F-100 Super Sabre (Süper Kılıç); ilk prototip uçuşu 25 Mayıs 1953'te gerçekleştirilen, North American firması tarafından geliştirilen ve tasarımı F-86 Sabre'a dayandırılan bir av-bombardıman uçağıdır. Rus muadili Mikoyan-Gurevich MiG-19'dur.
F-100 Super Sabre | |
---|---|
Türü | Av-bombardıman uçağı |
Ulusal köken | ABD |
Üretici | North American Rockwell |
İlk uçuş | 25 Mayıs 1953 |
Hizmete giriş | 27 Eylül 1954 |
Hizmetten çıkış | 1979 ABD Hava Kuvvetleri 1988 Türk Hava Kuvvetleri |
Durumu | Hizmet Dışı |
F-100C’lere ilaveten av-bombardıman tipi olan F-100D tipi de geliştirilmiş ve geniş bir kullanım alanı bulmuştur. Avcı yetenekleri geliştirilmiş, 4 adet AIM-9 havadan havaya füze ile donatılmış ve taktik bombardıman uçağı olarak gövde altında M-61 nükleer bomba taşıyacak duruma getirilmiştir. Ayrıca iki kişilik eğitim tipi olan F-100F de mevcuttur. Her üç tip de Türk Hava Kuvvetleri’nde kullanılmıştır. 1953-1959 yılları arasında 2294 adet üretilmiş olup bunun 1274’ü F-100D tipindedir. Bu uçaklarda tarafından F-86’lar için üretilen jet motorlarının geliştirilmiş modeli olan ’ler kullanılmıştır. “Afterburner”lı olan bu motorlar 10.000lb üzerinde itiş gücü üreten ilk Amerikan turbojetidir. F-100’lerin takma adı “Super Sabre”dır.
Türk Hava Kuvvetleri Geçmişi
1958’den itibaren Türk Hava Kuvvetleri F-100’leri MAP programı dahilinde teslim almaya başladı. İlk gelenler F-100D ve F-100F modelleri olup USAF envanterinden gönderilmiştir. Bu uçaklardan toplam 163 adet teslim alınmıştır. Bunların içinde çok az miktarda Danimarka’dan gelenler de vardır. Bu sevkiyatı 1972 yılından başlamak üzere F-100C’ler izlemiştir. Bunlardan 115 adet gönderilmiştir. Bu uçakların en az beş hava üssü tarafından kullanıldığı bilinmektedir. Türk F-100’leri Kıbrıs Harekâtı'nda yoğun ve etkili bir şekilde kullanılmıştır. Son THKv F-100’ü 1988’de emekliye ayrılmıştır.
Kıbrıs Harekâtı'nda Kullanımı
1964 hava operasyonu ve öncesinde yoğun bir biçimde Kıbrıs'da kullanılan uçaklar Türk mücahitlere hava desteği sağlayıp hava harekâtı ve keşif görevi yapmıştır.
Kıbrıs Harekâtı'nda, çıkarmanın ilk günü olan 20 Temmuz 1974 tarihinde belirlenen hedefleri bombalamışlardır.
21 Temmuz 1974'te Kocatepe Olayında bölgedeki Yunan konvoyuna yönelik saldırı yapmak için havalanan Lockheed F-104 Starfighter ile F-100D uçaklarından oluşan bir hava filosu tarafından dost ateşi ile TCG Kocatepe (D-354) batırılmıştır.
Harekâtın geri kalan sürelerinde keşif uçuşları,bombardıman ve hava önleme görevleri icra etmiştir.
