Myndos ya da Türkçede okunuşuyla Mindos, Antik yazarların sıkça sözünü ettiği, Mausolos'un kurmuş olduğu şehridir. Yerleşim Bodrum yarımadasının en batısına düşen, bugünkü Gümüşlük ilçesinin bulunduğu bölgede yer almıştır. Ege Denizi ile Akdeniz'in kesişme noktasında bulunan kent, MÖ 640 yılında Anadolu'nun en eski medeniyetlerinden tarafından kurulmuştur.
, Gümüşlük | |
Konum | Bodrum, Muğla |
---|---|
Bölge | İç Karya |
Koordinatlar | 37°3′10″K 27°13′59″D / 37.05278°K 27.23306°D |
Tür | Yerleşim |
Tarihçe | |
Kuruluş | MÖ.5.yüzyıl |
Kültür(ler) | Geç Klasik, Hellenistik Dönem |
Buluntu(lar) | Sur, tapınak, |
Konumu ve Çevresel Özellikleri
Myndos, Strabon'un da tanımladığı gibi, Halikarnassos'un hemen yakınında, Kos'un Scandaria Burnu'nun karşısında, Termerium Burnu üzerindedir. Gümüşlük batı uzantısı yüksek bir yarımadadır ve bağlantıyı sağlayan dar boğaz, erken dönemlerde bir koridorla birbirinden ayrılmaktadır. Myndos'u Halikarnassos'a bağlayan alanda tepelerin arasında pek çok zengin ve verimli vadiler, bu vadilerdeki karşılıklı bayırlarda rüzgar değirmenleri ve yerleşimlerin olduğu tali alanlar bulunmaktadır. Myndos limanları, kentin kuruluşu ve gelişimi ile doğrudan bağlantılı olduğundan dolayı kent tarihine ve lokalizasyonuna değinilmesini gerekli kılmıştır. Karia denizinin önemli kıyı kentlerinden biri olan Myndos, Bodrum Yarımadası’nın batısında olup, Gümüşlük beldesi sınırları içerisinde almaktadır.
Tarihçe
Antik yerleşim hakkında yapılan araştırmalardaki antik kaynaklar, Lelegler'in yaşadığı Myndos'un MÖ 5. yüzyılda Attika-Delos Deniz Birliği'ne bağlı olduğu ve bir talentin on ikide biri kadar vergi ödediği bilinir. Her ne kadar Pausanias Myndos'un; Troizen Kralı Aetios'un sülalesinden gelen kişiler tarafından kurulmuş olduğunu bildirmişse de; Bean bunun bir hayal ürünü olduğu görüşündedir. MÖ 453-420 yılları arasında Attika-Delos Deniz Birliği'ne bir talentin on ikide biri kadar vergi ödediği bilinmektedir. Maussollos döneminde çevredeki diğer Leleg kentlerinin; Halikarnassos'a göç etmek zorunda bırakılmalarına karşın Myndos; Theangela ile beraber bu uygulamanın dışında tutulmuştur. MÖ 334'te İskender tarafından kuşatılan kent; bir yıl sonra İskender'in komutanı Orontobades tarafından ele geçirilmiştir. MÖ 308-275 yılları arasında Ptolemaioslar'ın elinde olan Myndos; MÖ 200 civarında Lysimakhos Hanedanlığı'nın egemenliği altına girmiştir. MÖ 197'de ise Rhodos'un koruması altında; ilk sikkelerini basmak suretiyle bağımsız bir kent olmuştur. Sonraki yıllarda Pergamon Krallığı'na dahil olup; MÖ 133'te Roma'nın hakimiyetini tanımıştır . MÖ 131'de; bir asi olan Aristonikos'un; kentin kontrolünü kısa bir süreliğine ele geçirdiği bilinmektedir . MÖ 43'te Cassius, filosunu Myndos'ta savaşa hazırlamıştır. Kos Adası'nda bulunan bir yazıta göre bu kenttte Apollon şenlikleri düzenlendiği bilinmektedir. Bizans Dönemi'nde Karia Eparchiası'na bağlıdır ve ismi Amyndos olarak geçer.
