Novatianus (yaklaşık 200 - 258), üçüncü yüzyılda yaşamış bir Hristiyan rahip ve teologdur. Novatianist Kilise’nin kurucusudur. Aynı zamanda yazılarında latinceyi kullanan ilk Kilise liderlerinden birisidir.
Novatianus | |
---|---|
Doğum | c. 200 Frigya, Roma İmparatorluğu |
Ölüm | 258 Roma, Roma İmparatorluğu |
Meslek | Teolog |
Hayatı
Novatianus’un kökenleri bilinmemekle birlikte Roma vatandaşı olduğu ve Kuzey Afrika'da doğduğu düşünülmektedir. Kendisi başarılı bir akademisyen olarak tarif edilmektedir. Ağır bir hastalığı sırasında hızlıca vaftiz edilmiş, ardından kendisini Roma Kilisesi'nin hizmetine adamıştır. Papa Fabianus kendisini bir rahip ve ortak olarak atamıştır. Decius zulmü sırasında, Roma’nın episkopal gücü Fabianus’un idam edilmesiyle sekteye uğrayınca, Novatianus Kilise'nin liderliğini devralmış, Afrika ve doğudaki o sırada zulmün etkisi az olan yerel kiliseler ile çok sayıda mektup aracılığı ile irtibatta kalmıştır.
251 yılında Cornelius yeni Papa olarak seçildiğinde, adayı reddetmiş ve kendisini Papa olarak atayacak üç İtalyan episkopos bulmuştur. Bu sebepten ötürü, Roma’da yapılan yerel bir sinod ile Kilise'den aforoz edilmiştir. Roma’dan 253 yılında ayrılmıştır. Muhtemelen 258 yılında Valerianus zulmü sırasında şehit edilmiştir. Bu hadiseden sonra, Katolik Kilisesi için Novatianus tarihindeki ikinci ‘anti-Papa’ olarak anılmıştır.
Eserleri
Hieronymus’a göre Novatianus dokuz inceleme yazmıştır. Bu eserlerden Üçlü-Birlik üzerine, Halka Açık Gösteriler üzerine, Yahudi Yemekleri üzerine, Bekaretin Avantajları üzerine, ve bunlara ek olarak Kartacalı Siprianus’a yazdığı iki mektup da günümüze ulaşmıştır.
- Üçlü-Birlik üzerine, en temel eseri olup, Baba ve Oğul’daki Mesih’in tanrısallığı ve birliği (kimliği değil) konusunda savunucu bir incelemedir. Kutsal Ruh’u da Tanrı ve bir şahıs olarak görmektedir.
- Yahudi Yemekleri üzerine, bu kısa incelemesinde Novatianus yasaklı yiyecekler ve ahlaksızlık ve günaha yüz vermek arasıda bir bağ kurmaktadır. Temiz olmayan hayvanlar aslında gerçekten de günahları sembolize etmektedirler. Bu hayvanların eti değildir kaçınılması gereken, günahtır.
- Bekaretin Avantajları üzerine, kısa bir mistik incelemedir ve Novatianus hristiyanları saf kalmaya çağırmaktadır, böylelikle Kutsal Ruh onların içinde yaşayabilecektir.
Novatianist Kilise
Novatianus ve Papa Cornelius arasındaki güç rekabetinde Novatianus Papa’yı tövbekarlara karşı umursamaz davranmakla suçlamıştır. Decius zulmü sırasında dinden çıkanlar (lapsi’ler) Kilise'ye geri dönmek istediklerinde onlara karşı tavrını şu şekilde ifade eder; “O (Papa Cornelius) putperestlik suçuna düşmüş olanların, nasıl bir kefaret ödemiş olurlarsa olsunlar, tekrardan Komünyon'a alınamayacağı fikrini koruyordu.”
Novatianus Kilise'de bir bölünmenin kaynağıdır, bu bölünme kendisi ile hemfikir olanlar ve Papa Cornelius’un fikirlerine katılanlar arasındadır. Pek çok episkopos, tüm kilise topraklarından İspanya, Fransa, Roma veya Afrika’dan yanında durmuştur. Novatianus bu episkoposlar ile bir topluluk kurmuştur. Roma İmparatorluğu’nun batsında zamanla Novatianist kiliseleri kaybolmuştur. Doğu’da ise daha uzun bir süre varlıklarını sürdürmüşlerdir. Daha sonraki gelişmelerde Donatizm ve ’de, Novatianus gibi, kilisenin dinden düşen ve ardından tövbe edenlere karşı tutumunu sorgulamışlardır. Novatianizm kendi ruhbanları ile iki yüzyıl boyunca varlığını sürdürmüştür, dördüncü yüzyılda Donatizm ile birleşmiş ve 8. yy civarlarında kaybolmuştur.
Kaynakça
- ^ a b New Catholic encyclopedia. 2nd ed (İngilizce). Catholic University of America. Detroit: Thomson/Gale. 2003. s. 465. ISBN . OCLC 50723247. 18 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Şubat 2023.
- ^ a b c Encyclopedia of early Christianity. Herman J. Vogt. Second edition (İngilizce). Everett Ferguson, Michael P. McHugh, Frederick W. Norris. New York. 1999. ss. 819-820. ISBN . OCLC 890137175. 25 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Şubat 2023.
- ^ a b Hıristiyanlık tarihi. Sibel Sel, Levent Kınran. İstanbul: Yeni Yaşam. 2004. s. 89. ISBN . OCLC 1030076477.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Novatianus yaklasik 200 258 ucuncu yuzyilda yasamis bir Hristiyan rahip ve teologdur Novatianist Kilise nin kurucusudur Ayni zamanda yazilarinda latinceyi kullanan ilk Kilise liderlerinden birisidir NovatianusDogumc 200 Frigya Roma ImparatorluguOlum258 Roma Roma ImparatorluguMeslekTeologHayatiNovatianus un kokenleri bilinmemekle birlikte Roma vatandasi oldugu ve Kuzey Afrika da dogdugu dusunulmektedir Kendisi basarili bir akademisyen olarak tarif edilmektedir Agir bir hastaligi sirasinda hizlica vaftiz edilmis ardindan kendisini Roma Kilisesi nin hizmetine adamistir Papa Fabianus kendisini bir rahip ve ortak olarak atamistir Decius zulmu sirasinda Roma nin episkopal gucu Fabianus un idam edilmesiyle sekteye ugrayinca Novatianus Kilise nin liderligini devralmis Afrika ve dogudaki o sirada zulmun etkisi az olan yerel kiliseler ile cok sayida mektup araciligi ile irtibatta kalmistir 251 yilinda Cornelius yeni Papa olarak secildiginde adayi reddetmis ve kendisini Papa olarak atayacak uc Italyan episkopos bulmustur Bu sebepten oturu Roma da yapilan yerel bir sinod ile Kilise den aforoz edilmistir Roma dan 253 yilinda ayrilmistir Muhtemelen 258 yilinda Valerianus zulmu sirasinda sehit edilmistir Bu hadiseden sonra Katolik Kilisesi icin Novatianus tarihindeki ikinci anti Papa olarak anilmistir EserleriHieronymus a gore Novatianus dokuz inceleme yazmistir Bu eserlerden Uclu Birlik uzerine Halka Acik Gosteriler uzerine Yahudi Yemekleri uzerine Bekaretin Avantajlari uzerine ve bunlara ek olarak Kartacali Siprianus a yazdigi iki mektup da gunumuze ulasmistir Uclu Birlik uzerine en temel eseri olup Baba ve Ogul daki Mesih in tanrisalligi ve birligi kimligi degil konusunda savunucu bir incelemedir Kutsal Ruh u da Tanri ve bir sahis olarak gormektedir Yahudi Yemekleri uzerine bu kisa incelemesinde Novatianus yasakli yiyecekler ve ahlaksizlik ve gunaha yuz vermek arasida bir bag kurmaktadir Temiz olmayan hayvanlar aslinda gercekten de gunahlari sembolize etmektedirler Bu hayvanlarin eti degildir kacinilmasi gereken gunahtir Bekaretin Avantajlari uzerine kisa bir mistik incelemedir ve Novatianus hristiyanlari saf kalmaya cagirmaktadir boylelikle Kutsal Ruh onlarin icinde yasayabilecektir Novatianist KiliseNovatianus ve Papa Cornelius arasindaki guc rekabetinde Novatianus Papa yi tovbekarlara karsi umursamaz davranmakla suclamistir Decius zulmu sirasinda dinden cikanlar lapsi ler Kilise ye geri donmek istediklerinde onlara karsi tavrini su sekilde ifade eder O Papa Cornelius putperestlik sucuna dusmus olanlarin nasil bir kefaret odemis olurlarsa olsunlar tekrardan Komunyon a alinamayacagi fikrini koruyordu Novatianus Kilise de bir bolunmenin kaynagidir bu bolunme kendisi ile hemfikir olanlar ve Papa Cornelius un fikirlerine katilanlar arasindadir Pek cok episkopos tum kilise topraklarindan Ispanya Fransa Roma veya Afrika dan yaninda durmustur Novatianus bu episkoposlar ile bir topluluk kurmustur Roma Imparatorlugu nun batsinda zamanla Novatianist kiliseleri kaybolmustur Dogu da ise daha uzun bir sure varliklarini surdurmuslerdir Daha sonraki gelismelerde Donatizm ve de Novatianus gibi kilisenin dinden dusen ve ardindan tovbe edenlere karsi tutumunu sorgulamislardir Novatianizm kendi ruhbanlari ile iki yuzyil boyunca varligini surdurmustur dorduncu yuzyilda Donatizm ile birlesmis ve 8 yy civarlarinda kaybolmustur Kaynakca a b New Catholic encyclopedia 2nd ed Ingilizce Catholic University of America Detroit Thomson Gale 2003 s 465 ISBN 0 7876 4004 2 OCLC 50723247 18 Subat 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Subat 2023 a b c Encyclopedia of early Christianity Herman J Vogt Second edition Ingilizce Everett Ferguson Michael P McHugh Frederick W Norris New York 1999 ss 819 820 ISBN 978 1 136 61158 2 OCLC 890137175 25 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Subat 2023 a b Hiristiyanlik tarihi Sibel Sel Levent Kinran Istanbul Yeni Yasam 2004 s 89 ISBN 975 8318 86 1 OCLC 1030076477