Onuncu Yıl Marşı, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşunun 10. yılı kutlamaları için 1933 yılında yazılmış bir marştır.
Güftesi Faruk Nafiz Çamlıbel ve Behçet Kemal Çağlar tarafından yazılmış, bestesini Cemal Reşit Rey yapmıştır. Türkiye'de İstiklal Marşı’ndan sonra ulusal duygulara en fazla hitap eden ve kitlelere en çok mal olmuş marştır.Mustafa Kemal Paşa'nın "Onuncu Yıl Söylevi” ile birlikte Cumhuriyet’in 10. yıl kutlamalarında simgeleşen iki önemli olgudan birisidir.
Arkaplan
Türkiye’de 11 Haziran 1933'te TBMM'de yapılan tartışmalar sonucu cumhuriyetin ilanının onuncu yıldönümünün kutlanmasına ilişkin bir kanun çıkarılmış ve bayram, 29 - 31 Ekim 1933 tarihleri arasında üç gün süren törenlerle çok görkemli ve özel bir şekilde kutlanmıştır. Bu kutlamalar sırasında törenlerde, gösterilerde ve resmi kutlamalarda çalınmak, cumhuriyetin kazanımları ve heyecanını paylaşmak üzere özel bir marşa gereksinim duyulmuştur.
Güftesinin yazılması
Türkiye Cumhuriyeti'nin 10. yıl kutlamalarını organize etmek üzere kurulmuş olan ve Başvekalete bağlı bulunan yüksek komisyon, bayrama coşku ve anlam katmak üzere bir marş hazırlanmasına karar verdi ve söz konusu marşın özelliklerini şöyle belirledi: Hazırlanacak marş, "yeni Türkiye’nin on yılda yükselme yolunda aldığı büyük mesafeleri anlatmalı; Türk inkılabının ana vasıflarını, her şeyden üstün tuttuğu yaşama ve ilerleme aşkının şiirin heyecanı ve musikinin ahengi içinde ifade etmelidir."
Komisyon, marşın özelliklerini belirledikten sonra birkaç şairden bu özelliklerde bir marş hazırlamasını istedi. Faruk Nafiz ve Behçet Kemal Beyler'in yazdığı şiirlerin maksada uygun tarafları kendilerinin çalışması ile birleştirildi. Böylece meydana getirilen ve Türkiye'de verilen bağımsızlık mücadelesini, yeni kurulan Türk devletinin on yılda neler yaptığını, gelecek hedeflerini anlatan şiir, Onuncu Yıl Marşı'nın sözleri olarak kabul edildi.
Güfteyi okuyan Gazi Mustafa Kemal'in bir dizeye müdahalesi oldu. İlk dörtlüğün son mısrasındaki dizeyi "Demir ağlarla ördük Anayurdu dört baştan" dizesiyle değiştirdi. Bu dizeyi Devlet Demiryolları'nın kurucusu Behiç Bey'i onurlandırmak için yapan Atatürk'ün, Behiç Bey'i arayarak “Emeğinizi yeteri kadar yansıtmadığı için 10.Yıl Marşı’nda bir dize değiştirdim, size haber vermek istedim" dediği anlatılır.
Bestesinin yazılması
Behçet Kemal Çağlar ve Faruk Nafiz Çamlıbel tarafından yazılan sözlerin bestelenmesi için bir beste yarışması düzenlenmesi düşünüldü ancak sonra, memlekette marş besteleyebilecek çok az sayıda kişi olduğu için yarışma yapmak yerine marş, Cemal Reşit Rey'e sipariş verildi. Bir akşam Çankaya Köşkü'nde Muhafız Bando Alayı tarafından seslendirilen eser, Mustafa Kemal Atatürk tarafından beğenildi ve onuncu yıl marşının müziği olarak belirlendi. Eser daha sonra Ankara Türk Ocağı’nın salonunda Gazi Mustafa Kemal’in de bulunduğu törende Cemal Reşit Rey’in yönetimi ile bandolar eşliğinde prova edildi.
Ülke çapında yaygınlaştırılması
Onuncu yıl Marşı yazıldıktan sonra, vatandaşlar tarafından öğrenilmesi onuncu yıl dönümü kutlama şenliklerinde bir ağızdan okunabilmesi için notaları ve partisyonları ve marş plakları ülke içinde ve dışında bütün alakalı yerlere yollandı. Ülke çapında okullarda, Halkevlerinde çalışmalar yapıldı. İllerde kurulan kutlama komiteleri, vatandaşları ilan edilen gün ve saatlerde Halkevi'ne giderek marş söylemeye davet ettiler. Öğretmeni bulunmayan köylerde köylülere marşı öğretmek için öğretmenler görevlendirildi.
Gazeteler de sayfalarında marşa yer vermek suretiyle çalışmaları destekledi. Gazetelerde onuncu yıl marşı ile birlikte şu sözler yer almıştır:
“Onuncu Yıl Marşı baştan başa millî gururumuzu, inkılap heyecanlarımızı, yükselme ve ilerleme hızımızı anlatan güzel mısralardan örülmüştür ve sadece üç bayram gününde okunmakla kalmayıp gelecek nesillere de aktarılacaktır. Bu marşı bilmeyene öğretmek bir inkılap borcudur.”
Üç gün süren Cumhuriyet Bayramı kutlamaları sırasında Ankara ve İstanbul radyoları tarafından ortak olarak gerçekleştirilen radyo yayınlarında marş, on beş kez seslendirilmiştir.
Versiyonları
Kenan Doğulu, 1997 yılında çıkardığı Kenan Doğulu 3.5 adlı teklisinde marşı Ozan Doğulu'nun düzenlemesiyle ve 90 kişilik koro eşliğinde seslendirmiştir.
Marşın sözleri
Çıktık açık alınla on yılda her savaştan;
On yılda on beş milyon genç yarattık her yaştan;
Başta bütün dünyanın saydığı başkumandan,
Demir ağlarla ördük anayurdu dört baştan.
Türk'üz: Cumhuriyet'in göğsümüz tunç siperi;
Türk'e durmak yaraşmaz, Türk önde, Türk ileri!
Bir hızla kötülüğü, geriliği boğarız,
Karanlığın üstüne güneş gibi doğarız.
Türk'üz, bütün başlardan üstün olan başlarız;
Tarihten önce vardık, tarihten sonra varız.
Türk'üz: Cumhuriyet'in göğsümüz tunç siperi;
Türk'e durmak yaraşmaz, Türk önde, Türk ileri!
Çizerek kanımızla öz yurdun hartasını,
Dindirdik memleketin yıllar süren yasını;
Bütünledik her yönden istiklâl kavgasını...
Bütün dünya öğrendi Türklüğü saymasını!
Türk'üz: Cumhuriyet'in göğsümüz tunç siperi;
Türk'e durmak yaraşmaz, Türk önde, Türk ileri!
Örnektir milletlere açtığımız yeni iz;
İmtiyazsız, sınıfsız, kaynaşmış bir kitleyiz:
Uyduk görüşte bilgi, gidişte ülküye biz.
Tersine dönse dünya yolumuzdan dönmeyiz.
Türk'üz: Cumhuriyet'in göğsümüz tunç siperi;
Türk'e durmak yaraşmaz, Türk önde, Türk ileri!
Vikikaynak'ta Onuncu Yıl Marşı ile ilgili metin bulabilirsiniz. |
İstanbul Şehir Bandosu - Türkiye Cumhuriyeti Onuncu Yıl Marşı (Taş Plak Arşivi) |
Kaynakça
- ^ Çuhadar, C. Hakan (2009). "Türkiye'de ulusalcılığın değişmeyen simgesi: Onuncu yıl marşı" (PDF). Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 9 (2): 199-208. ISSN 1303-0876.
- ^ Çolak, Mustafa. "-Alman Arşiv Belgelerine Göre Cumhuriyetin Onuncu Yıl Kutlamaları". 3 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ekim 2023.
- ^ . Atatürk Ansiklopedisi. 15 Şubat 2021. 23 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2023.
- ^ "İnsanliğini unutanlara direnen büyükelçi: Behiç Erkin". Şalom gazetesi. 9 Ocak 2008.
- ^ Iisteataturk.com. "https://isteataturk.com/g/icerik/Onuncu-Yil-Marsi/554". İşte Atatürk. Erişim tarihi: 15 Ekim 2023.
|başlık=
dış bağlantı () - ^ Narin, Resül (26 Mart 2023). "Türkiye'de Cumhuriyet'in Onuncu Yıldönümü Kutlamaları: Adapazarı Örneği". Vakanüvis - Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi. 8 (1): 725-759. doi:10.24186/vakanuvis.1243412. ISSN 2149-9535.
- ^ a b Çanak, Erdem (9 Mayıs 2018). "İçel'de Cumhuriyet'in Onuncu Yıl Kutlamaları ve Kutlamalar Sırasında Yaşanan Müessif Bir Hadise: Çomuzade Davası". Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi. 34 (97): 199-240. ISSN 1011-727X.
- ^ a b Günver, Güneş (2003). "Aydın'da Cumhuriyetin onuncu yılı kutlamaları". Atatürkçü Bakış Dergisi. 26 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ekim 2023.
- ^ (PDF). Askerî Tarih Araştırmaları Dergisi. Şubat 2007. 11 Kasım 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ Karakoç, Kani İrfan (2012). (PDF). İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi Ekonomi ve Sosyal Bilimler Enstitüsü doktora tezi. 19 Ekim 2023 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ "Kenan Doğulu'dan 10. Yıl Marşı". Hürriyet. 24 Ağustos 1997. 5 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ekim 2023.
