Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Necdet Yaşar, (1930 Nizip, Gaziantep- 24 Ekim 2017). Klasik Türk müziği sanatçısı, tanburi.
Necdet Yaşar | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 1930 (93-94 yaşında) Nizip, Gaziantep |
| Ölüm | 24 Ekim 2017 İstanbul |
| Eğitim | İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi |
| Meslek | Klasik Türk müziği sanatçısı, tamburi |
İstanbul Radyosu'nda 1953 - 1980 yılları arasında yirmi yedi yedi yıl çalışmış; 1991 yılında devlet sanatçısı unvanını almıştır. İstanbul Devlet Türk Müziği Topluluğu'nun kurucusudur.
Sazı tam kapasiteyle kullanma yolunda yeni bir tambur tekniği ortaya koyan Necdet Yaşar, dünyanın birçok ülkesinde konserler verdi. Tamburi Cemil Bey ve oğlu Mesut Cemil'le günümüze kadar gelen yeni tambur üslubunun 1950'den sonraki en güçlü temsilcilerinden birisi idi. 1960'lı yıllarda neyzen Niyazi Sayın'la birlikte oluşturduğu ikilinin ortaklaşa taksimleri başka müzisyenleri de etkilemiş ve "ortaklaşa taksim" yaygınlaşmıştır.
Yaşamı
1930 yılında Nizip'te doğdu. Adliyede katiplik, dava vekilliği yapan, geniş bir plak koleksiyonuna sahip olan babası sayesinde müziğe ilgi duydu. Çocukluğunda, Aşık Veysel'i dinleyip bağlama çalmaya başladı.
Mesut Cemil'in tambur çalışını dinledikten sonra, yirmi yaşında tambura yöneldi.İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi'nde okudu. Öğrencilik yıllarında tamburuyla Nevzat Atlığ yönetimindeki üniversite korosunun çalışmalarına ve konserlerine katıldı. 1953 yılında üniversiteyi bitirdi. Üniversite korosunun bir radyo konserinde yayınlanan taksimini çok beğenen Mesut Cemil'in önerisiyle İstanbul Radyosu'na girdi; Mesut Cemil'in yönettiği Klasik Koro'da tambur çaldı. 1953 - [980 yılları arasında yirmi yedi yıl İstanbul Radyosu'nda çalıştı.
1958'de Münir Nurettin Selçuk yönetimindeki İstanbul Belediye Konservatuvarı İcra Heyeti'ne tamburi olarak girdi. 1976'ya kadar bu topluluğun, o dönem için büyük önemi olan konserlerinde tambur çaldı. 1976'da İstanbul Devlet Klasik Türk Müziği Korosu'na girdi. 1983'te bu topluluktan ayrıldı.
1960'lı yıllarda neyzen Niyazi Sayın'la oluşturduğu ikilinin verdiği saz musikisi konserleri büyük ilgi gördü. İkili, sadece saz eserlerinden oluşan, zaman zaman mevlevî ayini gibi sözlü eserlerinde saza uygulandığı programlar icra ettiler. Birbirleriyle çok iyi anlaşan, "sazlarını yenebilmiş" bu iki musikicinin özellikle "beraber taksim" diye nitelendirilen ortaklaşa taksimleri başka musikicileri de etkiledi. Ortaklaşa taksim, bu sanatçıların çalışmalarından sonra yaygınlaştı.
1972 - 1973 ve 1980 - 1981 öğretim yıllarında ABD'de Seattle'daki Washington Üniversitesi'nde tambur dersleri verdi. Bu derslerde Türk Musikisinin makam, perde ve usûl sistemini öğretti.
Amerika Birleşik Devletleri'ndeyken, Amerikalı etnomüzikolog Karl Signell'le birlikte, elektronik cihazlara, Türk musikisinde kullanılan bazı önemli aralıkların grafiklerini çıkardı. Hertanini aralığında, yani hertam aralıkta diyez yahut bemol olarak kullanılan, yaklaşık 2.5 koma değerindeki perdelerin ölçümlerini gerçekleştirdi. Bu çalışmanın sonuçları Karl L. Signell'in Makam: Türk Sanat Musikisinde Makam Uygulaması (YKY, 2006) adlı kitabında yayımlandı.
1972'de Toronto Üniversitesi'nde, 1981'de Seul'de, 1982'de İngiltere'de Durham Üniversitesi'nde, 1983'te New York'taki Columbia Üniversitesi'nde, 1988'de de Hong Kong'da düzenlenen, çeşitli ülkelerden birçok müzik otoritesinin katıldığı uluslararası müzikoloji kongrelerine tamburi olarak davet edildi. Bu kongrelerde Türk müziğini tanıtıcı konserler verdi; büyük müzik otoritelerinin takdirlerini kazandı. Yaşar, bundan sonra, "Necdet Yaşar Ensemble" adlı küçük müzik toplulukları kurarak üç kıtadaki birçok sanat merkezinde ve tanınmış üniversitede konser verdi.
1987'de Kültür Bakanlığı'na bağlı 'nu kurdu ve sanat yönetmenliğini üstlendi. 1995'in sonlarında emekliye ayrılana kadar gerek solo olarak, gerekse yönettiği topluluğun sazları ve hanendeleriyle birlikte Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, İngiltere, Fransa, Hollanda, Belçika, Finlandiya, Güney Kore, İsrail gibi ülkelerde sayısız konser ve resitale katıldı.
1991 yılında Kültür Bakanlığı tarafından Devlet Sanatçısı unvanı ile onurlandırıldı. 2009 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından Kültür ve Sanat Büyük Ödülü'ne layık görüldü.
24 Ekim 2017'de İstanbul'da öldü.
Tekniği
Necdet Yaşar, Türk musikisinin öteki sazlarına göre, ses hacmi düşük olan tamburdan yüksek bir ses verimi elde etmek amacıyla, daha kuvvetli mızrap vuruşları geliştirmiş; sol el kıvraklığını mızrap vuruş şiddetiyle bütünleştirmiştir. Bu sağ ve sol el tekniğini değişik hareketlerle beslemek amacıyla, ses kaydırma (glissando) tekniğini tambura uygulayarak çekme seslerden yararlanmıştır.
Öte yandan, bağlamaya özgü tezeneleri tambur mızrabıyla, klasik musiki zevkiyle biçimlendirerek taksimlerinde halk musikisi temalarına da sık sık yer vermiştir. Bu uygulamalar, sazın çeşitli tınılarını daha iyi ortaya çıkardığı gibi, çalınan parçalara da yeni nüanslar verilmesini sağlamıştır.
Yaşar, uzun sapı yüzünden çok kıvrak bir teknikle çalınması zor bir saz olan tamburu keman, klasik kemençe, ut, kanun gibi daha kıvrak sazlara rahatlıkla ayak uydurabilecek bir sağ ve sol el tekniği ile çalabilmek için çok çalışmış bir tamburidir. Sol el kıvraklığını hem yüksek tınılı, hem de zengin, doyurucu seslerle birleştirebilmesi tambur tekniğinin en ayırt edici yönüdür.
Yaşar, Tamburi Cemil Bey'in tekniğiyle beslenmiş olan bütün bu özellikleriyle, sazı tam kapasiteyle kullanma yolunda yeni bir tambur tekniği ortaya koymuştur.
Taksim
Yaşar, "taksim" denilen, doğaçlamaya dayalı musiki şeklinin çok başarılı bir yorumcusu olarak tanındı. Onun taksimleri gelişmiş bir saz tekniği, makam bilgisi, geçki zenginliği, alışılmamış geçkiler, çeşniler, şedler ve bunlara bağlı değişik nağme buluşlarıyla işlenmiştir. Nağme buluşlarındaki farklılık hemen kendini belli eder. Aynı makamdan çeşitli taksimleri yan yana getirildiğinde, her taksiminin diğerlerindenden farklı nağmelerle örülü olduğu görülür.
Taksimlerinde daima makamların işlenmemiş yahut az işlenmiş yönlerini arar. Taksimi hiçbir zaman basit bir "seyir gösterme" göreviyle sınırlandırmaz. Tıpkı besteli bir eser gibi güzel, kalıplaşmamış nağmelerle bezemek, makamı bir besteci gibi yaratıcı ve disiplinli bir şekilde işlemek ister.
Taksimlerinde dikkati çeken bir nokta da, taksimden sonra okunacak yahut çalınacak eserin makam yapısıdır. Necdet Yaşar, okunacak sözlü eserin bestelendiği makamın kendine özgü seyir özelliklerini, o makamın farklı kullanılışları varsa, söz konusu eserdeki uygulamayı hiçbir zaman gözden uzak tutmamıştır. Yaşar'ın klasik bir eserden, söz gelimi bir murabba besteden önce ettiği taksim ile 20. yüzyıl'da bestelenmiş, söz gelimi bir fasıl şarkısından önceki taksimi de birbirinden farklıdır. Eserin bestelendiği dönemin musikisine özgü duyarlılığı taksimine yansıtmaya çalışması onun icradaki titizliklerindendir. Taksimleri kolaylıkla ayırt edilir. Herhangi bir taksimi, sadece tekniği ile, mızrap vuruşlarıyla değil; nağmeleriyle, nağmeyi geliştirirken kullandığı tınılarla ve baskı (intonation) titizliğiyle de hemen kendini belli eder.