Özellikler (F-100D)
Veri kaynağı Quest for Performance
Genel özellikler
- Mürettebat: 1
- Uzunluk: 50 ft (15 m)
- Kanat açıklığı: 38 ft 9 in (11,81 m)
- Yükseklik: 16 ft 2,75 in (4,9467 m)
- Kanat alanı: 400 ft2 (37 m2)
- Açıklık oranı: 3,76
- Kanat profili:
- Boş ağırlık: 21.000 lb (9.525 kg)
- Brüt ağırlık: 28.847 lb (13.085 kg)
- Maksimum kalkış ağırlığı: 34.832 lb (15.800 kg)
- Güç kaynağı: 1 × artyakıcılı turbojet motor, 10.200 lbf (45 kN) itme dry, 16.000 lbf (71 kN) with afterburner
Performans
- Maksimum sürat: 924 mph (1.487 km/sa, 803 kn)
- Maksimum sürat: Mach 1,4
- Menzil: 1.995 mi (3.211 km, 1.734 nmi)
- Azami irtifa: 50.000 ft (15.000 m)
- Tırmanma oranı: 22.400 ft/dak (114 m/s)
- Taşıma-sürükleme oranı: 13,9
- Kanat yükü: 72,1 lb/ft2 (352 kg/m2)
- : 0,55
Mühimmat
- Silahlar: 4× 20 mm (0,787 in) revolver top, silah başına 200 mermi ile
- : 6 7.040 lb (3.190 kg) kapasitesiyle, aşağıdakilerin kombinasyonlarını taşıyabilir:
- Füzeler: ** 4× AIM-9 Sidewinder ya da
- 2× ya da
- 2× ya da 4× 2.75" (70 mm) güdümsüz roket fırlatıcı
- Bombalar: Konveksiyonel bomba veya , , veya nükleer bombaları
Aviyonik
- Minneapolis-Honeywell MB-3 otopilot
- AN/AJB-1B alçak irtifa bombalama sistemi
- AN/APR-26 arka radar uyarısı
Kitaplar
Türk Hava Kuvvetlerinde F-100 Super Sabre - F-100 Super Sabre in Turkish Air Force. Başara, Levent. Hobbytime, Ankara, 2011. (Türkçe) (İngilizce)
Kaynakça
- ^ Loftin, L.K. Jr. Quest for Performance: The Evolution of Modern Aircraft. 29 Mayıs 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . NASA SP-468. Retrieved: 22 April 2006.
- ^ Lednicer, David. "The Incomplete Guide to Airfoil Usage". m-selig.ae.illinois.edu. 26 Mart 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Nisan 2019.
- ^ Rhodes, Jeffrey P. "Fighters." 5 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . USAF Magazine: Archives, 20 February 1997, p. 15.
- ^ (PDF). 23 Kasım 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2015.
- ^ a b c "Collections". airandspace.si.edu. 7 Şubat 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ağustos 2022.
Wikimedia Commons'ta North American F-100 Super Sabre ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
F 100 Super Sabre Super Kilic ilk prototip ucusu 25 Mayis 1953 te gerceklestirilen North American firmasi tarafindan gelistirilen ve tasarimi F 86 Sabre a dayandirilan bir av bombardiman ucagidir Rus muadili Mikoyan Gurevich MiG 19 dur F 100 Super SabreTuruAv bombardiman ucagiUlusal koken ABDUreticiNorth American RockwellIlk ucus25 Mayis 1953Hizmete giris27 Eylul 1954Hizmetten cikis1979 ABD Hava Kuvvetleri 1988 Turk Hava KuvvetleriDurumuHizmet Disi F 100C lere ilaveten av bombardiman tipi olan F 100D tipi de gelistirilmis ve genis bir kullanim alani bulmustur Avci yetenekleri gelistirilmis 4 adet AIM 9 havadan havaya fuze ile donatilmis ve taktik bombardiman ucagi olarak govde altinda M 61 nukleer bomba tasiyacak duruma getirilmistir Ayrica iki kisilik egitim tipi olan F 100F de mevcuttur Her uc tip de Turk Hava Kuvvetleri nde kullanilmistir 1953 1959 yillari arasinda 2294 adet uretilmis olup bunun 1274 u F 100D tipindedir Bu ucaklarda Pratt amp Whitney tarafindan F 86 lar icin uretilen jet motorlarinin gelistirilmis modeli olan ler kullanilmistir Afterburner li olan bu motorlar 10 000lb uzerinde itis gucu ureten ilk Amerikan turbojetidir F 100 lerin takma adi Super Sabre dir Turk Hava Kuvvetleri Gecmisi1958 den itibaren Turk Hava Kuvvetleri F 100 leri MAP programi dahilinde teslim almaya basladi Ilk gelenler F 100D ve F 100F modelleri olup USAF envanterinden gonderilmistir Bu ucaklardan toplam 163 adet teslim alinmistir Bunlarin icinde cok az miktarda Danimarka dan gelenler de vardir Bu sevkiyati 1972 yilindan baslamak uzere F 100C ler izlemistir Bunlardan 115 adet gonderilmistir Bu ucaklarin en az bes hava ussu tarafindan kullanildigi bilinmektedir Turk F 100 leri Kibris Harekati nda yogun ve etkili bir sekilde kullanilmistir Son THKv F 100 u 1988 de emekliye ayrilmistir Kibris Harekati nda Kullanimi1964 hava operasyonu ve oncesinde yogun bir bicimde Kibris da kullanilan ucaklar Turk mucahitlere hava destegi saglayip hava harekati ve kesif gorevi yapmistir Kibris Harekati nda cikarmanin ilk gunu olan 20 Temmuz 1974 tarihinde belirlenen hedefleri bombalamislardir 21 Temmuz 1974 te Kocatepe Olayinda bolgedeki Yunan konvoyuna yonelik saldiri yapmak icin havalanan Lockheed F 104 Starfighter ile F 100D ucaklarindan olusan bir hava filosu tarafindan dost atesi ile TCG Kocatepe D 354 batirilmistir Harekatin geri kalan surelerinde kesif ucuslari bombardiman ve hava onleme gorevleri icra etmistir Ozellikler F 100D Orthographically projected diagram of the F 100 Super Sabre Veri kaynagi Quest for Performance Genel ozelliklerMurettebat 1 Uzunluk 50 ft 15 m Kanat acikligi 38 ft 9 in 11 81 m Yukseklik 16 ft 2 75 in 4 9467 m Kanat alani 400 ft2 37 m2 Aciklik orani 3 76 Kanat profili Bos agirlik 21 000 lb 9 525 kg Brut agirlik 28 847 lb 13 085 kg Maksimum kalkis agirligi 34 832 lb 15 800 kg Guc kaynagi 1 artyakicili turbojet motor 10 200 lbf 45 kN itme dry 16 000 lbf 71 kN with afterburner Performans Maksimum surat 924 mph 1 487 km sa 803 kn Maksimum surat Mach 1 4 Menzil 1 995 mi 3 211 km 1 734 nmi Azami irtifa 50 000 ft 15 000 m Tirmanma orani 22 400 ft dak 114 m s Tasima surukleme orani 13 9 Kanat yuku 72 1 lb ft2 352 kg m2 0 55 Muhimmat Silahlar 4 20 mm 0 787 in revolver top silah basina 200 mermi ile 6 7 040 lb 3 190 kg kapasitesiyle asagidakilerin kombinasyonlarini tasiyabilir Fuzeler 4 AIM 9 Sidewinder ya da 2 ya da 2 ya da 4 2 75 70 mm gudumsuz roket firlatici Bombalar Konveksiyonel bomba veya veya nukleer bombalari Aviyonik Minneapolis Honeywell MB 3 otopilot AN AJB 1B alcak irtifa bombalama sistemi AN APR 26 arka radar uyarisiKitaplarTurk Hava Kuvvetlerinde F 100 Super Sabre F 100 Super Sabre in Turkish Air Force Basara Levent Hobbytime Ankara 2011 Turkce Ingilizce Kaynakca Loftin L K Jr Quest for Performance The Evolution of Modern Aircraft 29 Mayis 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde NASA SP 468 Retrieved 22 April 2006 Lednicer David The Incomplete Guide to Airfoil Usage m selig ae illinois edu 26 Mart 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Nisan 2019 Rhodes Jeffrey P Fighters 5 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde USAF Magazine Archives 20 February 1997 p 15 PDF 23 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Haziran 2015 a b c Collections airandspace si edu 7 Subat 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Agustos 2022 Wikimedia Commons ta North American F 100 Super Sabre ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur