NASAMS ( Norveç Gelişmiş Karadan Havaya Füze Sistemi, aynı zamanda Ulusal Gelişmiş Karadan Havaya Füze Sistemi olarak da bilinir), kısa ve orta menzilli dağıtılmış ve ağ bağlantılı,Kongsberg Defence Aerospace (KDA) ve Raytheon tarafından geliştirilmiş kara konuşlu hava savunma sistemi . Çok çeşitli harp başlıklarını ateşleme kabiliyetine sahip olup insansız hava araçlarına (İHA), helikopterlere, seyir füzelerine, insansız savaş hava araçlarına (SİHA'lar) ve sabit kanatlı uçaklara karşı etkilidir,
Norveç Gelişmiş Karadan-Havaya Füze Sistemi | |
---|---|
NASAMS | |
Çeşidi | Karadan Havaya Füze Sistemi |
Uyruğu | Norveç/ABD |
Hizmet geçmişi | |
Hizmet | 1998–Günümüz |
Kullanıcılar | Bakınız kullanıcılar |
Üretim tarihi | |
Tasarımcı | |
Üretici | and |
Özellikler | |
Yükseklik | 21 km (NASAMS 2) 35.7 km (NASAMS 3 / AMRAAM-ER) |
Mürettebat | 2 |
Etkili menzil | Etkili Menzil: 30 km (NASAMS 2 / AMRAAM) 50 km (NASAMS 3 / AMRAAM-ER) 120 km (NASAMS 2 / MPQ-64F1) |
NASAMS, yerden fırlatılan AIM-120 AMRAAM'ın (Gelişmiş Orta Menzilli Havadan Havaya Füze) ilk uygulamasıydı. NASAMS 2, 2007 yılından beri faaliyette olan Link 16'yı kullanabilen NASAMS sisteminin yükseltilmiş versiyonudur. 2019'dahizmete giren, NASAMS 3 serinin en son versiyonudur.
Bu yükseltme füze sistemine , menzili 25 km olan AIM-9X Sidewinder ve IRIS-T SLS kısa menzilli füzeleri ateşleme yeteneği eklemiştir. Bunun yanında AMRAAM-ER genişletilmiş menzilli füzeler ( 50 kilometre (31 mi) ) ve havada kaldırılabilen mobil fırlatıcıları kullanma kabiliyeti kazanmıştır. NASAMS, Patriot gibi daha uzun menzilli sistemlerle birlikte çalışabilmektedir.
Gelişim
NASAMS'ın geliştirilme süreci, 1980'lerde Kongsberg Defence Aerospace'in (KDA) Hughes Missile Systems ve Hughes Aircraft Ground Systems Group ile bir araya gelerek Norveç Kraliyet Hava Kuvvetleri (RNoAF) için ortak olarak programı başlatmasıyla başladı. Projenin başlangıcında, NASAMS'in, Norveç'in güney hava üslerini hali hazırda savunan iki Nike Hercules tesisinin yerini alması ve F-16'larla birlikte hareket ederek burada katmanlı bir savunma sağlaması amaçlandı.
İlk Olarak, Uyarlanmış Şahin (NOAH) programı için, KS500F bilgisayarlarına ve iki renkli CRT ekranlı KMC9000 kontrol konsoluna sahip entegre hava savunma muharebe yönetim komuta ve kontrol sistemi geliştirildi. Bu sistemle Norveç'in MIM-23B Yarı aktif radar güdümlü füze sistemi geliştirilmiş oldu . Bu komuta ve kontrol sistemi, mevcut AN/MPQ-46 Yüksek Güçlü Aydınlatıcı Doppler Radarını (HPIR) AN/TPQ-36 karşı batarya radarıyla entegre etti ve TPQ-36A yazılım yükseltmesiyle üç boyutlu bir alçak irtifa hava sahası gözetleme radarına dönüştürüldü. .
Geliştirilmiş NOAH sistemi, her fırlatıcı için aynı anda sadece bir tane hedefe ateş edebildiğinden, düşman tarafından toplu olarak ateşlenen bir balistik füze saldırısına karşı etkisiz kalmaktaydı. Bu sebeple RNoAF daha dağınık mimarili, ağ merkezli, birden çok radar ve fırlatıcının birlikte çalışabildiği bir geliştirme talep etti.
MIM-23B füzesi, ilk yaklaşma sırasında bir atalet navigasyon sistemini kullanan aktif radar güdümlü AIM-120 AMRAAM füzesi ile değiştirildi.TPQ-36A radarı, dönen AN/MPQ-64 Sentinel konfigürasyonu ile değiştirilerek test atışları Haziran 1993'te yapıldı; sistem 1994'ün sonlarında - 1995'in başlarında kısmi olarak operasyonel kapasiteye sahip olsa da 1998'de tam olarak operasyonel hale getirildi.[]
Bu sistemi baz alarak geliştirilmiş NASAMS 2, 2000'lerde geliştirildi ve 2006'da faaliyete geçti. Üçüncü nesil NASAMS 3 ise, 2010'larda geliştirildi ve 2019'da Faaliyete girdi.
Birinci nesil NASAMS
Sistem, ABD yapımı TPQ-36A hava savunma X bant 3 boyutlu radarını ve yine ABD yapımı AMRAAM füzelerini; FDC (Ateş Dağıtım Merkezi'nin kısaltması) olarak adlandırılan, Norveç'te geliştirilen savaş yönetim sistemi olan C4I (komuta, kontrol, iletişim, bilgisayarlar ve istihbarat) sistemi ile entegre etmiştir. Bir radara bağlı FDC, bir "Edinme Radarı ve Kontrol Sistemi" (ARCS) oluşturur. NASAMS'in yetenekleri, ağ temelli ve dağınık sistem mimarisi kullanılarak geliştirilmiştir. Sistemin komuta-kontrol modülü, Taktik Kontrol Görevlisi (TCO) ve Taktik Kontrol Asistanı (TCA) için birbirinin aynısı iki konsol barındırır.
AMRAAM füzesi, altı füze barındıran bir fırlatıcıdan ateşlenir. Standart AMRAAM füzesi 25 km'ye kadar yatay menzile sahiptir. Bazı kaynaklar, standart versiyonunun menzilini "15km'nin üzerinde" ve genişletilmiş menzil versiyonunu 40 km olarak göstermektedir.
Norveç Hava Kuvvetleri, 90'lı yılların sonlarında, NASAMS savaş kontrol sistemlerini, ARCS sistemleriyle entegre ederek Norwegian Solution(NORSOL) adında bir entegre kara konuşlu hava savunma sistemi geliştirildi. BU sistemdeki İkincil silah sistemleri arasında RBS 70 lazer ışını destekli MANPADS sistemi ve Bofors 40mm L70 tabancası ( Oerlikon Contraves FCS2000 tek darbeli doppler izleme radarı tarafından kontrol edilir) yer alıyordu. Sistem, tüm kademelerdeki komutanlara savaş alanı farkındalığı sağlamak ve dost uçakların korunmasını sağlarken over-kill(yani, birden çok hava savunma birimi tarafından tek bir tehdide angajman)ve under-kill (herhangi bir birimin tehdide müdahale edememesi) durumlarını önlemek için üç sistemi de (NASAMS, RBS70 ve L70/FCS2000) entegre etti.