Dış bağlantılar
- Onuncu Yıl Marşı26 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı26 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . resmi internet sitesinden
- Onuncu Yıl Marşı - Kenan Doğulu7 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
YouTube14 Aralık 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . resmi internet sitesinden
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Onuncu Yil Marsi Turkiye Cumhuriyeti nin kurulusunun 10 yili kutlamalari icin 1933 yilinda yazilmis bir marstir Guftesi Faruk Nafiz Camlibel ve Behcet Kemal Caglar tarafindan yazilmis bestesini Cemal Resit Rey yapmistir Turkiye de Istiklal Marsi ndan sonra ulusal duygulara en fazla hitap eden ve kitlelere en cok mal olmus marstir Mustafa Kemal Pasa nin Onuncu Yil Soylevi ile birlikte Cumhuriyet in 10 yil kutlamalarinda simgelesen iki onemli olgudan birisidir ArkaplanTurkiye de 11 Haziran 1933 te TBMM de yapilan tartismalar sonucu cumhuriyetin ilaninin onuncu yildonumunun kutlanmasina iliskin bir kanun cikarilmis ve bayram 29 31 Ekim 1933 tarihleri arasinda uc gun suren torenlerle cok gorkemli ve ozel bir sekilde kutlanmistir Bu kutlamalar sirasinda torenlerde gosterilerde ve resmi kutlamalarda calinmak cumhuriyetin kazanimlari ve heyecanini paylasmak uzere ozel bir marsa gereksinim duyulmustur Guftesinin yazilmasiTurkiye Cumhuriyeti nin 10 yil kutlamalarini organize etmek uzere kurulmus olan ve Basvekalete bagli bulunan yuksek komisyon bayrama cosku ve anlam katmak uzere bir mars hazirlanmasina karar verdi ve soz konusu marsin ozelliklerini soyle belirledi Hazirlanacak mars yeni Turkiye nin on yilda yukselme yolunda aldigi buyuk mesafeleri anlatmali Turk inkilabinin ana vasiflarini her seyden ustun tuttugu yasama ve ilerleme askinin siirin heyecani ve musikinin ahengi icinde ifade etmelidir Komisyon marsin ozelliklerini belirledikten sonra birkac sairden bu ozelliklerde bir mars hazirlamasini istedi Faruk Nafiz ve Behcet Kemal Beyler in yazdigi siirlerin maksada uygun taraflari kendilerinin calismasi ile birlestirildi Boylece meydana getirilen ve Turkiye de verilen bagimsizlik mucadelesini yeni kurulan Turk devletinin on yilda neler yaptigini gelecek hedeflerini anlatan siir Onuncu Yil Marsi nin sozleri olarak kabul edildi Gufteyi okuyan Gazi Mustafa Kemal in bir dizeye mudahalesi oldu Ilk dortlugun son misrasindaki dizeyi Demir aglarla orduk Anayurdu dort bastan dizesiyle degistirdi Bu dizeyi Devlet Demiryollari nin kurucusu Behic Bey i onurlandirmak icin yapan Ataturk un Behic Bey i arayarak Emeginizi yeteri kadar yansitmadigi icin 10 Yil Marsi nda bir dize degistirdim size haber vermek istedim dedigi anlatilir Bestesinin yazilmasiBehcet Kemal Caglar ve Faruk Nafiz Camlibel tarafindan yazilan sozlerin bestelenmesi icin bir beste yarismasi duzenlenmesi dusunuldu ancak sonra memlekette mars besteleyebilecek cok az sayida kisi oldugu icin yarisma yapmak yerine mars Cemal Resit Rey e siparis verildi Bir aksam Cankaya Kosku nde Muhafiz Bando Alayi tarafindan seslendirilen eser Mustafa Kemal Ataturk tarafindan begenildi ve onuncu yil marsinin muzigi olarak belirlendi Eser daha sonra Ankara Turk Ocagi nin salonunda Gazi Mustafa Kemal in de bulundugu torende Cemal Resit Rey in yonetimi ile bandolar esliginde prova edildi Ulke capinda yayginlastirilmasiOnuncu yil Marsi yazildiktan sonra vatandaslar tarafindan ogrenilmesi onuncu yil donumu kutlama senliklerinde bir agizdan okunabilmesi icin notalari ve partisyonlari ve mars plaklari ulke icinde ve disinda butun alakali yerlere yollandi Ulke capinda okullarda Halkevlerinde calismalar yapildi Illerde kurulan kutlama komiteleri vatandaslari ilan edilen gun ve saatlerde Halkevi ne giderek mars soylemeye davet ettiler Ogretmeni bulunmayan koylerde koylulere marsi ogretmek icin ogretmenler gorevlendirildi Gazeteler de sayfalarinda marsa yer vermek suretiyle calismalari destekledi Gazetelerde onuncu yil marsi ile birlikte su sozler yer almistir Onuncu Yil Marsi bastan basa milli gururumuzu inkilap heyecanlarimizi yukselme ve ilerleme hizimizi anlatan guzel misralardan orulmustur ve sadece uc bayram gununde okunmakla kalmayip gelecek nesillere de aktarilacaktir Bu marsi bilmeyene ogretmek bir inkilap borcudur Uc gun suren Cumhuriyet Bayrami kutlamalari sirasinda Ankara ve Istanbul radyolari tarafindan ortak olarak gerceklestirilen radyo yayinlarinda mars on bes kez seslendirilmistir VersiyonlariKenan Dogulu 1997 yilinda cikardigi Kenan Dogulu 3 5 adli teklisinde marsi Ozan Dogulu nun duzenlemesiyle ve 90 kisilik koro esliginde seslendirmistir Marsin sozleriCiktik acik alinla on yilda her savastan On yilda on bes milyon genc yarattik her yastan Basta butun dunyanin saydigi baskumandan Demir aglarla orduk anayurdu dort bastan Turk uz Cumhuriyet in gogsumuz tunc siperi Turk e durmak yarasmaz Turk onde Turk ileri Bir hizla kotulugu geriligi bogariz Karanligin ustune gunes gibi dogariz Turk uz butun baslardan ustun olan baslariz Tarihten once vardik tarihten sonra variz Turk uz Cumhuriyet in gogsumuz tunc siperi Turk e durmak yarasmaz Turk onde Turk ileri Cizerek kanimizla oz yurdun hartasini Dindirdik memleketin yillar suren yasini Butunledik her yonden istiklal kavgasini Butun dunya ogrendi Turklugu saymasini Turk uz Cumhuriyet in gogsumuz tunc siperi Turk e durmak yarasmaz Turk onde Turk ileri Ornektir milletlere actigimiz yeni iz Imtiyazsiz sinifsiz kaynasmis bir kitleyiz Uyduk goruste bilgi gidiste ulkuye biz Tersine donse dunya yolumuzdan donmeyiz Turk uz Cumhuriyet in gogsumuz tunc siperi Turk e durmak yarasmaz Turk onde Turk ileri Vikikaynak ta Onuncu Yil Marsi ile ilgili metin bulabilirsiniz Harici videoIstanbul Sehir Bandosu Turkiye Cumhuriyeti Onuncu Yil Marsi Tas Plak Arsivi Kaynakca Cuhadar C Hakan 2009 Turkiye de ulusalciligin degismeyen simgesi Onuncu yil marsi PDF Anadolu Universitesi Sosyal Bilimler Dergisi 9 2 199 208 ISSN 1303 0876 Colak Mustafa Alman Arsiv Belgelerine Gore Cumhuriyetin Onuncu Yil Kutlamalari 3 Agustos 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ekim 2023 Ataturk Ansiklopedisi 15 Subat 2021 23 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ekim 2023 Insanligini unutanlara direnen buyukelci Behic Erkin Salom gazetesi 9 Ocak 2008 Iisteataturk com https isteataturk com g icerik Onuncu Yil Marsi 554 Iste Ataturk Erisim tarihi 15 Ekim 2023 baslik dis baglanti yardim Narin Resul 26 Mart 2023 Turkiye de Cumhuriyet in Onuncu Yildonumu Kutlamalari Adapazari Ornegi Vakanuvis Uluslararasi Tarih Arastirmalari Dergisi 8 1 725 759 doi 10 24186 vakanuvis 1243412 ISSN 2149 9535 a b Canak Erdem 9 Mayis 2018 Icel de Cumhuriyet in Onuncu Yil Kutlamalari ve Kutlamalar Sirasinda Yasanan Muessif Bir Hadise Comuzade Davasi Ataturk Arastirma Merkezi Dergisi 34 97 199 240 ISSN 1011 727X a b Gunver Gunes 2003 Aydin da Cumhuriyetin onuncu yili kutlamalari Ataturkcu Bakis Dergisi 26 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Ekim 2023 PDF Askeri Tarih Arastirmalari Dergisi Subat 2007 11 Kasim 2011 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Karakoc Kani Irfan 2012 PDF Ihsan Dogramaci Bilkent Universitesi Ekonomi ve Sosyal Bilimler Enstitusu doktora tezi 19 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Kenan Dogulu dan 10 Yil Marsi Hurriyet 24 Agustos 1997 5 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Ekim 2023 Dis baglantilarOnuncu Yil Marsi26 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde T C Kultur ve Turizm Bakanligi26 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde resmi internet sitesinden Onuncu Yil Marsi Kenan Dogulu7 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde YouTube14 Aralik 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde resmi internet sitesinden