Nükleer denizaltı, bir nükleer reaktör tarafından güç sağlanmış olan denizaltıdır. Nükleer denizaltının performans avantajları, geleneksel denizaltılara (genellikle dizel, elektrik vb.) göre dikkate değerdir: nükleer güç, tamamen havadan bağımsız olduğu için geleneksel denizaltılarda gerekli duyulduğu gibi, denizaltının sıklıkla yüzeye çıkma ihtiyacından kurtarır; bir nükleer reaktör tarafından üretilen büyük miktardaki güç, nükleer denizaltıların yüksek hızda, uzun süre kullanılmasına olanak tanır; ve varış noktalarında sadece yiyecek gibi tüketilir malların depolanması gerekir. Yeni nesil nükleer denizaltılar 25 yıllık ömrü boyunca asla yeniden doldurulma ihtiyacı duymaz. Diğer yandan geleneksel denizaltılarda, elektrik akülerinde depolanan sınırlı güç, en gelişmiş geleneksel denizaltı bile düşük hızda sadece birkaç gün, en yüksek hızda ise sadece birkaç saat denizin altında kalabilir anlamına gelir. Havasız güç sağlamadaki son geliştirmeler bu dezavantajı biraz azaltmıştır. Nükleer teknolojinin yüksek gideri, pek az ülkenin nükleer denizaltılara sahip olabileceği anlamına gelir.
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTlpTDJKbEwxVlRVMTlOYVdOb2FXZGhibDhsTWpoVFUwSk9MVGN5TnlVeU9TNXFjR2N2TWpJd2NIZ3RWVk5UWDAxcFkyaHBaMkZ1WHlVeU9GTlRRazR0TnpJM0pUSTVMbXB3Wnc9PS5qcGc=.jpg)
Tarih
Birleşik Devletler, ilk nükleer denizaltı USS Nautilus (SSN-571)'u 1954 yılında denize indirmiştir. Nautilus, yüzeye çıkmaksızın dünyayı dört aya kadar turlayabilirdi.
Nautilus'un yapımı, Birleşik Devletler Atomik Enerji Komisyonu'nun Deniz Reaktörleri Dalı'ndaki bir grup bilimci ve mühendis tarafından nükleer güç sağlama aracının başarılı geliştirimiyle olası kılınmıştır. Temmuz 1951'de, dünyanın ilk nükleer güçlü denizaltısının yapımına, kaptan Hyman G. Rickover'ın liderliği altında izin vermiştir. nükleer denizaltıları fikrini ileri sürmüştü.
Reaktörü yapmak üzere Şirketi atandı. Denizaltı tamamlandıktan sonra, Başkan Truman Nautilus'un pruvasında geleneksel şampanya şişesini kırdı. 17 Ocak 1955'te Nautilus, Groton, Connecticut'taki limandan ayrıldıktan sonra tecrübelerine başladı. Denizaltı 320 ft (yaklaşık 97,5 metre) uzunluğundaydı ve 55 milyon Amerikan dolarına mal olmuştu.
1950'lerde, Sovyetler Birliği de nükleer güçlü denizaltılar geliştirme konusunda Amerika Birleşik Devletleri'nin arkasından takip etti. Nautilus'un ABD tarafından geliştirilmesinin kışkırtıcı etkisiyle, nükleer güç sağlama üzerine Sovyet çalışmaları 1950'lerin başlarında 'teki 'nde, daha sonra Kurçatov Enstitüsü'nün başına geçecek olan önderliğiyle başladı. 1956'da, onun takımı tarafından tasarlanan ilk Sovyet güç reaktörü işlemsel sınamalara başladı. Aynı anda, 'un önderliğinde bir tasarım takımı, reaktöre ev sahipliği yapacak tekne üzerinde çalıştı.
Buhar üretimi sorunları, ışınım (radyasyon) sızıntıları ve diğer zorlukları içeren pek çok engeli aştıktan sonra, bu çabalar üzerinde temellenen Sovyet Donanması'ndaki ilk nükleer denizaltı 1958'de görevine başladı.
Soğuk Savaş'ın ilerleyen günlerinde, dört adet Sovyet denizaltı tersanesinin (Severodvinsk'teki Sevmash, Sankt-Peterburg'daki , Nijni Novgorod'daki Krasnoye Sormovo ve 'daki Amurskiy Zavod) her birinden yaklaşık sayısı 5 ten 10 kadar varan nükleer denizaltılar hizmete sokulmuştu.
1950'lerin sonlarından 1997'nin sonuna kadar, Sovyetler Birliği ve ardından gelen Rusya, diğer bütün ülkelerin ürettiğinden daha fazla sayıda, toplam 245 adet nükleer denizaltı yapmıştır.
20. yüzyılda, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Sovyetler Birliği (SSCB) geleneksel denizaltıların kısıtlamalarının üstesinden gelmek amacıyla nükleer denizaltılar yapmak için teknolojiyi takip ediyordu. Nükleer güçlü denizaltılar geçmiş ABD-Sovyet silahlanma yarışının en güçlü göstergelerinden biridir.
Bugün, şu altı ülke nükleer güçlü stratejik denizaltının herhangi bir çeşidini kullanmaktadır: Amerika Birleşik Devletleri, Rusya, Fransa, Birleşik Krallık, Çin ve Hindistan. Arjantin ve Brezilya'yı da kapsayan pek çok ülkenin, nükleer güçlü denizaltılar yapmak için gelişmekte olan değişik biçimlerdeki tasarıları (projelere) vardır.
Birleşik Krallık'ta, Kraliyet Donanması'na ait bütün eski ve mevcut nükleer denizaltılar Barrow-in-Furness'te yapılmıştır.
Teknoloji
Geleneksel denizaltılar ve nükleer denizaltılar arasındaki ana fark, güç üretim sistemidir. Nükleer denizaltılar bu iş için nükleer reaktörleri görevlendirir. Biri, mile bağlı olan elektrik motorlarına güç sağlamak için elektrik üretirken diğeri, buhar türbinlerini çeviren buhar gücünü üretmek için reaktörün ürettiği ısı enerjisini kullanır. Denizaltılarda kullanılan reaktörler küçük bir reaktörden yüksek miktarda enerji dağıtma olanağı sağlamak için genel olarak yüksek derecede zenginleştirilmiş yakıt (sıklıklar %20'den fazla) kullanırlar.
Nükleer reaktör ayrıca, hava kalitesinin bakımı, tuzlu okyanus suyunu damıtarak taze su üretimi, sıcaklık düzeni gibi denizaltının diğer altsistemlerine enerji sağlar. Tüm nükleer deniz reaktörleri günümüzde, yedek bir güç sistemi olarak dizel üreteçlerle birlikte çalışır.
Bu makinalar bir acil ilerleme mekanizmasına elektrik sağlayabildiği kadar, reaktör bozulma sıcaklığı azaltımı için de acil elektrik gücü sağlayabilir.
Denizaltılar 30 yıllık işletim süresine kadar nükleer yakıtı taşıyabilir. Sualtındaki zamanı kısıtlayan tek kaynak, mürettebat için erzak ve teknenin bakımıdır.
Nükleer denizaltılar pek çok kaza geçirmiştir (hepsi güç kaynağı ile alakalı değil).
- K-19, 1961, Reaktör neredeyse tamamen eridi. Mürettebatın çoğu ışınıma maruz kalmaktan öldü. Denizaltıdaki olaylar K-19 filmi ile dramatize edilmektedir:
- , 1963, dalış testlerinde kayboldu ve sonraki araştırmada pirinç boru ekleminin arızası ve safra dolum valflerindeki buz oluşumunun yüzeye çıkmayı engellediği sonucu alındı. Kaza, Birleşik Devletler donanmasında pek çok güvenlik değişimi yapılmasını sağlamıştır.
- , 1968, kayıp.
- , 1986, reaktör neredeyse tamamen erimiş. elle kontrol millerinin seviyesini azalttıktan ve patlamayı engelledikten sonra öldü. Denizaltı, üç gün sonra battı.
- K-141 Kursk, 2000, genel olarak kabul edilen varsayım, yaklaşık iki dakika sonra yarım düzine savaş başlığının patlamasını tetikleyen torpido savaş başlığının patlamasına neden olan, torpido odasındaki hidrojen peroksit sızıntısı.
- , 2005, Büyük Okyanus'ta bir deniz dağına çarptı.
- & , 3-4 Şubat 2009, Fransız ve Britanyalı denizaltıları her zamanki devriyelerini yerine getirirken çarpıştı. Mürettebatta bir yaralanma yoktu, fakat çarpışmada iki tekne de hasar gördü. Yetkililer, faciaya ramak kaldığını ve ucuz atlatıldığını belirttiler.
- Nisan 1994'te Florida'da HMS Vanguard
- , sister-ship of Triomphant
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Nukleer denizalti bir nukleer reaktor tarafindan guc saglanmis olan denizaltidir Nukleer denizaltinin performans avantajlari geleneksel denizaltilara genellikle dizel elektrik vb gore dikkate degerdir nukleer guc tamamen havadan bagimsiz oldugu icin geleneksel denizaltilarda gerekli duyuldugu gibi denizaltinin siklikla yuzeye cikma ihtiyacindan kurtarir bir nukleer reaktor tarafindan uretilen buyuk miktardaki guc nukleer denizaltilarin yuksek hizda uzun sure kullanilmasina olanak tanir ve varis noktalarinda sadece yiyecek gibi tuketilir mallarin depolanmasi gerekir Yeni nesil nukleer denizaltilar 25 yillik omru boyunca asla yeniden doldurulma ihtiyaci duymaz Diger yandan geleneksel denizaltilarda elektrik akulerinde depolanan sinirli guc en gelismis geleneksel denizalti bile dusuk hizda sadece birkac gun en yuksek hizda ise sadece birkac saat denizin altinda kalabilir anlamina gelir Havasiz guc saglamadaki son gelistirmeler bu dezavantaji biraz azaltmistir Nukleer teknolojinin yuksek gideri pek az ulkenin nukleer denizaltilara sahip olabilecegi anlamina gelir U S S Michigan SSGN 727 Ohio sinifi bir gudumlu fuze denizaltisiTarihBirlesik Devletler ilk nukleer denizalti USS Nautilus SSN 571 u 1954 yilinda denize indirmistir Nautilus yuzeye cikmaksizin dunyayi dort aya kadar turlayabilirdi Nautilus un yapimi Birlesik Devletler Atomik Enerji Komisyonu nun Deniz Reaktorleri Dali ndaki bir grup bilimci ve muhendis tarafindan nukleer guc saglama aracinin basarili gelistirimiyle olasi kilinmistir Temmuz 1951 de dunyanin ilk nukleer guclu denizaltisinin yapimina kaptan Hyman G Rickover in liderligi altinda izin vermistir nukleer denizaltilari fikrini ileri surmustu Reaktoru yapmak uzere Sirketi atandi Denizalti tamamlandiktan sonra Baskan Truman Nautilus un pruvasinda geleneksel sampanya sisesini kirdi 17 Ocak 1955 te Nautilus Groton Connecticut taki limandan ayrildiktan sonra tecrubelerine basladi Denizalti 320 ft yaklasik 97 5 metre uzunlugundaydi ve 55 milyon Amerikan dolarina mal olmustu 1950 lerde Sovyetler Birligi de nukleer guclu denizaltilar gelistirme konusunda Amerika Birlesik Devletleri nin arkasindan takip etti Nautilus un ABD tarafindan gelistirilmesinin kiskirtici etkisiyle nukleer guc saglama uzerine Sovyet calismalari 1950 lerin baslarinda teki nde daha sonra Kurcatov Enstitusu nun basina gececek olan onderligiyle basladi 1956 da onun takimi tarafindan tasarlanan ilk Sovyet guc reaktoru islemsel sinamalara basladi Ayni anda un onderliginde bir tasarim takimi reaktore ev sahipligi yapacak tekne uzerinde calisti Buhar uretimi sorunlari isinim radyasyon sizintilari ve diger zorluklari iceren pek cok engeli astiktan sonra bu cabalar uzerinde temellenen Sovyet Donanmasi ndaki ilk nukleer denizalti 1958 de gorevine basladi Soguk Savas in ilerleyen gunlerinde dort adet Sovyet denizalti tersanesinin Severodvinsk teki Sevmash Sankt Peterburg daki Nijni Novgorod daki Krasnoye Sormovo ve daki Amurskiy Zavod her birinden yaklasik sayisi 5 ten 10 kadar varan nukleer denizaltilar hizmete sokulmustu 1950 lerin sonlarindan 1997 nin sonuna kadar Sovyetler Birligi ve ardindan gelen Rusya diger butun ulkelerin urettiginden daha fazla sayida toplam 245 adet nukleer denizalti yapmistir 20 yuzyilda Amerika Birlesik Devletleri ABD ve Sovyetler Birligi SSCB geleneksel denizaltilarin kisitlamalarinin ustesinden gelmek amaciyla nukleer denizaltilar yapmak icin teknolojiyi takip ediyordu Nukleer guclu denizaltilar gecmis ABD Sovyet silahlanma yarisinin en guclu gostergelerinden biridir Bugun su alti ulke nukleer guclu stratejik denizaltinin herhangi bir cesidini kullanmaktadir Amerika Birlesik Devletleri Rusya Fransa Birlesik Krallik Cin ve Hindistan Arjantin ve Brezilya yi da kapsayan pek cok ulkenin nukleer guclu denizaltilar yapmak icin gelismekte olan degisik bicimlerdeki tasarilari projelere vardir Birlesik Krallik ta Kraliyet Donanmasi na ait butun eski ve mevcut nukleer denizaltilar Barrow in Furness te yapilmistir TeknolojiGeleneksel denizaltilar ve nukleer denizaltilar arasindaki ana fark guc uretim sistemidir Nukleer denizaltilar bu is icin nukleer reaktorleri gorevlendirir Biri mile bagli olan elektrik motorlarina guc saglamak icin elektrik uretirken digeri buhar turbinlerini ceviren buhar gucunu uretmek icin reaktorun urettigi isi enerjisini kullanir Denizaltilarda kullanilan reaktorler kucuk bir reaktorden yuksek miktarda enerji dagitma olanagi saglamak icin genel olarak yuksek derecede zenginlestirilmis yakit sikliklar 20 den fazla kullanirlar Nukleer reaktor ayrica hava kalitesinin bakimi tuzlu okyanus suyunu damitarak taze su uretimi sicaklik duzeni gibi denizaltinin diger altsistemlerine enerji saglar Tum nukleer deniz reaktorleri gunumuzde yedek bir guc sistemi olarak dizel ureteclerle birlikte calisir Bu makinalar bir acil ilerleme mekanizmasina elektrik saglayabildigi kadar reaktor bozulma sicakligi azaltimi icin de acil elektrik gucu saglayabilir Denizaltilar 30 yillik isletim suresine kadar nukleer yakiti tasiyabilir Sualtindaki zamani kisitlayan tek kaynak murettebat icin erzak ve teknenin bakimidir KazalarNukleer denizaltilar pek cok kaza gecirmistir hepsi guc kaynagi ile alakali degil K 19 1961 Reaktor neredeyse tamamen eridi Murettebatin cogu isinima maruz kalmaktan oldu Denizaltidaki olaylar K 19 filmi ile dramatize edilmektedir 1963 dalis testlerinde kayboldu ve sonraki arastirmada pirinc boru ekleminin arizasi ve safra dolum valflerindeki buz olusumunun yuzeye cikmayi engelledigi sonucu alindi Kaza Birlesik Devletler donanmasinda pek cok guvenlik degisimi yapilmasini saglamistir 1968 kayip 1986 reaktor neredeyse tamamen erimis elle kontrol millerinin seviyesini azalttiktan ve patlamayi engelledikten sonra oldu Denizalti uc gun sonra batti K 141 Kursk 2000 genel olarak kabul edilen varsayim yaklasik iki dakika sonra yarim duzine savas basliginin patlamasini tetikleyen torpido savas basliginin patlamasina neden olan torpido odasindaki hidrojen peroksit sizintisi 2005 Buyuk Okyanus ta bir deniz dagina carpti amp 3 4 Subat 2009 Fransiz ve Britanyali denizaltilari her zamanki devriyelerini yerine getirirken carpisti Murettebatta bir yaralanma yoktu fakat carpismada iki tekne de hasar gordu Yetkililer faciaya ramak kaldigini ve ucuz atlatildigini belirttiler Nisan 1994 te Florida da HMS Vanguard sister ship of TriomphantKaynakca