NASAMS 2
Norveç Hava Kuvvetleri, KDA ile birlikte 2000'li yılların başlarında NASAMS 2 adlı bir NASAMS geliştirme projesi başlattı. Geliştirilmiş sürüm ilk olarak 2006 yılının ortalarında Hava kuvvetlerine teslim edildi. İki versiyon arasındaki en büyük fark, standart taktik veri bağlantı kapasitesinin geliştirilmesinin( Link 16, Link 11, JREAP, vb.) yanı sıra daha iyi bir yer radarının kullanılmasıdır. Sistemin 2007'de operasyonel hale gelmesi planlanmıştır.
Bir NASAMS 2 bataryası, dört adede kadar Ateşleme biriminden oluşur; her ateşleme birimi, her biri altı AIM-120 AMRAAM füzesi taşıyan 3 füze rampası (LCHR), bir AN/MPQ-64F1 Geliştirilmiş Sentinel radarı, bir Ateş Dağıtım Merkezi aracı ve bir elektro-optik kamera aracı (MSP500) içerir.
Geliştirilmiş Sentinel Radarı daha geniş spektruma, ayarlanabilir dönüş hızına ve daha yüksek hedef tespit ve takip performansına sahiptir. Radar platformu kendi güç kaynağı ile birlikte gelir ve çeşitli araçlara monte edilebilir. Her bir radar, verileri bağımsız olarak işleyebilir ve dağıtabilir ve diğer istasyonlara radyo bağlantıları, kablo, Multi Rolle Radio veya TADKOM aracılığıyla bağlanabilir.
Bir lazer mesafe ölçer ile donatılmış Rheinmetall'in MSP500 elektro-optik sensörü ve bir TV kamerasının yanı sıra Geliştirilmiş bir termal kamera ile donatılmıştır. Bunlar, füzeleri pasif olarak ateşlemek için kullanılabilir.
Ateş Kontrol Merkezleri (FDC'ler), coğrafi özelliklere göre dağıtılmış, merkezi ya da dağıtılmış veri mimarisine sahip sensörlerden gelen verileri birleştirerek, tüm hava sahasının detaylı görüntüsünü Taktiksel Kontrol Subayına sağlar. Her komuta yeri, göreve dayalı ortak taktik operasyon kontrolü (CTOC) arayüzüne sahip iki renkli ekran içerir. Kontrol sistemi, daha az görünür hale gelmek için kendisini sensörlerden ayırabilir.
Operatörler, operasyon merkezi yazılımını (GBADOC) çalıştırarak merkezi bir kontrol rolünü alabilir. Hawk XXI yükseltmesinde bulunan Tabur Harekat Merkezine (BOC) benzeyen isteğe bağlı bir Taktik Kontrol Merkezi (TCC) aracı, bu rol için kullanılabilecek üçüncü bir komuta aracı özelliğini taşır.
Kontrol modülleri çok çeşitli araçlara monte edilmekte olup her modül, Pusula ve GPS alıcısı kullanarak konumunu otomatik olarak belirleyebilmektedir.
NASAMS 3
Nisan 2019'da Norveç, geliştirilmiş NASAMS 3 sistemini faaliyete aldı; Mayıs 2019'da ilk atış testleri yapıldı.
NASAMS 3, güncellenmiş atış Dağıtım istasyonu, ergonomik kontrol panelleri ve üç adet 30inç düz panel ekrana sahip bir "ADX" konsoluna sahiptir. Yeniden tasarlanan Mk 2 fırlatıcı, AIM-120 AMRAAM'a ek olarak fırlatma raylarından AIM-9X Sidewinder Block II kısa menzilli hava savunma füzeleri ve AMRAAM-ER füzelerini ateşleyebilmektedir. AMRAAM-ER, iki aşamalı AMRAAM güdüm başlığı baz alınarak geliştirilmiş , maksimum menzilde yüzde 50 artış ve maksimum irtifada yüzde 70 artış sağlayan Evolved Sea Sparrow Füze roket motorunu temel alan, angajman menzilini arttıran bir menzil yükseltmesidir, maksimum menzili 50 km'dir. Arttırılmış menzilli füze, hızlı uçan ve sert manevra yapan hedefleri düşürmek için daha fazla yeteneğe sahip olacak. Mayıs 2019'da AIM-9X Block II, Norveç'teki Andøya Uzay Merkezi'ndeki NASAMS rampalarından test atışları yapılmıştır.
2019'da, yeni bir kısa menzilli "Mobil Kara Tabanlı Hava Savunma Sistemi" konfigürasyonu geliştirilmeye başlandı. Bu sistemde her batarya IRIS-T Füzelerini taşıyan IRIST SLS fırlatıcılarını paletli taşıyıcılar ile kullanabilen ya da 4 tekerli M1152A1 HMMWV- şasili Yüksek manevra kabiliyetli taşıyıcılara monte edilen, AIM-120 AMRAAM sistemini ihtiva eder. BU sistemler Amerkan Ordusu tarafından C-130 ya da C-17 uçakları ile taşınabilecek şekilde tasarlanmıştır . High Mobility Launcher, dört fırlatma rayından hem AIM-120 hem de AIM-9X'i fırlatabilir ve iki ek rayla donatılabilir. IRIS-T rampaları ve destek araçları , Zırhlı Savaş Destek Aracı (ACSV) ve yükseltilmiş M113 ( M577A2 ) komuta araçlarının şasisinde ve Weibel Scientific tarafından tasarlanan XENTA-M X-band radarları ile donatılacak şekilde tasarlanmaktadır.
Haziran 2019'da Avustralya, CEA taktik (CEEATAC) ve CEA operasyonel (CEAOPS) AESA radarları, HMMWV yerine Hawkei PMV araçları üzerine kunuşlu, Yüksek Mobilite özelliklerine sahip radar taşıyıcıları ve Raytheon Australia'nın Mawson Lakes'teki tesisinde üretilen Ateş Dağıtım Merkezi araçları ile donatılmış NASAMS 3'ün yerel olarak üretilmiş bir versiyonunu sipariş etti. Sistemin aynı zamanda Raytheon Hedefleme Sistemi, yüksek çözünürlüklü gündüz/gece görüntüleme sensörü ve entegre lazer telemetre içeren bir elektro-optik/kızılötesi (EO/IR) yönlendirme sistemi içermesi hedeflenmektedir. Avustralya Ordusu, NASAMS tabanlı geliştirilecek hava savunma ağına 2,5 milyar A$ harcamayı planlamaktadır.
Ekim 2021'de Raytheon, NASAMS 3'ün aslen MIM-104 Patriot sistemi için geliştirilen GhostEye (eski adıyla LTAMDS) teknolojisine dayalı yeni bir orta menzilli AESA radarı olan GhostEye MR ile yenileneceğini duyurdu. Mart 2022'de Raytheon, Yüksek Enerji Lazer Silah Sisteminin(HELWS), özellikle drone sürülerine karşı NASAMS sistemine entegre edilebileciğini gösteren bir test gerçekleştirdi.
Füzeler
AMRAAM stokları diğer ülkelerin ürettiği tüm alternatif füzelerden çok daha fazla kullanılan, dünyanın en yaygın füze sistemidir. NASAMS, AIM-9 Sidewinder, AMRAAM ve AMRAAM-ER gibi mevcut havadan havaya füzelerin hemen hepsini kullanma kapasitesine sahip olduğundan, NATO'nun cephaneliğindeki bir NASAMS bataryasından, sistem özellikleri değiştirilmeden binlerce eski model füze kullanılabilir. AIM-9X varyantı, füzenin eski varyantlarının gerektirdiği fırlatma rayı nitrojen besleme ihtiyacını ortadan kaldıran dahili bir soğutma sistemi içerir.
Raporlara göre NASAMS, "NATO ve müttefiklerinin, özellikle hava savunma sistemi için sağlayabileceği çok çeişitli füzeleri ateşleyebilme kabiliyeti nedeniyle Ukrayna için son derece uygun" olarak tanımlanmıştır. Özellikle eski AMRAAM A ve B modelleri Ukrayna'ya gönderilebilip NASAMS sistemleri tarafından ateşlenebilecek durumdadır. Örneğin Birleşik Krallık hükümeti, AMRAAM'lar da dahil olmak üzere "yüzlerce ek hava savunma füzesi" bağışlamayı teklif etti.
- AIM-120 AMRAAM
- AMRAAM-ER
- AIM-9X Sidewinder
Servis geçmişi
2005 ABD başkanlık yemin töreni sırasında Washington, DC ve Beyaz Saray çevresindeki hava sahasını korumak için NASAMS kullanıldı.
2017'de Litvanya , kendi hava savunma yeteneklerini geliştirmesi amacıyla NASAMS-3 sipariş etti. 2020 yılında iki batarya teslim edildi
Nisan 2017'de Avustralya kısa mezilli hava savunma ihtiyacı doğrultusunda özgün NASAMS sistemlerinin kendi ülkesinde üretilmesine karar verdi. 20 Haziran 2019'da Kongsberg Defence & Aerospace AS (Norveç) ile ana yüklenici Raytheon Australia arasında 185 milyon USD değerinde anlaşma imzalandı. NASAMS'inn Avustralya versiyonu yerel olarak üretilen bileşenleri kullanılarak üretilecektir. Eylül 2021'de, Avustralya NASAMS için ilk iki Ateş Dağıtım Merkezi kabul testlerini geçti. Şubat 2022'de, NASAMS bataryaları için Mk2 fırlatıcılar tamamlandı; 2022'de ilk üç fırlatıcının teslim edilmesi planlandı.
2019'da Katar, NASAMS sistemi ile birlikte kullanılmak üzere AMRAAM-ER füzeleri siparişi verdi.
2022 Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinden sonra, 1 Temmuz 2022'de ABD Hükümeti, Ukrayna'ya gönderilmesi planlanan 820 milyon dolarlık askeri yardım paketinin bir parçası olarak, Ukrayna Güvenlik Yardım Girişimi (USAI) aracılığıyla NASAMS hava savunma sistemlerinin teslim edileceğini duyurdu. Bir Amerikan Savunma yetkilisi, Ukrayna'nın elindeki tüm sistemlern Sovyet sistemleri olduğunu, uzun vadede sovyet hava savunma sistemlerinin kullanılmasının sürdürülebilir olmayacağını söyledi. Bu girişim, Ukrayna hava savunmasının Sovyet döneminden kalma sistemlerden, modern bir hava savunmasına güncellenmesinin bir parçasıdır. Tedarik edilen sistemler Norveç stoklarından edilmesi veya envanter dışı kalmış birimler olması planlanmıştır.
29 Temmuz 2022'de ABD Savunma Bakanlığı, Ukrayna ya gönderilmek üzere her biri altı füzeye sahip 12 mobil fırlatıcıdan oluşan iki NASAMS bataryasının satın alınması için resmi sürecini başlattığını açıkladı. 24 Ağustos 2022'de ABD Savunma Bakanlığı, Ukrayna Güvenlik Yardım Girişimi (USAI) kapsamında Ukrayna'ya ek altı NASAMS bataryası ve ek mühimmat sağlayacağını duyurdu. Pentagon, Eylül 2022'de Ukrayna için gönderilmesi planlanan NASAMS'in iki ay içinde teslim edilmeye başlayacağını söyledi.
Gönderilen ilk NASAMS bataryaları, Ukrayna'ya Kasım 2022'de ulaştı. Pentagon, NASAMS'ın 15 Kasım 2022'de gerçekleşen Rus füze saldırıları sırasında sistemin %100 başarı oranına sahip olduğunu açıkladı ve Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskyy, saldırı sırasında sistemin hedeflenen 10 füzeden 10'unu düşürdüğünü açıklamıştır. ABD hükümeti, mevcut üretim oranlarıyla sıfırdan yeni bir sistem üretmek iki yıl sürebileceğinden, Orta Doğu ülkelerine daha önce satılmış NASAMS sistemerini Ukrayna'ya yönlendirmeye çalışmaktadır. Raytheon CEO'su Greg Hayes'e göre Orta Doğu ülkelerinden alınan sistemlerin daha sonra yenileriyle değiştirilmesi planlanmaktadır. Ancak Hayes, NASAMS sistemleri Ukrayna'ya gönderilen Orta Doğu ülkelerinin yeni NASAMS'ları elde etmek için 2 yıl beklemek zorunda kalacaklarını yalanlamıştır: "İnşanın 24 ay sürmesi, teslimantın 24 ay süreceği anlamına gelmez." dedi.
Nisan 2023'te Ukrayna Hava Kuvvetleri, o tarihe kadar NASAMS'ın 100'den fazla düşman füzesi ve insansız hava aracını imha ettiğini açıkladı.
Kullanıcılar
Eylül 2022 itibarıyla 13 resmi operatör vardı. Kongsberg şunları söyledi: "NASAMS, Norveç, İspanya, ABD, Hollanda, Finlandiya, Umman, Litvanya, Endonezya ve açıklanmayan bir müşteride operasyonel kullanımda. Sistem Avustralya, Katar, Macaristan ve Ukrayna için üretim aşamasındadır. NASAMS, dünya çapında hem Ordularda hem de Hava Kuvvetlerinde kullanılmaktadır. Ayrıca Polonya, Yunanistan ve Türkiye, çeşitli silah sistemleri için Kongsberg Komuta ve Kontrol çözümünü işletmektedir.":10
- Şili – Siperiş 2011'de verildi.
- Finlandiya –2009'da NASAMS-2 yi seçti.
- Endonezya – iki NASAMS-2 bataryası 2020'de teslim edildi.
- Litvanya – iki NASAMS-2 bataryası 2020'de teslim edildi, Ek sistemlerin alım süreci devam diyor.
- Hollanda – İki batarya Teslim edildi.
- Norway — NASAMS-2 ve NASAMS-3.
- Umman – 2014 te sipariş verildi,
- İspanya – 2003 yılında 4 batarya teslim edildi.
- Ukrayna –Kasım 2022'de ilk bataryalar teslim edildi. MArt 2023'te Norveç iki sistem tahüt etti.
- ABD – Başkentin savunması için kullanılmakta.
Gelecek operatörler
- Australia – İlk bataryalar teslim edildi.
- Macaristan – 2020 yılında sipariş verildi, tahmini teslimat 2023.
- Kuwait: Ekim 2022 de sipariş görüşmelerine başlandı.
- Taiwan – 2022 yılında ABD hükümeti alım onayı verdi. UKrayna Krizi sebebiyle teslimat 2024'te planlandı.
