Navaho (veya Diné), Amerika Birleşik Devletleri'nin Arizona, New Mexico ve Utah eyaletlerinde yaşayan ve Navahoca konuşan Atabaskların Güney Atabaskları grubundan olan bir Kızılderili halkıdır. Üç yüz binlik nüfuslarıyla ABD'deki federal olarak tanınan () en büyük yerli halktır. En yakın akrabaları Apaçiler ile birlikte Güney Atabaskları adı altında toplanırlar.
Önemli nüfusa sahip bölgeler | |
---|---|
Diller | |
Din | |
Hristiyanlık , geleneksel yerli inançları |
Yaşam yerleri
Geleneksel anayurtları Dinétah adı verilen bölgedir. Navaho Uzun Yürüyüşü adlı etnik temizlik hareketinden sonra bugünkü yaşadıkları alana yerleştirildiler.
Tarih
Navahoların doğuşu
Navahoların ne zaman Asya'dan Kanada'ya oradan da bugünkü oldukları yere geldikleri tam olarak belli değildir. Tahminlere göre ile MÖ 1000 yılları arası bu bölgeye yerleştikleri düşünülmektedir.
19. yüzyıl'da Navaholar
1848 yılında Meksika, güneybatıyı Amerika Birleşik Devletleri'ne bırakınca Navaholarla olan sürtüşmeler arttı. Navaholar, İspanyol, Pueblo ve beyaz Amerikalıların yerleşim bölgelerine saldırmaya başladılar. Bu arada beyazlar Navaho topraklarını istilâ etmekle meşguldüler. Daha sonra Birleşik Devletler orduları Navaho topraklarına baskınlar düzenlemeye başladılar ve çeşitli yerlerde askeri karargâhlar kurdular. Nihayet, federal hükûmet, Navahoları, Yeni Meksika'nun doğusunda 'da "rezervasyon" adı verilen Kızılderililere ayrılmış bölgeye yerleştirmeyi kararlaştırdı. 1863 yılında Albay yönetiminde bir grup asker Navaho topraklarına girerek çiftliklerini ve sürülerini yok etmiş ve 800 Navaholuyu da Bosque Rodendo'ya sürmüştür. Tarihte bu, "Uzun Yürüyüş" olarak bilinir.
Kültür
Navahoların geleneksel barınakları hogan adı verilen yapılardır. Navaholar halı ve kilimleriyle de bilinir.
Dil
Navaholar, Atabask dilleri içerisindeki bir dil olan Navahocayı konuşmaktadır. II. Dünya Savaşı'nda Amerikan ordusu zorlu kriptolama yöntemlerine bir çözüm olarak Navaho dilini kullanmıştır.
Wikimedia Commons'ta Navaholar ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Navaho veya Dine Amerika Birlesik Devletleri nin Arizona New Mexico ve Utah eyaletlerinde yasayan ve Navahoca konusan Atabasklarin Guney Atabasklari grubundan olan bir Kizilderili halkidir Uc yuz binlik nufuslariyla ABD deki federal olarak taninan en buyuk yerli halktir En yakin akrabalari Apaciler ile birlikte Guney Atabasklari adi altinda toplanirlar Navaholar Dine ya da Naabeeho Onemli nufusa sahip bolgelerDillerNavahoca IngilizceDinHristiyanlik geleneksel yerli inanclariYasam yerleriGeleneksel anayurtlari Dinetah adi verilen bolgedir Navaho Uzun Yuruyusu adli etnik temizlik hareketinden sonra bugunku yasadiklari alana yerlestirildiler TarihArizona eyaletinde eski Navaho dilinde Tsehootsooi yakininda Navaholar 1873 Navaholarin dogusu Navaholarin ne zaman Asya dan Kanada ya oradan da bugunku olduklari yere geldikleri tam olarak belli degildir Tahminlere gore ile MO 1000 yillari arasi bu bolgeye yerlestikleri dusunulmektedir 19 yuzyil da Navaholar 1848 yilinda Meksika guneybatiyi Amerika Birlesik Devletleri ne birakinca Navaholarla olan surtusmeler artti Navaholar Ispanyol Pueblo ve beyaz Amerikalilarin yerlesim bolgelerine saldirmaya basladilar Bu arada beyazlar Navaho topraklarini istila etmekle mesgulduler Daha sonra Birlesik Devletler ordulari Navaho topraklarina baskinlar duzenlemeye basladilar ve cesitli yerlerde askeri karargahlar kurdular Nihayet federal hukumet Navaholari Yeni Meksika nun dogusunda da rezervasyon adi verilen Kizilderililere ayrilmis bolgeye yerlestirmeyi kararlastirdi 1863 yilinda Albay yonetiminde bir grup asker Navaho topraklarina girerek ciftliklerini ve surulerini yok etmis ve 800 Navaholuyu da Bosque Rodendo ya surmustur Tarihte bu Uzun Yuruyus olarak bilinir KulturNavaho kilimiBir Navaho maske ve vucut boyama iceren toren kiyafetiyle 1904 Navaholarin geleneksel barinaklari hogan adi verilen yapilardir Navaholar hali ve kilimleriyle de bilinir DilNavaholar Atabask dilleri icerisindeki bir dil olan Navahocayi konusmaktadir II Dunya Savasi nda Amerikan ordusu zorlu kriptolama yontemlerine bir cozum olarak Navaho dilini kullanmistir Wikimedia Commons ta Navaholar ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Kaynakca