Igor Fyodorovich Stravinsky (Rusça: Игорь Фёдорович Стравинский) (d. 17 Haziran 1882, Oranienbaum, Rusya - ö. 6 Nisan 1971, New York, ABD), Rus kökenli ABD ve Fransa vatandaşı besteci, piyanist ve orkestra şefi. 20. yüzyıl müziğinin en etkili ve önemli bestecilerinden biri olarak kabul edilir.
Igor Stravinsky | |
---|---|
Igor Stravinsky Foto:Felix Nadar 1908 | |
Doğum | Igor Fyodorovich Stravinsky 17 Haziran 1882 Oranienbaum, Rusya |
Ölüm | 6 Nisan 1971 (88 yaşında) New York, ABD |
Meslek | Müzisyen, Besteci, Orkestra şefi, Piyanist |
Evlilik | Yekaterina Gabrielovna Nossenko (1906–1939) Vera de Bosset (1940–1971) |
Çocuk(lar) | 4 |
Ebeveyn(ler) | Fyodor Stravinsky (1843-1902) |
İmza | |
Yaşamı
Stravinsky, 17 Haziran 1882'de 'da (bugün Lomonosov) isimli bir bas ile Sankt-Peterburg Kraliyet Operası'nda çalışmakta olan bir şarkıcının dört oğlundan üçüncüsü olarak olarak dünyaya geldi. Müziğe yeteneği erken yaşlarda ortaya çıktı ancak ailesinin isteğiyle müzik eğitimi değil, Sankt-Peterburg Devlet Üniversitesi'nde hukuk eğitimi aldı; dönemin önde gelen Rus bestecisi Nikolai Rimsky-Korsakov'un oğluyla birlikte okudu. 1902'da babasını kaybeden Stravinsky, müziğe yöneldi ve konservatuvara gitmek yerine ikinci bir baba olarak kabul ettiği Nikolai Rimsky-Korsakov’dan ders almayı tercih etti. 1903'te başlayan özel dersleri 3 yıl sürdürdü; ilk bestelerinin hocasının desteğiyle yarattı. 1906'da üniversiteden mezun oldu; 1906'da kuzeniyle evlendi ve ardı ardına iki çocukları oldu. Paris'teki Rus Balesi için aldığı siparişler nedeniyle 1910-1914 arası Rusya'da fazla bulunamadı; I. Dünya Savaşı yıllarında İsviçre'ye yerleşti, iki çocuğu daha dünyaya geldi.
Stravinsky savaştan sonra ailesiyle birlikte Fransa'ya yerleşti ve yirmi yıl değişik kentlerde yaşadı. Rusya'daki mülklerini yitirdiği için ek gelir sağlamak amacıyla besteciliğin yanı sıra piyanistlik ve orkestra şefliği yapmaya başladı. Avrupa'da, Kuzey ve Güney Amerika'da turnelere çıktı.
1938'de büyük kızını, 1939'da karısını ve annesini kaybeden Stravinsky, II. Dünya Savaşı başlayınca Harvard Üniversitesi'nden gelen çağrıyı kabul ederek konferanslar vermek üzere ABD'ye gitti. 1940'ta uzun zamandır tanıştığı oyuncu Vera de Bosset ile ikinci evliliğini yaptı. Hollywood'da bir ev satın alarak uzun yıllar orada yaşadı. The Rake's Progress adlı eserini yazarken asistan olarak Hollywood'daki evine çağırdığı genç Amerikalı müzikçi Robert Craft’ın serial müziğe yakınlığı neo-klasik tarzı aşmasına yardımcı oldu ve seri müzik teknikleriyle eserler yaratmaya yöneltti. 1946'da ABD vatandaşlığına geçti. 1962'de bir dizi konser vermek için ülkesi Rusya'ya dönen Stravinsky, devlet başkanı Kuruşçev ile iki saat baş başa görüştü ama Sovyetler Birliği'ne dönme teklifini kabul etmedi.
1966'dan itibaren sağlığının bozulması nedeniyle gittikçe daha az eser verdi. 1969'da New York'a taşındı ve son yıllarını bu şehirde geçirdi. 6 Nisan 1971'de New York'ta hayatını kaybeden sanatçının mezarı Venedik'te San Michale Adası'ndadır.
Bale ve diğer erken dönem eserleri
Rimsky-Korsakov’un Stravinsky'nin ilk eserleri üzerindeki etkisi kolay fark edilmektedir. 1908 senesinde yazılan orkestra eseri Scherzo fantastique'i dinleyip etkilenen Stravinsky'den bir bale yazmasını istedi. Bunu yıllar sürecek olan bir beraber çalışma süreci izledi. Stravinsky'nin Diaghilev için ilk balesi Ateş Kuşu (1910) ve Petruşka (1911) dramatik ifadesi, zengin orkestrasyonu ve Rus halk müziğinden alınmış tanıdık melodileri sayesinde halk tarafından büyük beğeni topladı.
Le sacre du printemps'ın (1913, Bahar Ayini) galası 'nin yaptığı alışılmamış koreografi, müziğin armonik yapısı, asimetrik ve değişken ritmik yapısı nedeniyle eser büyük bir tiyatro skandalı oldu. 1910 ile 1914 arası Stravinsky 'de ve İsviçre'de yaşadı. Birinci dünya savaşının patlak vermesiyle Stravinsky İsviçre'de kalmaya karar verdi. Burada A Soldier's Tale'ı (1918, Bir Askerin Hikâyesi) besteledi. Bu dönemlerdeki caz etkisi bu eserde olduğu kadar 1918'de 11 enstrüman için bestelediği Rag-Time'da ve 1919’da piyano için bestelediği Rag-Music'de belirgin olarak fark edilmektedir.
1920'de Stravinsky Paris'e yerleşti. Orada Pablo Picasso, Jean Cocteau, André Gide, ve Alexander Benois gibi dönemin önemli Fransız ya da Fransa'da yaşayan sanatçılarıyla tanıştı. Bu yıllarda önemli eserlerinden Symphonies d’instruments á vent (1920), Opera buffa Mavra (1922) ve 1923'te Rus balesi tarafından sahneye konulan Rus dansı Les Noces (1923, Düğün) ortaya çıktı. Mavra ve İsviçre'de bestelenen ve 1920'de Paris'te sahneye konulan bale Pulcinella, Stravinsky'nin neoklasizme yönelişinin başlangıcı sayılır. Stravinsky Paris'te ailesini geçindirebilmek için piyanist ve şef olarak çalıştı. Bu sebeple 1924'te yazılan Piyano ve Ahşap Nefesliler için Konçerto gibi birçok piyano eseri yazdı.
Neoklasik Eserler
1923'ten sonra Stravinsky'nin neoklasik eserleri ortaya çıkmaya başladı. Bu dönemdeki çalışmalar son romantik dönemin yoğun duygusallığına kasıtlı bir tepki olarak sanatsal bir tarafsızlık barındırmaktaydı. Bu ideali Stravinsky 1935'te yazdığı anılarında şöyle açıklar: “Müzik doğal olarak herhangi bir şeyi ifade etme gücüne sahip değildir ve performanscılar kendi fikir ve bireysel ifadelerini eklemeden bestecinin eğilimlerini takip etmelidirler.“ Bu modern müziğin oluşumunda büyük payı olan güçlü estetik bir etkiydi.
Opera-Oratoryum Oedipus Rex (1927), melodram Persephone (1934) ve bale Apollo Musagetes (1928) Rus koreograf için bu dönemde yazdığı önemli eserlerden. 1939'da Stravinsky Avrupa'yı terk etti. Amerika'ya iltica etti ve Hollywood'a yerleşti. Orada Circus Polka (1942), orkestra için Danses concertantes (1942), Broadway revüsü için Scènes de ballet (1944) gibi sipariş üzerine birçok eser besteledi. Bunun yanında 3 Bölümlü Senfoni (1945), klarnet ve caz grubu için Abanoz Konçertosu (1945) ve opera The Rake's Progress (1951, Libretto: W.H.Auden ve Chester Kallman) gibi önemli eserler de besteledi.
Seri-Müziğe ilgisi
1948'de Stravinsky, Amerikalı bir orkestra şefi olan tarafından tekrar ve bu sefer kalıcı olarak Avusturyalı besteci Arnold Schönberg'in ile Schönberg'in öğrencisi Anton von Webern'in teknikleriyle karşı karşıya getirildi. Bu çabanın sonucunda Kantate Threni (1958), piyano ve orkestra için Movements (1959) ve son büyük eseri Requiem Canticles (1966) ortaya çıktı.
1967'de Stravinsky son kez olarak kendi eserlerinin plak kaydında orkestrayı yönetti. 6 Nisan 1971'de New York'ta öldü ve Venedik'teki adasına 'nin mezarının yakınına gömüldü.
Sahne ve orkestra eserlerinin yanında Stravinsky birçok piyano, oda müziği, koro eserleri, solo vokal eserleri ve yabancı eserler üzerine çalışmalar yaptı. Eserlerinde birçok müzikal stili kullandı. Rus ulusal stili, caz, neoklasizm, bitonalite, atonalite ve seri müzik. Büyük bir besteci olmasını sağlayan en önemli özelliklerinden biri kendisini devamlı geliştirmesi ve her yeni tekniği kendi gelişimine başarılı bir şekilde entegre edebilmesiydi. Sadece tek bir yoldan gitmek kendi tabiriyle "geriye gitmek" idi. Stravinsky'nin eserleri 20. yüzyıl müziğinin en önemli eğilimlerini yansıtmış ve aynı zamanda onu da etkilemiştir. Onun bugüne kadar gelen önemi zaman zaman dini konular tarafından da belirlenen orijinalliğe ve hayranlık uyandıran teknik virtüöziteye dayanmaktadır.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Igor Stravinsky ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- 17 Haziran 2009 tarihli Stravinsky temalı Google logosu 20 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Glass, Philip. 1999. "Igor Stravinsky" (Time Magazine profili)1 Haziran 2000 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- NY Times obituary by Donal Henahan, 7 Nisan 1971 22 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- A'dan Z'ye Stravinsky 16 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- (İngilizce)
- Stravinsky conducting the New Zealand Symphony Orchestra in 1961 (film) 25 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- (İngilizce)
- Excerpts ses arşivinden21 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Stravinsky'nin çalışmaları (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Igor Fyodorovich Stravinsky Rusca Igor Fyodorovich Stravinskij d 17 Haziran 1882 Oranienbaum Rusya o 6 Nisan 1971 New York ABD Rus kokenli ABD ve Fransa vatandasi besteci piyanist ve orkestra sefi 20 yuzyil muziginin en etkili ve onemli bestecilerinden biri olarak kabul edilir Igor StravinskyIgor Stravinsky Foto Felix Nadar 1908DogumIgor Fyodorovich Stravinsky 17 Haziran 1882 Oranienbaum RusyaOlum6 Nisan 1971 88 yasinda New York ABDMeslekMuzisyen Besteci Orkestra sefi PiyanistEvlilikYekaterina Gabrielovna Nossenko 1906 1939 Vera de Bosset 1940 1971 Cocuk lar 4Ebeveyn ler Fyodor Stravinsky 1843 1902 ImzaYasamiStravinsky 17 Haziran 1882 de da bugun Lomonosov isimli bir bas ile Sankt Peterburg Kraliyet Operasi nda calismakta olan bir sarkicinin dort oglundan ucuncusu olarak olarak dunyaya geldi Muzige yetenegi erken yaslarda ortaya cikti ancak ailesinin istegiyle muzik egitimi degil Sankt Peterburg Devlet Universitesi nde hukuk egitimi aldi donemin onde gelen Rus bestecisi Nikolai Rimsky Korsakov un ogluyla birlikte okudu 1902 da babasini kaybeden Stravinsky muzige yoneldi ve konservatuvara gitmek yerine ikinci bir baba olarak kabul ettigi Nikolai Rimsky Korsakov dan ders almayi tercih etti 1903 te baslayan ozel dersleri 3 yil surdurdu ilk bestelerinin hocasinin destegiyle yaratti 1906 da universiteden mezun oldu 1906 da kuzeniyle evlendi ve ardi ardina iki cocuklari oldu Paris teki Rus Balesi icin aldigi siparisler nedeniyle 1910 1914 arasi Rusya da fazla bulunamadi I Dunya Savasi yillarinda Isvicre ye yerlesti iki cocugu daha dunyaya geldi Stravinsky savastan sonra ailesiyle birlikte Fransa ya yerlesti ve yirmi yil degisik kentlerde yasadi Rusya daki mulklerini yitirdigi icin ek gelir saglamak amaciyla besteciligin yani sira piyanistlik ve orkestra sefligi yapmaya basladi Avrupa da Kuzey ve Guney Amerika da turnelere cikti 1938 de buyuk kizini 1939 da karisini ve annesini kaybeden Stravinsky II Dunya Savasi baslayinca Harvard Universitesi nden gelen cagriyi kabul ederek konferanslar vermek uzere ABD ye gitti 1940 ta uzun zamandir tanistigi oyuncu Vera de Bosset ile ikinci evliligini yapti Hollywood da bir ev satin alarak uzun yillar orada yasadi The Rake s Progress adli eserini yazarken asistan olarak Hollywood daki evine cagirdigi genc Amerikali muzikci Robert Craft in serial muzige yakinligi neo klasik tarzi asmasina yardimci oldu ve seri muzik teknikleriyle eserler yaratmaya yoneltti 1946 da ABD vatandasligina gecti 1962 de bir dizi konser vermek icin ulkesi Rusya ya donen Stravinsky devlet baskani Kuruscev ile iki saat bas basa gorustu ama Sovyetler Birligi ne donme teklifini kabul etmedi 1966 dan itibaren sagliginin bozulmasi nedeniyle gittikce daha az eser verdi 1969 da New York a tasindi ve son yillarini bu sehirde gecirdi 6 Nisan 1971 de New York ta hayatini kaybeden sanatcinin mezari Venedik te San Michale Adasi ndadir Bale ve diger erken donem eserleriRimsky Korsakov un Stravinsky nin ilk eserleri uzerindeki etkisi kolay fark edilmektedir 1908 senesinde yazilan orkestra eseri Scherzo fantastique i dinleyip etkilenen Stravinsky den bir bale yazmasini istedi Bunu yillar surecek olan bir beraber calisma sureci izledi Stravinsky nin Diaghilev icin ilk balesi Ates Kusu 1910 ve Petruska 1911 dramatik ifadesi zengin orkestrasyonu ve Rus halk muziginden alinmis tanidik melodileri sayesinde halk tarafindan buyuk begeni topladi Le sacre du printemps in 1913 Bahar Ayini galasi nin yaptigi alisilmamis koreografi muzigin armonik yapisi asimetrik ve degisken ritmik yapisi nedeniyle eser buyuk bir tiyatro skandali oldu 1910 ile 1914 arasi Stravinsky de ve Isvicre de yasadi Birinci dunya savasinin patlak vermesiyle Stravinsky Isvicre de kalmaya karar verdi Burada A Soldier s Tale i 1918 Bir Askerin Hikayesi besteledi Bu donemlerdeki caz etkisi bu eserde oldugu kadar 1918 de 11 enstruman icin besteledigi Rag Time da ve 1919 da piyano icin besteledigi Rag Music de belirgin olarak fark edilmektedir 1920 de Stravinsky Paris e yerlesti Orada Pablo Picasso Jean Cocteau Andre Gide ve Alexander Benois gibi donemin onemli Fransiz ya da Fransa da yasayan sanatcilariyla tanisti Bu yillarda onemli eserlerinden Symphonies d instruments a vent 1920 Opera buffa Mavra 1922 ve 1923 te Rus balesi tarafindan sahneye konulan Rus dansi Les Noces 1923 Dugun ortaya cikti Mavra ve Isvicre de bestelenen ve 1920 de Paris te sahneye konulan bale Pulcinella Stravinsky nin neoklasizme yonelisinin baslangici sayilir Stravinsky Paris te ailesini gecindirebilmek icin piyanist ve sef olarak calisti Bu sebeple 1924 te yazilan Piyano ve Ahsap Nefesliler icin Koncerto gibi bircok piyano eseri yazdi Neoklasik Eserler1923 ten sonra Stravinsky nin neoklasik eserleri ortaya cikmaya basladi Bu donemdeki calismalar son romantik donemin yogun duygusalligina kasitli bir tepki olarak sanatsal bir tarafsizlik barindirmaktaydi Bu ideali Stravinsky 1935 te yazdigi anilarinda soyle aciklar Muzik dogal olarak herhangi bir seyi ifade etme gucune sahip degildir ve performanscilar kendi fikir ve bireysel ifadelerini eklemeden bestecinin egilimlerini takip etmelidirler Bu modern muzigin olusumunda buyuk payi olan guclu estetik bir etkiydi Opera Oratoryum Oedipus Rex 1927 melodram Persephone 1934 ve bale Apollo Musagetes 1928 Rus koreograf icin bu donemde yazdigi onemli eserlerden 1939 da Stravinsky Avrupa yi terk etti Amerika ya iltica etti ve Hollywood a yerlesti Orada Circus Polka 1942 orkestra icin Danses concertantes 1942 Broadway revusu icin Scenes de ballet 1944 gibi siparis uzerine bircok eser besteledi Bunun yaninda 3 Bolumlu Senfoni 1945 klarnet ve caz grubu icin Abanoz Koncertosu 1945 ve opera The Rake s Progress 1951 Libretto W H Auden ve Chester Kallman gibi onemli eserler de besteledi Seri Muzige ilgisi1948 de Stravinsky Amerikali bir orkestra sefi olan tarafindan tekrar ve bu sefer kalici olarak Avusturyali besteci Arnold Schonberg in ile Schonberg in ogrencisi Anton von Webern in teknikleriyle karsi karsiya getirildi Bu cabanin sonucunda Kantate Threni 1958 piyano ve orkestra icin Movements 1959 ve son buyuk eseri Requiem Canticles 1966 ortaya cikti 1967 de Stravinsky son kez olarak kendi eserlerinin plak kaydinda orkestrayi yonetti 6 Nisan 1971 de New York ta oldu ve Venedik teki adasina nin mezarinin yakinina gomuldu Sahne ve orkestra eserlerinin yaninda Stravinsky bircok piyano oda muzigi koro eserleri solo vokal eserleri ve yabanci eserler uzerine calismalar yapti Eserlerinde bircok muzikal stili kullandi Rus ulusal stili caz neoklasizm bitonalite atonalite ve seri muzik Buyuk bir besteci olmasini saglayan en onemli ozelliklerinden biri kendisini devamli gelistirmesi ve her yeni teknigi kendi gelisimine basarili bir sekilde entegre edebilmesiydi Sadece tek bir yoldan gitmek kendi tabiriyle geriye gitmek idi Stravinsky nin eserleri 20 yuzyil muziginin en onemli egilimlerini yansitmis ve ayni zamanda onu da etkilemistir Onun bugune kadar gelen onemi zaman zaman dini konular tarafindan da belirlenen orijinallige ve hayranlik uyandiran teknik virtuoziteye dayanmaktadir Dis baglantilarWikimedia Commons ta Igor Stravinsky ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir 17 Haziran 2009 tarihli Stravinsky temali Google logosu 20 Eylul 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Glass Philip 1999 Igor Stravinsky Time Magazine profili 1 Haziran 2000 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce NY Times obituary by Donal Henahan 7 Nisan 1971 22 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce A dan Z ye Stravinsky 16 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Ingilizce Stravinsky conducting the New Zealand Symphony Orchestra in 1961 film 25 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Ingilizce Excerpts ses arsivinden21 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Stravinsky nin calismalari Ingilizce