Kent Tarihi ve Lokalizasyonu
Kentin lokalizasyonu ile ilgili ilk bilgileri Antik Çağ tarihçisi ve coğrafyacısı Strabon’dan almaktayız. Strabon, Geographumena Geographika (Coğrafya) adlı eserinde Myndos Antik Kentinin konumunu, Bundan sonra Myndoslulara ait Termerion Burnu’na gelinir. Kıtanın kıyısında Myndos topraklarında Astypalai ve Zephyrion Bur-nu’na gelinir ondan sonra bir limanı olan Myndos’a ve Myndos’dan sonra da Bargy-lia kentine gelinir sözleriyle ifade etmektedir. 1811-1812 yıllarında bölgede araştırma yapan İngiliz Kaptan Francis Beaufort Ka-ramania adlı eserinde limanda gözlemlediği mendirek ve rıhtım kalıntılarına istinaden Gümüşlük Limanı ve çevresinin Myndos Antik kenti olması gerektiğini düşünmüştür. 2005 yılında Prof. Dr.Mustafa Şahin' başkanlığında yürütülen Myndos kazıları sırasında tespit edilen yazıt Myndos’un lokalizasyon sorununu ortadan kaldırmıştır. Yazıtta, Stratonikeia ve Alabanda kentleri arasındaki bir anlaşmazlığı çözmek amacıyla Myndos’tan hakimler gönderildiğini ve yapılan davada Myndos’lu hakimlerin adil davranarak davayı sonuçlandırdıklarından bahsedilmektedir.
Araştırma ve Kazılar
Antik yazarların sözünü ettiği stadyum ve tiyatrodan hiçbir iz kalmamıştır. Bizans Çağı kilisesi, birkaç sur duvarı, tepe üzerinde yanlışlıkla Leleg duvarı diye tanınan su kalıntısı ile su içinde kalan dalgakıran ve kule kalıntısının dışında toprak üstünde görülen hemen hiçbir şey yoktur. Ancak iyi gözlendiği takdirde, toprak altında yarı örtülü sütunlar, mozaik izleri, seramik parçaları hemen her yerde görülür. İskender'in kuşatıp da almadığı bu şehir, bugün bir balıkçı köyüdür.
Myndos Limanı ve Yapıları
Karia Bölgesi’nin önemli kıyı yerleşmelerinden birisi olan Myndos, sahip olduğu büyük ve koru-naklı limanları sayesinde her dönemde önemini korumuştur. Bodrum Yarımadası’ndaki sekiz Leleg yerleşiminden birisi olan kent, daha sonra Attik Delos Deniz Birliği üyesi olarak karşımıza çıkmaktadır. Mausolos Dönemi’nde ise, bölgede önemli bir toplanma yerleşimi olduğu görülmektedir. Yapılan sualtı araştırmalarında doğu limanında farklı çağlara ait birçok liman yapısı tespit edilmiştir. Mendirek, ayazmalar ve rıhtımlar liman yapıları arasında öne çıkan arkeolojik kalıntılar arasındadır. Sualtı araştırmaları ve kazılarda elde edilen bulgular kentin, Antik Çağlar’dan günümüze kadar kesintisiz liman faaliyetlerinin olduğunu göstermektedir.
Doğu Limanı
Antik Liman, güneybatı tarafında yer alan ve yüksekçe bir tepe olan Kocadağ 484 metre ve güneydoğusunda küçük bir ada olan Asar Adası (halk arasında Tavşan Adası) ile çevrilidir. Myndos Limanları'nın bulunduğu kıyı hattı, Halikarnassos Blackman örneklerinde olduğu gibi bir tombolo oluşumudur. Tombolo iç ve dış liman oluşturmak üzere Myndos’un fonksiyonunun gelişmesinde doğal ortam şartlarını hazırlamıştır. Birçok antik kent limanlarında görülebileceği gibi, tombolo-nun vermiş olduğu kolaylaştırıcı etken sayesinde topoğrafyaya uygun bir liman yapılmıştır. (Benzer liman örnekleri için bkz. Erel vd. 2005: 542-545; Ceylan 2011: 352-372). Doğu limanının batısında yer alan Kocadağ, Karayel ve İmbat rüzgarlarına karşı doğal bir koruma sağlamaktadır. Limanın doğusunda yer alan Asar Adası ve ana karadan Asar Adası’na uzanan surlar ise; Lodos ve Gündoğusu rüzgarlarının li-manı ve limanda yer alan gemileri etkilemesini engellemektedir. Kentin doğusunda yer alan surların, Asar Adası’nı içine alacak şekilde uzatılması ile hem liman şiddetli fırtınalardan korunmuş, bütün kenti içine alan bir savunma hattı oluşturulmuştur. Myndos’un Halikarnassos’a benzeyen topoğrafîk yapısı ve stratejik konumu Mausolos’un, Synoikismos Politikası gereği kentleri boşaltırken Myndos’u olduğu gibi bırakması ve korunaklı bir liman yapmak istemesinde etkili olmuştur.
