Muzaffer Sarısözen (1899, Sivas - 4 Ocak 1963, Ankara), Türk folklorcusu, Türk halk müziği sanatçısı ve derleyicisidir. Asıl adı Muzaffereddin Mazhar olup soyadı kanunundan önce Muzaffereddin, Muzaffer Sözen gibi isimleri kullanmıştır. Babası Nakşibendî şeyhi Hüseyin Hüsnü Efendi, annesi Zeliha Hanım’dır.
Muzaffer Sarısözen | |
---|---|
Ankara Radyosu karşısındaki Cumhuriyet Parkı içinde bulunan anıtı. | |
Genel bilgiler | |
Doğum | 1899 Sivas, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 4 Ocak 1963 (64 yaşında) Ankara, Türkiye |
Tarzlar | Türk halk müziği |
Meslekler | Sanatçı ve derleyici |
Eş | Neriman Altındağ Tüfekçi |
Çocukları | Memil Sarısözen |
Yaşamı
Muzaffer Sarısözen, 1899 yılında Sivas'ta doğdu. Doğduğu yerde öğrenim gördü. Bir süre ilkokul öğretmenliği yaptı. Sivas ili hesabına İstanbul Konservatuvarı'na gönderildi. İki yıl burada okuduktan sonra Sivas'a döndü. Öğretmen okulu ve lisede müzik öğretmenliği yaptı. Sarısözen, derleme gezileri sırasında merakıyla topladığı bağlama, cura, ney, , kemençe, kaval, tulum, davul, zurna, tef, darbuka gibi birçok halk sazından koleksiyon oluşturmuştur. Neriman Altındağ'la 1951 yılında evlendi. Bu evlilikten 1952 yılında oğlu Memil Sarısözen dünyaya geldi. 1962 senesinde yaşadığı prostat sebebiyle ameliyat oldu ancak ameliyat sonrası rahatsızlanması sonrası 4 Ocak 1963 tarihinde öldü.
Sanat hayatı
1930 yılında Milli Eğitim Müdürü olan Ahmet Kutsi Tecer ile tanıştı ve Tecer'in 1930'da "Halk Şairlerini Koruma Derneği"ni kurmasına vesile oldu. İlk 1930'da yapılır ve Aşık Veysel bu etkinlikler vesilesiyle ortaya çıkarılır.
1936 yılında Ankara’ya çağrılarak Ankara Devlet Konservatuvarı’nın kuruluş günlerinde planlanan derleme gezilerini gerçekleştirecek heyet üyeleri arasında yer aldı. Bu sırada Mustafa Kemal Atatürk’ün emriyle Mûsiki Muallim Mektebi’nden iki sınıf alınıp Ankara Devlet Konservatuvarı’nın kuruluşu gerçekleştirildi. 1938'de Ankara Devlet Konservatuvarı Folklor arşivi şefliğine getirildi. Konservatuvarın bünyesindeki müzik arşivinin başına getirilmiş olsa bile tayini hemen yapılmayan Sarısözen, Sivas’tan başlatılan ilk derleme gezilerini gerçekleştirecek heyete derleyici sıfatıyla dahil edildi. Türk müziği tarihinde Ankara Devlet Konservatuvarı Derleme Gezileri olarak anılan ve 1937-1953 yılları arasında sürdürülen bu faaliyet, cumhuriyet döneminde yapılan ikinci ve en büyük organizasyondur.
Türkiye’nin birçok yöresinde, Mahmut Ragıp Gazimihal, Ahmet Adnan Saygun, Ulvi Cemal Erkin, Halil Bedii Yönetken, Nurullah Taşkıran ve Rıza Yetişen’den oluşan derleme ekibiyle birlikte on binlerce türkü ve öykü derledi ve bunlar notaya alınarak TRT arşivlerine geçirildi. Ankara Radyosu'nda "Yurttan Sesler" programını yönetti. Makaleleri ve çeşitli dergilerde çıkan notalı halk türküleri derlemeleri vardır. Vefatı sonrası Kültür Bakanlığı tarafından "Muzaffer Sarısözen ( Hayatı, Eserleri ve Çalışmaları )" adında bir eser hazırlanmıştır. PTT ise Muzaffer Sarısözen'in resmini 100.000'lik pullarına koymuştur.
1937 ile 1957 seneleri arasındaki Türkiye'nin farklı illerine haftalar veya aylar süren, toplamda 18 tane büyük derleme gezileri düzenlemiştir. Derlediği eserler ve oyun havaları arasında "İzmir'in Kavakları", "Bülbülüm Altın Kafeste", "Gesi Bağları", "Çayda Çıra", "Bulut Gelir Seher İle", "İnce Giyerim İnce", "Misket", "Çayır Çimen Geze Geze", "Kolbastı", "Allı Turnam", "Burçak Tarlası", "Bir Of Çeksem Karşıki Dağlar Yıkılır", "İhtiyatlar Silah Çatmış Yolun Üstüne", "Kekliğimin Kafesi", "Yabandan Gel (Kostak Yörü)", "Iğdırın Al Alması", "Suya Düştü Gülümüz", "Süpürgesi Yoncadan", "Bülbül Havalanmış", "Keklik İdim Vurdular", "Süt İçtim Dilim Yandı" gibi farklı yörelerin türküleri, bozlakları, karşılamaları, ağıtları, Pir Sultan Abdal'dan, Karacaoğlan'dan türküler ve oyun havaları bulunmaktadır. Ortak derlemelerle birlikte derlediği ve derlenmesine ön ayak olduğu 10 bin civarında eser vardır.
Eserleri
- Seçme Köy Türküleri, (1941)
- Yurttan Sesler, (1952)
- Türk Halk Musikisi Usulleri, (1963)
Hakkında yayımlanan kitaplar
- Alparslan Ayral, Muzaffer Sarısözen (Sivas 1995)
- Niyazi Yılmaz, Türk Halk Müziğinin Kurucu Hocası Muzaffer Sarısözen (Ankara 1996)
- Armağan Coşkun Elçi, Muzaffer Sarısözen: Hayatı, Eserleri ve Çalışmaları (Ankara 1997)
- Süleyman Şenel, Muzaffer Sarısözen (Türk Halk Müziği ve Oyunları Hakkında Yazılar Röportajlar-Anılar-Ardından Yazılanlar Belgeler-Notalar
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Sivas Lisesi - Toplantı Dergisi, Sanat Severler Kurumu Mecmuası, Tarih: İkinci Kanun / 1936, Kapak Sayfası, sol alt tarafta resim ile birlikte "Yardirektörümüz - Muzaffer Sözen" açıklaması, Belediye Kütüphanesi Kayıt No: 0/373
- ^ a b c d TDV İslâm Ansiklopedisi, 36.Cilt, s.154-156. 27.09.2019 tarihli arşivlenmiştir. Erişim tarihi: 27.09.2019
- ^ "Muzaffer Sarısözen biyografi". 4 Haziran 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Nisan 2016.
- ^ "Halka ve müziğe adanmış bir ömür; Muzaffer Sarısözen…". 25 Nisan 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Nisan 2016.
- ^ "Muzaffer Sarısözen - Portre". 21 Şubat 2005 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Nisan 2016.
- ^ "Derleme Gezileri". 17 Nisan 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Nisan 2016.
- ^ "Muzaffer Sarısözen derlemeleri". 27 Nisan 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Nisan 2016.
- ^ MUZAFFER SARISÖZEN (TÜRK HALK MÜZİĞİ VE OYUNLARI HAKKINDA YAZILAR RÖPORTAJLAR-ANILAR-ARDINDAN YAZILANLAR BELGELER-NOTALAR. Süleyman şenel, Sivas Platformu. 1 Ocak 2018. 20 Aralık 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Aralık 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Muzaffer Sarisozen 1899 Sivas 4 Ocak 1963 Ankara Turk folklorcusu Turk halk muzigi sanatcisi ve derleyicisidir Asil adi Muzaffereddin Mazhar olup soyadi kanunundan once Muzaffereddin Muzaffer Sozen gibi isimleri kullanmistir Babasi Naksibendi seyhi Huseyin Husnu Efendi annesi Zeliha Hanim dir Muzaffer SarisozenAnkara Radyosu karsisindaki Cumhuriyet Parki icinde bulunan aniti Genel bilgilerDogum1899 Sivas Osmanli ImparatorluguOlum4 Ocak 1963 64 yasinda Ankara TurkiyeTarzlarTurk halk muzigiMesleklerSanatci ve derleyiciEsNeriman Altindag TufekciCocuklariMemil SarisozenYasamiMuzaffer Sarisozen 1899 yilinda Sivas ta dogdu Dogdugu yerde ogrenim gordu Bir sure ilkokul ogretmenligi yapti Sivas ili hesabina Istanbul Konservatuvari na gonderildi Iki yil burada okuduktan sonra Sivas a dondu Ogretmen okulu ve lisede muzik ogretmenligi yapti Sarisozen derleme gezileri sirasinda merakiyla topladigi baglama cura ney kemence kaval tulum davul zurna tef darbuka gibi bircok halk sazindan koleksiyon olusturmustur Neriman Altindag la 1951 yilinda evlendi Bu evlilikten 1952 yilinda oglu Memil Sarisozen dunyaya geldi 1962 senesinde yasadigi prostat sebebiyle ameliyat oldu ancak ameliyat sonrasi rahatsizlanmasi sonrasi 4 Ocak 1963 tarihinde oldu Sanat hayati1930 yilinda Milli Egitim Muduru olan Ahmet Kutsi Tecer ile tanisti ve Tecer in 1930 da Halk Sairlerini Koruma Dernegi ni kurmasina vesile oldu Ilk 1930 da yapilir ve Asik Veysel bu etkinlikler vesilesiyle ortaya cikarilir 1936 yilinda Ankara ya cagrilarak Ankara Devlet Konservatuvari nin kurulus gunlerinde planlanan derleme gezilerini gerceklestirecek heyet uyeleri arasinda yer aldi Bu sirada Mustafa Kemal Ataturk un emriyle Musiki Muallim Mektebi nden iki sinif alinip Ankara Devlet Konservatuvari nin kurulusu gerceklestirildi 1938 de Ankara Devlet Konservatuvari Folklor arsivi sefligine getirildi Konservatuvarin bunyesindeki muzik arsivinin basina getirilmis olsa bile tayini hemen yapilmayan Sarisozen Sivas tan baslatilan ilk derleme gezilerini gerceklestirecek heyete derleyici sifatiyla dahil edildi Turk muzigi tarihinde Ankara Devlet Konservatuvari Derleme Gezileri olarak anilan ve 1937 1953 yillari arasinda surdurulen bu faaliyet cumhuriyet doneminde yapilan ikinci ve en buyuk organizasyondur Turkiye nin bircok yoresinde Mahmut Ragip Gazimihal Ahmet Adnan Saygun Ulvi Cemal Erkin Halil Bedii Yonetken Nurullah Taskiran ve Riza Yetisen den olusan derleme ekibiyle birlikte on binlerce turku ve oyku derledi ve bunlar notaya alinarak TRT arsivlerine gecirildi Ankara Radyosu nda Yurttan Sesler programini yonetti Makaleleri ve cesitli dergilerde cikan notali halk turkuleri derlemeleri vardir Vefati sonrasi Kultur Bakanligi tarafindan Muzaffer Sarisozen Hayati Eserleri ve Calismalari adinda bir eser hazirlanmistir PTT ise Muzaffer Sarisozen in resmini 100 000 lik pullarina koymustur 1937 ile 1957 seneleri arasindaki Turkiye nin farkli illerine haftalar veya aylar suren toplamda 18 tane buyuk derleme gezileri duzenlemistir Derledigi eserler ve oyun havalari arasinda Izmir in Kavaklari Bulbulum Altin Kafeste Gesi Baglari Cayda Cira Bulut Gelir Seher Ile Ince Giyerim Ince Misket Cayir Cimen Geze Geze Kolbasti Alli Turnam Burcak Tarlasi Bir Of Ceksem Karsiki Daglar Yikilir Ihtiyatlar Silah Catmis Yolun Ustune Kekligimin Kafesi Yabandan Gel Kostak Yoru Igdirin Al Almasi Suya Dustu Gulumuz Supurgesi Yoncadan Bulbul Havalanmis Keklik Idim Vurdular Sut Ictim Dilim Yandi gibi farkli yorelerin turkuleri bozlaklari karsilamalari agitlari Pir Sultan Abdal dan Karacaoglan dan turkuler ve oyun havalari bulunmaktadir Ortak derlemelerle birlikte derledigi ve derlenmesine on ayak oldugu 10 bin civarinda eser vardir EserleriSecme Koy Turkuleri 1941 Yurttan Sesler 1952 Turk Halk Musikisi Usulleri 1963 Hakkinda yayimlanan kitaplarAlparslan Ayral Muzaffer Sarisozen Sivas 1995 Niyazi Yilmaz Turk Halk Muziginin Kurucu Hocasi Muzaffer Sarisozen Ankara 1996 Armagan Coskun Elci Muzaffer Sarisozen Hayati Eserleri ve Calismalari Ankara 1997 Suleyman Senel Muzaffer Sarisozen Turk Halk Muzigi ve Oyunlari Hakkinda Yazilar Roportajlar Anilar Ardindan Yazilanlar Belgeler NotalarAyrica bakinizAman Aman NalbandimKaynakca Sivas Lisesi Toplanti Dergisi Sanat Severler Kurumu Mecmuasi Tarih Ikinci Kanun 1936 Kapak Sayfasi sol alt tarafta resim ile birlikte Yardirektorumuz Muzaffer Sozen aciklamasi Belediye Kutuphanesi Kayit No 0 373 a b c d TDV Islam Ansiklopedisi 36 Cilt s 154 156 27 09 2019 tarihli arsivlenmistir Erisim tarihi 27 09 2019 Muzaffer Sarisozen biyografi 4 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Nisan 2016 Halka ve muzige adanmis bir omur Muzaffer Sarisozen 25 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Nisan 2016 Muzaffer Sarisozen Portre 21 Subat 2005 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Nisan 2016 Derleme Gezileri 17 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Nisan 2016 Muzaffer Sarisozen derlemeleri 27 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Nisan 2016 MUZAFFER SARISOZEN TURK HALK MUZIGI VE OYUNLARI HAKKINDA YAZILAR ROPORTAJLAR ANILAR ARDINDAN YAZILANLAR BELGELER NOTALAR Suleyman senel Sivas Platformu 1 Ocak 2018 20 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Aralik 2022