Tamburi Cemil Bey ve oğlu Mesut Cemil'le günümüze kadar gelen yeni tambur üslubunun 1950'den sonraki en güçlü temsilcilerinden biri olduğu ifade edilir. Türk musikisinin makam, perde ve aralıkları konusunda da en bilgili ve hassas icracılardandır. Perde baskıları kusursuzdur. Makamlara ayırt edici kimliğini veren önemli sesleri, makamların geçki ve şed yollarını, kimi makamlara özgü küçük aralıkları, birbirine benzeyen makamlar arasındaki ince farkları çok iyi bilir. Ama bu konuda belki de en dikkate değer yönü, az kullanılmış, "nadide" makamlar hakkındaki icra bilgileridir. Arşivlerde bu tür makamlar dan birçok örnek taksimi vardır. Bu bakımdan, Necdet Yaşar, taksimleri sadece zevkle dinlenecek bir tamburî değil, aynı zamanda, makamları işleyişinden önemli icra bilgileri de öğrenilebilecek bir makam hocasıdır.
Ödülleri
Kaynakça
- ^ . Anadolu Ajansı web sitesi 24 Ekim 2017. 25 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2017.
- ^ a b Yılmaz, Nebahat Konu. . fikircografyasi.com sitesi. 4 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2017.
- ^ a b . http://www.gaziantepturizm.gov.t. Gaziantep İl Kültür Turizm Müdürlüğü web sitesi. 4 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2017.
- ^ . İstanbul Devlet Türk Müziği Topluluğu web sitesi. 3 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2017.
- ^ . T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. 8 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2010.
- ^ . Musikidergisi. net sitesi. 6 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2017.
- ^ a b Koyuncuoğlu, Reyhan Alpa; Çakırer, Hüseyin Serdar. "Necdet Yaşar'ın Geçiş Taksimlerinin Makamsal ve Teknik Yapı Yönünden İncelenmesi" (PDF). The Journal of Academic Social Science Studies, No:26 Yaz II, 2014. 8 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 31 Ekim 2017.
Dış bağlantılar
- http://www.40ikindi.com/ikincidonem/muzik/icerik/42.htm 10 Aralık 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- http://www.turkmusikisi.com/necdet_yasar/ 13 Şubat 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Necdet Yasar 1930 Nizip Gaziantep 24 Ekim 2017 Klasik Turk muzigi sanatcisi tanburi Necdet YasarDogum1930 93 94 yasinda Nizip GaziantepOlum24 Ekim 2017 IstanbulEgitimIstanbul Universitesi Iktisat FakultesiMeslekKlasik Turk muzigi sanatcisi tamburi Istanbul Radyosu nda 1953 1980 yillari arasinda yirmi yedi yedi yil calismis 1991 yilinda devlet sanatcisi unvanini almistir Istanbul Devlet Turk Muzigi Toplulugu nun kurucusudur Sazi tam kapasiteyle kullanma yolunda yeni bir tambur teknigi ortaya koyan Necdet Yasar dunyanin bircok ulkesinde konserler verdi Tamburi Cemil Bey ve oglu Mesut Cemil le gunumuze kadar gelen yeni tambur uslubunun 1950 den sonraki en guclu temsilcilerinden birisi idi 1960 li yillarda neyzen Niyazi Sayin la birlikte olusturdugu ikilinin ortaklasa taksimleri baska muzisyenleri de etkilemis ve ortaklasa taksim yayginlasmistir Yasami1930 yilinda Nizip te dogdu Adliyede katiplik dava vekilligi yapan genis bir plak koleksiyonuna sahip olan babasi sayesinde muzige ilgi duydu Cocuklugunda Asik Veysel i dinleyip baglama calmaya basladi Mesut Cemil in tambur calisini dinledikten sonra yirmi yasinda tambura yoneldi Istanbul Universitesi Iktisat Fakultesi nde okudu Ogrencilik yillarinda tamburuyla Nevzat Atlig yonetimindeki universite korosunun calismalarina ve konserlerine katildi 1953 yilinda universiteyi bitirdi Universite korosunun bir radyo konserinde yayinlanan taksimini cok begenen Mesut Cemil in onerisiyle Istanbul Radyosu na girdi Mesut Cemil in yonettigi Klasik Koro da tambur caldi 1953 980 yillari arasinda yirmi yedi yil Istanbul Radyosu