Pergamon Kralı Aristonikos döneminde sikke yapımı bu kentte yapılmıştır. Uzun süre Perslerin, Rodosluların ve Halikarnassosluların egemenliği altında kalmıştır. Büyük bir deprem sonucunda antik kentin büyük bir bölümü sular altında kalmıştır.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
Kaynakça
- ^ a b "Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi". 27 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Ekim 2021.
- ^ a b c DUMANKAYA, Oktay (2016). Mayndos Kazı ve Araştırmaları,2004. Uludağ Üniversitesi Yayınları. ss. 1,9. ISBN . 30 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ekim 2021.
- ^ a b GÜNDÜZ, Serkan (2013). Myndos Sualtı Araştırmalarında Yeni Bir Keşif: Batı Limanı. Uludağ Üniversitesi Yayınları. ss. 1,9. ISBN . 30 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ekim 2021.
- ^ a b D. Şahin, “Myndos Asar Adası Kazı Çalışmaları ve Bazı Liturjik Buluntular”, Filiz Dönmez Öztürk Anısına Anadolu Arkeolojisi, Epigrafisi ve Eskiçağ Tarihine Dair Güncel Araştırmalar.
- ^ S. Gündüz, “Antik Limanlar Işığında Myndos Limanı ve Liman Yapıları”, Uludağ Üni-versitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bursa.
- ^ a b c GÜN, Tekin (2019). Lelegler ve 8 Antik Yerleşimleri- Myndos. Sivil Gündem Platformu, Türkiye'deki Antik Bölgeler. ss. 12,14. 29 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ekim 2021.
- ^ a b M. Şahin, ”Spätantike Siedlung auf der Tavşan-Insel von Myndos“,The Phenomena of Cultural Borders and Border Cultures Across the Passage of Time (From Bronze Age to the Late Antiquity). 22nd -24th October 2010 - Trnava
- ^ O. Dumankaya, “Myndos Doğu Limanı Mendireği” TINA Denizcilik Arkeoloji Dergisi 3, 12-44
Arkeoloji ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Myndos ya da Turkcede okunusuyla Mindos Antik yazarlarin sikca sozunu ettigi Mausolos un kurmus oldugu sehridir Yerlesim Bodrum yarimadasinin en batisina dusen bugunku Gumusluk ilcesinin bulundugu bolgede yer almistir Ege Denizi ile Akdeniz in kesisme noktasinda bulunan kent MO 640 yilinda Anadolu nun en eski medeniyetlerinden tarafindan kurulmustur Myndos GumuslukKonumBodrum MuglaBolgeIc KaryaKoordinatlar37 3 10 K 27 13 59 D 37 05278 K 27 23306 D 37 05278 27 23306TurYerlesimTarihceKurulusMO 5 yuzyilKultur ler Gec Klasik Hellenistik DonemBuluntu lar Sur tapinak Konumu ve Cevresel OzellikleriMyndos Strabon un da tanimladigi gibi Halikarnassos un hemen yakininda Kos un Scandaria Burnu nun karsisinda Termerium Burnu uzerindedir Gumusluk bati uzantisi yuksek bir yarimadadir ve baglantiyi saglayan dar bogaz erken donemlerde bir koridorla birbirinden ayrilmaktadir Myndos u Halikarnassos a baglayan alanda tepelerin arasinda pek cok zengin ve verimli vadiler bu vadilerdeki karsilikli bayirlarda ruzgar degirmenleri ve yerlesimlerin oldugu tali alanlar bulunmaktadir Myndos limanlari kentin kurulusu ve gelisimi ile dogrudan baglantili oldugundan dolayi kent tarihine ve lokalizasyonuna deginilmesini gerekli kilmistir Karia denizinin onemli kiyi kentlerinden biri olan Myndos Bodrum Yarimadasi nin batisinda olup Gumusluk beldesi sinirlari icerisinde almaktadir TarihceAntik yerlesim hakkinda yapilan arastirmalardaki antik kaynaklar Lelegler in yasadigi Myndos un MO 5 yuzyilda Attika Delos Deniz Birligi ne bagli oldugu ve bir talentin on ikide biri kadar vergi odedigi bilinir Her ne kadar Pausanias Myndos un Troizen Krali Aetios un sulalesinden gelen kisiler tarafindan kurulmus oldugunu bildirmisse de Bean bunun bir hayal urunu oldugu gorusundedir MO 453 420 yillari arasinda Attika Delos Deniz Birligi ne bir talentin on ikide biri kadar vergi odedigi bilinmektedir Maussollos doneminde cevredeki diger Leleg kentlerinin Halikarnassos a goc etmek zorunda birakilmalarina karsin Myndos Theangela ile beraber bu uygulamanin disinda tutulmustur MO 334 te Iskender tarafindan kusatilan kent bir yil sonra Iskender in komutani Orontobades tarafindan ele gecirilmistir MO 308 275 yillari arasinda Ptolemaioslar in elinde olan Myndos MO 200 civarinda Lysimakhos Hanedanligi nin egemenligi altina girmistir MO 197 de ise Rhodos un korumasi altinda ilk sikkelerini basmak suretiyle bagimsiz bir kent olmustur Sonraki yillarda Pergamon Kralligi na dahil olup MO 133 te Roma nin hakimiyetini tanimistir MO 131 de bir asi olan Aristonikos un kentin kontrolunu kisa bir sureligine ele gecirdigi bilinmektedir MO 43 te Cassius filosunu Myndos ta savasa hazirlamistir Kos Adasi nda bulunan bir yazita gore bu kenttte Apollon senlikleri duzenlendigi bilinmektedir Bizans Donemi nde Karia Eparchiasi na baglidir ve ismi Amyndos olarak gecer Kent Tarihi ve LokalizasyonuKentin lokalizasyonu ile ilgili ilk bilgileri Antik Cag tarihcisi ve cografyacisi Strabon dan almaktayiz Strabon Geographumena Geographika Cografya adli eserinde Myndos Antik Kentinin konumunu Bundan sonra Myndoslulara ait Termerion Burnu na gelinir Kitanin kiyisinda Myndos topraklarinda Astypalai ve Zephyrion Bur nu na gelinir ondan sonra bir limani olan Myndos a ve Myndos dan sonra da Bargy lia kentine gelinir sozleriyle ifade etmektedir 1811 1812 yillarinda bolgede arastirma yapan Ingiliz Kaptan Francis Beaufort Ka ramania adli eserinde limanda gozlemledigi mendirek ve rihtim kalintilarina istinaden Gumusluk Limani ve cevresinin Myndos Antik kenti olmasi gerektigini dusunmustur 2005 yilinda Prof Dr Mustafa Sahin baskanliginda yurutulen Myndos kazilari sirasinda tespit edilen yazit Myndos un lokalizasyon sorununu ortadan kaldirmistir Yazitta Stratonikeia ve Alabanda kentleri arasindaki bir anlasmazligi cozmek amaciyla Myndos tan hakimler gonderildigini ve yapilan davada Myndos lu hakimlerin adil davranarak davayi sonuclandirdiklarindan bahsedilmektedir Arastirma ve KazilarAntik yazarlarin sozunu ettigi stadyum ve tiyatrodan hicbir iz kalmamistir Bizans Cagi kilisesi birkac sur duvari tepe uzerinde yanlislikla Leleg duvari diye taninan su kalintisi ile su icinde kalan dalgakiran ve kule kalintisinin disinda toprak ustunde gorulen hemen hicbir sey yoktur Ancak iyi gozlendigi takdirde toprak altinda yari ortulu sutunlar mozaik izleri seramik parcalari hemen her yerde gorulur Iskender in kusatip da almadigi bu sehir bugun bir balikci koyudur Myndos Limani ve YapilariKaria Bolgesi nin onemli kiyi yerlesmelerinden birisi olan Myndos sahip oldugu buyuk ve koru nakli limanlari sayesinde her donemde onemini korumustur Bodrum Yarimadasi ndaki sekiz Leleg yerlesiminden birisi olan kent daha sonra Attik Delos Deniz Birligi uyesi olarak karsimiza cikmaktadir Mausolos Donemi nde ise bolgede onemli bir toplanma yerlesimi oldugu gorulmektedir Yapilan sualti arastirmalarinda dogu limaninda farkli caglara ait bircok liman yapisi tespit edilmistir Mendirek ayazmalar ve rihtimlar liman yapilari arasinda one cikan arkeolojik kalintilar arasindadir Sualti arastirmalari ve kazilarda elde edilen bulgular kentin Antik Caglar dan gunumuze kadar kesintisiz liman faaliyetlerinin oldugunu gostermektedir Dogu Limani Antik Liman guneybati tarafinda yer alan ve yuksekce bir tepe olan Kocadag 484 metre ve guneydogusunda kucuk bir ada olan Asar Adasi halk arasinda Tavsan Adasi ile cevrilidir Myndos Limanlari nin bulundugu kiyi hatti Halikarnassos Blackman orneklerinde oldugu gibi bir tombolo olusumudur Tombolo ic ve dis liman olusturmak uzere Myndos un fonksiyonunun gelismesinde dogal ortam sartlarini hazirlamistir Bircok antik kent limanlarinda gorulebilecegi gibi tombolo nun vermis oldugu kolaylastirici etken sayesinde topografyaya uygun bir liman yapilmistir Benzer liman ornekleri icin bkz Erel vd 2005 542 545 Ceylan 2011 352 372 Dogu limaninin batisinda yer alan Kocadag Karayel ve Imbat ruzgarlarina karsi dogal bir koruma saglamaktadir Limanin dogusunda yer alan Asar Adasi ve ana karadan Asar Adasi na uzanan surlar ise Lodos ve Gundogusu ruzgarlarinin li mani ve limanda yer alan gemileri etkilemesini engellemektedir Kentin dogusunda yer alan surlarin Asar Adasi ni icine alacak sekilde uzatilmasi ile hem liman siddetli firtinalardan korunmus butun kenti icine alan bir savunma hatti olusturulmustur Myndos un Halikarnassos a benzeyen topografik yapisi ve stratejik konumu Mausolos un Synoikismos Politikasi geregi kentleri bosaltirken Myndos u oldugu gibi birakmasi ve korunakli bir liman yapmak istemesinde etkili olmustur Pergamon Krali Aristonikos doneminde sikke yapimi bu kentte yapilmistir Uzun sure Perslerin Rodoslularin ve Halikarnassoslularin egemenligi altinda kalmistir Buyuk bir deprem sonucunda antik kentin buyuk bir bolumu sular altinda kalmistir Ayrica bakinizMindos KapisiDis baglantilarKaynakca a b Turkiye Arkeolojik Yerlesmeleri TAY Projesi 27 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Ekim 2021 a b c DUMANKAYA Oktay 2016 Mayndos Kazi ve Arastirmalari 2004 Uludag Universitesi Yayinlari ss 1 9 ISBN 9789759786052 30 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ekim 2021 a b GUNDUZ Serkan 2013 Myndos Sualti Arastirmalarinda Yeni Bir Kesif Bati Limani Uludag Universitesi Yayinlari ss 1 9 ISBN 9789759786052 30 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ekim 2021 a b D Sahin Myndos Asar Adasi Kazi Calismalari ve Bazi Liturjik Buluntular Filiz Donmez Ozturk Anisina Anadolu Arkeolojisi Epigrafisi ve Eskicag Tarihine Dair Guncel Arastirmalar S Gunduz Antik Limanlar Isiginda Myndos Limani ve Liman Yapilari Uludag Uni versitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Yayinlanmamis Yuksek Lisans Tezi Bursa a b c GUN Tekin 2019 Lelegler ve 8 Antik Yerlesimleri Myndos Sivil Gundem Platformu Turkiye deki Antik Bolgeler ss 12 14 29 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ekim 2021 a b M Sahin Spatantike Siedlung auf der Tavsan Insel von Myndos The Phenomena of Cultural Borders and Border Cultures Across the Passage of Time From Bronze Age to the Late Antiquity 22nd 24th October 2010 Trnava O Dumankaya Myndos Dogu Limani Mendiregi TINA Denizcilik Arkeoloji Dergisi 3 12 44 Arkeoloji ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz