Nasıra ve Sina'daki Gürcüce yazılar (Gürcüce: ნაზარეთის და სინაის ქართული გრაფიტი - nazaretis da sinais kartuli grapit'i), Nasıra ve Sina Dağı'nda bulunan antik Gürcü Asomtavruli alfabesiyle hacılar tarafından yazılmış Eski Gürcüce grafiti yazıtlarıdır. Arkeolojik araştırmalar, 1955'ten 1960'a kadar İtalyan arkeolog ve Fransisken rahip Bellarmino Bagatti'nin rehberliğinde yürütülmüştür. Gürcülerin Kutsal Topraklar'a olan hac yolculuğu, 5. yüzyıldan başlayarak en uzak ziyaretgahlara dahi ulaşmıştır.
Nasıra Gürcü yazıları | |
---|---|
Hammadde | Alçı |
Yazı | Gürcü alfabesi |
Oluşturulma | 5. yüzyıl |
Keşfedilme | 1950'ler |
Günümüzdeki konumu | Nasıra ve Sina Dağı |
Dil | Eski Gürcüce |
Duvar yazıları
Nasıra yazıları
Nasıra'daki Gürcü yazıları iyi korunmamıştır ve doğal olarak parçalı haldedir. Dört yazıttan yalnızca biri, kısaltılmış dört kelimeden oluşan tam bir cümle olarak deşifre edilebilmektedir: ႥႪႤ ႪႨ
- Çeviri: "Havari Pavlus"
- Ⴀ
- Çeviri: "A"
- Ⴉ
- Çeviri: "K"
- ႸႤ ႨႳ ႵႤ ႢႨ
- Çeviri: "İsa Mesih, Giorgi'ye merhamet et".
Sina yazıları
Sina'da toplam on iki Gürcüce yazıt bulunmuştur. Hacılar tarafından Sina'daki ziyaretgahlara giderken veya dönerken bırakıldılar. Sina'daki Gürcüce yazılar, Bizans ve Erken İslam döneminde hac trafiğinin ana güzergahları olan Mukattab Vadisi ve Haccac Vadisi bölgelerinde keşfedildi. Bu Gürcüce yazıtların çoğu nispeten alçak, kolay erişilebilir yerlere kazınmıştır. Harfler genellikle küçüktür, boyutları birkaç santimetreyi geçmez ki yazıtların en büyüğü dahi 12 cm yüksekliğindeki harfleriyle anıtsal bir nitelikte değildir. ႵႤ ႦႭႱႨႫႤ ႸႤ
- Çeviri: "İsa Mesih, Zosime'ye merhamet et".
- ႵႤ ႸႪႤ ႫႬჂ
- Çeviri: "İsa Mesih, keşişinize merhamet edin".
- ႼႭ ႱႨႬႠ ႸႤ ႫႤ ႼႭ
- Çeviri: "Kutsal Sina, bana merhamet et, ey kutsal".
- ႣႤ ႠႫ
- Çeviri: "Yücelik, Amin"
- ႭႭ ႸႤ ႫႨႱႵႨ ႸႤ ႾႪႬႨ ႢႡႪ
- Çeviri: "Ya Rab, Miski'ye merhamet et, Cebrail'in meyvesine (?) merhamet et".
- ႤႣ ႢႥ
- Tercüme: "Dua için" (?)
- ႢႰႨႢႭႪ
- Çeviri: "Grigol"
Tarihlendirme
Gürcüce yazılar Yunanca, Süryanice, Latince ve Ermenice harflerle birlikte harabe bir Bizans kilisesinin mozaik döşemelerinin altında keşfedilen antik bir mabet kalıntısında alçıya kazınmış halde bulundu ve Joan E. Taylor tarafından 340 ile 427 arasındaki döneme tarihlendirildi. Gürcü buluntuları, Gürcü tarihçi ve dilbilimci Zaza Aleksidze tarafından incelendi ve yayımlandı. Bütün bu eserler Beşaret Rum Ortodoks Kilisesi yanındaki Fransisken Müzesi'nde korunmaktadır.
Yahudiye Çölü'nde bulunan Gürcüce Bir el Qutt yazıtlarıyla birlikte bu grafiti yazıtları, günümüze ulaşan Gürcüce yazıtların en eskilerindendir. Gürcü Hristiyanların, İberya'nın Hristiyanlaştırılmasından kısa bir süre sonra Kutsal Topraklara yaptıkları ilk hac ziyaretlerini betimlemektedirler. Bunun ötesinde Werner Seibt, Gürcü alfabesinin Suriye-Filistin'de, gurbetçi Gürcü keşişler tarafından icat edilmiş olabileceğini öne sürmektedir. Gayretleri, Filistin'de bulunan bir Bizans komutanı olan Bakur İberieli gibi yüksek rütbeli aristokrat hemşehrileri tarafından desteklenmiş olabilir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Tchekhanovets (2011), p. 464
- ^ Tchekhanovets (2011), p. 457
- ^ Khurtsilava, p. 37
- ^ Tchekhanovets (2011), p. 458
- ^ Khurtsilava, p. 14
- ^ a b c d Tchekhanovets, pp. 193–195
- ^ Tchekhanovets (2011), p. 466
- ^ Khurtsilava, p. 145
- ^ Tchekhanovets (2011), p. 459
- ^ Tchekhanovets (2011), p. 462
- ^ Tchekhanovets (2011), p. 463
- ^ Codoñer, p. 137
- ^ Khurtsilava, p. 38
- ^ Codoñer, p. 138
Diğer kaynaklar
- Codoñer, J. S. (2014) New Alphabets For the Christian Nations: Frontier strategies in the Byzantine commonwealth between the 4th and 10th centuries, University of Valladolid,
- Tchekhanovets, Y. (2018) The Caucasian Archaeology of the Holy Land: Armenian, Georgian and Albanian Communities between the Fourth and Eleventh Centuries CE, Brill, Leiden/Boston,
- Tchekhanovets, Y. (2011) Early Georgian Pilgrimage to the Holy Land, Liber Annuus 61
- Khurtsilava, B. (2018) Traces of the Georgians on the Holy Land, Tbilisi,
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Nasira ve Sina daki Gurcuce yazilar Gurcuce ნაზარეთის და სინაის ქართული გრაფიტი nazaretis da sinais kartuli grapit i Nasira ve Sina Dagi nda bulunan antik Gurcu Asomtavruli alfabesiyle hacilar tarafindan yazilmis Eski Gurcuce grafiti yazitlaridir Arkeolojik arastirmalar 1955 ten 1960 a kadar Italyan arkeolog ve Fransisken rahip Bellarmino Bagatti nin rehberliginde yurutulmustur Gurculerin Kutsal Topraklar a olan hac yolculugu 5 yuzyildan baslayarak en uzak ziyaretgahlara dahi ulasmistir Nasira Gurcu yazilariHammaddeAlciYaziGurcu alfabesiOlusturulma5 yuzyilKesfedilme1950 lerGunumuzdeki konumuNasira ve Sina DagiDilEski GurcuceDuvar yazilariNasira yazilari Nasira daki Gurcu yazilari iyi korunmamistir ve dogal olarak parcali haldedir Dort yazittan yalnizca biri kisaltilmis dort kelimeden olusan tam bir cumle olarak desifre edilebilmektedir ႥႪႤ ႪႨ Ceviri Havari Pavlus Ⴀ Ceviri A Ⴉ Ceviri K ႸႤ ႨႳ ႵႤ ႢႨ Ceviri Isa Mesih Giorgi ye merhamet et Sina yazilari Sina da toplam on iki Gurcuce yazit bulunmustur Hacilar tarafindan Sina daki ziyaretgahlara giderken veya donerken birakildilar Sina daki Gurcuce yazilar Bizans ve Erken Islam doneminde hac trafiginin ana guzergahlari olan Mukattab Vadisi ve Haccac Vadisi bolgelerinde kesfedildi Bu Gurcuce yazitlarin cogu nispeten alcak kolay erisilebilir yerlere kazinmistir Harfler genellikle kucuktur boyutlari birkac santimetreyi gecmez ki yazitlarin en buyugu dahi 12 cm yuksekligindeki harfleriyle anitsal bir nitelikte degildir ႵႤ ႦႭႱႨႫႤ ႸႤ Ceviri Isa Mesih Zosime ye merhamet et ႵႤ ႸႪႤ ႫႬჂ Ceviri Isa Mesih kesisinize merhamet edin ႼႭ ႱႨႬႠ ႸႤ ႫႤ ႼႭ Ceviri Kutsal Sina bana merhamet et ey kutsal ႣႤ ႠႫ Ceviri Yucelik Amin ႭႭ ႸႤ ႫႨႱႵႨ ႸႤ ႾႪႬႨ ႢႡႪ Ceviri Ya Rab Miski ye merhamet et Cebrail in meyvesine merhamet et ႤႣ ႢႥ Tercume Dua icin ႢႰႨႢႭႪ Ceviri Grigol TarihlendirmeGurcuce yazilar Yunanca Suryanice Latince ve Ermenice harflerle birlikte harabe bir Bizans kilisesinin mozaik dosemelerinin altinda kesfedilen antik bir mabet kalintisinda alciya kazinmis halde bulundu ve Joan E Taylor tarafindan 340 ile 427 arasindaki doneme tarihlendirildi Gurcu buluntulari Gurcu tarihci ve dilbilimci Zaza Aleksidze tarafindan incelendi ve yayimlandi Butun bu eserler Besaret Rum Ortodoks Kilisesi yanindaki Fransisken Muzesi nde korunmaktadir Yahudiye Colu nde bulunan Gurcuce Bir el Qutt yazitlariyla birlikte bu grafiti yazitlari gunumuze ulasan Gurcuce yazitlarin en eskilerindendir Gurcu Hristiyanlarin Iberya nin Hristiyanlastirilmasindan kisa bir sure sonra Kutsal Topraklara yaptiklari ilk hac ziyaretlerini betimlemektedirler Bunun otesinde Werner Seibt Gurcu alfabesinin Suriye Filistin de gurbetci Gurcu kesisler tarafindan icat edilmis olabilecegini one surmektedir Gayretleri Filistin de bulunan bir Bizans komutani olan Bakur Iberieli gibi yuksek rutbeli aristokrat hemsehrileri tarafindan desteklenmis olabilir Ayrica bakiniz Bolnisi yazitlari Umm Leisun yaziti Samuel in kitabesiKaynakca Tchekhanovets 2011 p 464 Tchekhanovets 2011 p 457 Khurtsilava p 37 Tchekhanovets 2011 p 458 Khurtsilava p 14 a b c d Tchekhanovets pp 193 195 Tchekhanovets 2011 p 466 Khurtsilava p 145 Tchekhanovets 2011 p 459 Tchekhanovets 2011 p 462 Tchekhanovets 2011 p 463 Codoner p 137 Khurtsilava p 38 Codoner p 138Diger kaynaklarCodoner J S 2014 New Alphabets For the Christian Nations Frontier strategies in the Byzantine commonwealth between the 4th and 10th centuries University of Valladolid 978 1 4438 6395 7 Tchekhanovets Y 2018 The Caucasian Archaeology of the Holy Land Armenian Georgian and Albanian Communities between the Fourth and Eleventh Centuries CE Brill Leiden Boston 978 90 04 36555 1 Tchekhanovets Y 2011 Early Georgian Pilgrimage to the Holy Land Liber Annuus 61 Khurtsilava B 2018 Traces of the Georgians on the Holy Land Tbilisi 978 9941 8 0042 9