- Katar – Temmuz 2019'da sipariş verildi. AMRAAM-ER versiyonunu satın alan ilk ülkedir.
Potansiyel Kullanıcılar
Ayrıca bakınız
- ÇAM
- HİSAR
- Çoklu Görev Başlatıcı
- Gökyüzü Ejderhası 50
- ÖRÜMCEK
- VL MİKA
- VL-SRSAM
Kaynakça
- ^ . strategypage.com. 6 Mart 2020. 7 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2021.
- ^ . . 26 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Surface-Launched AMRAAM (SL-AMRAAM / CLAWS), United States of America 7 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . – Army Technology.com
- ^ . Kongsberg Defence and Aerospace. 21 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2022.
- ^ . . September 2022. 27 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c (PDF). Kongsberg. September 2022. 15 Ekim 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ . www.raytheonmissilesanddefense.com (İngilizce). 28 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2022.
- ^ . Diehl.com. 30 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2015.
- ^ . Kongsberg. 28 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2022.
- ^ "NASAMS Replaces Nike: Norway updates layered air defense". International Defense Review. 22 (3): 351. 1989 – Internet Archive vasıtasıyla. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (); Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ "Military Review: The Professional Journal of the United States Army". 4 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Mayıs 2023.
- ^ . 27 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . www.strategypage.com. 16 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2016.
- ^ Defense Update. . 27 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2014.
- ^ a b Terje Johnsen; Brita Hafskjold; Svein Fagerlund (23 Aralık 2005). (PDF). 26 Haziran 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Yazar eksik
|soyadı1=
() - ^ . Rheinmetall Defence. 16 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2022.
- ^ . Kongsberg Defence & Aerospace. 28 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2022.
- ^ (PDF). Kongsberg Gruppen. 4 Mayıs 2005. s. 38. 29 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2022.
- ^ . Norwegian Armed Forces – Forsvaret (Norveççe). 7 Mayıs 2019. 11 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . Kongsberg. 13 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 28 Temmuz 2020. 4 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . www.kongsberg.com. 21 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Raytheon completes first AMRAAM-ER missile flight tests from NASAMS air defense system 28 Haziran 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . – Armyrecognition.com, 5 October 2016
- ^ a b c . The War Zone. The Drive Media, Inc. 12 Temmuz 2019. 12 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2019. Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ "Norway's Air Force tests Sidewinder missile". defensenews.com. Defense News. 19 Haziran 2019. Erişim tarihi: 20 Haziran 2019.
- ^ . Kongsberg. 13 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2022.
- ^ . 26 Mart 2022. 26 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . tu.no (Norveççe). 6 Şubat 2017. 5 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2021.
- ^ . Kongsberg.com. 21 Haziran 2013. 1 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2016.
- ^ . prnewswire.com. 25 Haziran 2013. 1 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2021.
- ^ a b c "World Leader!" (PDF). 27 Haziran 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 2 Mayıs 2023.
- ^ . 4 Kasım 2019. 4 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . Weibel Scientific. 21 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2022.
- ^ . Armada International. 26 Kasım 2019. 29 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . Europäische Sicherheit & Technik. 22 Kasım 2019. 27 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 2 Mart 2021. 2 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b . Defence SA (İngilizce). 15 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2021.
- ^ . www.raytheonmissilesanddefense.com. 4 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 11 Ekim 2021. 11 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . www.raytheonmissilesanddefense.com. 3 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . April 2022. 1 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Anthony Capaccio (11 Ekim 2022). . Bloomberg. 11 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2022.
- ^ Andrew Greene (14 Ekim 2022). . ABC News. 14 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2022.
- ^ Tyler Rogoway (13 Ekim 2022). . The Drive. 13 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2022.
- ^ . Reuters. 12 Ekim 2022. 12 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2022.
- ^ Lund, Elisabeth (16 Şubat 2006). . Økonomisk Rapport (Norveççe). 19 Mayıs 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2012.
- ^ Christensen, Maj. Ola K. (8 Mart 2005). . Battle Griffin 2005 (Norveççe). 16 Kasım 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2012.
- ^ a b c d e . www.kongsberg.com. 14 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2018.
- ^ . spacedaily.com. 28 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2017.
- ^ . www.australiandefence.com.au (İngilizce). 11 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2021.
- ^ . www.defenseworld.net. 28 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2021.
- ^ . www.epicos.com (İngilizce). 31 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2021.
- ^ . Global Defense Corp (İngilizce). 1 Şubat 2022. 1 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2022.
- ^ "US to send Ukraine advanced NASAMS air defense weapons in $820 million package". Defense News (İngilizce). Erişim tarihi: 1 Haziran 2022.
- ^ "U.S. announces $820 million in Ukraine military aid, including missile systems". . PBS. 1 Temmuz 2022. 11 Eylül 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Mayıs 2023.
- ^ . The Drive. 1 Temmuz 2022. 1 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2022.
- ^ Boyko Nikolov (1 Ağustos 2022). . bulgarianmilitary.com. 3 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2022. Yazar eksik
|soyadı1=
() - ^ . U.S. Department of Defense (İngilizce). 24 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2022.
- ^ . Reuters. 27 Eylül 2022. 28 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2022. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (); Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ . 7 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . Reuters. 16 Kasım 2022. 16 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2022.
- ^ [Zelenskyy about NASAMS systems: there were 10 hits out of 10 launches]. Ukrinform (Ukraynaca). 15 Kasım 2022. 15 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2022.
- ^ LEE HUDSON (1 Aralık 2022). "U.S. looks to shift air defense systems from Middle East to Ukraine, Raytheon chief says". Politico. 3 Aralık 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Aralık 2022.
- ^ . The New Voice of Ukaine. 9 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2023.
- ^ . lenta.ru (Rusça). 10 Ekim 2011. 11 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2018.
- ^ . www.kongsberg.com. 29 Nisan 2009. 7 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2018.
- ^ . asiapacificdefensejournal.com. 16 Kasım 2020. 26 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2021.
- ^ Rupšys, Valdemaras (10 Haziran 2020). . Lithuanian National Radio and Television. 20 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2022.
- ^ . www.defensie.nl (Felemenkçe). 7 Ekim 2015. 30 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2018.
- ^ . www.ksat.no. 6 Aralık 2006. 31 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2018.
- ^ . janes.com. IHS Janes. 5 Mayıs 2014. 2 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2018.
- ^ . investor.raytheon.com. 23 Ocak 2014. 30 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2018.
- ^ (PDF). Kongsberg Defence & Aerospace. 24 Ocak 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2022.
- ^ . www.defense-aerospace.com. 30 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2018.
- ^ . 8 Kasım 2022. 8 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2022.
- ^ @ (10 Ocak 2023). (X gönderisi).
|arşiv-url=
kullanmak için|arşiv-tarihi=
gerekiyor () tarihinde kaynağından arşivlendi – X vasıtasıyla.; Eksik ya da boş |kullanıcı= (); Eksik ya da boş |numara= () - ^ Pugliese, David (10 Ocak 2023). "Canada buys Ukraine $400M air-defence system that Canadian Army has been waiting for since 2012". nationalpost.com. 11 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2023.
- ^ "Canadian donations and military support to Ukraine". . 26 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Nisan 2023.
- ^ Bisht, Inder Singh (13 Mart 2023). . The Defense Post (İngilizce). 13 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2023.
- ^ Marc Ambinder (16 Nisan 2015). "The futuristic air defense system of Washington, D.C. was defeated by a postman". The Week. 7 Mart 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ocak 2021.
- ^ . Australian Defence Business Review. 7 Haziran 2022. 30 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2022.
- ^ . tu.no (Norveççe). 23 Kasım 2020. 24 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2021.
- ^ . dsca.mil. 10 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 19 Kasım 2020. 4 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Taiwan will buy NASAMS air defense systems to defend against China". gagadget.com. 1 Ekim 2022. 17 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Mayıs 2023. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (); Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ . janes.com. IHS Janes. 10 Temmuz 2019. 1 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2019.
- ^ . The Baltic Times. 1 Temmuz 2022. 1 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2022.
- ^ "Once 'Rejected' By India, Ukraine To Get 'Game Changing' NASAMS From US; Will The Game Now Change For Ukraine?". The EurAsian Times. 12 Ekim 2022. 28 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Mayıs 2023. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (); Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
()
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
NASAMS Norvec Gelismis Karadan Havaya Fuze Sistemi ayni zamanda Ulusal Gelismis Karadan Havaya Fuze Sistemi olarak da bilinir kisa ve orta menzilli dagitilmis ve ag baglantili Kongsberg Defence Aerospace KDA ve Raytheon tarafindan gelistirilmis kara konuslu hava savunma sistemi Cok cesitli harp basliklarini atesleme kabiliyetine sahip olup insansiz hava araclarina IHA helikopterlere seyir fuzelerine insansiz savas hava araclarina SIHA lar ve sabit kanatli ucaklara karsi etkilidir Norvec Gelismis Karadan Havaya Fuze SistemiNASAMSCesidi Karadan Havaya Fuze SistemiUyrugu Norvec ABDHizmet gecmisiHizmet 1998 GunumuzKullanicilar Bakiniz kullanicilarUretim tarihiTasarimciUretici andOzelliklerYukseklik 21 km NASAMS 2 35 7 km NASAMS 3 AMRAAM ER Murettebat 2Etkili menzil Etkili Menzil 30 km NASAMS 2 AMRAAM 50 km NASAMS 3 AMRAAM ER Radar Izleme Menzili 120 km NASAMS 2 MPQ 64F1 NASAMS yerden firlatilan AIM 120 AMRAAM in Gelismis Orta Menzilli Havadan Havaya Fuze ilk uygulamasiydi NASAMS 2 2007 yilindan beri faaliyette olan Link 16 yi kullanabilen NASAMS sisteminin yukseltilmis versiyonudur 2019 dahizmete giren NASAMS 3 serinin en son versiyonudur Bu yukseltme fuze sistemine menzili 25 km olan AIM 9X Sidewinder ve IRIS T SLS kisa menzilli fuzeleri atesleme yetenegi eklemistir Bunun yaninda AMRAAM ER genisletilmis menzilli fuzeler 50 kilometre 31 mi ve havada kaldirilabilen mobil firlaticilari kullanma kabiliyeti kazanmistir NASAMS Patriot gibi daha uzun menzilli sistemlerle birlikte calisabilmektedir GelisimNASAMS in gelistirilme sureci 1980 lerde Kongsberg Defence Aerospace in KDA Hughes Missile Systems ve Hughes Aircraft Ground Systems Group ile bir araya gelerek Norvec Kraliyet Hava Kuvvetleri RNoAF icin ortak olarak programi baslatmasiyla basladi Projenin baslangicinda NASAMS in Norvec in guney hava uslerini hali hazirda savunan iki Nike Hercules tesisinin yerini almasi ve F 16 larla birlikte hareket ederek burada katmanli bir savunma saglamasi amaclandi Ilk Olarak Uyarlanmis Sahin NOAH programi icin KS500F bilgisayarlarina ve iki renkli CRT ekranli KMC9000 kontrol konsoluna sahip entegre hava savunma muharebe yonetim komuta ve kontrol sistemi gelistirildi Bu sistemle Norvec in MIM 23B Yari aktif radar gudumlu fuze sistemi gelistirilmis oldu Bu komuta ve kontrol sistemi mevcut AN MPQ 46 Yuksek Guclu Aydinlatici Doppler Radarini HPIR AN TPQ 36 karsi batarya radariyla entegre etti ve TPQ 36A yazilim yukseltmesiyle uc boyutlu bir alcak irtifa hava sahasi gozetleme radarina donusturuldu Gelistirilmis NOAH sistemi her firlatici icin ayni anda sadece bir tane hedefe ates edebildiginden dusman tarafindan toplu olarak ateslenen bir balistik fuze saldirisina karsi etkisiz kalmaktaydi Bu sebeple RNoAF daha daginik mimarili ag merkezli birden cok radar ve firlaticinin birlikte calisabildigi bir gelistirme talep etti MIM 23B fuzesi ilk yaklasma sirasinda bir atalet navigasyon sistemini kullanan aktif radar gudumlu AIM 120 AMRAAM fuzesi ile degistirildi TPQ 36A radari donen AN MPQ 64 Sentinel konfigurasyonu ile degistirilerek test atislari Haziran 1993 te yapildi sistem 1994 un sonlarinda 1995 in baslarinda kismi olarak operasyonel kapasiteye sahip olsa da 1998 de tam olarak operasyonel hale getirildi kaynak belirtilmeli Bu sistemi baz alarak gelistirilmis NASAMS 2 2000 lerde gelistirildi ve 2006 da faaliyete gecti Ucuncu nesil NASAMS 3 ise 2010 larda gelistirildi ve 2019 da Faaliyete girdi Birinci nesil NASAMS Sistem ABD yapimi TPQ 36A hava savunma X bant 3 boyutlu radarini ve yine ABD yapimi AMRAAM fuzelerini FDC Ates Dagitim Merkezi nin kisaltmasi olarak adlandirilan Norvec te gelistirilen savas yonetim sistemi olan C4I komuta kontrol iletisim bilgisayarlar ve istihbarat sistemi ile entegre etmistir Bir radara bagli FDC bir Edinme Radari ve Kontrol Sistemi ARCS olusturur NASAMS in yetenekleri ag temelli ve daginik sistem mimarisi kullanilarak gelistirilmistir Sistemin komuta kontrol modulu Taktik Kontrol Gorevlisi TCO ve Taktik Kontrol Asistani TCA icin birbirinin aynisi iki konsol barindirir AMRAAM fuzesi alti fuze barindiran bir firlaticidan ateslenir Standart AMRAAM fuzesi 25 km ye kadar yatay menzile sahiptir Bazi kaynaklar standart versiyonunun menzilini 15km nin uzerinde ve genisletilmis menzil versiyonunu 40 km olarak gostermektedir Norvec Hava Kuvvetleri 90 li yillarin sonlarinda NASAMS savas kontrol sistemlerini ARCS sistemleriyle entegre ederek Norwegian Solution NORSOL adinda bir entegre kara konuslu hava savunma sistemi gelistirildi BU sistemdeki Ikincil silah sistemleri arasinda RBS 70 lazer isini destekli MANPADS sistemi ve Bofors 40mm L70 tabancasi Oerlikon Contraves FCS2000 tek darbeli doppler izleme radari tarafindan kontrol edilir yer aliyordu Sistem tum kademelerdeki komutanlara savas alani farkindaligi saglamak ve dost ucaklarin korunmasini saglarken over kill yani birden cok hava savunma birimi tarafindan tek bir tehdide angajman ve under kill herhangi bir birimin tehdide mudahale edememesi durumlarini onlemek icin uc sistemi de NASAMS RBS70 ve L70 FCS2000 entegre etti NASAMS 2 Ispanya da bir askeri gecit toreni sirasinda Ispanyol NASAMS 2 firlatma araciFin Sisu E13TP NASAMS 2 firlatma araci Norvec Hava Kuvvetleri KDA ile birlikte 2000 li yillarin baslarinda NASAMS 2 adli bir NASAMS gelistirme projesi baslatti Gelistirilmis surum ilk olarak 2006 yilinin ortalarinda Hava kuvvetlerine teslim edildi