Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Necati Çelim tam adıyla Nuh Necati Çelim (d. 1909, Köşk, Aydın, Osmanlı İmparatorluğu - ö. 5 Mart 1986, İzmir, Türkiye) Türk siyasetçi, doktor ve eski milletvekili. X. ve XI. Dönem Aydın Milletvekilliği yaptı. 27 Mayıs Darbesi sonrasında yapılan Yassıada Yargılamaları'nda önce idama mahkûm edildi. Cezası daha sonra müebbet hapse çevrildi. Eşi Kamuran Çelim'dir. Kızı Muhsine Neyran Yıldızhan, oğlu Ahmet Oğuz Çelim'dir. Bir erkek, bir de kız torunu vardır.
Ailesi, Eğitim ve İş Hayatı
Hafız Ahmet ve Muhsine Hanım'dan olma Necati Çelim, 1909'da Köşk, Aydın'da doğmuştur. Ailesi Fetret Devri'nde Türkistan'dan göç edip Karahayıt, Aydın'ı yurt edinen köklü Yörük Türkmen ailelerinden Posacılar'dandır.
7 ve 9 yaşlarında iken Kur’an’ı iki kez hatmetti. Posacılar Çiftliği'nin sahiplerinden olan babası daha fazla okumasındansa iyi gelir getiren çiftçilik ve ticaret işleri ile uğraşmasını isteyince annesinin maddi ve manevi desteği ile evden kaçmış, akrabalarının bulunduğu şehirlerde okuma yolunu seçmiştir. Önce I.Dünya Savaşı yıllarında savaş şartlarından dolayı ilkokulu okuyamamış olduğundan fark sınavlarını tamamlayarak dışarıdan ilkokulu bitirmiştir. Ardından Manisa'da ortaokulu okumuş, daha sonra ise İstanbul Kabataş Erkek Lisesi'nden mezun olmuştur. Oğlunun okuma isteğinin önüne geçemeyecegini anlayan babası orta okul yıllarından itibaren kendisini maddi olarak desteklemeye başlamış eğer okumaya devam edecekse hem devlet hizmetinde hem de gerekirse bağımsız olarak çalışabileceği bir mesleği seçmesini öğütlemiştir. 1934 yılında İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi'ni bitirdi. Ardından Zeynep Kamil Kadın ve Çocuk Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nde Kadın Hastalıkları ve Doğum Mütehassısı oldu. 1929 Dünya Ekonomik Bunalımı sonucunda ailesinden gelen maddi destek azalınca eğitiminin son dönemini İstanbullu bir aile yakınının verdiği bursla okumuştur. Meslek sahibi olduktan sonra bu bursu geri ödemek istemiş ancak bursu veren kişi bunun yerine kendisinin de başka ihtiyaç sahiplerine burs vermesini vasiyet etmiştir. Görev yaptığı yerlerde, başta Cizre ve Aydın olmak üzere, birçok öğrenciye burs vermiştir. Farsça, Arapça ve Fransızca okur yazardı.
Hükümet Tabibi olarak Hizmetleri
Hükümet Tabibi olarak ilk önce Cizre'ye atandı. Cizre'deki 4 yıllık görevinden sonra Mersin'e tayin edildi ve burada sıtmayla savaştı.
1930'larda Çukurova bölgesinde suyu bol kazalarda yapılan ve fenni şartlara dikkat edilmeyen çeltik uygulamasının çevre halk üzerinde olumsuz etkileri görüldü. Buna göre, “… çeltik sahasında bulunan bir köyde sıtmalı adedi yüzde elli ile altmış arasında gösterilmekte çeltik olmayan köylerde ise nihayet sıtmalı adedi yüzde yirmiyi…” geçmemekteydi. Bu nedenle 23 Haziran 1935'te çıkarılan 3039 sayılı Çeltik Ekim Kanunu ile çeltik ekimi yapılan ve yapılacak illerde valilerin, kazalarda ise kaymakamların başkanlığında bir çeltik komisyonu kurulması kararlaştırıldı.
Necati Çelim görev yaptığı dönemde sıtmanın Çukurova'da ortadan kaldırılması için görev aldığı çeltik komisyonunda büyük emek sarf etmiş ve çeltik ekiminin kontrol altına alınmasına yardımcı olmuştur. Bu çabaları bazı yerel yöneticilerle ve toprak sahipleri ile çatışmasına yol açmış ve dönemin hükûmetine yakın ağaların etkisi ile Mersin'den Söğüt, Bilecik'e tayin ettirilmiştir. Burada doktorluk görevinin yanında Ertuğrul Gazi'yi Anma ve Söğüt Şenlikleri'nin kökleşmesi için çabalamıştır. Söğüt'teki görevinin ardından bir kez daha sıtmayla savaş amacıyla tayin edilmiş bu seferki görev yeri Bayındır, İzmir olmuştur. Necati Çelim'in devlet memurluğundaki son görev yeri Bayındır'dır. Bayındır'dan sonra Aydın'a dönerek serbest hekim olarak çalışmıştır.
Siyasi Hayatı
Milletvekilliği döneminde (1954-1960) eğitime ayrılan bütçenin arttırılması ve öğretmenlerin durumlarının iyileştirilmesi icin çaba göstermiştir. 23. Cumhuriyet Hükûmeti (5.Menderes Hükûmeti)'ne karşı yapılan 27 Mayıs Darbesi'ni önlemek amacı ile bir Tahkikat Komisyonu'nun kurulması için verdiği önerge darbeden sadece 1 ay önce Nisan 1960'ta kabul edildi. 27 Mayıs Darbesi'nin ardından iktidara darbeci subaylardan oluşan Milli Birlik Komitesi geçmiş, Demokrat Parti milletvekilleri tutuklanmış, Başbakan Adnan Menderes ve iki bakanı Fatin Rüştü Zorlu ile Hasan Polatkan yasa dışı biçimde idam edilmiş, Türk Ordusu'ndaki generallerin yüzde 90'ının, albayların yüzde 75'inin, yarbayların yüzde 50'sinin ve binbaşıların yüzde 30'unun askeriye ile ilişiği kesilmiştir.
Siyasi Hayatında Aydın'a Katkıları
Aydın'da kurulan ilk tekstil fabrikası olmanın yanı sıra uzun yıllar Aydın'da istihdamı sağlayan en önemli sanayi tesisi olan Aydın Tekstil Fabrikası’nın kurucu Yönetim Kurulu üyelerindendir. Kuşadası'nın İzmir'den ayrılıp Aydın'a bağlanması için kanun teklifini hazırlayan ve Meclise öneren kişidir. Bu sayede uzun yıllar Çeşme'nin gölgesinde kalan Kuşadası turizme açılmış, Aydın ili ise önemli bir gelir kaynağına kavuşmuştur. Kuşadası'nda ilk Yolcu Gemisi Limanı'nın yapılması da Necati Çelim'in icraatları ve Aydın'a katkıları arasındadır.
27 Mayıs Darbesi ve Darbenin Ertesi
Darbenin ardından Yassıada'da hapsolundu, ve "Anayasa'yı İhlal Davası" isimli davadan yargılandı. Ardından 1964'e kadar Kayseri cezaevinde siyasi tutuklu olarak kaldı.
Serbest kaldığı ilk dönemde doktorluk mesleğinden siyasi suçtan aldığı hapis cezası gerekçe gösterilerek men edilmiştir. Bu dönemde aile mal varlıklarını satarak geçinmiştir. Meslekten men kararı daha sonra Adalet Partisi'nce düzeltilmişse de, Necati Çelim 1970'li yıllara kadar siyasi yasaklı kalmış, oy kullanamamıştır.
Necati Çelim 1986'daki ölümünden 3 sene öncesine, yani 73 yaşına kadar Aydın'da doktorluk yapmaya devam etmiştir. 1983 yılında artan akciğer yetmezliği hastalığının tedavisi için kızının yaşadığı İzmir'e taşınmış, 1986 yılında ölümünün ardından Kuşadalı olan eşinin isteği üzerine Kuşadası'nda defnedilmiştir.
Kaynakça
- ^ . 4 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2010.
- ^ . 3 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2009.
- ^ http://www.timeturk.com/yazardetay.asp?Newsid=12997 []
- ^ . 1 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Temmuz 2009.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Necati Celim tam adiyla Nuh Necati Celim d 1909 Kosk Aydin Osmanli Imparatorlugu o 5 Mart 1986 Izmir Turkiye Turk siyasetci doktor ve eski milletvekili X ve XI Donem Aydin Milletvekilligi yapti 27 Mayis Darbesi sonrasinda yapilan Yassiada Yargilamalari nda once idama mahkum edildi Cezasi daha sonra muebbet hapse cevrildi Esi Kamuran Celim dir Kizi Muhsine Neyran Yildizhan oglu Ahmet Oguz Celim dir Bir erkek bir de kiz torunu vardir Ailesi Egitim ve Is HayatiHafiz Ahmet ve Muhsine Hanim dan olma Necati Celim 1909 da Kosk Aydin da dogmustur Ailesi Fetret Devri nde Turkistan dan goc edip Karahayit Aydin i yurt edinen koklu Yoruk Turkmen ailelerinden Posacilar dandir Necati Celim 1920 ler 7 ve 9 yaslarinda iken Kur an i iki kez hatmetti Posacilar Ciftligi nin sahiplerinden olan babasi daha fazla okumasindansa iyi gelir getiren ciftcilik ve ticaret isleri ile ugrasmasini isteyince annesinin maddi ve manevi destegi ile evden kacmis akrabalarinin bulundugu sehirlerde okuma yolunu secmistir Once I Dunya Savasi yillarinda savas sartlarindan dolayi ilkokulu okuyamamis oldugundan fark sinavlarini tamamlayarak disaridan ilkokulu bitirmistir Ardindan Manisa da ortaokulu okumus daha sonra ise Istanbul Kabatas Erkek Lisesi nden mezun olmustur Oglunun okuma isteginin onune gecemeyecegini anlayan babasi orta okul yillarindan itibaren kendisini maddi olarak desteklemeye baslamis eger okumaya devam edecekse hem devlet hizmetinde hem de gerekirse bagimsiz olarak calisabilecegi bir meslegi secmesini ogutlemistir 1934 yilinda Istanbul Universitesi Tip Fakultesi ni bitirdi Ardindan Zeynep Kamil Kadin ve Cocuk Hastaliklari Egitim ve Arastirma Hastanesi nde Kadin Hastaliklari ve Dogum Mutehassisi oldu 1929 Dunya Ekonomik Bunalimi sonucunda ailesinden gelen maddi destek azalinca egitiminin son donemini Istanbullu bir aile yakininin verdigi bursla okumustur Meslek sahibi olduktan sonra bu bursu geri odemek istemis ancak bursu veren kisi bunun yerine kendisinin de baska ihtiyac sahiplerine burs vermesini vasiyet etmistir Gorev yaptigi yerlerde basta Cizre ve Aydin olmak uzere bircok ogrenciye burs vermistir Farsca Arapca ve Fransizca okur yazardi Necati Celim 1940 larHukumet Tabibi olarak HizmetleriHukumet Tabibi olarak ilk once Cizre ye atandi Cizre deki 4 yillik gorevinden sonra Mersin e tayin edildi ve burada sitmayla savasti 1930 larda Cukurova bolgesinde suyu bol kazalarda yapilan ve fenni sartlara dikkat edilmeyen celtik uygulamasinin cevre halk uzerinde olumsuz etkileri goruldu Buna gore celtik sahasinda bulunan bir koyde sitmali adedi yuzde elli ile altmis arasinda gosterilmekte celtik olmayan koylerde ise nihayet sitmali adedi yuzde yirmiyi gecmemekteydi Bu nedenle 23 Haziran 1935 te cikarilan 3039 sayili Celtik Ekim Kanunu ile celtik ekimi yapilan ve yapilacak illerde valilerin kazalarda ise kaymakamlarin baskanliginda bir celtik komisyonu kurulmasi kararlastirildi Necati Celim gorev yaptigi donemde sitmanin Cukurova da ortadan kaldirilmasi icin gorev aldigi celtik komisyonunda buyuk emek sarf etmis ve celtik ekiminin kontrol altina alinmasina yardimci olmustur Bu cabalari bazi yerel yoneticilerle ve toprak sahipleri ile catismasina yol acmis ve donemin hukumetine yakin agalarin etkisi ile Mersin den Sogut Bilecik e tayin ettirilmistir Burada doktorluk gorevinin yaninda Ertugrul Gazi yi Anma ve Sogut Senlikleri nin koklesmesi icin cabalamistir Sogut teki gorevinin ardindan bir kez daha sitmayla savas amaciyla tayin edilmis bu seferki gorev yeri Bayindir Izmir olmustur Necati Celim in devlet memurlugundaki son gorev yeri Bayindir dir Bayindir dan sonra Aydin a donerek serbest hekim olarak calismistir Siyasi HayatiMilletvekilligi doneminde 1954 1960 egitime ayrilan butcenin arttirilmasi ve ogretmenlerin durumlarinin iyilestirilmesi icin caba gostermistir 23 Cumhuriyet Hukumeti 5 Menderes Hukumeti ne karsi yapilan 27 Mayis Darbesi ni onlemek amaci ile bir Tahkikat Komisyonu nun kurulmasi icin verdigi onerge darbeden sadece 1 ay once Nisan 1960 ta kabul edildi 27 Mayis Darbesi nin ardindan iktidara darbeci subaylardan olusan Milli Birlik Komitesi gecmis Demokrat Parti milletvekilleri tutuklanmis Basbakan Adnan Menderes ve iki bakani Fatin Rustu Zorlu ile Hasan Polatkan yasa disi bicimde idam edilmis Turk Ordusu ndaki generallerin yuzde 90 inin albaylarin yuzde 75 inin yarbaylarin yuzde 50 sinin ve binbasilarin yuzde 30 unun askeriye ile ilisigi kesilmistir Siyasi Hayatinda Aydin a KatkilariAydin da kurulan ilk tekstil fabrikasi olmanin yani sira uzun yillar Aydin da istihdami saglayan en onemli sanayi tesisi olan Aydin Tekstil Fabrikasi nin kurucu Yonetim Kurulu uyelerindendir Kusadasi nin Izmir den ayrilip Aydin a baglanmasi icin kanun teklifini hazirlayan ve Meclise oneren kisidir Bu sayede uzun yillar Cesme nin golgesinde kalan Kusadasi turizme acilmis Aydin ili ise onemli bir gelir kaynagina kavusmustur Kusadasi nda ilk Yolcu Gemisi Limani nin yapilmasi da Necati Celim in icraatlari ve Aydin a katkilari arasindadir 27 Mayis Darbesi ve Darbenin ErtesiDarbenin ardindan Yassiada da hapsolundu ve Anayasa yi Ihlal Davasi isimli davadan yargilandi Ardindan 1964 e kadar Kayseri cezaevinde siyasi tutuklu olarak kaldi Serbest kaldigi ilk donemde doktorluk mesleginden siyasi suctan aldigi hapis cezasi gerekce gosterilerek men edilmistir Bu donemde aile mal varliklarini satarak gecinmistir Meslekten men karari daha sonra Adalet Partisi nce duzeltilmisse de Necati Celim 1970 li yillara kadar siyasi yasakli kalmis oy kullanamamistir Necati Celim 1986 daki olumunden 3 sene oncesine yani 73 yasina kadar Aydin da doktorluk yapmaya devam etmistir 1983 yilinda artan akciger yetmezligi hastaliginin tedavisi icin kizinin yasadigi Izmir e tasinmis 1986 yilinda olumunun ardindan Kusadali olan esinin istegi uzerine Kusadasi nda defnedilmistir Kaynakca 4 Haziran 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Ekim 2010 3 Agustos 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Temmuz 2009 http www timeturk com yazardetay asp Newsid 12997 yalin URL 1 Ekim 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Temmuz 2009 Arsivlenmis kopya 25 Temmuz 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Temmuz 2009