nda calisti 1958 de Munir Nurettin Selcuk yonetimindeki Istanbul Belediye Konservatuvari Icra Heyeti ne tamburi olarak girdi 1976 ya kadar bu toplulugun o donem icin buyuk onemi olan konserlerinde tambur caldi 1976 da Istanbul Devlet Klasik Turk Muzigi Korosu na girdi 1983 te bu topluluktan ayrildi 1960 li yillarda neyzen Niyazi Sayin la olusturdugu ikilinin verdigi saz musikisi konserleri buyuk ilgi gordu Ikili sadece saz eserlerinden olusan zaman zaman mevlevi ayini gibi sozlu eserlerinde saza uygulandigi programlar icra ettiler Birbirleriyle cok iyi anlasan sazlarini yenebilmis bu iki musikicinin ozellikle beraber taksim diye nitelendirilen ortaklasa taksimleri baska musikicileri de etkiledi Ortaklasa taksim bu sanatcilarin calismalarindan sonra yayginlasti 1972 1973 ve 1980 1981 ogretim yillarinda ABD de Seattle daki Washington Universitesi nde tambur dersleri verdi Bu derslerde Turk Musikisinin makam perde ve usul sistemini ogretti Amerika Birlesik Devletleri ndeyken Amerikali etnomuzikolog Karl Signell le birlikte elektronik cihazlara Turk musikisinde kullanilan bazi onemli araliklarin grafiklerini cikardi Hertanini araliginda yani hertam aralikta diyez yahut bemol olarak kullanilan yaklasik 2 5 koma degerindeki perdelerin olcumlerini gerceklestirdi Bu calismanin sonuclari Karl L Signell in Makam Turk Sanat Musikisinde Makam Uygulamasi YKY 2006 adli kitabinda yayimlandi 1972 de Toronto Universitesi nde 1981 de Seul de 1982 de Ingiltere de Durham Universitesi nde 1983 te New York taki Columbia Universitesi nde 1988 de de Hong Kong da duzenlenen cesitli ulkelerden bircok muzik otoritesinin katildigi uluslararasi muzikoloji kongrelerine tamburi olarak davet edildi Bu kongrelerde Turk muzigini tanitici konserler verdi buyuk muzik otoritelerinin takdirlerini kazandi Yasar bundan sonra Necdet Yasar Ensemble adli kucuk muzik topluluklari kurarak uc kitadaki bircok sanat merkezinde ve taninmis universitede konser verdi 1987 de Kultur Bakanligi na bagli nu kurdu ve sanat yonetmenligini ustlendi 1995 in sonlarinda emekliye ayrilana kadar gerek solo olarak gerekse yonettigi toplulugun sazlari ve hanendeleriyle birlikte Amerika Birlesik Devletleri Kanada Ingiltere Fransa Hollanda Belcika Finlandiya Guney Kore Israil gibi ulkelerde sayisiz konser ve resitale katildi 1991 yilinda Kultur Bakanligi tarafindan Devlet Sanatcisi unvani ile onurlandirildi 2009 yilinda Kultur ve Turizm Bakanligi tarafindan Kultur ve Sanat Buyuk Odulu ne layik goruldu 24 Ekim 2017 de Istanbul da oldu TeknigiNecdet Yasar Turk musikisinin oteki sazlarina gore ses hacmi dusuk olan tamburdan yuksek bir ses verimi elde etmek amaciyla daha kuvvetli mizrap vuruslari gelistirmis sol el kivrakligini mizrap vurus siddetiyle butunlestirmistir Bu sag ve sol el teknigini degisik hareketlerle beslemek amaciyla ses kaydirma glissando teknigini tambura uygulayarak cekme seslerden yararlanmistir Ote yandan baglamaya ozgu tezeneleri tambur mizrabiyla klasik musiki zevkiyle bicimlendirerek taksimlerinde halk musikisi temalarina da sik sik yer vermistir Bu uygulamalar sazin cesitli tinilarini daha iyi ortaya cikardigi gibi calinan parcalara da yeni nuanslar verilmesini saglamistir Yasar uzun sapi yuzunden cok kivrak bir teknikle calinmasi zor bir saz olan tamburu keman klasik kemence ut kanun gibi daha kivrak sazlara rahatlikla ayak uydurabilecek bir sag ve sol el teknigi ile calabilmek icin cok calismis bir tamburidir Sol el kivrakligini hem yuksek tinili hem de zengin doyurucu seslerle birlestirebilmesi tambur tekniginin en ayirt edici yonudur Yasar Tamburi Cemil Bey in teknigiyle beslenmis olan butun bu ozellikleriyle sazi tam kapasiteyle kullanma yolunda yeni bir tambur teknigi ortaya koymustur TaksimYasar taksim denilen dogaclamaya dayali musiki seklinin cok basarili bir yorumcusu olarak tanindi Onun taksimleri gelismis bir saz teknigi makam bilgisi gecki zenginligi alisilmamis geckiler cesniler sedler ve bunlara bagli degisik nagme buluslariyla islenmistir Nagme buluslarindaki farklilik hemen kendini belli eder Ayni makamdan cesitli taksimleri yan yana getirildiginde her taksiminin digerlerindenden farkli nagmelerle orulu oldugu gorulur Taksimlerinde daima makamlarin islenmemis yahut az islenmis yonlerini arar Taksimi hicbir zaman basit bir seyir gosterme goreviyle sinirlandirmaz Tipki besteli bir eser gibi guzel kaliplasmamis nagmelerle bezemek makami bir besteci gibi yaratici ve disiplinli bir sekilde islemek ister Taksimlerinde dikkati ceken bir nokta da taksimden sonra okunacak yahut calinacak eserin makam yapisidir Necdet Yasar okunacak sozlu eserin bestelendigi makamin kendine ozgu seyir ozelliklerini o makamin farkli kullanilislari varsa soz konusu eserdeki uygulamayi hicbir zaman gozden uzak tutmamistir Yasar in klasik bir eserden soz gelimi bir murabba besteden once ettigi taksim ile 20 yuzyil da bestelenmis soz gelimi bir fasil sarkisindan onceki taksimi de birbirinden farklidir Eserin bestelendigi donemin musikisine ozgu duyarliligi taksimine yansitmaya calismasi onun icradaki titizliklerindendir Taksimleri kolaylikla ayirt edilir Herhangi bir taksimi sadece teknigi ile mizrap vuruslariyla degil nagmeleriyle nagmeyi gelistirirken kullandigi tinilarla ve baski intonation titizligiyle de hemen kendini belli eder Tamburi Cemil Bey ve oglu Mesut Cemil le gunumuze kadar gelen yeni tambur uslubunun 1950 den sonraki en guclu temsilcilerinden biri oldugu ifade edilir Turk musikisinin makam perde ve araliklari konusunda da en bilgili ve hassas icracilardandir Perde baskilari kusursuzdur Makamlara ayirt edici kimligini veren onemli sesleri makamlarin gecki ve sed yollarini kimi makamlara ozgu kucuk araliklari birbirine benzeyen makamlar arasindaki ince farklari cok iyi bilir Ama bu konuda belki de en dikkate deger yonu az kullanilmis nadide makamlar hakkindaki icra bilgileridir Arsivlerde bu tur makamlar dan bircok ornek taksimi vardir Bu bakimdan Necdet Yasar taksimleri sadece zevkle dinlenecek bir tamburi degil ayni zamanda makamlari isleyisinden onemli icra bilgileri de ogrenilebilecek bir makam hocasidir Odulleri1991 Turkiye Cumhuriyeti Devlet Sanatcisi unvaniKaynakca Anadolu Ajansi web sitesi 24 Ekim 2017 25 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Ekim 2017 a b Yilmaz Nebahat Konu fikircografyasi com sitesi 4 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Ekim 2017 a b http www gaziantepturizm gov t Gaziantep Il Kultur Turizm Mudurlugu web sitesi 4 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Ekim 2017 Istanbul Devlet Turk Muzigi Toplulugu web sitesi 3 Subat 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Ekim 2017 T C Kultur ve Turizm Bakanligi 8 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Nisan 2010 Musikidergisi net sitesi 6 Haziran 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Ekim 2017 a b Koyuncuoglu Reyhan Alpa Cakirer Huseyin Serdar Necdet Yasar in Gecis Taksimlerinin Makamsal ve Teknik Yapi Yonunden Incelenmesi PDF The Journal of Academic Social Science Studies No 26 Yaz II 2014 8 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 31 Ekim 2017 Dis baglantilarhttp www 40ikindi com ikincidonem muzik icerik 42 htm 10 Aralik 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde http www turkmusikisi com necdet yasar 13 Subat 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde