Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Nabız, kanın sol karıncıktan büyük atardamarlara pompalanması esnasında, uç noktalardaki atardamarlarda oluşturduğu dalgalanmadır. Kalp atışının uçtaki atardamarlardan hissedilmesine nabız denir.
| Nabız | |
|---|---|
 | |
| Organizmalar | Hayvanlar İnsanlar |
| Biyolojik sistem | Dolaşım sistemi |
| Eylem | İstemsiz |
| Salgı | Dakikada 60-100 (Normal insan) |
| Süre | 0,6–1 saniye (Normal insan) |
Nabız, kalbin 1 dakika içinde kaç kere kasıldığını yani kalbin hızını yansıtır. Kalp her kasılmasıyla bir miktar kanı atardamarlara (aort ve daha sonra bundan ayrılan dallara) fırlatır ve damarların esneyebilme özelliğinden dolayı atardamarlarda buna bağlı bir genişleme olur. Damar duvarı bu genişlemenin ardından elastik olduğundan dolayı eski durumuna döner, ardından bir sonraki atım ile yeni bir basınç dalgası ile tekrar genişler ve bu böyle devam eder gider. İşte bu genişleme, damarların yüzeysel seyrettiği yerlerde (el bileği, dirsek içi, kasık, şakak, ayak bileği gibi) nabız dalgası olarak hissedilir. Ayrıca hastalar ameliyat olduktan sonra nabız ölçen bir alete bağlı olurlar. Bu alet, nabzın dakikada kaç kere attığını ve nasıl attığını gösterir. Hastada bir sorun olmadığında ise bu alet çıkarılır.
Fizyolojik
Claudius Galen belki de nabzı tanımlayan ilk fizyolog idi. Nabız, eğitimli bir gözlemci veya sağlıkçı için sistolik kan basıncını belirlemek için uygun bir dokunsal yöntemdir. Diyastolik kan basıncı ise dokusal yöntemlerle hissedilemeyen veya gözlemlenemeyen bir kalp atış hızı arasındaki basınçtır.
Sistolde kalp tarafından üretilen basınç dalgaları arter duvarlarını hareket ettirir. Kanın ileri hareketi, sınırlar esnek ve uyumlu olduğunda gerçekleşir. Bu özellikler elle tutulur bir basınç dalgası oluşturacak kadar oluşur.
Fizyolojik talebe bağlı olarak atış hızı nabız hızından daha fazla veya daha az olabilir. Bu durumda kalp atış hızı, nabız değildir ve oskültasyonla veya kalbin apeksindeki işitilebilir seslerle belirlenir. Nabız eksikliği (kalp atışları ve çevresel nabız atışları arasındaki fark), radyal arterde eş zamanlı elle muayene ve kalbin tepe noktasına yakın PMI'da oskültasyon ile belirlenir. Erken atım veya atriyal fibrilasyon durumunda mevcut olabilir.
Nabız hızı, bir arterin dışında dokunsal veya görsel araçlarla gözlemlenir ve ölçülür ve dakikadaki atım veya BPM olarak kaydedilir.
Nitelik
Atış hızı
Bebeğin kalp atışı Sağlıklı bir bebeğin kalp atışı. | |
| Dinlerken sorun mu yaşıyorsunuz? alın. | |
Dakika başına atış cinsinden dinlenme halindeki normal nabız hızları aşağıdaki gibidir:
| Yeni doğan (0–3 Aylık) | Bebek (3–6 Aylık) | Bebek (6–12 Aylık) | Çocuk (1–10 Yaş) | Çocuk-genç-yetişkin-yaşlı (+10 yaş) | Sporcu yetişkinler |
|---|---|---|---|---|---|
| 99–149 | 89–119 | 79–119 | 69–129 | 59–99 | 39–59 |
Nabız hızı genel kalp sağlığı hakkında bilgi verebilmektedir. Nabız dakikada 50-70 arasında atıyorsa genellikle çok iyi 60-100 arası ise normal seviyede olarak tasvir edilmektedir. Ancak Bradikardi seviyesindeki bir nabız hızı tehlikeli olabilir.
Ritim
Sağlıklı bir bireyde nabız ritimi ve kuvveti düzenlidir. Düzensiz bir Sinüs aritmisi genellikle Ektopik Kalp Atışları, Atriyal fibrilasyon; Atriyal taşikardi, Atriyal çarpıntı ve İkinci derece atriyoventriküler blok'a bağlı olabilrmektedir. Nabız sırasında atımların aralıklı olarak düşmesine ise "aralıklı nabız" denir.
Hacim
Arterin diyastolik ve sistolik durumda gösterdiği genişleme derecesine hacim denir. Ayrıca darbenin genliği, genişlemesi veya boyutu olarak da bilinir.
hipokinetik nabız (Yavaş)
Zayıf bir nabız, yavaş nabız basıncını belirtir. Düşük bir kalp debisi (şok, konjestif kalp yetmezliğinde gibi hallerde görüldüğü gibi), , kalp kapak hastalığı (, , gibi) vb. nedeniyle zayıf bir nabız söz konusu olabilir.
hiperkinetik nabız (Hızlı)
Bir çarpıntılı nabız, yüksek nabız basıncını belirtir. Vasküler direnç'in düşük olması (ateş ,Kansızlık, , , AV fistül, Paget hastalığı, beriberi, karaciğer sirozu gibi hallerde göründüğü gibi), hızlı bir kalp debisi, atım hacminin artması (anksiyetede görüldüğü gibi) vb. nedeniyle yüksek bir nabız söz konusu olabilir.
Ayrıca Nabzın kuvveti de rapor edilebilir:
- 0 = Yok
- 1 = Zar zor hissediliyor
- 2 = Kolaylıkla hissedilebilir
- 3 = Tam
- 4 = Anevrizma
Kuvvet
Nabız atışı sırasındaki darbenin sıkıştırılabilirliği olarak da bilinir. Sistolik kan basıncının kaba bir ölçüsüdür.
Yaygın hissedilen bölgeler
Bölgeler periferik nabız ve merkezi nabız olarak ayrılabilir. Merkezi nabız karotis, femoral ve brakiyal nabızlarını içerir.
Kollar
- Aksiller nabız (Koltuk altı): Koltuk altı yan duvarının aşağısında bulunur.
- Brakiyal nabız (Kol): Üst kolun iç kısmında dirseğe yakın yerde bulunur, sıklıkla bebeklerde karotis nabzının (brakiyal arter) yerine kullanılır.
- Radyal nabız (Ön kol): Bileğin yan tarafında bulunur. Anatomik enfiye çukurunda da bulunabilir.
- Ulnar nabız: Bileğin orta kısmında bulunur.
Ayaklar
- Femoral nabız (Kalça-uyluk): Uyluğun iç kısmında, kasık orta noktasında, kasık simfizi ile anterior superior iliak omurganın ortasında bulunur.
- Popliteal nabız (Diz arkası): Dizin üstünde popliteal fossa da, diz bükülü tutularak bulunur. Hasta dizini yaklaşık 124° büker ve sağlık uzmanı dizin arkasındaki çukurdaki popliteal arteri bulmak için dizini iki eliyle tutar.
- Dorsalis pedis nabzı: Ayağın üst kısmındaki, hallucis longus'un ekstansörünün hemen lateralinde bulunur.
- Tibialis posterior nabzı: Ayak bileğinin medial tarafında, medial malleolün 2 cm aşağısında ve 2 cm posteriorunda bulunur. üzerinde kolayca hissedilebilir.
Baş ve boyun
- Şah damarı nabızı: Boyunda (şah damarı bölgesinde) bulunur. Şah damarı, hasta otururken veya yatarken nazikçe elle dokunarak muayene edilmelidir.
- Yüz nabız: Mandibula (alt çene kemiği) üzerinde, ağzın köşeleri ile aynı çizgide bulunur.
- Temporal nabız: Şakakta yani kulağın hemen önünde bulunur.
Nabız kafanın birçok yerinde hissedilse de, normalde insanların kalp atışlarını kafanın içinde duymaması gerekir. Buna pulsatil kulak çınlaması denir ve çeşitli tıbbi bozuklukların göstergesi olabilir.
Gövde
- Apikal nabız: Sol 5. interkostal aralıkta, orta klaviküler çizginin 1,25 cm lateralinde bulunur. Diğer nabız bölgelerinin aksine, apikal nabız bölgesi tek taraflıdır ve bir arterin altından değil, kalbin altından (daha spesifik olarak kalbin tepe noktasından) ölçülür.
Ayrıca Bakınız
Kaynakça
- ^ Temkin 165;BBC[a]
- ^ US Department of Health and Human Services – National Ites of Health 5 Temmuz 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Pulse
- ^ "Nabız Nedir? İdeal Nabız Kaç Olmalı?". www.medicalpark.com.tr. 10 Kasım 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Eylül 2023.
- ^ "Nabız Nedir, Normal Nabız Kaç Olmalı? - Acıbadem Hayat". www.acibadem.com.tr. 14 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Eylül 2023.
- ^ Berg, Dale; Worzala, Katherine (2006). Atlas of Adult Physical Diagnosis (İngilizce). Lippincott Williams & Wilkins. s. 80. ISBN . 3 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ekim 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Nabiz kanin sol karinciktan buyuk atardamarlara pompalanmasi esnasinda uc noktalardaki atardamarlarda olusturdugu dalgalanmadir Kalp atisinin uctaki atardamarlardan hissedilmesine nabiz denir NabizOrganizmalarHayvanlar InsanlarBiyolojik sistemDolasim sistemiEylemIstemsizSalgiDakikada 60 100 Normal insan Sure0 6 1 saniye Normal insan Nabiz kalbin 1 dakika icinde kac kere kasildigini yani kalbin hizini yansitir Kalp her kasilmasiyla bir miktar kani atardamarlara aort ve daha sonra bundan ayrilan dallara firlatir ve damarlarin esneyebilme ozelliginden dolayi atardamarlarda buna bagli bir genisleme olur Damar duvari bu genislemenin ardindan elastik oldugundan dolayi eski durumuna doner ardindan bir sonraki atim ile yeni bir basinc dalgasi ile tekrar genisler ve bu boyle devam eder gider Iste bu genisleme damarlarin yuzeysel seyrettigi yerlerde el bilegi dirsek ici kasik sakak ayak bilegi gibi nabiz dalgasi olarak hissedilir Ayrica hastalar ameliyat olduktan sonra nabiz olcen bir alete bagli olurlar Bu alet nabzin dakikada kac kere attigini ve nasil attigini gosterir Hastada bir sorun olmadiginda ise bu alet cikarilir FizyolojikRadyal arterde nabiz degerlendirmesi Nabzi degerlendirmek icin onerilen noktalar Claudius Galen belki de nabzi tanimlayan ilk fizyolog idi Nabiz egitimli bir gozlemci veya saglikci icin sistolik kan basincini belirlemek icin uygun bir dokunsal yontemdir Diyastolik kan basinci ise dokusal yontemlerle hissedilemeyen veya gozlemlenemeyen bir kalp atis hizi arasindaki basinctir Sistolde kalp tarafindan uretilen basinc dalgalari arter duvarlarini hareket ettirir Kanin ileri hareketi sinirlar esnek ve uyumlu oldugunda gerceklesir Bu ozellikler elle tutulur bir basinc dalgasi olusturacak kadar olusur Fizyolojik talebe bagli olarak atis hizi nabiz hizindan daha fazla veya daha az olabilir Bu durumda kalp atis hizi nabiz degildir ve oskultasyonla veya kalbin apeksindeki isitilebilir seslerle belirlenir Nabiz eksikligi kalp atislari ve cevresel nabiz atislari arasindaki fark radyal arterde es zamanli elle muayene ve kalbin tepe noktasina yakin PMI da oskultasyon ile belirlenir Erken atim veya atriyal fibrilasyon durumunda mevcut olabilir Nabiz hizi bir arterin disinda dokunsal veya gorsel araclarla gozlemlenir ve olculur ve dakikadaki atim veya BPM olarak kaydedilir NitelikAtis hizi Bebegin kalp atisi source source Saglikli bir bebegin kalp atisi Dinlerken sorun mu yasiyorsunuz Medya yardimi alin Dakika basina atis cinsinden dinlenme halindeki normal nabiz hizlari asagidaki gibidir Yeni dogan 0 3 Aylik Bebek 3 6 Aylik Bebek 6 12 Aylik Cocuk 1 10 Yas Cocuk genc yetiskin yasli 10 yas Sporcu yetiskinler99 149 89 119 79 119 69 129 59 99 39 59 Nabiz hizi genel kalp sagligi hakkinda bilgi verebilmektedir Nabiz dakikada 50 70 arasinda atiyorsa genellikle cok iyi 60 100 arasi ise normal seviyede olarak tasvir edilmektedir Ancak Bradikardi seviyesindeki bir nabiz hizi tehlikeli olabilir Ritim Saglikli bir bireyde nabiz ritimi ve kuvveti duzenlidir Duzensiz bir Sinus aritmisi genellikle Ektopik Kalp Atislari Atriyal fibrilasyon Atriyal tasikardi Atriyal carpinti ve Ikinci derece atriyoventrikuler blok a bagli olabilrmektedir Nabiz sirasinda atimlarin aralikli olarak dusmesine ise aralikli nabiz denir Hacim Arterin diyastolik ve sistolik durumda gosterdigi genisleme derecesine hacim denir Ayrica darbenin genligi genislemesi veya boyutu olarak da bilinir hipokinetik nabiz Yavas Zayif bir nabiz yavas nabiz basincini belirtir Dusuk bir kalp debisi sok konjestif kalp yetmezliginde gibi hallerde goruldugu gibi kalp kapak hastaligi gibi vb nedeniyle zayif bir nabiz soz konusu olabilir hiperkinetik nabiz Hizli Bir carpintili nabiz yuksek nabiz basincini belirtir Vaskuler direnc in dusuk olmasi ates Kansizlik AV fistul Paget hastaligi beriberi karaciger sirozu gibi hallerde gorundugu gibi hizli bir kalp debisi atim hacminin artmasi anksiyetede goruldugu gibi vb nedeniyle yuksek bir nabiz soz konusu olabilir Ayrica Nabzin kuvveti de rapor edilebilir 0 Yok 1 Zar zor hissediliyor 2 Kolaylikla hissedilebilir 3 Tam 4 AnevrizmaKuvvet Nabiz atisi sirasindaki darbenin sikistirilabilirligi olarak da bilinir Sistolik kan basincinin kaba bir olcusudur Yaygin hissedilen bolgelerBolgeler periferik nabiz ve merkezi nabiz olarak ayrilabilir Merkezi nabiz karotis femoral ve brakiyal nabizlarini icerir Sag ust ekstremitenin onuKollar Aksiller nabiz Koltuk alti Koltuk alti yan duvarinin asagisinda bulunur Brakiyal nabiz Kol Ust kolun ic kisminda dirsege yakin yerde bulunur siklikla bebeklerde karotis nabzinin brakiyal arter yerine kullanilir Radyal nabiz On kol Bilegin yan tarafinda bulunur Anatomik enfiye cukurunda da bulunabilir Ulnar nabiz Bilegin orta kisminda bulunur Ayaklar Femoral nabiz Kalca uyluk Uylugun ic kisminda kasik orta noktasinda kasik simfizi ile anterior superior iliak omurganin ortasinda bulunur Popliteal nabiz Diz arkasi Dizin ustunde popliteal fossa da diz bukulu tutularak bulunur Hasta dizini yaklasik 124 buker ve saglik uzmani dizin arkasindaki cukurdaki popliteal arteri bulmak icin dizini iki eliyle tutar Dorsalis pedis nabzi Ayagin ust kismindaki hallucis longus un ekstansorunun hemen lateralinde bulunur Tibialis posterior nabzi Ayak bileginin medial tarafinda medial malleolun 2 cm asagisinda ve 2 cm posteriorunda bulunur uzerinde kolayca hissedilebilir Boynun arterleri Bas ve boyun Sah damari nabizi Boyunda sah damari bolgesinde bulunur Sah damari hasta otururken veya yatarken nazikce elle dokunarak muayene edilmelidir Yuz nabiz Mandibula alt cene kemigi uzerinde agzin koseleri ile ayni cizgide bulunur Temporal nabiz Sakakta yani kulagin hemen onunde bulunur Nabiz kafanin bircok yerinde hissedilse de normalde insanlarin kalp atislarini kafanin icinde duymamasi gerekir Buna pulsatil kulak cinlamasi denir ve cesitli tibbi bozukluklarin gostergesi olabilir Govde Apikal nabiz Sol 5 interkostal aralikta orta klavikuler cizginin 1 25 cm lateralinde bulunur Diger nabiz bolgelerinin aksine apikal nabiz bolgesi tek taraflidir ve bir arterin altindan degil kalbin altindan daha spesifik olarak kalbin tepe noktasindan olculur Ayrica BakinizKalp atisiKaynakca Temkin 165 BBC a US Department of Health and Human Services National Ites of Health 5 Temmuz 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Pulse Nabiz Nedir Ideal Nabiz Kac Olmali www medicalpark com tr 10 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Eylul 2023 Nabiz Nedir Normal Nabiz Kac Olmali Acibadem Hayat www acibadem com tr 14 Agustos 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Eylul 2023 Berg Dale Worzala Katherine 2006 Atlas of Adult Physical Diagnosis Ingilizce Lippincott Williams amp Wilkins s 80 ISBN 9780781741903 3 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ekim 2020