Society for Middle Eastern Studies Bulletin vol 16 no 2 1989 Cole Juan R I Muhammad Abduh and Rashid Rida A Dialogue on the Baha i Faith 24 Eylul 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde url tarih 24 Eylul 2015 World Order Vol 15 nos 3 4 Spring Summer 1981 7 16 Hourani Albert 1962 Arabic Thought in the Liberal Age Great Britain Oxford University Press s 130 2 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Ekim 2015 Raafat Samir Freemasonry in Egypt Is it still around Insight Magazine March 1 1999 Muhammad Abduh Islam and Christianity in Waqf Ikhlas The Religion Reformers in Islam Istanbul 1995 p 117 Rida Tatimmat s 402 Journal of the American Oriental Society cilt 92 No 1 Ocak Mart 1972 sayfalar 25 35 PDF 1 Subat 2014 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 17 Mart 2012