Iki versiyon arasindaki en buyuk fark standart taktik veri baglanti kapasitesinin gelistirilmesinin Link 16 Link 11 JREAP vb yani sira daha iyi bir yer radarinin kullanilmasidir Sistemin 2007 de operasyonel hale gelmesi planlanmistir Bir NASAMS 2 bataryasi dort adede kadar Atesleme biriminden olusur her atesleme birimi her biri alti AIM 120 AMRAAM fuzesi tasiyan 3 fuze rampasi LCHR bir AN MPQ 64F1 Gelistirilmis Sentinel radari bir Ates Dagitim Merkezi araci ve bir elektro optik kamera araci MSP500 icerir Gelistirilmis Sentinel Radari daha genis spektruma ayarlanabilir donus hizina ve daha yuksek hedef tespit ve takip performansina sahiptir Radar platformu kendi guc kaynagi ile birlikte gelir ve cesitli araclara monte edilebilir Her bir radar verileri bagimsiz olarak isleyebilir ve dagitabilir ve diger istasyonlara radyo baglantilari kablo Multi Rolle Radio veya TADKOM araciligiyla baglanabilir Bir lazer mesafe olcer ile donatilmis Rheinmetall in MSP500 elektro optik sensoru ve bir TV kamerasinin yani sira Gelistirilmis bir termal kamera ile donatilmistir Bunlar fuzeleri pasif olarak ateslemek icin kullanilabilir Ates Kontrol Merkezleri FDC ler cografi ozelliklere gore dagitilmis merkezi ya da dagitilmis veri mimarisine sahip sensorlerden gelen verileri birlestirerek tum hava sahasinin detayli goruntusunu Taktiksel Kontrol Subayina saglar Her komuta yeri goreve dayali ortak taktik operasyon kontrolu CTOC arayuzune sahip iki renkli ekran icerir Kontrol sistemi daha az gorunur hale gelmek icin kendisini sensorlerden ayirabilir Operatorler operasyon merkezi yazilimini GBADOC calistirarak merkezi bir kontrol rolunu alabilir Hawk XXI yukseltmesinde bulunan Tabur Harekat Merkezine BOC benzeyen istege bagli bir Taktik Kontrol Merkezi TCC araci bu rol icin kullanilabilecek ucuncu bir komuta araci ozelligini tasir Kontrol modulleri cok cesitli araclara monte edilmekte olup her modul Pusula ve GPS alicisi kullanarak konumunu otomatik olarak belirleyebilmektedir NASAMS 3 Dort AIM 120 AMRAAM ve iki AIM 9X Sidewinder fuzesi ile Yuksek Hareketli Firlatici HML Nisan 2019 da Norvec gelistirilmis NASAMS 3 sistemini faaliyete aldi Mayis 2019 da ilk atis testleri yapildi NASAMS 3 guncellenmis atis Dagitim istasyonu ergonomik kontrol panelleri ve uc adet 30inc duz panel ekrana sahip bir ADX konsoluna sahiptir Yeniden tasarlanan Mk 2 firlatici AIM 120 AMRAAM a ek olarak firlatma raylarindan AIM 9X Sidewinder Block II kisa menzilli hava savunma fuzeleri ve AMRAAM ER fuzelerini atesleyebilmektedir AMRAAM ER iki asamali AMRAAM gudum basligi baz alinarak gelistirilmis maksimum menzilde yuzde 50 artis ve maksimum irtifada yuzde 70 artis saglayan Evolved Sea Sparrow Fuze roket motorunu temel alan angajman menzilini arttiran bir menzil yukseltmesidir maksimum menzili 50 km dir Arttirilmis menzilli fuze hizli ucan ve sert manevra yapan hedefleri dusurmek icin daha fazla yetenege sahip olacak Mayis 2019 da AIM 9X Block II Norvec teki Andoya Uzay Merkezi ndeki NASAMS rampalarindan test atislari yapilmistir 2019 da yeni bir kisa menzilli Mobil Kara Tabanli Hava Savunma Sistemi konfigurasyonu gelistirilmeye baslandi Bu sistemde her batarya IRIS T Fuzelerini tasiyan IRIST SLS firlaticilarini paletli tasiyicilar ile kullanabilen ya da 4 tekerli M1152A1 HMMWV sasili Yuksek manevra kabiliyetli tasiyicilara monte edilen AIM 120 AMRAAM sistemini ihtiva eder BU sistemler Amerkan Ordusu tarafindan C 130 ya da C 17 ucaklari ile tasinabilecek sekilde tasarlanmistir High Mobility Launcher dort firlatma rayindan hem AIM 120 hem de AIM 9X i firlatabilir ve iki ek rayla donatilabilir IRIS T rampalari ve destek araclari Zirhli Savas Destek Araci ACSV ve yukseltilmis M113 M577A2 komuta araclarinin sasisinde ve Weibel Scientific tarafindan tasarlanan XENTA M X band radarlari ile donatilacak sekilde tasarlanmaktadir Haziran 2019 da Avustralya CEA taktik CEEATAC ve CEA operasyonel CEAOPS AESA radarlari HMMWV yerine Hawkei PMV araclari uzerine kunuslu Yuksek Mobilite ozelliklerine sahip radar tasiyicilari ve Raytheon Australia nin Mawson Lakes teki tesisinde uretilen Ates Dagitim Merkezi araclari ile donatilmis NASAMS 3 un yerel olarak uretilmis bir versiyonunu siparis etti Sistemin ayni zamanda Raytheon Hedefleme Sistemi yuksek cozunurluklu gunduz gece goruntuleme sensoru ve entegre lazer telemetre iceren bir elektro optik kizilotesi EO IR yonlendirme sistemi icermesi hedeflenmektedir Avustralya Ordusu NASAMS tabanli gelistirilecek hava savunma agina 2 5 milyar A harcamayi planlamaktadir Ekim 2021 de Raytheon NASAMS 3 un aslen MIM 104 Patriot sistemi icin gelistirilen GhostEye eski adiyla LTAMDS teknolojisine dayali yeni bir orta menzilli AESA radari olan GhostEye MR ile yenilenecegini duyurdu Mart 2022 de Raytheon Yuksek Enerji Lazer Silah Sisteminin HELWS ozellikle drone surulerine karsi NASAMS sistemine entegre edilebilecigini gosteren bir test gerceklestirdi FuzelerAMRAAM stoklari diger ulkelerin urettigi tum alternatif fuzelerden cok daha fazla kullanilan dunyanin en yaygin fuze sistemidir NASAMS AIM 9 Sidewinder AMRAAM ve AMRAAM ER gibi mevcut havadan havaya fuzelerin hemen hepsini kullanma kapasitesine sahip oldugundan NATO nun cephaneligindeki bir NASAMS bataryasindan sistem ozellikleri degistirilmeden binlerce eski model fuze kullanilabilir AIM 9X varyanti fuzenin eski varyantlarinin gerektirdigi firlatma rayi nitrojen besleme ihtiyacini ortadan kaldiran dahili bir sogutma sistemi icerir Raporlara gore NASAMS NATO ve muttefiklerinin ozellikle hava savunma sistemi icin saglayabilecegi cok ceisitli fuzeleri atesleyebilme kabiliyeti nedeniyle Ukrayna icin son derece uygun olarak tanimlanmistir Ozellikle eski AMRAAM A ve B modelleri Ukrayna ya gonderilebilip NASAMS sistemleri tarafindan ateslenebilecek durumdadir Ornegin Birlesik Krallik hukumeti AMRAAM lar da dahil olmak uzere yuzlerce ek hava savunma fuzesi bagislamayi teklif etti AIM 120 AMRAAM AMRAAM ER AIM 9X SidewinderServis gecmisi2005 ABD baskanlik yemin toreni sirasinda Washington DC ve Beyaz Saray cevresindeki hava sahasini korumak icin NASAMS kullanildi 2017 de Litvanya kendi hava savunma yeteneklerini gelistirmesi amaciyla NASAMS 3 siparis etti 2020 yilinda iki batarya teslim edildi Nisan 2017 de Avustralya kisa mezilli hava savunma ihtiyaci dogrultusunda ozgun NASAMS sistemlerinin kendi ulkesinde uretilmesine karar verdi 20 Haziran 2019 da Kongsberg Defence amp Aerospace AS Norvec ile ana yuklenici Raytheon Australia arasinda 185 milyon USD degerinde anlasma imzalandi NASAMS inn Avustralya versiyonu yerel olarak uretilen bilesenleri kullanilarak uretilecektir Eylul 2021 de Avustralya NASAMS icin ilk iki Ates Dagitim Merkezi kabul testlerini gecti Subat 2022 de NASAMS bataryalari icin Mk2 firlaticilar tamamlandi 2022 de ilk uc firlaticinin teslim edilmesi planlandi 2019 da Katar NASAMS sistemi ile birlikte kullanilmak uzere AMRAAM ER fuzeleri siparisi verdi 2022 Rusya nin Ukrayna yi isgalinden sonra 1 Temmuz 2022 de ABD Hukumeti Ukrayna ya gonderilmesi planlanan 820 milyon dolarlik askeri yardim paketinin bir parcasi olarak Ukrayna Guvenlik Yardim Girisimi USAI araciligiyla NASAMS hava savunma sistemlerinin teslim edilecegini duyurdu Bir Amerikan Savunma yetkilisi Ukrayna nin elindeki tum sistemlern Sovyet sistemleri oldugunu uzun vadede sovyet hava savunma sistemlerinin kullanilmasinin surdurulebilir olmayacagini soyledi Bu girisim Ukrayna hava savunmasinin Sovyet doneminden kalma sistemlerden modern bir hava savunmasina guncellenmesinin bir parcasidir Tedarik edilen sistemler Norvec stoklarindan edilmesi veya envanter disi kalmis birimler olmasi planlanmistir 29 Temmuz 2022 de ABD Savunma Bakanligi Ukrayna ya gonderilmek uzere her biri alti fuzeye sahip 12 mobil firlaticidan olusan iki NASAMS bataryasinin satin alinmasi icin resmi surecini baslattigini acikladi 24 Agustos 2022 de ABD Savunma Bakanligi Ukrayna Guvenlik Yardim Girisimi USAI kapsaminda Ukrayna ya ek alti NASAMS bataryasi ve ek muhimmat saglayacagini duyurdu Pentagon Eylul 2022 de Ukrayna icin gonderilmesi planlanan NASAMS in iki ay icinde teslim edilmeye baslayacagini soyledi Gonderilen ilk NASAMS bataryalari Ukrayna ya Kasim 2022 de ulasti Pentagon NASAMS in 15 Kasim 2022 de gerceklesen Rus fuze saldirilari sirasinda sistemin 100 basari oranina sahip oldugunu acikladi ve Ukrayna Devlet Baskani Zelenskyy saldiri sirasinda sistemin hedeflenen 10 fuzeden 10 unu dusurdugunu aciklamistir ABD hukumeti mevcut uretim oranlariyla sifirdan yeni bir sistem uretmek iki yil surebileceginden Orta Dogu ulkelerine daha once satilmis NASAMS sistemerini Ukrayna ya yonlendirmeye calismaktadir Raytheon CEO su Greg Hayes e gore Orta Dogu ulkelerinden alinan sistemlerin daha sonra yenileriyle degistirilmesi planlanmaktadir Ancak Hayes NASAMS sistemleri Ukrayna ya gonderilen Orta Dogu ulkelerinin yeni NASAMS lari elde etmek icin 2 yil beklemek zorunda kalacaklarini yalanlamistir Insanin 24 ay surmesi teslimantin 24 ay surecegi anlamina gelmez dedi Nisan 2023 te Ukrayna Hava Kuvvetleri o tarihe kadar NASAMS in 100 den fazla dusman fuzesi ve insansiz hava aracini imha ettigini acikladi Kullanicilar NASAMS 1 Kullanicilari Eylul 2022 itibariyla 13 resmi operator vardi Kongsberg sunlari soyledi NASAMS Norvec Ispanya ABD Hollanda Finlandiya Umman Litvanya Endonezya ve aciklanmayan bir musteride operasyonel kullanimda Sistem Avustralya Katar Macaristan ve Ukrayna icin uretim asamasindadir NASAMS dunya capinda hem Ordularda hem de Hava Kuvvetlerinde kullanilmaktadir Ayrica Polonya Yunanistan ve Turkiye cesitli silah sistemleri icin Kongsberg Komuta ve Kontrol cozumunu isletmektedir 10 Sili Siperis 2011 de verildi Finlandiya 2009 da NASAMS 2 yi secti Endonezya iki NASAMS 2 bataryasi 2020 de teslim edildi Litvanya iki NASAMS 2 bataryasi 2020 de teslim edildi Ek sistemlerin alim sureci devam diyor Hollanda Iki batarya Teslim edildi Norway NASAMS 2 ve NASAMS 3 Umman 2014 te siparis verildi Ispanya 2003 yilinda 4 batarya teslim edildi Ukrayna Kasim 2022 de ilk bataryalar teslim edildi MArt 2023 te Norvec iki sistem tahut etti ABD Baskentin savunmasi icin kullanilmakta Gelecek operatorler Australia Ilk bataryalar teslim edildi Macaristan 2020 yilinda siparis verildi tahmini teslimat 2023 Kuwait Ekim 2022 de siparis gorusmelerine baslandi Taiwan 2022 yilinda ABD hukumeti alim onayi verdi UKrayna Krizi sebebiyle teslimat 2024 te planlandi Katar Temmuz 2019 da siparis verildi AMRAAM ER versiyonunu satin alan ilk ulkedir Potansiyel Kullanicilar Estonia and Latvia 2022 yilinda orta menzilli hava savunmalarin gelistirilmesi amaciyla isbirligi anlasmasi imzalandi India 2018 yilinda sistemin satin alinmasi dusunulduyse de daha sonra ulkenin kendi gelistirme cabalari nedeniyle vazgecildi Ayrica bakinizCAM HISAR Coklu Gorev Baslatici Gokyuzu Ejderhasi 50 ORUMCEK VL MIKA VL SRSAMKaynakca strategypage com 6 Mart 2020 7 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Ocak 2021 26 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Surface Launched AMRAAM SL AMRAAM CLAWS United States of America 7 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Army Technology com Kongsberg Defence and Aerospace 21 Mart 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Ekim 2022 September 2022 27 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b c PDF Kongsberg September 2022 15 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi www raytheonmissilesanddefense com Ingilizce 28 Subat 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Nisan 2022 Diehl com 30 Mart 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Mart 2015 Kongsberg 28 Subat 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Ekim 2022 NASAMS Replaces Nike Norway updates layered air defense International Defense Review 22 3 351 1989 Internet Archive vasitasiyla Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Military Review The Professional Journal of the United States Army 4 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Mayis 2023 27 Eylul 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi www strategypage com 16 Ocak 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Ocak 2016 Defense Update 27 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Aralik 2014 a b Terje Johnsen Brita Hafskjold Svein Fagerlund 23 Aralik 2005 PDF 26 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Yazar eksik soyadi1 yardim Rheinmetall Defence 16 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Ekim 2022 Kongsberg Defence amp Aerospace 28 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Ekim 2022 PDF Kongsberg Gruppen 4 Mayis 2005 s 38 29 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 15 Temmuz 2022 Norwegian Armed Forces Forsvaret Norvecce 7 Mayis 2019 11 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Kongsberg 13 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi 28 Temmuz 2020 4 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi www kongsberg com 21 Mart 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Raytheon completes first AMRAAM ER missile flight tests from NASAMS air defense system 28 Haziran 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Armyrecognition com 5 October 2016 a b c The War Zone The Drive Media Inc 12 Temmuz 2019 12 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Temmuz 2019 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Norway s Air Force tests Sidewinder missile defensenews com Defense News 19 Haziran 2019 Erisim tarihi 20 Haziran 2019 Kongsberg 13 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Ekim 2022 26 Mart 2022 26 Mart 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi tu no Norvecce 6 Subat 2017 5 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Ocak 2021 Kongsberg com 21 Haziran 2013 1 Temmuz 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Ocak 2016 prnewswire com 25 Haziran 2013 1 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Ocak 2021 a b c World Leader PDF 27 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 2 Mayis 2023 4 Kasim 2019 4 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Weibel Scientific 21 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Ekim 2022 Armada International 26 Kasim 2019 29 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Europaische Sicherheit amp Technik 22 Kasim 2019 27 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi 2 Mart 2021 2 Mart 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b Defence SA Ingilizce 15 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Eylul 2021 www raytheonmissilesanddefense com 4 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi 11 Ekim 2021 11 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi www raytheonmissilesanddefense com 3 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi April 2022 1 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Anthony Capaccio 11 Ekim 2022 Bloomberg 11 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Ekim 2022 Andrew Greene 14 Ekim 2022 ABC News 14 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Ekim 2022 Tyler Rogoway 13 Ekim 2022 The Drive 13 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Ekim 2022 Reuters 12 Ekim 2022 12 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Ekim 2022 Lund Elisabeth 16 Subat 2006 Okonomisk Rapport Norvecce 19 Mayis 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Haziran 2012 Christensen Maj Ola K 8 Mart 2005 Battle Griffin 2005 Norvecce 16 Kasim 2005 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Haziran 2012 a b c d e www kongsberg com 14 Mart 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Temmuz 2018 spacedaily com 28 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Ekim 2017 www australiandefence com au Ingilizce 11 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Eylul 2021 www defenseworld net 28 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Eylul 2021 www epicos com Ingilizce 31 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Eylul 2021 Global Defense Corp Ingilizce 1 Subat 2022 1 Subat 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Subat 2022 US to send Ukraine advanced NASAMS air defense weapons in 820 million package Defense News Ingilizce Erisim tarihi 1 Haziran 2022 U S announces 820 million in Ukraine military aid including missile systems PBS 1 Temmuz 2022 11 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Mayis 2023 The Drive 1 Temmuz 2022 1 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Temmuz 2022 Boyko Nikolov 1 Agustos 2022 bulgarianmilitary com 3 Agustos 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Agustos 2022 Yazar eksik soyadi1 yardim U S Department of Defense Ingilizce 24 Agustos 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Agustos 2022 Reuters 27 Eylul 2022 28 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Eylul 2022 Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim 7 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Reuters 16 Kasim 2022 16 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Kasim 2022 Zelenskyy about NASAMS systems there were 10 hits out of 10 launches Ukrinform Ukraynaca 15 Kasim 2022 15 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Kasim 2022 LEE HUDSON 1 Aralik 2022 U S looks to shift air defense systems from Middle East to Ukraine Raytheon chief says Politico 3 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Aralik 2022 The New Voice of Ukaine 9 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Nisan 2023 lenta ru Rusca 10 Ekim 2011 11 Ekim 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Temmuz 2018 www kongsberg com 29 Nisan 2009 7 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Temmuz 2018 asiapacificdefensejournal com 16 Kasim 2020 26 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Ocak 2021 Rupsys Valdemaras 10 Haziran 2020 Lithuanian National Radio and Television 20 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Eylul 2022 www defensie nl Felemenkce 7 Ekim 2015 30 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Temmuz 2018 www ksat no 6 Aralik 2006 31 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Temmuz 2018 janes com IHS Janes 5 Mayis 2014 2 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Temmuz 2018 investor raytheon com 23 Ocak 2014 30 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Temmuz 2018 PDF Kongsberg Defence amp Aerospace 24 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 11 Temmuz 2022 www defense aerospace com 30 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Temmuz 2018 8 Kasim 2022 8 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Kasim 2022 10 Ocak 2023 X gonderisi arsiv url kullanmak icin arsiv tarihi gerekiyor yardim tarihinde kaynagindan arsivlendi X vasitasiyla Eksik ya da bos kullanici yardim Eksik ya da bos numara yardim Pugliese David 10 Ocak 2023 Canada buys Ukraine 400M air defence system that Canadian Army has been waiting for since 2012 nationalpost com 11 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Ocak 2023 Canadian donations and military support to Ukraine 26 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Nisan 2023 Bisht Inder Singh 13 Mart 2023 The Defense Post Ingilizce 13 Mart 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Nisan 2023 Marc Ambinder 16 Nisan 2015 The futuristic air defense system of Washington D C was defeated by a postman The Week 7 Mart 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Ocak 2021 Australian Defence Business Review 7 Haziran 2022 30 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Eylul 2022 tu no Norvecce 23 Kasim 2020 24 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Ocak 2021 dsca mil 10 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi 19 Kasim 2020 4 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Taiwan will buy NASAMS air defense systems to defend against China gagadget com 1 Ekim 2022 17 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Mayis 2023 Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim janes com IHS Janes 10 Temmuz 2019 1 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Temmuz 2019 The Baltic Times 1 Temmuz 2022 1 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Eylul 2022 Once Rejected By India Ukraine To Get Game Changing NASAMS From US Will The Game Now Change For Ukraine The EurAsian Times 12 Ekim 2022 28 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Mayis 2023 Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim