Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Muz (Musa), Güneydoğu Asya'nın tropikal bölgelerinde doğal olarak yetişen bir ağaçsı bitkiye ve bu bitkinin yeşil kabuklu (bazı türlerinde kırmızı veya pembe kabuklu) uzun meyvelerine denir.
| Muz | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||
|
Dünya üzerinde meyvesi belki de en fazla tüketilen bitkilerden biridir. Muzun bu kadar aranmasının sebebi sadece kolay erişilebilen ve kolay tüketilebilen bir bitki olması değildir. Bu tüketimin ardında muzun çok besleyici bir besin kaynağı olması, birçok vitamin, protein, mineral ve aminoasiti içeriyor olması yatmaktadır. Batı Avrupa ülkelerinde sadece tadı ve kokusu için aranan bir meyve konumunda ise de üçüncü dünya ülkelerinde çok önemli bir besin maddesidir. Az gelişmiş ülkelerde çocuklar ihtiyaçları olan proteini muz yiyerek almaktadırlar. Faydaları şunlardır: Muz kemik gelişimini sağlar, sinir zafiyeti ve yorgunluğu giderir. Böbrek ve mafsal iltihabında, bağırsak hastalıklarında faydalıdır. Müzmin kabızlık çekenler fazla yememelidir. B1, B2, C, A ve E vitaminlerini içeren muz, potasyum, demir, kalsiyum, fosfor, sodyum ve iyot açısından da çok zengindir. Muzun kalori düzeyi çok yüksek olmasına karşılık hiç kolesterol içermemektedir. Kalp kaslarını geliştiren sodyum ve potasyum maddeleri içerir.
Potasyum terleme sebebiyle kapasitesini yitirmeye başlayan kasları canlandırır ve daha kolay hareket etmelerini sağlar. B1 vitamini sayesinde sinir dokularının normal çalışmasına da etki eder. İçerdiği iyot sayesinde de tiroid bezinin dengeli çalışmasına yardım eder.
Muz bitkisi en büyük çiçekli otsul bitkidir. Bitkileri sıkça ağaçlarla karıştırılır ve 7.6 metreye kadar çıkabilirler. Yaprakları sarmal bir biçimde yer alır ve 2.7 metre uzunluğa, 60 cm genişliğe kadar büyüyebilir.
Etimoloji
Türkçede yer alan muz kelimesi kökensel olarak Farsça mūz (موز) sözcüğüne dayanır ve kelime Arapça aynı anlama gelen mawz sözcüğü ile eş kökenlidir. Bu sözcük Orta Farsça aynı anlama gelen mōz veya mōc sözcüğünden alıntıdır. Orta Farsça sözcük Sanskritçe aynı anlama gelen moça (मोच) sözcüğünden alıntıdır.
Diğer pek çok dilde kullanılan "banana" sözcüğünün kökeni ise Batı Afrika'da konuşulan bir Nijer-Kongo dili olan Volofça kökenli "banaana" kelimesine dayanır.
Farklı muz çeşitleri
-
![image]()
Muz -
![image]()
Türkiye'de yetişen Bozyazı muzu -
![image]()
Guatemala'da yetişen Kırmızı Muz -
![image]()
Yabani Muz (çekirdeksizleştirilmemiş)
Üretimi
FAO verilerine göre dünya muz üretimi 2019 yılında bir önceki yıla göre %0,9 artarak 117 milyon tona yükselmiştir. Dünya muz üretim alanları 5 milyon ha. civarında olup 2017’den itibaren artış eğilimindedir. Dünya muz ihracatı 2019 yılında bir önceki yıla göre %2,3 artarak 22,9 milyon ton gerçekleşirken, muz ithalatı önceki yıllara göre %1,6 artarak 24,8 milyon tona yükselmiştir. Dünyada en fazla muz üretim alanına sahip ülkeler başta Hindistan olmak üzere Brezilya, Çin, Ekvador, Tanzanya ve Ruanda’dır. Dünya muz üretiminde ise yine Hindistan 30 bin ton üretim ile ilk sırada yer alırken12 bin ton üretim ile Çin ikinci sırada, 7 bin ton üretim ile Endonezya üçüncü sırada yer almaktadır. Brezilya ve Ekvador ise dünya muz üretiminde ilk beşte yer alan diğer ülkelerdir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Bkz."" (pembe kambuklu) ve "" (kırmızı kabuklu) türleri
- ^ Yes, we have more bananas 31 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . published in the Journals, May 2002
- ^ "Banana from ''Fruits of Warm Climates'' by Julia Morton". Hort.purdue.edu. 22 Şubat 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Nisan 2009.
- ^ "muz". nisanyansozluk.com. 23 Ocak 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ocak 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Muz Musa Guneydogu Asya nin tropikal bolgelerinde dogal olarak yetisen bir agacsi bitkiye ve bu bitkinin yesil kabuklu bazi turlerinde kirmizi veya pembe kabuklu uzun meyvelerine denir MuzBiyolojik siniflandirmaAlem Plantae Bitkiler Bolum Magnoliophyta Kapali tohumlular Sinif Liliopsida Bir cenekliler Takim Familya Musaceae Muzgiller Cins Dunya uzerinde meyvesi belki de en fazla tuketilen bitkilerden biridir Muzun bu kadar aranmasinin sebebi sadece kolay erisilebilen ve kolay tuketilebilen bir bitki olmasi degildir Bu tuketimin ardinda muzun cok besleyici bir besin kaynagi olmasi bircok vitamin protein mineral ve aminoasiti iceriyor olmasi yatmaktadir Bati Avrupa ulkelerinde sadece tadi ve kokusu icin aranan bir meyve konumunda ise de ucuncu dunya ulkelerinde cok onemli bir besin maddesidir Az gelismis ulkelerde cocuklar ihtiyaclari olan proteini muz yiyerek almaktadirlar Faydalari sunlardir Muz kemik gelisimini saglar sinir zafiyeti ve yorgunlugu giderir Bobrek ve mafsal iltihabinda bagirsak hastaliklarinda faydalidir Muzmin kabizlik cekenler fazla yememelidir B1 B2 C A ve E vitaminlerini iceren muz potasyum demir kalsiyum fosfor sodyum ve iyot acisindan da cok zengindir Muzun kalori duzeyi cok yuksek olmasina karsilik hic kolesterol icermemektedir Kalp kaslarini gelistiren sodyum ve potasyum maddeleri icerir Potasyum terleme sebebiyle kapasitesini yitirmeye baslayan kaslari canlandirir ve daha kolay hareket etmelerini saglar B1 vitamini sayesinde sinir dokularinin normal calismasina da etki eder Icerdigi iyot sayesinde de tiroid bezinin dengeli calismasina yardim eder Muz bitkisi en buyuk cicekli otsul bitkidir Bitkileri sikca agaclarla karistirilir ve 7 6 metreye kadar cikabilirler Yapraklari sarmal bir bicimde yer alir ve 2 7 metre uzunluga 60 cm genislige kadar buyuyebilir EtimolojiTurkcede yer alan muz kelimesi kokensel olarak Farsca muz موز sozcugune dayanir ve kelime Arapca ayni anlama gelen mawz sozcugu ile es kokenlidir Bu sozcuk Orta Farsca ayni anlama gelen mōz veya mōc sozcugunden alintidir Orta Farsca sozcuk Sanskritce ayni anlama gelen moca म च sozcugunden alintidir Diger pek cok dilde kullanilan banana sozcugunun kokeni ise Bati Afrika da konusulan bir Nijer Kongo dili olan Volofca kokenli banaana kelimesine dayanir Farkli muz cesitleriMuz Turkiye de yetisen Bozyazi muzu Guatemala da yetisen Kirmizi Muz Yabani Muz cekirdeksizlestirilmemis UretimiFAO verilerine gore dunya muz uretimi 2019 yilinda bir onceki yila gore 0 9 artarak 117 milyon tona yukselmistir Dunya muz uretim alanlari 5 milyon ha civarinda olup 2017 den itibaren artis egilimindedir Dunya muz ihracati 2019 yilinda bir onceki yila gore 2 3 artarak 22 9 milyon ton gerceklesirken muz ithalati onceki yillara gore 1 6 artarak 24 8 milyon tona yukselmistir Dunyada en fazla muz uretim alanina sahip ulkeler basta Hindistan olmak uzere Brezilya Cin Ekvador Tanzanya ve Ruanda dir Dunya muz uretiminde ise yine Hindistan 30 bin ton uretim ile ilk sirada yer alirken12 bin ton uretim ile Cin ikinci sirada 7 bin ton uretim ile Endonezya ucuncu sirada yer almaktadir Brezilya ve Ekvador ise dunya muz uretiminde ilk beste yer alan diger ulkelerdir Ayrica bakinizTurkiye de muz uretimiKaynakca Bkz pembe kambuklu ve kirmizi kabuklu turleri Yes we have more bananas 31 Mayis 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde published in the Journals May 2002 Banana from Fruits of Warm Climates by Julia Morton Hort purdue edu 22 Subat 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Nisan 2009 muz nisanyansozluk com 23 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ocak 2020